Misyon, Strateji, Taktik Kavramları İçin Örnek Ahmet bir lise öğrencisidir. İşinde kariyer yapmayı iyi bir işe sahip olmayı ve rahat bir yaşam için yeterli kazancı sağlamayı istemektedir. Misyon: İyi bir yaşam Hedef: Başarılı kariyer, İyi gelir Strateji: Üniversite eğitimi Taktik: Bir üniversite ve uzmanlık alanı seçimi Operasyonlar: Kayıt, Kitap satın almak, Kurs almak, Çalışmak, Mezun olmak, İş bulmak Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİ Strateji kavramını pek çok şekilde kullanırız: İşletmeler için strateji, bir futbol maçı stratejisi, askeri strateji vb. Strateji, işletmenin geleceğiyle ilgili bir kavramdır. Literatürde, stratejinin kelime kökeni bakımından iki kaynağa dayandığı savunulmaktadır. Bunlardan biri; Latince yol, çizgi ya da yatak anlamına gelen “stratum” kavramı, ikincisiyse, eski Yunanlı general “Strategos” un adıyla ilgilidir. Kavram Generalin sanatını ve bilgisini belirtmek için kullanılmıştır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

Türkçede Strateji; sürme, gönderme, götürme ve gütme gibi anlamlara gelmektedir. Kavram, işletme ve yönetim alanında 20.yüzyılın ikinci yarısında kullanılmaya başlanmıştır. Kavram üzerinde yönetim literatüründe henüz bir fikir birliği bulunmamaktadır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

Strateji bilimsel bir disiplin olarak gelişmesini askeri alanda taşıdığı öneme borçludur. Askeri anlamda strateji, zafere ulaşma amacıyla tasarlanan ve yürütülen çarpışma usulüdür. Bu çarpışma usulünde askeri kuvvetleri ekonomik bir biçimde kullanılması önemlidir. Yani, kuvvetleri düşman karşısında manevra kabiliyetini yüksek tutarak en az kayıp verecek şekilde harp/savaş düzenine sokmaktır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

2.Bir taktikler bütünü olarak strateji, 3.Bir model olarak strateji, Henry Mintzberg’e göre; strateji kavramı 5 farklı şekilde algılanmakta: 1.Plan olarak strateji, 2.Bir taktikler bütünü olarak strateji, 3.Bir model olarak strateji, 4.Konum olarak strateji ve, 5.Bir bakış açısı olarak strateji. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİ TANIMLARI “İşletmeye istikamet vermek ve rekabet üstünlüğü sağlamak amacıyla, işletme ve çevresini sürekli analiz ederek uyum sağlayacak amaçların belirlenmesi, faaliyetlerin planlanması ve gerekli kaynak ve araçların yeniden düzenlenmesi süreci” Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİ (Tanım) “Firmanın temel yetkinliklerinin kullanılarak rekabet avantajı elde edebilmeleri ve rakiplerine üstünlük sağlayabilmeleri için, firma yöneticilerinin aldıkları spesifik karar ve davranış MODELLLERİ” Doç. Dr. Mehmet Deniz

ÖZETLE: STRATEJİ Strateji, basit bir ifadeyle “PLAN” dır. Strateji, bireylerin ve organizasyonların Misyonlarını NASIL başaracaklarını tanımladıkları gerçekleştirilebilir uygulama/aksiyon planlarıdır. Strateji, “NASIL” sorusuna cevap verir. İşletmeyi nasıl büyüteceğiz? Müşteriyi nasıl memnun edeceğiz? Rakiplerimizi nasıl yeneceğiz? Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİ ÖRNEKLERİ Düşük maliyet Çin’de fason imal ettirme Ölçek temelli (Scale-based) stratejiler Sermaye yoğun otomatize bir sistem kullanarak hacmi arttırıp birim maliyetleri azaltma Uzmanlaşma Az sayıda ürün veya hizmet çeşidine odaklanarak yüksek kalite elde etmek Esnek Operasyonlar Hızlı cevap vermeye veya müşteriye özel üretmek Yüksek kalite Rakiplere göre daha kaliteli üretim Servis Müşteri hizmetlerine ve satış sonrası hizmetlere odaklanmak Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİST Stratejistler, bir organizasyonun bütünüyle ilgili stratejilerin saptanmasında rol oynayan kişi veya kişilerdir. Stratejistler: Yönetim kurulu üyeleri, CEO, çeşitli üst düzey yöneticiler, organizasyon dışı destek alınan planlama uzmanları ve danışmanlar ve bazen de orta düzey yöneticileri içerir. Stratejistlerin görevi, organizasyonu bir bütün olarak görebilmek, örgüt içi karşılıklı dinamikleri anlamak ve organizasyonun faaliyet çevresini dikkate alarak kararlar vermektir. Doç. Dr. Mehmet Deniz

Without a strategy the organization is like a ship without a rudder J.Ross & M. Kami Doç. Dr. Mehmet Deniz

TAKTİK / TAKTİK PLAN Taktikler, kısa vadeli hedeflere ulaşmak ve rekabet avantajı elde etmek için bir şirket tarafından kullanılan yöntem ve faaliyetlerin detaylandırılmış ifadeleridir. Taktikler/taktik kararlar kolayca değiştirilebilen, belirli bir pazarda belirli bir süreyi kapsayan, ürün talebini artırmayı amaçlayan aksiyonlardır. Taktikler/taktik planlar genellikle üretim, pazarlama, personel, finans ve fabrika tesisleri alanlarında geliştirilir. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK & TAKTİK KARAR Yeni hedef pazarlar yeni yatırım alanı belirlemek STRATEJİK bir karardır Bir ay içerisinde satış geliştirme faaliyetlerine ne kadar para ayrılacağı TAKTİK bir karardır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİ & TAKTİK KARŞILAŞTIRMASI Gelecek (uzun dönem) Hazırlık ve planlama Bir seyahat (uzun süreli) Geniş bakış açısı Bir amaç/niyet/tasarı Öngörü Risk Önemli Şimdi (şu an) Faaliyetleri uygulama Gezinti (kısa) Dar bakış açısı Bir görev Reaksiyon Dikkat Acil Doç. Dr. Mehmet Deniz

Cortland Memorial Hastanesinin Stratejik Planlaması, 2003 MİSYON: (Organizasyonun amacı- iç ve dış ilgili kitle için): “Cortland Memorial hastanesi, Cortland’ın bütün vatandaşları ve çevre halkının hayat boyu sağlık hizmetlerini sağlık hizmetlerini başarılı bir şekilde ve sevgi/şefkatle karşılar. VİZYON: (Cortland, 5–10 yılık bir gelecekte ne olmayı arzu etmektedir- Kurum çalışanları için): “Cortland Memorial Hastanesi, nitelikli sağlık hizmetleri için en iyi seçim olacaktır” Doç. Dr. Mehmet Deniz

Hekimlerle güçlü ilişkiler içinde bulunmak STRATEJİ: (Vizyonu başarmak için izlenecek temel metot- özellikle kurum çalışanları için): “Hasta Merkezli ve Performans Odaklı” STRATEJİK AMAÇLAR: Hastanenin imajını geliştirme, ürün grubunu geliştirme ve pazar payını artırma Önümüzdeki beş yıllık süreçte 5 milyon $ ilave gelir oluşturmak için yeni hizmetler ve ürün hatları geliştirme Tercih edilen bir işveren/işyeri olmak ve mükemmel bir hizmet kültürü geliştirmek. Hasta ve çalışan tatmininde ilk % 5 içerisinde olma. Hekimlerle güçlü ilişkiler içinde bulunmak Sigorta krizleri için yerel çözümler geliştirmek Doç. Dr. Mehmet Deniz

KAMU YÖNETİMİ ALANINDA SİYASET VE POLİTİKA KAVRAMLARI?* Günlük dilde farklı anlamlarda kullanılan siyaset kelimesi Arapça kökenli bir kelime olup, Arapça’da “siyasa” şeklinde kullanılmakta olup kavram önceleri yönetmek, eğitmek, yetiştirmek anlamında kullanılmış, devamla “insan ve şehir yönetimi” anlamı kazanmıştır. Siyaset kavramının batı dillerindeki karşılığı Politika’dır. Eski Yunan’daki “şehir devletini” anlatan polisin yönetimine ilişkin işler ve faaliyetler anlamında kullanılan Politika zamanla farklı anlamlar kazanmıştır. *60-61 nolu slaytlar: Siyaset Bilimi, Davut Dursun vd., A.Ü, Açık Öğretim fakültesi Yayın no: 1637, s.5-6. Doç. Dr. Mehmet Deniz

KAMU YÖNETİMİ ALANINDA SİYASET VE POLİTİKA KAVRAMLARI Günümüzde siyaset/politika hem günlük dilde hem de bilim alanında farklı anlamlarda kullanılmaktadır: Devlet yönetimine ilişkin her türlü faaliyet İktidar mücadelesi Toplumun tümünü ilgilendiren ilişkileri son aşamada meşru zora(otoriteye) dayanarak düzenleyen eylemler bütünü. Doç. Dr. Mehmet Deniz

POLİTİKA Politika kavramı İktisat Terimleri Sözlüğünde, “Belirlenen amaç ve hedeflere ulaşmaya yönelik karar ve eylemler bütünü” olarak tanımlanmaktadır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

YÖNETİMDE POLİTİKA Tanım Yöneticilere karar vermelerinde rehberlik eden bir ilke veya ilkeler dizisi. Doç. Dr. Mehmet Deniz

POLİTİKANIN ÖZELLİKLERİ Politikalar, yıllık amaçları başarma aracıdır. Politikalar; belirlenen amaçlara ulaşmaya destek sağlayacak rehberler, kurallar ve yöntemleri içerir Politikalar karar vermede ve tekrarlanan veya rutin durumlara yöneliktir Politikalar şirket düzeyinde belirlenir ve bütün işletme, işletme birimlerine, fonksiyonel bölümlere ve operasyonel faaliyetlere uygulanır Strategic Management Concepts & Cases, Fred R. David, 2003, Prentice Hall, s.13 Doç. Dr. Mehmet Deniz

POLİTİKALARIN İŞLETME ÜZERİNDE ETKİLERİ Karar almada tekrarı önler Objektifliği ve tutarlılığı sağlar Yöneticilerin davranışlarını tahmin edilebilir kılar ve yetki devrini kolaylaştırır Yöneticiyi inisiyatif kullanmaya zorlar Kurumsallaşmayı temin eder. Doç. Dr. Mehmet Deniz

Kurumsallaşmanın Varlığını 3 faktörle anlayabiliriz Yazılı plan ve program bulundurma Aile- İş ilişkilerinin birbirinden ayrılması Kişilerin sözünün değil, kurulan sistemin işleyişe hakim olması Doç. Dr. Mehmet Deniz

POLİTİKA Örnek Müşteri her zaman haklıdır. Nordstrom Her gün düşük fiyat Wal- Mart Doç. Dr. Mehmet Deniz

ŞİRKET POLİTİKASI ÖRNEKLER Marmara bölgesi dışında fabrika kurmayacağız Ürünümüzü iade eden müşteriye niçin diye sormayacağız Ürünümüzün önemli parçalarını kendimiz üreteceğiz Banka kredisi kullanmayacağız Kamu ihalelerine katılmayacağız Doç. Dr. Mehmet Deniz

Fonksiyonel Düzeyle İlgili Politika Örnekleri İKY Politikaları: Organizasyondaki boş bulunan görevleri doldurmak için organizasyon içinden terfilere öncelik vermek Emeklilik yaşına gelmiş personelin emekli olmalarını sağlamak Mümkün olduğu ölçüde, sadece Üniversite mezunlarını istihdam etmek veya kalifiye muhasebecileri işe alma Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİ POLİTİKA KAVRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI Politikalar karar vermede bir düşünce rehberidir. Strateji ise, bu rehber doğrultusunda amaçların oluşturulması ve kaynak kullanım kararlarının verilmesini sağlar. Strateji kısmi belirsizlik şartlarında sürekli değişen durumlarla ilgilidir ve kararlar eksik bilgilerle alınır. Oysa politikalar, net bir şekilde tanımlanabilen ve sık sık değişmeyen durumlarla ilgilidir. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİ VE POLİTİKA KAVRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI..devam Stratejiler daha çok işletme ve çevresi arasındaki ilişkiler üzerinde odaklaşır. Değişen her durum için yeni bir uğraşı gerektirir. Oysa politikalar her seviyede yönetim uygulamalarıyla ilgilidir ve icracı yöneticilerin davranışlarını yönlendirir. Süreç ve Amaç bakımından aralarında farklılık vardır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK DÜŞÜNME Stratejik düşünme: Hızlı değişen trendleri, Pazar fırsatlarını ve Rekabeti değerlendirme yeteneğidir. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK DÜŞÜNME devam Kısa ve orta yerine uzun döneme… Parçalar yerine bütüne… Olaylar yerine yapı ve sistemlere… Sonuçlar kadar sebeplere… Tek boyutlu düşünceden ziyade çok boyutlu düşünceye odaklanmak ve faaliyetlerimizi bu düşünce düzeyine göre şekillendirmektir Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK DÜŞÜNME STRATEJİK DÜŞÜNMENİN AMACI NEDİR? Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK DÜŞÜNME İŞLETMEYE YÖN VERMEK DEĞİŞİM GÜNDEMİNİ SAPTAMAK KAYNAK TAHSİSİ Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK KARARLAR Stratejik Kararlar, iki temel soruya yönelik olarak alınan kararlardır: Hangi sektör/sektörlerde faaliyet göstermeliyiz? O sektör/sektörlerde nasıl rekabet etmeliyiz? Doç. Dr. Mehmet Deniz

Stratejik Planlama/Bütünsel Planlama Stratejik planlama, bir organizasyonun geleceği hakkındaki kararlarını formüle etme ve uygulama sürecidir. VEYA Uzun vadeli performansa/başarıya odaklanan planlar yapma ve kararlar verme sürecidir Doç. Dr. Mehmet Deniz

Stratejik Düşünme ve Stratejik Planlama ve Stratejik Yönetim Karşılaştırması Stratejik düşünme, bir analiz; stratejik planlama ise bir sentezdir. Stratejik düşünme; 6. his/önsezi ve yaratıcılığı içerir. Stratejik yönetim; stratejik düşünme ve stratejik planlamayı da içeren daha kapsamlı bir kavramdır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

Stratejik Plan & Taktik Plan Karşılaştırması Doç. Dr. Mehmet Deniz

Misyon : Neden varız? & Görevimiz nedir? Stratejik Yönetim Olmak istediğimiz yere nasıl gideceğiz? ________________________________ Strateji oluşturma Hedefe doğru ilerlediğimizi nasıl bileceğiz? Performans Yönetimi Nerede olmak istiyoruz: Vizyon Mevcut Durum Analizi Şu anda neredeyiz? Misyon : Neden varız? & Görevimiz nedir?

MATEMATİKSEL BİR İFADEYLE: STRATEJİK YÖNETİM Stratejik Yönetim Yaklaşımı ilk olarak Kenneth Andrews (1980) tarafından kullanılmıştır. STRATEJİK YÖNETİM: Etkili stratejiler geliştirmeye, uygulamaya ve sonuçlarını değerlendirerek kontrol etmeye yönelik kararlar ve faaliyetler bütünü. MATEMATİKSEL BİR İFADEYLE: STRATEJİK YÖNETİM= Stratejik Planlama + Stratejik Planların Uygulanması + Stratejik Kontrol Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK YÖNETİMİN ÖZELLİKLERİ Stratejik Yönetim, tepe yönetiminin bir fonksiyonudur. Gelecek yönelimlidir ve işletmenin uzun vadedeki amaçları ile ilgilidir. İşletmeyi açık bir sistem olarak görür. İşletmelerin farklı birimleri ve hiyerarşik kademeleri arasında koordinasyon sağlar Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK YÖNETİMİN ÖZELLİKLERİ devam… Alt kademe yöneticilerine rehberlik eder. İşletmenin kaynaklarının en etkili bir şekilde dağıtımıyla ilgilidir. Karar vermede kullandığı bilgilerin kaynak ve verileri farklıdır. İşletmenin amaçlarıyla toplumun menfaatlerini bir bütünlük içinde alır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

S.Y.MODELİNİN FİRMALARA KATKILARI Şirketin güçlü yönlerinin avantajlarını kullanmak, Şirketin zayıf yönlerini elimine etme veya azaltma, Ortaya çıkacak olan fırsatlardan ve eğilimlerden yararlanma, Tehditleri azaltmaya yönelik savunmacı adımlar atma. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK YÖNETİM MODELİ Stratejik Yönetim Süreci; 1.Alternatif stratejilerin geliştirilmesi ve seçimi, 2.Stratejilerin uygulanması, ve 3.Stratejik sonuçların kontrolü aşamalarından oluşmaktadır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK YÖNETİM MODELİ Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK YÖNETİM MODELİ 4/8/2017 STRATEJİK YÖNETİM MODELİ Strateji Formulasyonu Stratejik Değerlendirme Stratejik Analiz (Stratejik Tasarım) Uygulama ve Kontrol Dış Çevre Misyon Varlık nedeni Sosyal Çevre Amaçlar Genel çevre Başarmak İstediğimiz sonuçlar İş çevresi Stratejiler Misyon ve amaçları gerçekleştirecek planlar Endüstri analizi Politikalar İşletme içi Karar verme rehberimiz Programlar Yapı Performansı izleme ve düzeltici tedbirleri alma süreci (Emir-Komuta) Bir planı başarmak için ihtiyaç duyulan faaliyetler Kaynak: Wheelen & Hunger, Strategic Management & Business Policy. Kültür Bütçeler (İnançlar, Değerler, Programların Beklentiler) maliyeti Prosedürler Kaynaklar Bir işi yapmak için ihtiyaç duyulan ardışık adımlar (Varlıklar, Beceriler Yetkinlikler, Bilgi) Başarı durumu Geri Besleme/Öğrenme Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ I.AŞAMA: STRATEJİ FORMÜLE ETME: Strateji formüle etme (Stratejik planlama), uzun dönemli hedefleri tanımlama ve firmanın bu hedefleri gerçekleştirmeye doğru yönetmenin bir yoludur. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİ FORMÜLASYONU, 2 Alt Aşamadan Oluşur: 1.Stratejik Analiz: Stratejik yönetim sürecinin hem başlama noktasıdır, hem de verilecek uzun dönemli kararların altyapısını oluşturur. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİ FORMÜLASYONU devam… Stratejik analizde etkileşimli 3 analiz çalışması yapılır: 1.Dış çevre analizi 2.İşletmenin analizi 3.FÜTZ/SWOT Analizi Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİ FORMÜLASYONU/STRATEJİK TASARIM 2. Stratejik Tasarım: “Yönetimin değerlerini ve örgütsel önceliklerini göz önüne alarak, işletmenin geleceğinin tanımlanması ve stratejik amaçlarının belirlenmesi” Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ II.AŞAMA:STRATEJİLERİN UYGULANMASI Stratejilerin uygulanması iki başlıkta incelenebilir: 1.Stratejik Uyum ve Örgütsel Tasarım 2.Program, Bütçe ve Prosedürler Doç. Dr. Mehmet Deniz

PROGRAM Program; bir işi başarmak için ihtiyaç duyulan faaliyet veya faaliyet adımlarını ifade eden kısa vadeli, tek kullanımlı plandır. Bir program; Bir şirketin yeniden yapılanmasını, örgüt kültürünün değişimini veya yeni araştırma girişimine yönelik hazırlanabilir. Doç. Dr. Mehmet Deniz

PROGRAM ÖRNEĞİ Boing Şirketi(1916, ABD,Sivil, askeri uçak ve helikopter üreten en büyük şirket,159.000 çalışanı var-2007 itibariyle-, sektör liderliğini(2000-2005 yıllarında Airbus sektör lideri) sektörde en önemli rakibi olan Airbus’tan geri almayı amaçlıyordu. Strateji olarak ta düşük fiyat stratejisini izlemeyi bunun içinde operasyonel etkinliğini artırmak zorundaydı. Ve Boing şirketi, Boing 787 Dreamliner adını verdiği bir uçak modelini yapmayı planladı. Uçağı yaparken de maliyetlerde önemli bir azalmayı sağlamak için bir dizi Programı uygulama kararı aldı: Doç. Dr. Mehmet Deniz

PROGRAM ÖRNEĞİ Üretimin yaklaşık % 70’inde dış kaynaklardan yararlanılacak Bir önceki model olan 737 modelindeki 20 gün olan montaj süresini bu modelde 3 güne indirilecek Muayene zamanını azaltmak için alüminyum yerine yeni hafif materyaller kullanılacak Küçülme (Downsizing) ve Dış kaynak kullanımının neden olduğu zayıflayan sendikal ilişkiler çözümlenecek Boing 787 Dreamliner modeli Kendi sınıfındaki uçaklardan %20 daha az yakıt tüketen bir model olmayı başarmış ve sektör liderliğine yükselmiştir. Doç. Dr. Mehmet Deniz

PROGRAM ÖRNEĞİ II Otomobil imalatçısı BMW üretim verimliliğini her yıl % 5 oranında iyileştirmeyi amaçlıyordu. Bunun için bir program serisi hazırladı: Yeni model geliştirme zamanını 60 aydan 30 aya indirilecek Üretim öncesi zamanı 1 yıldan en fazla 5 ay olacak şekilde azaltılacak Talebe bağlı olarak modeller arasında değişimi sağlayacak şekilde her bir fabrika en az 2 araç yapacak Kaynak: Strategic Management and Business Policy, Wheelen & Hunger Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİLERİN UYGULANMASI BÜTÇE: Programda belirlenmiş her bir faaliyetin neden olacağı giderlerle bazı faaliyetlerden sağlanacak gelirlerin rakamsal ve nakit ifadelerden oluşan bir öngörüdür PROSEDÜR: Sözlükte işlem, yöntem olarak tanımlanmakta. Kavram olarak “Bir işin yapılması için ihtiyaç duyulan ardışık adımlardır” veya “Herhangi bir işin nasıl yapılacağını adım adım açıklayan planlar”dır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ III.AŞAMA: STRATEJİK SONUÇLARIN KONTROL VE DEĞERLENDİRİLMESİ Stratejilerin kontrolü; a.Stratejik uygulamaların nasıl gittiğini, amaçların ve planların ne kadar başarıldığını gösterecek, b.Örgüt üyelerinin motivasyonu için araçlar sağlayacaktır. Doç. Dr. Mehmet Deniz

Doç. Dr. Mehmet Deniz