BİYOLOJİ BİLMİNE GİRİŞ VE BİLİMSEL YÖNTEM BASAMAKLARI
BİYOLOJİ : Canlıların yapıları, yaşayışları ve çevre ile ilişkilerini, canlılık özelliklerini araştıran, Fizik ve Kimyanın ilkelerini de kullanarak yaşamı açıklamaya çalışan pozitif bir bilimdir.Kısaca canlı doğayı inceler. Biyoloji biliminin gerçek amacı; canlılar dünyasından insanlığa faydalı sonuçlar çıkarmaktır.
Biyoloji İki Büyük Alana Ayrılır: 1 - Botanik (bitki bilimi) 2 - Zooloji (hayvan bilimi)
Biyolojinin inceleme alanı çok geniş olduğundan canlılar hakkında daha kapsamlı ve ayrıntılı bilgiler edinmek için, daha küçük alt birimlere ayrılarak canlıları inceler.
Bu alt dallardan bazıları şunlardır; Moleküler biyoloji : Canlı hücrelerin yapısını molekül düzeyde inceler. Sitoloji : Canlı yapısını oluşturan hücrelerin mikroskobik yapı ve özelliklerini inceler. Histoloji : Dokuları inceler Morfoloji : Canlıların dış görünüş özellikleri ve yapılarını inceler. Fizyoloji : Hücre veya organların çalışmasını ve fonksiyonlarını inceler.
Anatomi : Canlıların iç yapılarını inceler. Embriyoloji : Canlıların döllenmiş yumurtadan(zigot) itibaren geçirdiği gelişme basamaklarını inceler. Biyokimya : Canlıların yapısını oluşturan organik maddelerin kimyasal yapısını inceler. Genetik : Atalar ve oğul döller arasındaki benzerlik veya farklılıkların nedenlerini, özelliklerin soydan soya hangi kurallara bağlı olarak aktarıldığını inceleyen kalıtım(irsiyet) bilimidir.
Filogeni : Bir grup organizmanın (soyun = türün) evrimsel geçmişini inceler. Paleontoloji : Bugün soyları tükenmiş olan canlıların fosillerini inceler. Taksonomi(sistematik) : Canlıların sınıflandırılmasını inceler Ekoloji : Canlı gruplarının biyolojik yapısı ve bunun çevre ile olan ilişkilerini inceler. Biyocoğrafya : Canlıların yeryüzündeki coğrafi dağılışını inceler. Etiyoloji : Canlıların davranış özelliklerini inceler. Parazitoloji : Parazit canlıların özelliklerini inceler.
Bakteriyoloji : Bakterileri inceler. Viroloji : Virüsleri inceler. Patoloji : Hastalıkların belirti ve nedenlerini inceler. Biyometri : Biyolojik olayları istatiksel olarak inceler.
BİLİM NEDİR ? ÖZELLİKLERİ NELERDİR ? BİLİMİN (Bilim adamının) ÖZELLİKLERİ 1 - Otorite tanımaz 2 - Mantıksaldır 3 - Kuşkucudur 4 - Önyargıdan uzak ve tarafsızdır. 5 - Eleştiricidir. 6 - Değişimi savunur. 7 - Genelle ilgilenir. 8 - Seçicidir. 9 – Objektirdir Bilim : Var olan gerçekleri gözlem, hipotez, mantık ve deney yoluyla açıklamak ispatlamaktır. Tarafsız gözlem ve deneylerle elde edilen, düzenlenmiş bilgiler topluluğudur. Deney ve gözlemler ışığında gelişen, bizi yeni gözlem ve deney serilerine götüren kavramlar dizisidir.
Bilimsel yöntem basamaklari Problemi belirleme. (Örneğin : Sıtma hastalığının etkeni nedir? ) Deney ve gözlemler yaparak verileri toplamak.(Veriler sıtma hastalığının en çok görüldüğü yerde deney ve gözlemlerle toplanır.) Hipotez kurulur.(Anofel cinsi dişi sivri sineğin insanı ısırmasıyla sıtma hastalığı bulaşır.) Tahmin yapılır.(O zaman bu sivrisineğin ısırdığı tüm insanlar sıtma hastalığına yakalanmalıdır.) Kontrollü deney yapılır. (Tahmin ve hipotezin geçerliliğini kanıtlamak için.) Eğer kontrollü deneylerle ispatlanamazsa ya hipotez değiştirilir yada en başa dönülerek problem yeniden belirlenir. Kontrollü deneylerle hipotezim ispatlanırsa TEORİ haline gelir. Eğer teori uzun süre değiştirilemez hale gelirse KANUN adını alır. Not: Teoriler değiştirilebilir. Ancak kanunlar kesinlikle değiştirilemez.
GÖZLEM İKİ ÇEŞİTTİR: NİTEL GÖZLEM:Ölçmeye dayanmayan sadece duyu organlarımızla yapılan gözlemlerdir. Büyük - küçük, çok - az, hızlı - yavaş vb. ifadeler kullanılır. Bilimsel değildir.(Çocuk çok ateşlendi.) NİCEL GÖZLEM: Ölçmeye dayanan gözlemlerdir.İfadelerde ölçü değeri ve birimi kullanılır. (Örneğin: Ateşi 42 dereceye kadar çıktı.
KONTROLLÜ DENEY : Deney başında, deney sonucuna etki edebilecek koşulların hepsi sabit tutularak, her denemede bir tanesi değiştirilir. Değiştirilene deney, sabit tutulanlara kontrol grubu denir. Deney sonucunda elde edilen sonuç kontrol grubu ile karşılaştırılır. Değişiklik, deney grubunda değiştirilen koşulla açıklanır.