Temel İletişim Modeli İletişim Nedir

İletişim ? “İleti alışverişi” Duygu, düşünce ve bilgilerin her yolla başkalarına aktarılma süreci

Temel İletişim Modeli KAYNAK-----İLETİ (Mesaj)----KANAL-------HEDEF KİTLE Gürültü GERİ BİLDİRİM (Feedback) (Shannon &Weaver Modeli, Weaver, 1949)

Kaynak? “Hikayeye sahip olan” Hedefe ulaştırmak istediği bir iletiye sahip olan birey/grup/kurum vb. Kaynak mesajı simgelere dönüştürerek (kodlama) iletişim kanalına bırakır.

Kodlama Kültür üyelerinin paylaştığı “anlam sistemi” “Ortak kodlar” iletişimin düzgün bir şekilde ilerlemesine olanak tanır.

Kod Kodlar, göstergelerin düzenlendiği sistemler. Bu sistemler bu kodu kullanan topluluğun tüm üyelerinin kabul ettikleri kurallar tarafından yönetilir. (Trafik ışıklarında her rengin bir anlamının olması)

Toplum üyeleri tarafından kabul edilmiş kurallarla yönetilen tüm göstergeleri “kodlanmış” olarak nitelemek mümkündür. (Hukuk kodları, görgü kodları ya da futbol kodları)

Kodların Özellikleri Tüm kodlar belirli bir anlam taşırlar. Tüm kodlar kullanıcıları arasındaki bir anlaşmaya ve paylaşılan kültürel unsurlara dayanırlar. Kodlar ve kültür dinamik bir şekilde karşılıklı ilişki içindedir. Tüm kodlar tanımlanabilir ya da iletişimsel işlevi yerine getirirler. Tüm kodlar uygun medya ve/veya iletişim kanalı aracılığıyla aktarılabilirler.

Kaynak- Kod İlişkisi Kaynak neyi iletmek istediğine karar verir, hedefin aynı anlamda algılayabileceği şekilde kodlamayı gerçekleştirir. Kaynak ve alıcı arasında aynı kodların olması ortak algının oluşmasını kolaylaştırır.

Kaynağın İletişim sürecindeki etkisini Kaynak; 1- İnanırlık; Saygınlık (iletiyle ilgili bilgi donanımı, uzmanlık, saygı ve hürmet) Güvenirlik (çıkar ilişkisinin alt düzeyde olması)

2- Sevilme (Kaynağın sevildiği ya da sevimli bulunduğu durumlarda tutum değişimi kuvvetlidir) 3- Benzerlik (Kaynakla hedef arasındaki benzerlik tutum değişimini kolaylaştırır. Ev hanımı kimliğinin deterjan reklamlarda kullanılması)

4- Seçilebilirlik (Kaynağın rakipler arasından seçilebilir olması 4- Seçilebilirlik (Kaynağın rakipler arasından seçilebilir olması. Sevilen sporcunun reklamda kullanılması onu diğer ürün reklamlarından ayırt edilmesini sağlar)

İLETİNİN ETKİSİ “Anlatılmak İstenen Hikaye” Anlaşılır, yoruma yol açmayacak şekilde net, hedef kitlenin özelliklerine göre düzenlenmiş olması önemlidir. -Dikkat çekici olması -Ortak simgelerin kullanılması -Hedef kitlenin gereksinimleriyle uyumlu olması (Maslowun İhtiyaçlar Teorisi)

Maslowun İhtiyaçlar Teorisi Fizyolojik Gereksinimler (yeme, içme,uyuma, cinsellik) Güvenlik (ekonomik güven, barınma, tehlikelerden kaçınma) Üyelik ve Sevgi (Arkadaşlık, gruba üye olma, sevme, sevilme) Saygınlık (Başarı, toplumsal konum, prestij) Özgerçekleştirme (Kendine güven, yeni bir şeyler yaratma, üretme)

Maslow Neden Önemli? En alt düzey gereksinimler doyum kazanmadıkça üst düzeydekilerin etkin güdüleyici olmadığı görülmektedir.

X Marka Makarna reklamını ele alalım… Gelişmiş bir ülkede mesaj stratejisi, “Konuklarınızın Onayını Almak İstiyorsanız” Gelişmemiş Bir Ülkede Mesaj Stratejisi, “Doyurma Özelliğinin ve Besin değerinin yüksek olması”

İleti &İkna İlişkisi Ussal Uyarıcılar (Kanıta, mantığa dayalı, fiyat, kullanım maliyeti, dayanıklılık, hizmet garantisi) Duygusal uyarıcılar (Hisleri tetikleyen, eğlence odaklı, hüzün veren…) Tehdit edici/Korkutucu Uyarıcılar (çözümü ürüne yükler) Güldürü Unsuru Taşıyan Uyarıcılar (iletiyi kolay anlamasını ve uzun süre akıllarda kalmasını sağlar) Çağrı Unsuru Taşıyan Uyarıcılar (çoğunluğun ürün/hizmeti kullandığını vurgulayan ileti)

İletinin Dikkat Çekici Olması, İknayı Kolaylaştırır: Sıklık ve Tekrar Müzik Duygusal Uyarıcı Renk Kullanımı KİA daki diğer iletilerin durumu

Kanal? “ Araç, yol, geçit, İletişim Hattı” İletinin gönderilmesinde ve alınmasında aracı rolü oynar. Sunumsal kanallar (ses, beden) Teknik kanallar (TV, Telefon, internet) Toplumsal Kanallar (kurumlar, gazete, dergi)

Hedef Kitle? “Kodu Çözen, Hikayeyi anlamlandıran” Simgelere dönüşmüş olarak iletişim kanalından gelen iletileri alarak tekrar duygu ve düşüncelere dönüştürme eylemini kendi anlayışı çerçevesinde gerçekleştiren

Sosyo demografik Özellikler: - Yaş Cinsiyet Medeni Durum Coğrafi Yerleşim Eğitim Durumu/Meslek Ekonomik Durum

Kişisel Özellikler Zeka Düzeyi İlgi ve İhtiyaçlar Beklentiler ve Değer Yargıları Karakter Özellikleri İnançlar Kültür Güdülenme (Motivasyon)

Geri Bildirim? “Hedef Kitlenin Yanıtı” İletinin nasıl yorumlandığı, iletiye karşı tepkinin ölçüldüğü süreç. Sağlıklı iletişim sürecinin önemli bir parçası olup, kaynak iletiyi yeniden düzenleyebilir.

Gürültü? “İletişimde istenmeyen etmen” Kaynak ve hedef arasında öngörülmemiş, iletişimin kötü işlemesine neden olan etken. Çevresel faktörler;konuşma sırasında duyulan ses, soğuk, sıcak Kişisel faktörler; Açlık, yorgunluk , heyecan Sembolik sistemin sınırlamalarından doğan; bilgisizlik, donanımsızlık

KAYNAĞIN KODLAMADA VE KANAL SEÇİMİNDEKİ DENEYİM ALANI Ortak Algısal Alan ALICININ KOD AÇMADAKİ BİLGİ VE DENEYİM ALANI KAYNAĞIN KODLAMADA VE KANAL SEÇİMİNDEKİ DENEYİM ALANI ORTAK DENEYİM ALANI

Ortak deneyim alanı ne denli büyürse iletişim o kadar başarılı olacaktır. Alan küçüldükçe iletişim ya olmayacak ya da etkisiz olacaktır.

UYARICI DUYUM ALGILAMA SÜRECİ (duyu organları) Kod Açma Seçme ALGI Anlama Yorumlama Sentez Karar TUTUM Davranış

İletişim Eyleminin İşlevleri 1- Toplumsallaşma: Bireylerin toplum içinde etkin üyeler olarak etkinliklere katılmalarını sağlayacak,toplumsal bağlılığı ve bilinci besleyecek bir bilgi birikimini oluşturmak

2- Güdüleme: Her toplumun, her kitlenin, her grubun ve her bireyin yakın ve uzak hedeflerinin koşullarını oluşturmak, bireysel tercihlerin ve isteklerin oluşmasını sağlamak, herkes tarafından kabul gören doğru hedeflere ulaşmaya yardımcı olmak.

3- Tartışma: Karşılıklı düşünce birliği, kamuoyunu ilgilendiren konularda değişik görüşlerin ortaya konması, kamuoyunun katılımının sağlanması

4- Eğitim: Yaşamın tüm aşamalarında kişisel gelişim, kişiliğin oluşması, yeteneklerin gelişmesini sağlamak için bilgi aktarımını sağlamak

5- Eğlence: Eğlenmek amacıyla işaret, simge, ses, görüntü ve görsel iletiler aracılığıyla tiyatro, dans, sanat, edebiyat, müzik, spor gibi etkinliklerin yaygınlaşmasını sağlamak.

6. Uyum: Tüm bireylerin, grupların, ulusların birbirlerini tanımak, değişik yaşam biçimlerini öğrenmek ve bunlara adapte olmak

İletişim Biçimleri Sözlü- Sözsüz İletişim Formel (Resmi)- Informel İletişim (Gayri Resmi) Yüzyüze İletişim- Kitlesel İletişim İç İletişim- Dış İletişim Empati- Sempati Aşağıdan Yukarıya- Yukarıdan Aşağıya İletişim

Kişilerarası İletişim

Sözsüz İletişim, jestler, mimikler, göz hareketleri ya da ses nitelikleri gibi kodlar aracılığıyla gerçekleşir. Bu kodlar sadece o ana ve oraya ilişkin iletiler verebilirler. (Sesimin tonu konuya ya da dinleyiciye karşı o anki tutumumu gösterir, geçen haftaki duygularım hakkında bir ileti göndermez)

Beden Dili Bedensel Temas; kime, ne zaman ve nerede dokunduğumuz ilişkilerimiz hakkında önemli iletiler aktarabilmektedir. Kültürler arasında en çok farklılaşan kodlardan biridir.

- Yakınlık; Başkasına ne kadar yakın olduğumuz ilişkimiz hakkında bir ileti verebilir. Farklı mesafeleri anlamlı bir biçimde farklılaştıran ayırt edici özellikler vardır, bunlar bireysel karakter farklılıkları ve değer yargılarına göre değişebilir. (mahrem olma, periferide kalma)

Görünüş; 1- iradeye bağlı olanlar, giyim, kuşam, saç, sakal, bedensel süs, makyaj vb. 2- Daha az kontrol altında tutulabilir olanlar:kilo, boy, beden yapısı Görünüş özellikle kişilik ve toplumsal statü hakkında iletiler göndermek için kullanılır.

Baş Hareketleri; Etkileşimi yönetmekte, konuşmada duygu ve düşüncelerin aktarımını ve zamanlamasını kullanmada önemlidir. Yüz İfadeleri; Kaş, göz, ağız hareketleri şeklinde alt kodlarla belirlenir. Bunların birleşiminden yüz ifadesi ortaya çıkar.

Jestler; eller, kollar, ayak ve baş jestleri başlıcalarıdır Jestler; eller, kollar, ayak ve baş jestleri başlıcalarıdır. Bunlar konuşma ile yakın işbirliği içindedirler ve sözsel iletişimin tamamlayıcısıdırlar. Genel duygusal canlanmaya ya da özel duygusal durumlara işaret edebilirler. Aralıklı, vurgulu, yukarıdan aşağıya doğru yapılan jestler egemenlik ifade ederken, akıcı, sürekli ve döngüsel jestler sempati yaratmaya yöneliktir.

- Duruş; oturma, ayakta durma, uzanma biçimleri sınırlı ancak ilginç anlamlar sunabilmektedir. Arkadaşlık, düşmanlık, üstünlük, aşağılık duyguları genellikle duruşla gösterilebilir. Duruş aynı zamanda duygusal durumu, özellikle gerilimi ya da rahatlamanın yoğunluğunu da gösterebilmektedir.

Göz Hareketi ve Göz Teması; Başka bir insanla ne zaman, ne kadar sıklıkla ve ne kadar uzun göz temasında bulunduğumuz ilişki hakkında çok önemli iletiler göndermenin yoludur.

Konuşmanın Sözsüz Görünümleri 1- Prosodic; Alçaltma ya da yükseltme ile vurgulamanın yapılması. Belirli bir cümle sesi alçaltarak ya da yükselterek bir saptama, bir soru ya da inanılmazlık ifadesi haline gelebilir. 2- Dil Ötesi Kodlar; aksan, konuşma hataları, konuşma hızı, konuşmacının duygusal durumu, kişiliğini, sınıfını, toplumsal konumunu gösterir.