İnternet ve Bilgisayar bağımlılığı Bengisu ILGIN 21 Aralık, 2011

İnternet ve bilgisayar bağımlığı mı?

İNTERNET BAĞIMLILIĞI Günümüz gelişmiş teknolojilerinden olan bilgisayar ve internet; getirdiği kolaylıklar yanında çok sık kullanımından kaynaklanan bir çok problemi de beraberinde getirmektedir. İnternet, bir bilgi ve iletişim kaynağı olmanın ötesinde, bazı kişiler için “bağımlılığa” dönüşmüş durumdadır.

İNTERNET BAĞIMLILIĞI İnternet kullanma isteğinin önüne geçilememesi, BİLGİSAYAR/İNTERNET BAĞIMLILIĞININ EN BASİT TARİFİ: İnternet kullanma isteğinin önüne geçilememesi, İnternete bağlı olmadan geçen zamanın önemini yitirmesi, Yoksun kalındığında, aşırı sinirlilik hali ve saldırgan olunması

Teknolojinin getirdiği bağımlılıklar Telefonla konuşmak • SMS mesaj göndermek • İnternet • Bilgisayar • Playstation vb • İpod!

Raporlar Avrupa Birliği'nin geçtiğimiz aylarda yayınladığı bir rapor, İnternet Bağımlılığı kavramını destekliyor. AB araştırmasında, günde 4 saatten fazla sanal alemde sörf yapan kişilerde tıpkı kumar bağımlılarında olduğu gibi, beyinde adrenalin benzeri bir kimyasal olan dopamin birikmesi meydana geldiği tespit edildi.

Raporlar İnternet bağımlılığı diğer bazı psikolojik bozuklukları da alevlendirdiğini tüm hastalarının en az bir eşlik eden ek hastalığının olduğu saptanmıştır. Depresyon, sosyal fobiler, uyarı kontrol bozuklukları, dikkat bozukluğu en sık görülenlerdi.

İnternet bağımlılığının belirtileri Her gün Internet'e bağlanmak, bağlı iken zamanın farkında olmamak, sorulduğunda ise inkar etmek, Herkese mail adresi, ICQ numarası, sohbet odası adları vs. vermek veya dağıtmaya çalışmak. İnternet dışı uğraşlara ilginin kaybolması

İnternet bağımlılığının belirtileri Sosyal faaliyetlerde azalma, dostları tarafından anlaşılamama duygusu, Spor faaliyetlerinden uzaklaşma ve kondisyon kaybı İş verimliliğinin düşmesi Sürekli uykusuz kalma ve yorgunluk Alışverişlerin Internet üzerinden yapılması

İnternet bağımlılığının belirtileri Aile fertlerine yeterli zamanı ayıramama nedeni ile aile bağlarının zayıflaması Günlük yaşamdaki diğer iş ve kişilerin, online yaşama engel olduğu düşüncesi Bilgisayar kullanımı nedeniyle eşler arasında anlaşmazlık ve sorun çıkması

İNTERNET BAĞIMLILIĞININ BELİRTİLERİ Yanlış olduğunu bildiği halde kendini durduramamak • Giderek harcanan zamanın artması • Aile ve arkadaşların ihmal edilmesi • Boşluk hissi, depresyon, bilgisayar başında olmayınca huzursuzluk veya sinirlilik • Yaptıkları konusunda yalan söyleme • Bilgisayar başında kendini iyi hissetme • Kontrolünü kaybetmek

İNTERNET BAĞIMLILIĞININ BELİRTİLERİ Aslında en belirleyici olan; kişinin okul başarısının düşmesi, iş performansının azalması, ailesine karşı sorumluluklarını yerine getirememesi Psiko sosyal işlevlerin bozulması bağımlılığın en önemli belirtisidir.

Bilgisayar kullanımının yarattığı sağlık sorunları El Bileği Sendromu: Klavyeyi veya fareyi kullanırken yapılan küçük hareketlerin hastalığa yol açması şaşırtıcı gelebilir. Fakat çok sayıda tekrarlandığı ve aylar, yıllar boyu sürdürüldüğü için küçük el hareketleri sonucu, zamanla, özellikle el bileği hizasındaki yapılarda bozulmalar meydana gelir.

Bilgisayar kullanımının yarattığı sağlık sorunları Boyun kaslarında tutulma Uyku saatlerinin azalması Gözlerde yorulma Aile ilişkilerinde aksama Verim azlığı ve başarısızlık

İNTERNET BAĞIMLILIĞININ TÜRKİYEDE VE DÜNYADAKİ DURUMU İnternet bağımlılığı konusunda yapılan çalışmalar genellikle ABD yapılmaktadır. ABD'de her üç boşanmanın birinde boşanma nedeni olarak internet bağımlılığı gösterilmektedir. Yapılan çalışmalarda internet kullanıcılarının % 29'u ile % 50'sinin internet bağımlısı oldukları ortaya çıkarmaktadır. Bu oranlar deneklerin yaşadıkları ülkeye, toplumsal statülerine göre değişim göstermektedir.

İNTERNET BAĞIMLILIĞININ TÜRKİYEDE VE DÜNYADAKİ DURUMU ABD'de yapılan internet bağımlılığı düzensizliği raporuna göre ; internetin bağımlılık yapan ve kişilerin ilişkilerini bozan en önemli alanların başında ; chat odaları, oyun ve program indirilen siteler geliyor.

İNTERNET BAĞIMLILIĞININ TÜRKİYEDE VE DÜNYADAKİ DURUMU Morahan-Martin ve Schumacher 277 kolej öğrencisi üzerinde patolojik internet kullanımı olarak adlandırdıkları davranışı incelemişlerdir. Bağımlı olarak değerlendirilen kullanıcıların haftada ortalama 8.48 saat nete bağlı kaldıkları, ayrıca bu kişilerin UCLA Yalnızlık ölçeğine göre daha yalnız kişiler olduğu bulunmuştur.

İNTERNET BAĞIMLILIĞININ TÜRKİYEDE VE DÜNYADAKİ DURUMU Chien Chou, Ming-Chun Hsiao Tayvan'da 12 üniversite ve kolejdeki 910 geçerli sonuç veren öğrenci üzerinde yaptıkları araştırmada; grubun internet kullanım oranı haftada 20-25 saat olduğunu bulmuşlardır.

İNTERNET BAĞIMLILIĞININ TÜRKİYEDE VE DÜNYADAKİ DURUMU Ülkemizde de benzer sorunlar yaşanmaktadır. Lise öğrencisi ergende görülen ders başarısızlığı dikkati çekmektedir. Diğer bir olgu ise kısa süreli de olsa hemen her gece önlenemez internet kullanımı isteği ve ertesi güne sarkan yorgunluk hissi görülmektedir.

İNTERNET BAĞIMLILIĞININ TÜRKİYEDE VE DÜNYADAKİ DURUMU Yeniden Sağlık ve Eğitim Derneği tarafından 2004 yılında yapılan Gençlik Anketi araştırmasında lise öğrencilerinin yaşadıkları sorun alanlarını tespit etmek hedeflenmiştir. Araştırmaya 3483 lise II. sınıf öğrencisi katılmıştır. Öğrencilerin %15.8'inin internet kullandığı, %20.6'sının bilgisayarda oyun oynadığı, %6.2'sinin internet kafeye gittiği saptanmıştır. Erkeklerin kızlara göre 4.7 kat daha fazla oyun oynadığı, 2.5 kat daha fazla orana internet kullandığı, 7.2 kat daha fazla internet kafeye gittiği bulunmuştur.

Bağımlılıkla Mücadele Bilgisayar Kullanımını Kontrol Programı, BATEM tarafından özel olarak geliştirilmiş bir bilgisayar programıdır. Bu programda bilgisayar ve internetin kontrollü kullanılabilmesi hedeflenmiştir. Program; bilgisayarın dolayısıyla internetin belirlenen bir süre içinde, belirli bir süre kullanımını sağlamaktadır. Örneğin, bir baba şifresini girerek bilgisayarın bir haftada 16 saat çalışmasını sağlayabilir. Kullandıkça sürenin giderek azaldığı ekrandan görülebilmektedir. Bu sürenin sonunda bilgisayarın çalışması durmaktadır. Bilgisayarı tekrar şifre sahibi olan kişi çalıştırabilmektedir. Böylece kişi bilgisayar, internet kullanımının süresini kontrol etmeyi öğrenebilmektedir.

İnternet bağımlılığından kurtulmak isteyenlere günlük İnternet kullanım saatlerini değiştirmek, örneğin bir mutfak saati yardımıyla bilgisayarı kapatmasını hatırlatmak, haftalık İnternet kullanımı hedefi çizelgeleri yapıp bunları kaydetmek, İnternet orucuna girmek, küçük hafıza kartlarına İnternet'in faydaları ve zararlarını yazmak, destek grupları ya da aile terapisi gibi yöntemler önerilebilir.

BİLGİSAYAR OYUNLARI Bilgisayar oyunları, 11-35 gibi çok geniş bir yaş aralığını etkiliyor. Erkekler oyunlara, kadınlara göre 4 kat daha fazla ilgililer. Oyunların World Of Warcraft’ın, dünya çapında kayıtlı 5 milyon oyuncusu var. Uzay strateji oyunu OGame ise, şu anda Türkiye’de 230 bin kişi tarafından oynanıyor. Toplamda da bir milyon kişinin strateji ve rol yapma oyunları oynadığı tahmin ediliyor. Aşırıya kaçanlar için, bazı uzmanlara göre oyunların uyuşturucu bağımlılığından hiçbir farkı yok.

BİLGİSAYAR OYUNLARI 100 kişiden 40′ı istese de bırakamıyor, Son 10 yılda, 100-300 bin arasında Japon genci, en başta bilgisayar oyunları yüzünden odasına kapanmış durumda. Sadece akşam yemeğinde odasından çıkanlar, ayda bir cd almak için sokağa çıkanlar var. Daha da kötüsü, 10 yıldır odasından çıkmayan insanların olduğu sanılıyor.

BİLGİSAYAR OYUNLARI Avrupa ülkelerinde ise rol yapma oyunu oynayanların bilgisayar başında kalma ortalaması günlük 12-15 saat. Kalabalık nüfusu sebebiyle oyun üreticilerinin gözde ülkesi Çin’de bir oyuncu, oyunda çok değerli olan kılıcı çaldığı gerekçesiyle bir başka oyuncuyu öldürdü. Çinli oyuncu cinayet suçundan idama mahkum edildi. Çin hükümeti, üç saatten fazla bilgisayar başında kalmayı yasakladı.

HAYATINA SAHİP ÇIK Sanal yerine doğal aktiviteler tercih et Spor aktivitelerine zaman ayır Arkadaşlık ilişkilerin sağlıklı olsun Sosyal becerini geliştir iletişim kur Hobiler edin İNTERNETİ VE BİLGİSAYARI SINIRLI KULLAN

Sağlıklı bir yaşam mı?

kaynaklar BATEM: Bağımlılık ve tedavi merkezi Doç.Dr. Nesrin DİLBAZ Psiko. Dan. Ziya Ünlütürk