Ağ Donanımları II Donanım Cihazları Yrd. Doç. Dr. Ersoy ÖZ

OSI ve Cihazlar OSI Katmanı Cihaz Uygulama Ağ geçidi (Gateway) Sunum Oturum Ulaşım Ağ Yönlendirici (Router) Katman 3 Switch Veri Bağı Köprü (Bridge) Katman 2 Switch Fiziksel NIC, Yineleyici (Repeater) Hub, MAU Kablo, Alıcı ve verici

1- Ağ Kartları (NIC: Network Interface Card) Üzerinde ağ erişim portu olmayan standart özellikte bilgisayar ve benzeri sayısal sistemlere takılan kart şeklinde sistemdir. LAN içinde bulunan uç sistemlerin ağa bağlanması için kullanılır. Farklı LAN teknolojileri için farklı ağ kartları vardır.

1- Ağ Kartları (NIC: Network Interface Card)

1.1 Ethernet Kartı LAN uygulamalarında yaygın olarak kullanılırlar. Tüm ağ kartlarının %85-90’ını Ethernet Kartı’dır.

1.1 Ethernet Kartı Kart Türü Hızı (Mbps) Kablo Türü Port Konnektörü 10Base-T 10 UTP, STP (Bakır) RJ45 10Base-F Fiber Optik ST veya SC 100Base-TX 100 100Base-T4 100Base-FX 100Base-SX 1000 (1G) 100Base-T UTP (Bakır)

1.1 Ethernet Kartı 10Base-T’de 10Mbps : Cat3, 4 ve 5 UTP kablo ile 100 metreye kadar. 10Base-F’de 10Mbps : Çok Modlu Fiber optik kablo ile 2 km. ye kadar. 100Base-TX’de 100Mbps : Cat5 UTP kablo ile 100 metreye kadar. 100Base-T4’de 100Mbps : Cat3, 4 ve 5 UTP kablo ile 100 metreye kadar. 1000Base-T’de 1Gbps : Cat5 UTP kablo ile 100 metreye kadar. 1000Base-LX’de 1Gbps : Çok Modlu Fiber optik kablo ile 550 m. ye kadar.

1.2 TR (Token Ring) Kart – Jetonlu Halka Kartı Jetonlu Halka Topolojisine sahip portları olan ağ cihazlarına uç sistemleri bağlamak için kullanılır. Genel olarak bir TR kart hem 4 Mbps hem de 16 Mbps’lik bağlantıyı destekler. Fiziksel bağlantının yapıldığı konnektör RJ-45 ve DB-9 şeklindedir.

1.3 FDDI (Fiber Distributed Data Interface) Kart İki yollu halka topolojiye sahiptir. FDDI ağa bir uç sistem bağlamak için iki tür kart vardır. Biri çift bağlantılı arayüz (DAS), diğeri tek bağlantılı arayüz (SAS) ile bağlanmasını sağlar. DAS, FDDI’ın var olan 2 halkasına da bağlantı sağlarken, SAS yalnızca aktif halkaya bağlantı sağlar. 100 ile 2 Mbps’e kadar band genişliği sunan ve temelde fiber optik kablo kullanılmasına dayanan bir ağ topolojisidir.

1.3 FDDI (Fiber Distributed Data Interface) Kart Veri iletim ortamına erişilmesi için Jeton Geçirmeli (Token Passing) algoritma kullanılır. İletimin güvenilirliğini sağlamak için biri yedek sayılabilecek iki halka yol (dual-ring) vardır. Birçok açıdan jetonlu halka ile benzer özelliklere sahiptir, ancak ondan daha hızlıdır. Bir MAN protokolüdür. Bir ağda genel olarak 500 terminali destekler.

1.4 ATM Kart Omurgaya bir bilgisayar bağlanması için ATM ağ kartı kullanılır. Uçtan uca hizmet kalitesini garanti eden bir teknolojidir. Genel olarak 155.52 ve 622.08 Mbps bağlantı hızı vardır. Bakır (Cat5 UTP) ve Fiber Optik Kablo seçenekleri vardır.

1.4 ATM Kart Farklı türden verileri aynı anda iletebilir. ATM ağında veri iletimi “hücre” adı verilen kısa ve sabit uzunluktaki paketlerle yapılır.

2- HUB Çeşitli yerlere dağılmış uç bilgisayarların bir noktada birleştirilmesi imkanı sağlar. Kendisine bağlı olan tüm bilgisayarlara, paylaşılan bir aktarım ortamı (paylaşılan yol) sunar. HUB’a bağlı bir bilgisayar bir anda sadece veri gönderebilir yada alabilir. Aynı anda her ikiside olursa çatışma (çarpışma) meydana gelir.

2- HUB

2- HUB Hublar; Koaksiyel, çift burgulu veya fiber optik kablo ile birbirine bağlanabilir.

2- HUB Hublar ve ağ bölümleri (segments)

2- HUB Hub ~Ethernet kartı ~ Hız 10 Mbps Hub 10/100 Mbps Hub ??? Mbps Ethernet kartı kullanılmalı? Ağın hızı nedir? 10/100 Mbps Hub ??? Mbps Ethernet kartı kullanılmalı? Ağın hızı nedir?

2- HUB

3- MAU (Multistation Access Unit) Token-ring network de hub’ın görevini MAU üstlenir. Yıldız ring konfigürasyonu oluşturmak için kullanılan kablo yoğunlaştırıcı.

3- MAU (Multistation Access Unit)

3- MAU (Multistation Access Unit) İki MAU bağlanması için MAU’daki RI (Ring In) ve RO (Ring Out portları kullanılır.

4- Repeater (Yineleyici, Tekrarlayıcı) Kablonun kapasitesinden daha fazla mesafelere bağlantı kurulması gerektiğinde araya bir yükseltici konularak sinyalin güçlendirilmesini sağlayan cihazdır.

4- Repeater (Yineleyici, Tekrarlayıcı) OSI 1. katmanda (Fiziksel Katman) çalışır. OSI’nin 1. katmanında çalıştığı için verinin içeriğine bakmaz, sadece sinyalleri güçlendirir. Ağ trafiğini yönetmez.

4- Repeater (Yineleyici, Tekrarlayıcı) Ağ kablosunun erişebileceği maksimum mesafeyi uzatırlar Ağdaki maksimum düğüm sayısını arttırır. Kablo arızalarının etkisini azaltabilir. Farklı kablo tipleri kullanan ağları birleştirebilir. Hub veya Switch’ler de repeater görevi görebilir.

4- Repeater (Yineleyici, Tekrarlayıcı)

5- Köprü (Bridge) Genel olarak benzer topolojiye sahip LAN’ları birbirine bağlamak için kullanılır; bağlantı sonucu LAN’lar mantıksal açıdan yine tek bir LAN olur. OSI başvuru modeline göre, veri bağı katmanında çalıştıklarından, verinin adres kısmına bakıp ona göre davranırlar; veri paketi içindeki alıcı adresi karşı tarafa ait değilse, paketi boşuna karşıya geçirip oranın trafiğini arttırmaz. Veri iletiminde MAC adresleme kullanılır. Farklı topolojiler Köprü yardımı ile bağlanabilir.

5- Köprü (Bridge) Örneğin bir yıldız ve bir halka topolojisinde ağları birbirine bağlayarak tek bir ağ gibi gösterir. Veri yönlendirme işlemi yapar. 10 Mbps ve 100 Mbps ağları birbirine bağlayabilir.

5- Köprü (Bridge)

5- Köprü (Bridge) Farklı topolojideki ağların köprü ile bağlanması.

6- Katman 2 Switch (Layer 2 Switch) OSI’nin 2. katmanında çalışır. Topolojinin merkezinde yer alarak gelen bilgiyi ilgili terminale yollar. Aynı anda birden fazla çağrıya cevap verebilir. MAC adresler ile çalışır. Katman 3 Switche göre daha ucuzdur.

6- Katman 2 Switch (Layer 2 Switch) Katman 2 Switch Türleri Store-and-forward switch Paketi giriş portundan aldıktan sonra buffer’a atar. Ardından paketi ilgili çıkış portuna gönderir. Paketteki hataları kontrol etmez, bu nedenle daha hızlıdır. Ancak bozuk paketler ağda ilerler. Cut-through switch Paketi iletmeden önce hedef adresi belirler. Ardından adresin çıkış portuna bu paketi iletir. Pakette hata olup olmadığını kontrol eder. Hatalıysa iletmez.

7- SWITCH (Anahtar) Akıllı HUB’da denir. Fakat HUB’dan daha pahalıdır. Gelen bilgileri sadece belli bir bilgisayarlara gönderir. Ağ durumunu izler, veriyi gönderip, iletim işleminin yapılıp yapılmadığını test eder.

7- SWITCH (Anahtar) Hub ve Switch HUB SWITCH

8- Router (Yönlendirici) Ağlar arası (LAN-LAN, LAN-WAN, WAN-WAN) haberleşmenin yapılabilmesi için ara bağlantıyı sağlar. Gelen paketin başlığından ve yönlendirme tablosu bilgilerinden yararlanarak yönlendirme kararlarını verme yeteneğine sahiptir.

8- Router (Yönlendirici) Routerin bir işlemcisi, epromu ve üzerinde bir işletim sistemi IOS (Internal Operating System) vardır.

9- Katman 3 Switch (Layer 3 Switch) Katman 2 Switch’ler Bir hedefe giden tek bir yol ve MAC adres kullanılır Bir ağ genişletilmek istendiğinde ve alt ağların sayısı arttırıldığında Katman 3 Switch’ler ile performans arttırılabilir. OSI’nin 3. katmanı olan ‘Ağ’ katmanında çalışır. Switch ve Router’ın özelliklerinin birleşimidir. Paketleri bir Router gibi ağda yönlendirebilir.

10- Ağ Geçidi (GATEWAY) Geçit, iki farklı protokol arasındaki dönüşümleri sağlar. Bu cihaz bir Köprü, Switch veya Yönlendirici olabilir. Genellikle Yönlendirici (Router) bu görevi üstlendiğinden varsayılan ağ geçidi (default gateway) olarak o tanımlıdır.

Notlar: Brouter (Bridge Router) Katman 3 Switch ve Router Hem yönlendirici hem de köprüyü tek cihazda toplar. Katman 3 Switch ve Router Paketi gönderirken geleneksel router gibi uygun yolun bulunması, paketin kontrolü, hatalıysa tekrar gönderme ve gerekliyse güvenlik kontrollerini yapar. Yüksek perfortmanslı LAN’lar için kullanıldığından genellikle router’dan daha hızlı çalışabilir. WAN için genellikle kullanılmaz.