Ulaştırma ve Lojistik Terminolojisi Yrd. Doç. Dr. Gültekin ALTUNTAŞ Ders - II Yrd. Doç. Dr. Gültekin ALTUNTAŞ
Dokümantasyon Konşimento (Bill of Lading) Tren, uçak veya gemi ile yapılan taşımacılıkta kullanılan ve malın taşımak üzere teslim alındığını ve varış noktasında konşimento sahibine teslim edileceğini gösteren kıymetli evrak niteliğinde bir belgedir. Düzenleyen kimsenin imzası (Taşıyan veya onun yetkili kıldığı kişi) Taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret unvanı Taşınan malın cinsi, ölçüsü (sayı, uzunluk vs.) markası, ve diğer özelliklerine ait bilgiler Tanzim tarihi ve yeri Kaç nüsha olarak düzenlendiği Kaptanın adı Yükletenin adı Gönderilenin adı Geminin adı ve uyruğu Yükleme / Boşaltma limanı Navlun Konşimento genelde deniz taşımacılığında kullanılmaktadır. Hava taşımacılığında ise aynı anlamda ve benzer bilgileri içeren konşimentolar bulunmaktadır. Kara taşımacılığında ise "Yük Senedi" olarak adlandırılmaktadır. 2
Dokümantasyon Navlun Senedi, Faturası (Freight Bill) Taşıyıcının, taşıma ücretleri için kestiği faturadır. Sıklıkla, Sevkiyatı, Başlangıç ve bitiş noktalarını, Alıcıyı, Taşınan malı, Toplam ağırlığı, Toplam navlun ücretini listeler. 3
Dokümantasyon Navlun Alacak Formları (Freight Claims Form) Taşıyıcının, taşıdığı malın zarar görmesi durumunda zarar nedeniyle karşılaşılan kayıpların parasal karşılıklarının tazmin edilmesi için doldurulan formları ifade eder. Taşıyıcılar sıklıkla, Doğal afetler veya “Allah'ın işi”, vb. mücbir sebepler, Askeri saldırılar veya “toplum düşmanlarının” faaliyetleri, Hükümetlerin el koyması veya “kamu otoritesinin” faaliyetleri Taşıtan işletmeden kaynaklanan (kötü paketleme, vb.) faaliyetler, Aşırı kırılabilirlik, bozulabilirlik ya da taşınan malın doğasından kaynaklanan problemler nedeniyle sorumlu tutulamazlar. 4
Ödeme ve Teslim Şekilleri Uluslararası Ödeme ve Teslim Şekilleri E Terimleri Satıcı, malı alıcıya kendi işletmesinde teslim eder. Alıcı, taşıma kısmını kendisi ayarlar. F Terimleri Satıcı, alıcının gösterdiği yere malı teslim eder. Alıcı, taşıma ile ilgili diğer tüm maliyetleri üstlenir. C Terimleri Satıcı taşıma sözleşmesi yapmak zorundadır. Fakat ne kayıp, ne hasar riski ne de yüklemeden sonra doğabilecek ek harcamaları üstlenir. D Terimleri Malın gönderildiği ülkeye kadar, meydana gelen bütün harcamaları ve riskleri satıcı üstlenir. Daha detaylı açıklamalar için http://www.gultekinaltuntas.com 5
Ödeme Şekilleri Uluslararası Ödeme Şekilleri Peşin Ödeme Peşin ödeme, ithalatçının mal bedelini kendi bankası aracılığıyla ihracatçıya ödemesi, ihracatçının da bedelini tahsil ettiği malı sonradan ithalatçıya göndermesi suretiyle gerçekleşir. Burada ithalatçının ihracatçıya tanıdığı bir kredi söz konusudur. İhracatçı açısından hiçbir riski yoktur. Akreditifli Ödeme Alıcının (amir) talep ve talimatına dayanarak bir bankanın (amir banka), belirli bir tutara kadar ve belirli bir vade içinde, akreditifte öngörülen şartlara uygun belgelerin ibrazı karşılığında satıcıya (lehtar) ödeme yapacağını taahhüt etmesidir. Akreditifte bankalarca mallar değil, belgeler göz önünde bulundurularak işlem yapılır. 6
Ödeme Şekilleri Uluslararası Ödeme Şekilleri Kabul Kredili Ödeme Kabul kredisi, ihracatçı ile ithalatçı arasında yapılan alım-satım sözleşmesine göre, eşya ödemesinin eşya sevkiyatından belirli bir süre sonra yapıldığı ödemedir. Konsinye Teslim İhracatçı eşyayı, ithalatçıya veya komisyoncuya fiyatı belli olmaksızın teslim eder. İthal eşyasının kesin satışının yapılmasından sonra ihracatçı bilgilendirilerek eşyanın ödemesi yapılır. Konsinye teslimler ihracatçı açısından en riskli teslim şeklidir. 7
Ödeme Şekilleri İhracatçı Peşin Ödeme İthalatçı Vesaik Mukabili Ödeme Mal Mukabili Ödeme Kırmızı ile yazılanlar, söz konusu ödeme şeklinde avantajlı tarafı yansıtır. Konsinye Teslim