İdealizm/Liberalizm Işığında Savaş, Barış ve Güvenlik
NEDEN? Tolstoy, 1905 İnsan Doğası- Savaş ve Barış Barış ve Savaş Üzerine Albert Einstein-S. Freud Yazışması İnsandaki iki çeşit içtepi: Korumak ve birleşmek isteyen Cinsel İçtepi, tahrip etmek ve öldürmek isteyen saldırganlık-tahrip içtepisi. (Sevgi-Nefret) Kültürel Gelişme ‘Hiçbir zaman iyi bir savaş ve hiçbir zaman kötü bir barış olmamıştır’ –B.Franklin Hukuk ve Güç Uluslararası Güvenlik NEDEN?
İdealizm: Evrendeki bütün varlıklar maddi olmayan bir özün tezahürü/ maddenin değil maddi olmayanın önceliği/ Ütopik bir ideali benimseme Liberalizm: Serbestlik, bireysel ve toplumsal özgürlük savunuculuğu/Devlet ekonomiye müdahale etmemeli/En iyi hükümet en az hükmeden hükümet Kavramlar
İDEALİZM/ LİBERALİZM Kant, Aydınlanma’dan ışık alan idealistler İnsanlığın ortak çıkarları İşbirliği imkanlarının geliştirilebileceği bir uluslararası sistem Bireysel Bilinç- Konuya dair değerler Devletler-Devletlerin İç Yapısı İDEALİZM/ LİBERALİZM
İDEALİZM/ LİBERALİZM ÖNEMLİ İSİMLER Jeremy Bentham, John Locke, Adam Smith, Samuel Kuhn, I. Kant, Thomas Paine, Norman Angell, Philip Noel-Baker İDEALİZM/ LİBERALİZM
Anahtar Kavramlar: BARIŞ, İŞBİRLİĞİ, İLERLEME, DEMOKRASİ Yöntem: Birbirlerine sadece siyasi değil, ekonomik yönlerden de bağlı olan devletlerin işbirliği içerisinde olması sağlanmalı İDEALİZM/ LİBERALİZM
Savaş doğal değil, yıkıcılığından ötürü faydasız Savaş kaçınılmaz ya da önlenemez değil Savaşların önlenmesi: Gizli diplomasi önlenmeli Salt çıkar ve güvenlik kavramları üzerine kurgulanmış sistemler savaş riskini artırır Norman Angel: ‘Savaşta galip gelenler bile büyük zarara uğrarlar’ "Savaş kimin haklı olduğuna değil, kimin güçsüz olduğuna karar verir." -Bertrand Russell İDEALİZM/ LİBERALİZM ve SAVAŞ
İDEALİZM/ LİBERALİZM ve SAVAŞ «War was a cancer on the body politic. But it was an ailment that human beings, themselves, had the capacity to cure. The treatment which liberals began prescribing in the eighteenth century had not changed: the ‘disease’ of war could be successfully treated with the twin medicines of democracy and free trade» İDEALİZM/ LİBERALİZM ve SAVAŞ
İDEALİZM/ LİBERALİZM ve BARIŞ Kendi kaderini belirleme hakkı Uluslararası Hukukun Üstünlüğü Devletler arası Ticari İlişkiler Uluslararası İşbirliğini Sürekli Kılacak Devletler arası Teşkilatlar Dünya Genelinde Etkili Olabilecek Federal Bir İdare Sistemi Devletlerin savaşma yeteneklerinin asgariye indirilmesi Silahlı kuvvetlerin sadece iç güvenliği sağlayabilecek ölçekte tutulması İDEALİZM/ LİBERALİZM ve BARIŞ
İDEALİZM/ LİBERALİZM ve BARIŞ Sürdürülebilir Barış Kant-Sonsuz Barış Devletler arası problemleri çözüme kavuşturabilecek bir yargı sistemi İktisadi İlişkilerin Önemi Birey-Toplum ilişkisi kapsamında Çıkarların Uyumu İlkesi İDEALİZM/ LİBERALİZM ve BARIŞ
LİBERALİZM/ NEOLİBERALİZM ve BARIŞ Ütopik hedeflerden faydacı (pragmatik) araçlara Siyasi ve ekonomik kavramların ulusal ve uluslararası düzeyde yerleşik hale gelmesi Karşılıklı Bağımlılık ve Etkileşim Yönetişim İnsan Haklarının Korunması Serbest Piyasa Ekonomisi/ Uluslararası Ticaret Devletlerarası Teşkilatların Öncülüğü Uluslararası Entegrasyon Kuramları Demokratik Barış Kuramı LİBERALİZM/ NEOLİBERALİZM ve BARIŞ
NEO-LİBERALİZMİN ÇATIŞMAYA BAKIŞI 1960’lar sonrası Sosyolojik Liberalizm- Ortak değerler, kimlik, işbirliği savaş ihtimalini ortadan kaldırır Karşılıklı Bağımlılık Akımı- Uluslararası Örgütlere vurgu/ İlişkiler pek çok alanı kapsayacak biçimde genişlemeli Kurumsal Liberalizm- Devletlerin uluslararası örgütler kanalıyla kurdukları bağlantı, ortaya çıkan rejim Cumhuriyetçi Liberalizm- Demokratik Ülkeler ve Barış (Demokratik Barış Kuramı)/Ekonomik İşbirliği NEO-LİBERALİZMİN ÇATIŞMAYA BAKIŞI
İDEALİZM/ LİBERALİZM ve GÜVENLİK Ortaklaşa (Kolektif) Güvenlik Çok taraflı araçlar içeren daha geniş katılım Çıkar ve güvenlik kavramları açıklanmalı ve çözümlenmeli Uluslararası niteliği olan, herkesçe kanıksanmış, ortak çıkarları ve ortak değerlerinin farkında, bir dizi ortak kurala bağlı bir toplum İyi için Kötü’ye karşı anlayışı Örgütlenme Süreci Kurumsallaşma İşbirliğini getirir mi? İDEALİZM/ LİBERALİZM ve GÜVENLİK
LİBERAL KURAMLAR ve GÜVENLİK Fonksiyonalizm, Pluralizm, Transnasyonalizm İşbirliği odaklı Güvenlik Sıfır Toplamlı Oyun değil mutlak kazanç Rekabet ve Çatışma yanlış algılamalardan kaynaklanır Birey-Devlet ve Sistem Güvenliği Fonksiyonalist Kuram: Bütünleşme-Geniş Kapsamlı ve Askeri Konulardan Uzak, Ortak Çıkar Alanları Pluralist ve Transnasyonalist Kuramlar: Çoğulcu bir yaklaşım, analiz düzeyi küresel sistem, iç içe geçmiş sorunlar, çok boyutlu karmaşık yapı LİBERAL KURAMLAR ve GÜVENLİK
İDEALİZM
Teşekkürler…
Yararlanılan Kaynaklar Arı, T. (2006). Uluslararası İlişkiler Teorileri, Çatışma, Hegemonya İşbirliği. Alfa Yayınları. Baylis, John, Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kavramı, Uluslararası İlişkiler, Cilt 5, Sayı 18 (Yaz 2008), s. 69-85 Burchill, S. vd. (2005). Theories of International Relations. Palgrave. Çalış, Ş. ve Özlük E. Uluslararası İlişkiler Tarihinin Yapısökümü: İdealizm Realizm Tartışması Dedeoğlu, B. (2003). Uluslararası Güvenlik ve Strateji. İstanbul: Derin Yayınları. Demir, Ö., & Acar, M. (2002). Sosyal Bilimler Sözlüğü. Ankara: Vadi Yayınları. İşyar, Ö. G. (2008). Günümüzde Uluslararası Güvenlik Stratejileri: Kavramsal Çerçeve ve Uygulama. Akademik Bakış . Sandıklı, A. (2012). Teoriler Işığında Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri. Bilgesam. Tolstoy, Lev N. (1994). Savaşa Karşı Yazılar. İstanbul: Pencere Yayınları Yıldız, Z. (2003). Politika Sözlüğü. İstanbul: Timaş Yayınları. Yararlanılan Kaynaklar