ÖZGÜVENİ GELİŞTİREN ETKENLER

1-Geniş Bir Mekan Yapılan araştırmaya göre çocuklara genelde evin en küçük odası verilir. Buna karşılık sizler evinizin en büyük odalarını misafirlere ayırır ve misafir salonu olarak kullanırsınız. Oysa evinize ayda birkaç defa misafir gelmektedir. Misafir gelecek ve o odayı düzenli görecek diye o salon her zaman temiz ve düzenli olarak tutulur. Ancak çocukların girmemesi içinde daima kapalı tutulur. Oysa çocukların zihin kabiliyetlerinin gelişmesi, hareketlerinin taşkın ve kısıtlı olmaması için çocuklara evde mümkün oldukça büyük odalar verilmelidir.

2-Çocukları Oldukları Gibi Kabul Etmek Çocukları olmaları gerektiği gibi değil, oldukları gibi kabul etmeliyiz.

Çocuk mutlu olduğunda zaten başarıyı yaşayacaktır. Başka bir anne; Sokakta, tozun toprağın içerisinde oynayan bir çocuk….Burnunda sümükler…Annesi çocuğu karşıdan görüyor. «Çocuğum, yavrum» diyor. Ne burnunun sümüğüne, ne üstünün tozuna bakmadan ona sevgiyle sarılıyor. Onların hiçbirini görmüyor, eleştirmiyor ve olduğu gibi kabul ederek ona sarılıyor. Şimdi şöyle bir soru soralım: Bu çocuk 20 yaşına geldiğinde, kendine güven sevgi eksikliğinden doğan , psikolojik, duygusal sorunlar yaşar mı? Büyük ihtimalle başka etkenler olmadığı müddetçe böyle kişilik sorunları yaşamaz. Çünkü annesi onu olduğu gibi kabul etmiş. Bir anne düşünün. Çocuğunun çok başarılı, çok akıllı, çok düzenli, çok disiplinli olmasını istiyor. «Çocuğum, bak pantolonunu özenerek ütüledim. Lütfen bu pantolonu akşama kadar kırıştırmadan, kirletmeden getir. Yoksa anneni çok üzersin.» «Misafir geldiğinde uslu uslu otur. «Derslerine iyi çalış, okula geldiğimde senin hakkında kötü bir şey duymayayım.» Hep böyle mükemmeliyetçi bir düşünce ve beklenti ile çocuğunun daima mükemmel ve kusursuz olmasını istiyor. Şimdi bu çocuğun büyüyünce nasıl olacağını düşünelim. Ama diğer çocuk?... Her an denetlenen, bütün koşulları gerçekleştirdiğinde sevgi gören, her an davranışları kontrol altına alınan bu çocuk, ilerleyen yaşlarda artık kişilik bozuklukları içerisine girmeye başlayacaktır. Bunun sonucunda da psikiyatrist kapılarını aşındırmaya başlayacaktır. Çocuklarınız öncelikle olduğu gibi kabul edin. Sonrasında gelişmeleri için elinizden gelen her türlü gayreti gösterin. Çocuk mutlu olduğunda zaten başarıyı yaşayacaktır.

3-Çocukların Güzel Yanlarını Keşfetmek Anne ve babanın çocuktaki olumsuz, hatalı ve eksik davranışları görmek yerine, onun güzel davranışlarını görmeleri ve davranışların devamı için desteklemeleridir. Çocuğunuzdaki en güzel özellik nedir? Çocuğunuz hangi işi en iyi yapar.

Bizler, genelde insanlardaki eksikliklere yönelmişiz Bizler, genelde insanlardaki eksikliklere yönelmişiz. O insanlardaki eksik ve yanlışları görmeye gayret ediyoruz. Yanlışlıkları çok kolay ve hızlı tespit ediyoruz. Halbuki bunun yerine çocuklarımızdaki güzelliklere yoğunlaşsak, onlardaki güzel ve olumlu davranışları görmeye çalışsak, çok daha farklı şeyler ortaya çıkacaktır.

4-Çocuklardaki Olumlu Davranışları Yakalayın Anne baba olumsuz davranışları daha çok görürler ve şöyle düşünürler: «Olumsuz bir davranışını görürsem onu düzeltmeliyim, ikaz etmeliyim. Ta ki onu tekrarlamasın.» Çocuklarınızın hep olumsuz yönlerine odaklanmayın. Onların olumlu taraflarını da görün… Anne babalara şunu söyleyelim: lütfen hep çocuğunuzu yanlış bir şey yaparken değil, doğru bir davranışta bulunurken KISKIVRAK YAKALAYIN! Kaçamasınlar

Çocuğunuz her gün üstü başı dağınık bir şekilde geliyordu Çocuğunuz her gün üstü başı dağınık bir şekilde geliyordu. Ama o gün temiz ve düzenli gelmiş. Bunu hemen görün. Lütfen gözden kaçırmayın. KIKSKIVRAK YAKALAYIN. Aferin deyin, alnından öpün, parka götürün, istediği oyuncağı alın, sevdiği pastayı yapın, kendini «Kral» gibi hissettirin. Bir daha sıkıysa üstü başı perişan gelsin Çocuğunuz yapmadığı halde o gün sabah yatağını toplamış. Hemen yakalayın. Tabağındaki yemeğin çoğunu hiç ısrar etmeden bitirmiş, farkedin. Akşam uyku saatim gelmiş deyip kendi kendine yatmış Misafir geldiğinde hoş geldiniz demiş….

Ödüllendirilen davranış mutlaka tekrarlanır

5-Çocuğun Yaptıklarına Odaklanmak Çocuklarınızın güçlü ve olumlu yönlerine odaklanın. Güzel ve yararlı bir iş yaptıkları zaman bunu mutlaka dile getirin. Yaptığı işin güzel olduğunu sıkça söyleyin. «Senin yemekten önce ve sonra ellerini yıkama davranışın çok güzel, aferin» Çocuklar neyi güzel yapar? Yapılan güzel davranışın ne olduğunu söylediğimizde çocuğu hızlı bir şekilde olumlu davranış değişimi içerisine girdiğini, daha fazla aynı davranışları tekrarlamaya başladığını görürsünüz.

Babalara; Toplumumuzda babalar genel olarak çocuğun eğitimini anneye havale etmişlerdir. Okullardaki veli toplantılarına ve öğretmenlerle yapılan görüşmelere baktığımızda annelerin çoğunlukta olduğunu görürüz. Genellikle babalar, çocuklarına kıyafetlerini aldıkları ve maddi ihtiyaçlarını giderdikleri zaman, üstlerine düşen görevi yaptıklarına inanırlar. Babalar çocuk eğitiminin sorumluluğunu alsalar çocuklarındaki davranış değişikliklerinin çok daha hızlı olduğunu göreceklerdir.

Babaların Dikkatine Televizyonun başına oturup kanaldan kanala zapping yapmak yerine çocuğunuzun gelişimi ile ilgili kitaplar okusanız, hikayeler anlatsanız, akşamları yarım saat –Televizyon kapalı, gazete okumuyorken, yemek yemiyorken- sohbet etseniz, çocuklardaki olumsuz davranışların pek çoğu ortadan kalkacaktır. Kendisine güvenen, sorumluluk sahibi çocuklar olarak ortaya çıkacaklardır.

Her şeyde olduğu gibi çocuk eğitiminde de çaba ve emek göstermeliyiz ki karşımıza güzel neticeler çıkabilsin.

YARARLANILAN KAYNAK OKUL EVDE BAŞLAR Dr YARARLANILAN KAYNAK OKUL EVDE BAŞLAR Dr. Fatih KALKINÇ Uzman Psikolojik Danışman