GEBE KALMADAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER Op.Dr. Kenan Ertopçu GEBE KALMADAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER

Genellikle kadının gebelikle ilgili hazırlıkları , gebe kalmadan üç ay önce başlar.

Hamile adayı folik asid kullanımına başlar ve gebeliğin 12 haftası sonuna kadar devam eder. Folik asıd yaklaşık 1/400-1/1000 bebekte görülen spina bifida (omurga kanalı açıklığı), hidrosefali (beyin sıvısının artarak başın büyümesi ve beyine baskısı)riskini %70 oranda azaltabilir.

Hamile adayı sigara,alkol ve kafein alışkanlığından vazgeçmelidir. Günde 3 bardak ve üzeri kahve , nescafe veya1.5 litre üzeri kola sakat bebek riskini arttıracaktır.

Çocuk isteyen kadınlar ,yumurtlama döneminden sonra mecbur kalmadıkça ilaç kullanmamalı, radyasyondan uzak durmalı ,saç boyası yapmamalıdırlar

Yumurta çıktıktan 14 gün sonra rahim iç zarı dökülür (adet kanaması) .Özellikle düzenli adet görenlerde gebelik isteniyorsa beklenen adet kanamasından 14 gün öncesinden itibaren dikkatli olunmalıdır.)

Baş ağrısı,diş ağrısı ve 38 Baş ağrısı,diş ağrısı ve 38.5 üzeri ateş olduğunda saf parasetamol içeren ilaçlar günde2 gm a kadar güvenle kullanılabilir(günde 4 kez)

KAN ŞEKERİ,KAN GRUBU ÖNEMLİ Kan şekerinin yüksek olduğu durumlarda hamile kalınırsa düşük ve anomalili bebek olasılığı artar. Risk grubundaki tüm kadınlarda diabet ekarte edilmelidir.

Çiftlerin kan grubu bilinmeli,kadın Rh negatif , erkek Rh pozitif ise kan uyuşmazlığı nedeniyle hamilelikte gereken tahliller yapılmalıdır.(İndirekt Coombs) Doğum sonrası bebeğin kan grubu pozitif olduğunda , bundan sonraki gebelikte çocukta risk olmasın diye anneye Anti D enjeksiyonu doğumdan sonra üç gün geçmeden uygulanmalıdır

KANSIZLIK VE AKDENİZ ANEMİSİ Hemogram denilen basit kan sayımıyla ,kansızlık dediğimiz anemi saptanmalı, demir eksikliği varsa , kan hapı dediğimiz demir haplarıyla genellikle iki ay süreyle tedavi edilmelidir. Kan sayımında MCV değeri 80 in altında saptandığında, toplumda%3 karşılaşılan thalassemi (Akdeniz anemisi) taşıyıcılığından kuşkulanılır ve kadının eşinde de kan sayımı değerlendirilir. Her ikisindede bu değerler sınırın altındaysa, hemoglobin elektroferezi denilen özel kan tahlili bu çifte yapılmalıdır. Her ikisindede Akdeniz anemisi taşıyıcılığı kanıtlandığında bebeğin hasta olma riski dörtte birdir ve gebelik olduğunda ilk 12 hafta bitmeden koriyon villus biopsisi(özel bir teknikle plasentadan örnek alınması)uygulanır.

ENFEKSİYONLAR,TOKSOPLAZMA Ayrıca gebelikten önce idrar yolları enfeksiyonları tedavi edilmeli ve diş tedavileri mutlaka yapılmalıdır.

Kedi dışkısından bulaşabilen,düşük ve sakat bebek riskini arttıran toksoplazma için önlem alınmalı ve sebzeler iyi yıkanmalı,etler iyi pişirilmeli, sosis , salam ,sucuğun pişirilerek yenmesine özen gösterilmeli ,çiğ köfte yenmemeli ve eller yemek öncesi iyi yıkanmalıdır.

Kızamıkçık geçirmeyenler (rubella) aşısını yaptırabilirler , fakat en az iki ay gebelikten korunmalıdırlar.

Gebelik öncesi belirtilen önlemlere,gebelik süresindede uyulmalıdır.