Su Ürünleri ve Beslenme SUNUM 2

www.gencdiyetisyenler.com

Stj. Diyetisyen Şenol YILDIZ gencdiyetisyenler.com Stj. Diyetisyen Şenol YILDIZ Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Yenilebilen Yumuşakçalar

Yenilebilen Yumuşakçalar Midye İstiridye Kalamar Ahtapot Mürekkep Balığı Deniz Minaresi Deniz Kulağı Deniz Salyangozu Deniz Tarağı Yenilebilen Yumuşakçalar

YENİLEBİLEN YUMUŞAKÇALAR Tek parça, yumuşak, tüketilebilir eti olan deniz canlılarıdır. Pek çoğu sert bir dış korteksle korunur ve fazla hareket etmezler. Bazılarında kabuk içerdedir veya ahtapot gibi örneklerin hiç kabukları yoktur. Deniz meleği

MİDYE * Doğal hayatlarında kıyalardaki taş ve kayalarda yetişirler ancak; uygun kıyı sularındaki çiftliklerde de yetiştirilebilirler. * Lacivert - siyah renklidirler. * Doğal olanları daha küçük ve lezzetli bulunmaktadır.

İnce ucundan kaslarla birbirine İSTİRİDYE İnce ucundan kaslarla birbirine bağlı sert, pürüzlü iki kabuğu vardır. İstiridyelerin şekilleri değişebilir. Bütün hayatlarını suyun altında geçirirler.

Kalamar Büyük bir kafası vardır. Gövdesi kıkırdak bir iskeletle güçlendirilmiştir. Diğer omurgasızlardan daha hızlıdır. Yan tarafında iki tane üçgen yüzgeci vardır. Krem renklidir. Üzerinde mor benekleri vardır. Eti narin ve lezzetlidir.

Kalamar

Temizlenip dondurulmuş kalamar

Kalamar tava

Ahtapot Yumuşak bir gövdesi vardır. Kayalık ve kumlu derin sularda yaşar. Dokunaçları ve güçlü vantuzlarıyla hareket eder.

Ahtapot

Mürekkep Balığı (Sübye) Başta iki tanesi diğerlerine göre uzun 10 adet ayak mevcuttur. Ahtapotlar gibi renklerini çok hızlı değiştirebilirler. Bu kadar fazla değişikliğin olmasına kızgınlık, yiyecek görme, korku ve bulunduğu yerin rengi gibi farklı nedenler sebep olabilir.

Deniz Minaresi Karasularda yaşayan salyangoz türüdür.

Deniz Salyangozu Tuzlu suda yaşayan karından bacaklılardan yumuşakçaların ortak adı. Bu ad tatlı sularda ve karada yaşayan salyangozların dışında denizde yaşayan ve kabukları olanları kapsar. Denizkulağı gibi birçok türü insan besini olarak tüketilir. Kabukları süs olarak değerlendirildiği gibi denizkabuğu koleksiyoncuları tarafından da aranan kabuklardır.

DENİZ TARAĞI Besin değeri, oldukça yüksektir. Kumluk yerlerde yaşarlar. Kahverengi,sarı,krem gibi pek çok rengi vardır. Ayaklarını, kuma saklanmak için kullanırlar. Besin değeri, oldukça yüksektir. Ortalama 150 yıl yaşar.

Osmanlı Deniz Mutfağımız Balık, Osmanlı için çok önemli bir kültürdür. 1432 yılında Bursa Bey Sarayı’nda ünlü bir Fransız seyahatname yazarı: “Zeytinyağlı lakerdayı ilk burada yedim ben” diye not düşmüştür.

Osmanlı Deniz Mutfağımız Osmanlı’da kurulan saraylar, hep deniz ya da nehir kıyısına kurulmuştur. Buradan su ürünlerinin Osmanlı mutfağında önemli bir yeri olduğu sonucunu çıkartıyoruz. 18. yy’dan sonra, İstanbul hükü-meti, yabancı konuklarını, lüfer daveti isimli sistemle çağırmaktaydı.

Osmanlı Deniz Mutfağımız Teknelere balık aşçıları getirilir, balık aşçıları misafirleri tekneye alıp, açıldıktan sonra balıkları boğazdan yakalayıp anında temizlenip servis edilmekteydi. Bu, Osmanlı’da oldukça prestijli bir davet yöntemiydi.

Osmanlı Deniz Mutfağımız Müslümanların balık yemediğine, İslam Dini’nce haram kılındığına dair bazı yazılar ve bilgiler göze çarpmaktadır. Nahl suresi 14. ayette: “Takındığınız süs eşyası ve kendinize taze et çıkartasınız diye denizleri emrinize veren Allah’tır” buyrulmuştur. Burada çok açık bir şekilde balığın haram kılınmadığı beyan edilmektedir.

Osmanlı Deniz Mutfağımız II. Abdülhamit Han’ın, balık aşçılarına kılçıkları cımbızlarla ayıklattığı söylenmektedir.

Osmanlı Deniz Mutfağımız Günümüz Türk mutfağı içerisinde deniz ürünlerinin yeri Osmanlı’ya göre neredeyse yok sayılır. Çünkü Osmanlı geniş kapsamda : Farklı tekniklerle balıkları avlamıştır. Farklı tekniklerle pişirmiştir. Değişik uygulamalarla temizlemiştir. Çok geniş sunum yöntemleri mevcuttur.

Osmanlı Deniz Mutfağımız Özellikle, taratorlarla balıklar hazırlanmıştır. Türklerin, Anadolu’ya göçmesiyle beraber denizlere çıkıncaya kadarki süreçte çoğunlukla tatlı su balıkları yenmiştir. Tatlı su balıkları da deniz mutfağında çok fazla kabul görmediğinden günümüzde Osmanlı deniz mutfağı tarihimiz unutulmaya yüz tutmuştur.

Osmanlı Deniz Mutfağımız Osmanlı’da, balığa et kadar önem verilmiş, ramazan sofralarında padişahlar en az 6 çeşit balık ürünleriyle ilgili menülerde yemek yemişler.

Osmanlı Deniz Mutfağımız Sabah kahvaltısında Fatih Sultan Mehmet’in sarımsaklı veya soğanlı balık yediğini görüyoruz. En çok balık yiyen padişahımız yine Fatih Sultan Mehmet Han’dır. Yılan balığını çok seviyor, aynı zamanda tatlı su levreğini de severek tükettiğini biliyoruz.

Osmanlı Deniz Mutfağımız Osmanlı padişahları ızgarada balık istendiğinde mutlaka şişler defne dallarından hazırlanıyor ve bu dallara bu balıklar geçirilip ızgarada pişirilmiştir. Bunu da çok sevip, yabancı misafirlere de ikram edildiğini biliyoruz.

Balığın kalitesi: Kullanılan balığın türü Tazeliği İle ölçülür. Sudan çıkarılan balık, canlılığını yitirir. Bu balığın hemen kullanılması gerekir. Bekletilecekse: -32 ⁰C ‘de dondurulup, -18 ⁰C ‘de 3 – 6 ay saklanabilir. Kurutulmuş, tuzlanmış, konserve edilmiş balıklar; kuru ve serin yerde 6 – 12 ay saklanabilir.

SAKLAMA & SATIŞ BİÇİMLERİ CANLI: Deniz ürünlerini almanın en iyi ama en pahalı yoludur. DOĞAL ORTAM SUYUNDA: Deniz kabuklusuna yapay yaşam ortamını sağlamaya elverişli birtakım olanaklara sahip, doğal olarak hazırlınmış yapılardır. Patojenleri çıkarılmış, paketleme ve dağıtım koşulları için optimum seviyede bırakılmıştır. BUZDOLABINDA SAKLAMA: Soğutulmuş deniz ürünleri iyi niteliklere sahiptir. Yakalanması ila satışı arasından fazla zaman geçmemelidir. KONSERVE: Turşu, yağ içersinde bekletme ya da doğal olarak koruma gibi konserve yöntemleri kullanılabilir. Konserve sterilize olmalıdır. HAŞLAMA : Endüstriyel pişirme kaplarında yapılır. VAKUMLAYARAK PİŞİRME :Ürün saklamada kullanılan en son tekniktir. Bu şekilde ürün pastörize özelliği kazanır. DONDURULARAK KURUTMA : İçeriğinde % 5 oranında su kaybeder. Vakumlanarak veya isle paketlenir. VAKUMLAMA : İyice soğutulmuş, dondurulmuş ve haşlanmış deniz ürünlerinin içinden havası alınmış ağzı sıkıca kapalı torbalarda sunulmasıdır. DONDURMA: Donduruluncaya kadar deniz ürünleri soğuğa maruz bırakılır ve -18°C ‘de korunmalıdırlar. Fiyatı taze deniz ürünlerinden daha ucuzdur. ULTRA-DONDURMA: Bütün ya da parçalanmış halde -32°C’de bir soğuklukta işlem görür.

Konserve ve Diğer Hazır Ürünler Ton Balığı, n3 ve n6 bakımından oldukça zengindir ancak; konserve ton balıkları paketlenirken raf ömrünü uzatmak amacıyla balığın kendi yağı alınır. Yağı alındıktan sonra ay çiçek yağı ile doldurulur. Bu yüzden konserve ton balığı değil de taze ton balığı tüketimi daha sağlıklıdır.

Balığı Pişirme Yöntemleri Balıkta bağ doku miktarı azdır. Pişerken kolayca dağılır. Pişirme süresi kırmızı ete göre kısadır. Genelde yağlı balıklar, buğulama ya da ızgara şeklinde; diğer balıklarsa tavada yağla kızartma şeklinde pişirilir.

Balık pişirmede en uygun ve sağlıklı yöntemler: Buğulama Haşlama Yağsız tavada pişirme

Kızartma yöntemi balığın besin değerinin azalmasına ve zararlı maddelerin oluşumuna neden olduğundan, tercih edilmemelidir. Çiğ balık ve deniz ürünleri parazitler, bazı bakteri ve virüsler açısından risk oluşturur. Ayrıca, tiyamin yetersizliğine yol açması nedeniyle balığın çiğ veya az pişmiş şekliyle tüketimi de sakıncalıdır.

Kayıplar Uygulanan yönteme göre en çok B vitaminlerinden: Tiyamin Folat Kaybı olmaktadır. Pişirme yöntemi Kayıp Oranı Fırında % 10 - 30 Kızartma % 0 - 20 Buğulama* % 0 - 50 * Suyunu kullanma durumuna bağlı olarak değişir.

Buğulama Yemeklerin, su buharı yardımıyla pişirilmesidir. Buğulama sırasında yağ kullanma zorunluluğu olmadığından, oldukça sağlıklı bir pişirme yöntemidir. Haşlama yönteminde yemeklerdeki vitamin ve minerallerin suya geçerek kaybolma olasılığı vardır. Buğulamada bu sakınca yoktur.

Dünyanın bir çok mutfağında, buğulama yöntemini kullanır. Çin mutfağında ve Avrupa mutfaklarında sebzeler buğulama yöntemiyle pişirilir. Türk mutfağında buğulama yöntemi çok sık kullanılmaz. Buğulama yöntemi genellikle hamsi buğulama gibi, belli balık yemeklerinde kullanılır.

Etlerin Kıyaslanması Et Türü 100 g Miktar Enerji (Kkal) Protein (gr) Balık (Orta Yağlı) 100 g 150 19 Yumurta (Tavuk) 2 OB 160 13 Sığır 1 pors 240 Tavuk Domuz 380 Karaciğer 3 KK 135 20

Birlikte Kullanılan Terimler Balık & Su Ürünleriyle Birlikte Kullanılan Terimler & Yemekler

Balık fileto Omurgası çıkarılmış Yüzgeçleri ile İç organları alınmış Derisi yüzülmüş veya yüzülmemiş balık eti. Fileto bıçakları, TBS’de bu işi kolaylaştırır.

Tarator Ekmek içi Sarımsak Ceviz içi Sirke Tahin Tuz gibi besinlerin, limon suyu ile çırpılmasından sonra kıyılmış maydanozla hazırlanan salça veya sos.

Aioli Sos 1 ad.  yumurta  2 ÇK hardal  2 diş  sarımsak  ½ SB  zeytin yağı  1 SB ayçiçek yağı  karabiber, tuz   Sarımsağı ezip yumurta ve hardalla iyice karıştırın. Zeytinyağı ve ayçiçek yağını ilave edip kuvvetli bir şekilde mayonez kıvamına gelene kadar çırpın.  Tuz ve karabiber ilave edip balıkların yanında servis yapın…

Tütsüleme Füme yapma / İsleme Yiyeceklerin duman altında hazırlanması işlemidir. Etler ve balıklar tütsülemenin en çok kullanıldığı yiyecek maddeleri arasındadır. Kümes hayvanları ve peynir de tütsüleme yöntemiyle hazırlanabilir. Tütsüleme için kullanılan duman genellikle meşe veya kayın odunu yakılarak elde edilir. Tütsülenerek yenilen en yaygın yiyecek: füme somon balığı

Balıklı Kağıt Kebabı Lüfer, palamut gibi balıklar, domates, biber, soğan ve baharat karışımının yağlı kâğıt içerisine konularak fırında pişirilmesi yoluyla hazırlanan bir kebap.

Balık Çorbası İçindekiler ıııııııııııııııııııı 1 Adet palamut 1 Adet havuç 2 Adet patates 1 Adet soğan 2 Adet defne yapağı Birkaç dal maydanoz 5-6 SB su 2 ÇK tereyağı 2 ÇK un 1 Adet yumurta 1 Adet limon 1 Kahve fincanı elma sirkesi Tuz

Sebzelerin kabuğunu soyun. Tencereye aktarın.  Maydanoz ve defne yapraklarını ekleyin.  Üzerlerini kapatacak şekilde su ekleyin.  Sebzeler yarı yarıya haşlandığında balığı ekleyin.  Hepsi piştikten sonra sebze ve balığı ayrı kaplara alın.  Maydanoz ve defne yapraklarını çıkartın.  Sebzeleri suyuyla birlikte blendrdan geçirin.  Tencerede tereyağıyla unu koyun.  Sebze suyunu ekleyin.  Çorba kaynarken 1 kasede çırptığınız yumurta ve limon suyu karışımını ekleyin.  Kılçıklarından ayırıp küçük parçalara böldüğünüz palamutu ve elma sirkesini ilave edip, 10 dakika kaynatın.  Üzerine nane ve kırmızıbiber serperek servis yapın.

Balık Turşusu

Genelde, hamsi, lüfer, kolyoz, kefal, kılıçbalığı ile yapılır. Balıklar fileto haline getirilir. Tuzlanıp, bir gün bekletilir. İçine, sarımsak, karanfil, karabiber, defne yaprağı, tuz, limon suyu ve su ilave edilir. 2 – 3 gün sonra servise hazır hale gelir.

Midye Dolma Midyenin içine baharatlı pilav konularak hazırlanır. “Midye regl oluyor, bu yüzden günahtır” inancı kesinlikle yanlıştır. Midye anatomisi incelediğinde, regl olmasının mümkün olmadığını görürüz.

Midye Dolma Midye bir yumuşakçadır, yani vücudunda kan dolaşmaz. İçinde kan dahi olmayan bir canlının da dışarıya kan çıkarması (regl) da söz konusu olamaz. Tüm bunlara rağmen, insanoğlu regl olabilen ineği afiyetle yemektedir.

Midye Âdet Görür mü? Ayrıca midyeler, üremelerini balıklarda olduğu gibi, dış döllenmeyle gerçekleştirir.  Dişi midye suya yumurtalarını bırakır, erkek midye de erkek hücrelerini suya bırakır. Suyun içerisinde bir araya gelen bu hücreler, zigot ve embriyoyu oluşturur. Yani adet gibi, iç döllenme olmaması sonucu, hücrenin kanla dışarı atılmasının, dış döllenmeyle çoğalan ve içinde kan dahi bulunmayan midyeyle ilgisi yoktur.

…midye Denizin çöpçülerinden biridir. Denizin en kirli kısımlarında, özellikle lağımlarla denizlerin birleştiği yerlerde arttığı gözlenir. Denizdeki pislik ve artıkları sudan filtreleyip, temizleyerek, bu pislikleri kabuğundaki sedef sayesinde inciye dönüştürür ve bu pislikler sayesinde beslenir, büyür.

Midye çok da sağlıklı bir besin değildir. Ama bu onun günah olabileceğini göstermez. Midyeyi, sağlıksız besinler arasında da somut zararı olmayan sağlıksız besinlerden sayabiliriz. Bunlara rağmen, midyenin çok yenmesinin diğer zararlı yiyecekler gibi, açık bir zararı ya da direkt bir hastalığa sebep olması bu güne kadar ortaya çıkmış değildir. Bununla birlikte, midyenin oluşum yapısı dikkate alındığında, sağlığa olumsuz etki yaratacağı veya hastalıkları destekleyebileceği ortadadır.

Midye yemek… Maliki mezhebine göre helal Hanefi mezhebine göre haramdır.  Daha sonra gelenler, Hanefi mezhebine göre “mekruh” demişlerdir. MEKRUH “Hoş görülmeyen, tam haram denmeyen ama harama yakın” anlamlarına gelir.

Havyar Kimi insanların burun bükerek, bazılarının da oldukça keyifle tükettiği bir yiyecektir. İmparatorların yiyeceği yakıştırması yapılır.

Her tür balık yumurtasına havyar denilir. Fakat bazı  balıkların yumurtaları  özel bir yiyecek olarak değerlendirilir. Bu havyarlar özellikle, Hazar Denizi’nde yaşayan mersin balıklarının zigotlarından elde edilirler.

Havyar siyah ve kırmızı olarak 2’ye ayrılırlar. İçlerinde en iyisi siyah havyardır. Siyah  havyar tatlı sularda, ırmak ağızlarında yumurtlayan mersin balığının yumurtasından yapılır. Siyah havyarın en özeli ve pahalısı Beluga havyarıdır. Havyarın iyisi genellikle kışın elde edilir. Somondan alınan kırmızı havyar ise siyah havyar kadar değerli değildir.

En lezzetli havyar Rusya ve İran’da bulunur. Havyarın yanında içilen en iyi içki şampanyadır. Buzlu votka da servis edilebilir.

Havyar türleri Beluga: Üç tür arasında en büyük mersin türüdür. Havyarı yumuşak tada sahip  mavi - gri renktedir. Osetra:  Havyarlar  arasında en çok çeşitlilik  gösterenidir. Dipte beslenen bir balık olduğundan, yedikleri çıkardığı yumurtanın tadını etkiler. Havyarı  koyu griden, koyu kahverengi ve altın rengine kadar değişiklik gösterir. Sevruga:  Üç Mersin balığının en ufağıdır. Havyarı gri-siyah ve ince taneli olup çok güçlü bir tada sahiptir.

Havyar Servisi Genelde, yumurta, soğan, limon kreması ve tost ekmeği ile servis edilir.  Kaliteli bir havyarda, bu malzemeler kullanılmayıp  direkt tost ekmeğine hafif bastırarak sürülür ve bu  şekilde servis edilir veya özel kaşığı ile servis edilmişse doğrudan tüketilebilir.

Havyar Protein Kaynağı Dişi mersin balığının yumurtası olan havyar: Bol protein Yağ B12 B6 B2 PP (B3) Vit. C Vit. A Mineraller İçerdiğinden, besin değeri oldukça yüksektir. 50 g havyar 1400 Kkal

Havyar Üretimi Balıklar yumurtlama mevsiminde toplanır. Canlı haldeki balığın karnındaki yumurtalar alınır. Karnı dikildikten sonra tekrar suya bırakılır. Bu şekilde aynı  balıktan bir kaç defa yumurta elde edilir.

Ançüez Genellikle hamsiden yapılan tuzlu ve yağlı ezme. 

100 g’ları 150 – 300 mg pürin içerirler. Bu değer oldukça yüksektir 100 g’ları 150 – 300 mg pürin içerirler. Bu değer oldukça yüksektir. Bu yüzden, fazla tüketilmesi kan ürik asidinde artışa yol açar. Bu yüzden pürinden kısıtlı diyette havyar ve ançüez, kesinlikle yasaktır.

Suşi Japon mutfağı’nın en ünlü yemeğidir. Pirinç sirkesi ve şeker ile tatlandırılmış haşlanmış pirinç (şari) üstüne veya içine balık, diğer deniz ürünleri veya sebze gibi malzemeler (neta) konarak servis edilir. Tek başına dilimlenerek servis edilen çiğ balığa saşimi denir.

Çiroz Uskumru Mersin balığı   balıklarının tuzlanıp güneşte kurutulmasıyla yapılan bir yiyecektir. Aynı zamanda mersin balıklarından biridir. Çiroz salatası

Lakerda Uzun süreli saklanmak üzere ve özel şekilde hazırlanmış balık etidir. Esasen torik, günümüzde torik az bulunduğu için palamuttan yapılmaktadır. Daha çok salata ve meze olarak yenir. Yanında halka dilimlenmiş kırmızı soğanla servis edilir.

Balık Unu Fabrikalarda un haline getirilir. Düşük kaliteli protein kaynaklarını zenginleştirici ajan olarak kullanılır. İnsan besini olarak kullanımı, geniş çapta uygulanmamakta; daha çok yem olarak üretilmektedir.

Bayat balığın tespiti Balığın sert etli kısmına parmakla bastırıldığında, parmağın bıraktığı iz hemen düzeliyorsa balık tazedir. Bu yöntem bayat balığın bekleme süresince dehidrasyona uğradığı bilgisinden yola çıkılarak oluşturulmuştur.

Ayrıca… Gözlerinin parlak ve lekesiz Solungaçlarının kırmızı – pembe Pulların ve yüzgeçlerin diri olması gerekmektedir.

AKDENİZ DİYETİ

Akdeniz Diyeti Akdeniz usulü mutfak üzerine kurulur. Bu gerçekten de Güney Akdeniz mutfağıdır ve bol miktarda meyve ve sebze, zeytinyağlı salata, balık, ekmek, makarna ve diğer hububatlar ile az miktarda et ve tavuk içerir. Balığa geniş ölçüde yer verilir. Bu sağlıklı bir beslenmedir ve uluslararası bir tavsiye düzeyindedir.

Tüketiminin Yararları Su Ürünleri Tüketiminin Yararları

Balık tüketimi ile KVH’lara yakalanma riski düşmekte Balık yağının kalp sağlığı üzerinde olumlu etkileri bulunduğu bilinmekte. Balıkta bulunan n3 yağ asitlerinin LDL-K’ü düşürebildiği, sklerodermayı önlemede veya azaltmada etkili olduğu, kalp ritmi bozukluklarını ve ani ölümleri azaltabildiği, KKH’nı azaltıcı etkisi olduğu yapılan bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır. Yapılan bir bilimsel çalışmada, haftada en az bir sefer balık tüketmenin, kalp krizi geçiren hastaların hayatta kalma oranlarını %30 arttırdığı sonucu da ortaya konmuştur. Kalp sağlığı için balık tüketimi alışkanlık haline getirilmeli.

Kanserden korunmada balık tüketiminin olumlu etkisi bulunmakta Yapılan çalışmalarda kanserli hücrelerle mücadele etmede balıkta bulunan n3 yağ asitlerinin büyük etkisi olduğu ortaya konmuş, kansere yol açan malign tümörlerin gelişimini engellemede etkileri olduğu bilinmektedir. Balıkta bulunan vitamin ve minerallerin İS üzerindeki etkisinden dolayı hastalıklara karşı vücudun direnç kazanmasına yardımcı olmaktadır. Haftada 2 kez, ortalama 120-180 gr miktarında balık tüketmenin kanser hastalıklarına karşı koruyucu etkisi bulunmaktadır.

Mental gelişim için balık ! n3 yağ asitleri beynin birçok fonksiyonunda etkilidir. n3 yağ asitlerinden olan, DHA insan beynindeki hücreleri yenilenmesine yardım etmekte, nöronların çoğalmasına destek olmaktadır. Bu hücrelerde DHA seviyesinin düşmesi depresyon, hafıza kaybı, alzheimer, şizofreni gibi sorunlara yol açabilir. Özellikle çocuklarda yeterli miktarlarda balık tüketimi ile dikkat dağınıklığı azalabilmekte, IQ seviyelerinde artış görülebilmektedir.

Kemik Sağlığı ve Balık ilişkisi Balık içerdiği n3 yağ asitleri ve D vitamini sayesinde kemik gelişimine de olumlu yönde katkıda bulunmaktadır. Osteoporoz riskini en aza indirmek için balık tüketimine özen gösterilmelidir. Haftada 2 kez balık tüketimi kemik sağlığını olumlu etkilemektedir.

Sağlıklı gözler için balık tüketimi Balık tüketiminin göz sağlığı üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır. Retina hücreleri üzerinde olumlu etki sağlayan n-3 yağ asitlerinin yanı sıra, balıkta bulunan A vitamini de görme fonksiyonu üzerinde etkilidir.

Gebelikte balık Hamilelikte balık tüketimi hem annenin hem bebeğin sağlığını olumlu yönde etkilemektedir. Balıkta bulunan n-3 yağ asitlerinin alımı hamilelik döneminde çok önemlidir. Bebeğin normal gelişimi için duramater, heptomeninks ve retina oluşumuna yardım eden n-3 yağ asitlerinin yeterli miktarda alımı ile birlikte prematüre, DDA bebek doğma riski azalabilmektedir. Gebeliğin III. Trimestrında, anneden bebeğe n-3 yağ asitlerinin geçişi daha da arttığından, özellikle bu dönemde yeterli miktarda balık tüketimi, hem annenin hem de bebeğin sağlığı için büyük önem taşımaktadır.

Hemodiyalizde Balık Deniz bitkileri dışındaki tüm balık ve su ürünlerinde, P miktarı çok fazladır. Nefrolojik hastalıklarda balık, tamamen yasak değildir. Levrek ve mersin balıklarında P miktarı, göreli olarak daha azdır. Bu yüzden tercih şansı varsa kullanılabilir.

Vücut Ağırlığının Kontrolünde: Balık Balık tüketiminin kilo kontrolü üzerinde yardımcı etkileri olduğu bilinmektedir. Zayıflama diyetleri uygularken de haftada 2 kez balık tüketmek çok önemlidir. Balığın iyi bir protein kaynağı olması nedeniyle kişide tok kalma süresinin uzamasını sağlar, KŞ regülasyonunu sağladığı için tatlı isteklerini azaltabilmekte ya da tamamen ortadan kaldırabilmektedir. Böylece kişinin gün içerisinde aldığı enerji miktarı sınırlanır.

DM’ta balık tüketimi Diyabetli kişilerde KŞ regülasyonu açısından balık tüketimi çok önemlidir. Balık yağlarının DM’lularda da yararlı etkiler sağladığı yapılan bilimsel çalışmalarda açıklanmıştır. Balıkta bulunan n3 yağ asitlerinin hiperglisemi üzerine olumlu etkisi olduğu belirtilmiştir. Balıkta bulunan yağ asitleri diyabetli hastalarda glisemik kontrolü sağlamaktadır. Diyabetli bireylerde KŞ regülasyonu açısından haftada 2 kez balık tüketilmesi çok önemlidir.

Balıkta bulunan… Fe Se Zn Retinol Niyasin Pridoksin Tokoferol antioksidan etki göstermekte ve diyete olumlu destek olmaktadır.

TBS’de bir porsiyon balık 200 g olarak servis edilir.

Balık tüketimine önem vermeli, Haftada 2 – 3 kez yeterli miktarlarda tüketilmelidir.

KAYNAKÇA Baysal A, Beslenme. Hatipoğlu, 2009 Baysal A. ve ark, Diyet El Kitabı. Hatipoğlu, 2011 Köksal G, Gökmen H, Çocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi, Hatiboğlu, 2013 Merdol Türkan K, Standart Yemek Tarifeleri, Hatiboğlu, 2011 Akkor Yunus E, Çokmakçı Zennup P, Osmanlı Deniz Mutfağı, 2013 http://www.beslenme.gov.tr http://suurunleri.ibb.gov.tr http://www.tarim.gov.tr http://www.suymerbir.org.tr http://www.ipekagaca.com Enerji ve besin ögesi verilerinde BeBis programının 7.1 öğrenci versiyonu kullanılmıştır.

Her türlü soru, görüş ve yorumlarınız için iletişim s.yildiz.au@hotmail.com twitter.com/SEN0L_YILDIZ www.facebook.com/Senol.YILDIZ.AU diyetisyen-senol-yildiz.blogspot.com.tr www.gencdiyetisyenler.com/index.php/author/s-yildiz-au

Sen de Ekle Sitemizde makale / yazı yayınlamak için burayı tıklayınız. Sitemizde sunum eklemek için burayı tıklayınız. Sitemizde Diyetisyen Arıyoruz ilanı eklemek için burayı tıklayınız. Sitemizde Diyetisyenim İş Arıyorum ilanı vermek için burayı tıklayınız. Sitemizde ikinci el ilan eklemek için burayı tıklayınız. Sitemizde video yayınlamak için burayı tıklayınız. Sitemizde haber eklemek için  burayı tıklayınız.   Not: bilgileri forum ile gönderemediginiz taktirde dytali@gmail.com adresine mail olarak gönderebilirsiniz.