Risk, Getiri ve Sermaye Maliyetine Giriş 9. BÖLÜM Risk, Getiri ve Sermaye Maliyetine Giriş Chapter 1 Learning Objectives 1. Give examples of the investment and financing decisions that financial managers make. 2. Distinguish between real and financial assets. 3. Cite some of the advantages and disadvantages of organizing a business as a corporation. 4. Describe the responsibilities of the CFO, treasurer, and controller. 5. Explain why maximizing market value is the logical financial goal of the corporation. 6. Explain why value maximization is not inconsistent with ethical behavior. 7. Explain how corporations mitigate conflicts and encourage cooperative behavior. McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2012 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

Risk, Getiri ve Sermaye Maliyetine Giriş Risk ve Getiri bir biri ile ilişkilidir ve Sermaye Maliyetini belirlerler. Riskin nasıl ölçüldüğünü ve riskle sermaye maliyeti arasındakı ilişkiyi bilmek zorundayız. Sermaye maliyetini tahmin etmenin yolu, proje ili aynı riskte menkul kıymetlerden beklenen getiriyi tahmin etmekten geçer. Chapter 10 Outline How Firms Organize the Investment Process Some “What If” Questions Sensitivity Analysis Scenario Analysis Break Even Analysis Real Options and the Value of Flexibility 10-

Risk ve Getiri Bu bölüm aşağıdakileri öğretir: “Ortalama risk” sınıfına giren bir proje için sermayenin fırsat maliyetini tahmin etme. Tek bir hisse senedi için veya hisse senedi portföyü için getirilerin standart sapmasını hesaplama. Çeşitlendirmenin riski neden azalttığını anlama. Çeşitlendirilebilen özel risk ile çeşitlendirilemeyen piyasa riskini ayırdetme. 9-

Getiri Oranları: Hatırlama Örnek: 31 Aralık 2010‘da $15.13‘dan BJK hisse senedi alıyorsunuz. Tam bir yıl sonra aynı senetleri $18.29‘dan satıyorsunuz. Bu süre zarfında BJK AŞ hisse başına $.46 kar payı ödüyor. Bu yatırımın getiri oranı, sermaye kazancı ve kar payı kazancı oranı nedir? Getiri Oranı Kar Payı Kazanç Oranı Sermaye Kazanç Oranı 11-

Piyasa Endeksleri Piyasa Endeksi - Tüm piyasanın yatırım performansını ölçer. Standard & Poor’s Bileşik Endeks (S&P 500) Dow Jones Sanayi Ortalaması (The Dow) IMKB-100 (Ulusal-100), IMKB-50 (Ulusal-50) Londra’da FTSE1000 Market Index – Measure of the investment performance of the overall market. Dow Jones Industrial Average – Index of the investment performance of a portfolio of 30 “bluechip” stocks. S&P Composite Index – Index of the investment performance of a portfolio of 500 large stocks. Also called the S&P 500. 11-

Farklı Yatırım Sınıflarında Tarihsel Getiriler 1900 yılındaki $1‘lık yatırımın değeri Hisse Senetleri Tahviller Bonolar Notes: The y-axis is in log-dollars. Equities = Diversified Portfolio of Common Stocks Bonds = Treasury bonds issued by the U.S. government with average maturity of 10 years Bills = Treasury bills issued by the U.S. government with maturity of 3-months. 11-

Getirilerdeki Farkın Sebebi Nedir? Portföyler Ortalama Yıllık Getiri Oranı (Nominal) Ortalama Risk Primi (Kısa vadeli Hazine Bonosuna Göre Ekstra Getiri) Kısa Vadeli Hazine Bonoları 3.8 Devlet Tahvilleri 5.2 1.4 Şirket Tahvilleri 5.8 2.0 Hisse Senetleri 12.4 8.6 Maturity Premium – Extra average return from investing in long- versus short- term Treasury securities. Risk Premium – Expected return in excess of risk-free return as compensation for risk 11-

Getirilerdeki Farkın Sebebi Nedir? Vade Primi: Kısa vadeliye karşı uzun vadeki hazine menkul kıymetlerine yapılan yatırımdan sağlanan fazladan ortalama getiri. Risk Primi: Risk karşılığı olarak risksiz getirinin üzerinde beklenen getiri. 11-

Risk Primi: Örnek Beklenen Piyasa Getirisi = Kısa Vadeli Hazine Bonosu faiz oranı + Normal Risk Primi 1981: %14 %14 %8.6 1993: %11.8 %3.2 11-

Risk Hesaplama Risk Nedir? Nasıl Hesaplanır? Varyans: Volatilite (değişkenlik) ölçümüdür. Gerçek değerlerin ortalama değerden ne kadar çok saptığını gösterir. Standart Sapma: Varyansın kare köküdür. Variance - Average value of squared deviations from mean. A measure of volatility. Standard Deviation – Square root of variance. A measure of volatility. 11-

Varyans ve Standart Sapma Yazı/Tura Oyunu Yazı gelirse %20 kazanç, Tura gelirse %10 kayıp. İki defa oynanırsa, oluşacak olası getiri yüzdeleri: (1) Yüzde Getiri Oranı (2) Beklenen Getiriden Sapma (3) Sapmanın Karesi (Yazı Yazı) +40 +30 900 (Yazı Tura) +10 (Tura Yazı) +10 (Tura Tura) -20 -30 Beklenen getiri = (40+10+10-20)/4=10 (her sonucun oluşma ihtimali eşit) Varyans = sapmaların karelerinin ortalaması=1800/4=450 Standart Sapma = varyansın karekökü = Variance - Average value of squared deviations from mean. A measure of volatility. Standard Deviation – Square root of variance. A measure of volatility. 450 = 21.1 % 11-

Getiri Histogramı Hisse Senetleri Devlet Tahvilleri Volatilite ile beklenen getiri arasındaki ilişki nedir? Devlet Bonoları 11-

Tarihsel Riskler (1926-1992) Portföy Standart Sapma, % Hazine Bonoları 3.3 Devlet Tahvilleri 8.6 Şirket Tahvilleri 8.5 Hisse Senetleri 20.6 11-

Risk ve Çeşitlendirme Çeşitlendirme Portföyü farklı nitelikteki yatırımlara yayarak riski azaltma stratejisi. Özel Risk: Sadece o şirketi etkileyen risk faktöleri. Aynı zamanda “çeşitlendirilebilir veya sistematik olmayan risk” denir. Piyasa Riski: Tü menkul kıymetler borsasını etkileyen ekonomi çapında (makroekonomik) risk faktörleri. Aynı zamanda “çeşitlendirilemeyen veya sistematik risk” denir. Diversification - Strategy designed to reduce risk by spreading the portfolio across many investments. Unique Risk - Risk factors affecting only that firm. Also called “diversifiable risk.” Market Risk - Economy-wide sources of risk that affect the overall stock market. Also called “systematic risk.” 11-

Portföy Getirisi Nedir? Portföy Oluşturma Hisse Senedi Ağırlık Getiri Oranı Arçelik 50% 8.3% Toyota 25% 12.5% Turkcell 4.7% Portföy Getirisi Nedir? Porföyün Getiri Oranı= (50% x 8.3%) + (25% x 12.5%) + (25% x 4.7%) = 8.45% 11-

Risk ve Çeşitlendirme Portföyün Standart Sapması Özel Risk Piyasa Riski Hisse Senetlerinin Sayısı 11-

Risk ve Çeşitlendirme Çeşitlendirme özel riski giderir, ama piyasa riskini gideremez. Sahlep vs Dondurma Diversification - Strategy designed to reduce risk by spreading the portfolio across many investments. Unique Risk - Risk factors affecting only that firm. Also called “diversifiable risk.” Market Risk - Economy-wide sources of risk that affect the overall stock market. Also called “systematic risk.” 11-

Risk ve Çeşitlendirme 11-

Risk ve Çeşitlendirme 11-

Risk ve Çeşitlendirme 11-

Risk ve Çeşitlendirme 11-

Risk ve Çeşitlendirme 11-

Risk ve Çeşitlendirme 11-

Risk ve Çeşitlendirme Değişik hisse senetlerinin fiyatları tamamen zıt, en azından farklı hareket edebiliyor. Bu da portföyün ortalama getirisini daha az değişken eder. Bazen bir yatırım kendi başına çok riskli olsa da, portföyün riskini önemli derecede azaltabilir. Ters-dönüşlü vs Düz-dönüşlü yatırımlar Diversification - Strategy designed to reduce risk by spreading the portfolio across many investments. Unique Risk - Risk factors affecting only that firm. Also called “diversifiable risk.” Market Risk - Economy-wide sources of risk that affect the overall stock market. Also called “systematic risk.” 11-

Risklerin Azaltılması Oto Hisse Senedi Altın Hisse Senedi Senaryo Getiri Oranı, % Sapma, % Sapmanın Karesi Durgunluk -8 -13 169 20 19 361 Normal 5 3 2 4 Büyüme 18 13 -20 441 Beklenen Getiri (-8 + 5 + 18)/3 = %5 (-20 + 3 + 20)/3 = %1 Varyans (169 + 0 + 169)/3 = 112.7 (361 + 0 + 441)/3 = 268.7 Standart Sapma 112.7 = 10.6% 268.7 = 16.4 % Her hangi bir kimse yatırım portföyünde altın madeni hisse senedi tutmak ister mi? 11-

Risklerin Azaltılması Portföy: %75 Oto, %25 Altın Getiri Oranları, % Senaryo Oto Hisse Senedi Altın Hisse Senedi Portföy Durgunluk -8 -20 -1 Normal 5 3 4.5 Büyüme 18 20 8.5 Beklenen Getiri %5 %1 %4 Varyans 112.7 268.7 15.2 Standart Sapma %10.6 %16.4 %3.9 Portföy Getiri Oranı= (0.75 x Oto Hisse Getiri Oranı) + (0.25 x Altın Hisse Getiri Oranı) 11-

Genel Hususlar Bazi riskler büyük ve tehlikeli gözükür, ama gerçekte çeşitlendirilebilir niteliktedir. Piyasa riskleri Makro risklerdir. Risk Ölçülebilir. 11-

Risk Ölçme: SVFM 11-

Beta’nın Hesaplanması Ay Piyasa Getiri Oranı, % XYZ Şirketinin getiri oranı,% 1 1.8 2 -1 1.6 3 0.2 4 -0.8 5 6 -2.8 Pisayalar 1% artığında, XYZ’nin ortalama getiri oranı 0.4% artıyor. Pisayalar 1% azaldığında, XYZ’nin ortalama getiri oranı 0.4% azalıyor. Note: In practice, estimates based on just 6 months would be very unreliable. Most estimates of standard deviation and beta use something like 5 years of monthly data. 11-

Beta’nın Hesaplanması XYZ Şirketi Getiri Oranları, % 11-

Farklı Hisse Senetlerinin Betaları Betaları farklı yapan faktörler nelerdir? Note: These estimates of beta used 5 years of monthly data. 11-

Portföy Betası Örnek – 25% Ford, 25% Boeing ve 50% McDonald’s senetlerinden oluşan portföyün betası nedir? Şirket Beta Ağırlık Beta x Ağırlık Note: The beta of a portfolio is just the weighted sum of the betas of the individual stocks. Portföy Betası 11-

SVFM: Örnek rf : Risksiz devlet hazine bonosu getiri oranı rm : Piyasa getiri oranı r : Hisse senedi/proje için beklenen getiri oranı rf = 4% rm = 12% Piyasa Risk Primi= 8% Farzedelim ki, beta=1.2, SVFM yöntemine göre, projenin beklenen getirisi: r = 4 + 1.2 (12-4) =13.6% CAPM (Capital Asset Pricing Model) - Theory of the relationship between risk and return which states that the expected risk premium on any security equals its beta times the market risk premium. Beta(β) - Sensitivity of a stock’s return to the return on the market portfolio. Also known as market risk. 11-

Menkul Kıymet Piyasa Doğrusu 11-

Menkul Kıymet Piyasa Doğrusu 11-