YEME BOZUKLUKLARI Dr. Aslıhan Polat Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD İçerik Yeme bozukluklarına genel bakış Tedavi ilkeleri Tedavi ekibi Başvuru güçlükleri Tıbbi komplikasyonlar İlaç tedavisi Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD Yeme Bozuklukları Anoreksiya Nervosa Bulimiya Nervosa Başka Türlü adlandırılamayan Yeme Bozukluğu Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Anoreksiya Nervosa (DSM-IV) Yaşı ve boy uzunluğu için olağan sayılan en az kiloda olmayı kabul etmeme (örn: beklenenin %85 inin altında olmaya devam etme) Düşük vücut ağırlığına karşın kilo almaktan ya da şişman biri olmaktan aşırı korkma Vücut ağırlığı yada biçimini algılamada bozukluk olması Üç ardışık siklus amenore Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Beden Kitle İndeksi (BKİ) ICD-10’a göre <17.5 BKİ= kilo (kg) boy(m)² Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Bulimiya Nervosa (DSM-IV) Yineleyen tıkınırcasına yeme (TY) episodlarının olması Aynı zaman diliminde çoğu insanın yiyebileceğinden çok daha fazla yiyeceği yeme Bu episod sırasında yeme kontrolünün kalktığı duygusunun olması Kendini kusturma, laksatif, diüretik kullanımı, aşırı egzersiz gibi dengeleyici davranışların olması TY ve dengeleyici davranışların üç ay süreyle haftada iki kez ortaya çıkması Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD Epidemiyoloji Ergenler ve genç kadınlar arasında yaygınlık: %4 BN (%1-2.8) AN’dan (%0.1-1) daha yaygın. Eşik-altı durumlar katıldığında oranlar % 8’e ulaşıyor. Kadınlarda daha fazla ( %90-95 ) Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD Başvuru Biçimleri AN vakalarının %40’ı birinci basamaktaki hekimler tarafından tespit ediliyor. Bunların % 80’i psikiyatrik tedaviye yönlendiriliyor. BN vakalarının ise sadece % 11’i saptanabiliyor ve yarısı psikiyatrik tedaviye yönlendiriliyor. Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD Klinik Gidiş AN (%) BN(%) Ölüm 10 1 İlk atağın devamı 10 10 Eşik-altı YB 15 20 YB dönüşümü 15 1 Klinik YB yok 50 70 Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Tıbbi Komplikasyonlar-1 Böbrek ve elektrolit bozuklukları: * Hipopotasemi a-Sıvı alımı kısıtlanmış AN b- Kusan, diüretik ve laksatif kullanan BN Sonuç: kalp ritm bozuklukları (EN SIK ÖLÜM NEDENİ) , barsak motilitesi sorunları Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Tıbbi Komplikasyonlar-2 Kalp-damar sistemi: *Düşük kan basıncı, sinüs bradikardisi (metabolik yavaşlamaya uyum çabası) *Ventriküler aritmiler (ani ölüm nedeni) *Mitral valv prolapsusu (AN) *Kardiyomiyopati (hızlı refeeding ve ipeka kullanımında) Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Tıbbi Komplikasyonlar-3 Sindirim Sistemi: *Parotis ve submandibular bezlerin şişmesi * Özefagus sorunları ( özefajitten rüptüre dek) *Akut mide dilatasyonu (BN’da tıkırcasına yeme, AN’da refeeding sırasında) *Barsak hareket bozuklukları (kramplar, diyare atakları, kabızlık) Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Tıbbi Komplikasyonlar-4 Endokrin Sistem: * Amenore *Hiperkortizolizm * Düşük T 3 düzeyleri Metabolik Değişiklikler: *Osteopeni-menopozal osteoporoz kadar ciddi olabilir. *Hiperkolesterolemi Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Tıbbi Komplikasyonlar-5 Ağız-Diş Sorunları: *Diş yüzeyi hasarı (perilimiyozis), çürükler Sinir Sistemi: *Ventrikül genişlemesi (psödoatrofi) Bağışıklık ve hematolojik sistem: *Lökopeni, anemi, trombositopeni Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Zorunlu Yatış Koşulları BKI <12 Tıbbi komplikasyonların ileri boyutta olması Kısa sürede hızlı kilo kaybı Durdurulamayan kusmalar Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Multidisipliner Tedavi Ekibi Psikiyatri uzmanı Kadın-Doğum Uzmanı Endokrin ve Metabolizma Uzmanı Acil Dahiliye Uzmanı (Beslenme konusunda deneyimli) Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Diyetisyen Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD YB için başlangıç aşamasında en büyük zorluk motivasyon eksikliği ve tedavi reddidir. Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD Neler yapılabilir? Hastalıkla ilgili kapsamlı bilgilendirme Özellikle tıbbi komplikasyonların açıklanması Tedavinin amacının ‘kilo aldırmak’ olmadığını vurgulamak Tedavi sorumluluğunun hastaya verilmesi için hazırlık görüşmeleri Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Tedavide Genel İlkeler-1 Fiziksel durumun düzeltilmesi, Yeme bozukluğunun ruhsal ve davranışsal boyutunun ele alınması, Eşlik eden ruhsal sorunların tedavisi, Kilonun normal düzeye eriştirilmesi, Bilişsel-davranışçı yöntemlerle semptomların azaltılması, Diyet düzenlenmesi ve danışmanlığı, Uygun psikofarmakolojik tedavi, Ailenin değerlendirilmesi ve programa katılması Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Tedavide Genel İlkeler-2 Kronik gidişli hastaların bile, tam açıklanamayan spontan düzelmeleri olabilir. İyileşen hasta örneklerini diğer hastalara aktarmak gerekli. Karamsarlık yerine sabırlı ve cesaretlendirici olmak ilk ilkemiz olmalıdır. Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Bilişsel-Davranışçı Tedavi Özellikle AN’da semptomların ego-sintonik yapısı, Fiziksel ve ruhsal elementler arasındaki etkileşim, Yiyecek ve kiloyla ilgini özgün inançlar, Kendini değerlendirmede ciddi yetersizlik ele alınır. Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Psikiyatrik İlaç Tedavileri-1 Anoreksiya Nervosa: -Antidepresanlar: Depresyon eşlik eden vakalarda ve relapsların önlenmesi amacıyla kullanımı (SSRI, Mirtazapin, TSA) -Antipsikotikler: Dirençli vakalarda atipik antipsikotikler (olanzapin, risperidon) Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Psikiyatrik İlaç Tedavileri-2 Bulimiya Nervosa: Antidepresanlar: Fluoksetin Antikonvulsanlar (Topiramat) Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

Katıldığınız için teşekkürler… Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD