HENTBOLDA ALTYAPI KONDİSYON ÇALIŞMALARI Prof.Dr. Yaşar SEVİM

1 2 3 5 6 BAYAN HIZLI BULUĞ ERGENLİKTEN GEÇİŞ YETİŞKİNLİK DÖNEMİ GELİŞİM EVRELERİ VE ÖNEMLİ FİZYOLOJİK DEĞİŞİMLER Koordinatif özelliklerin geliştirilmesi Kuvvet özelliği koordinasyon içerisinde doğal olarak gelişir Önce Çabuk Kuvvet ve Kuvvette Devamlılık Sonra Maksimal Kuvvet Çok Yönlü Kuvvet Gelişimi 1 2 3 5 6 BAYAN HIZLI BULUĞ ERGENLİKTEN GEÇİŞ YETİŞKİNLİK DÖNEMİ BEBEKLİK ÇOCUKLUK EVRESİ BÜYÜME CAĞI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 BULUĞ HIZLI BEBEKLİK ÇOCUKLUK EVRESİ ERGENLİKTEN GEÇİŞ YD BÜYÜME CAĞI ERKEK 1 4 5 6 1 – Hareketliliğin azalması 4 – Androjen düzeyinin hızla artması 2 – Vücut kitlesine oranla 5 – Aerobik – Anerobik güç: vital kapasitesinin azalması büyümenin durmasına bağlı gelişme 3 – Östrojen düzeyinin hızla artması 6 – İskeletin olgunlaşması

KONDİSYONEL ÖZELLİKLERİN ÇOCUK VE GENÇLERDE GELİŞİM SÜRECİ

Sürat 12 – 15 yaş

Genel Koordinasyon 10 – 12 yaş

Genel Dayanıklılık 12 – 14 yaş

Kuvvet Gelişimi 13 – 16 yaş

Kas Dayanıklılığı 14 – 17 yaş

ALTYAPI HENTBOLCULARDA KUVVET GELİŞİMİ Genel ve çok yönlülük ilkesi göz önünde bulundurulmak koşuluyla, gelişim dönemindeki çocukların antrenmanlarında kuvvet çalışmalarına yer verilebilir.

Öncelikle bilinmesi gerekenler ; Çocuk, psikolojik ve fizyolojik olarak kuvvet antrenmanına katılmaya hazır mı? Programda yer alan hareketlere ilişkin uygun uygulama teknikleri biliniyor mu? Bu hareketlere ait yardım ve güvenlik tekniklerini doğru biliniyor mu? Kuvvet antrenmanı araç ve gereçleri çocuklara uygun mudur? Çocuklar hangi kuvvet antrenman programı ve metotları uygulanmalıdır?

KUVVET ANTRENMANININ METODİK SIRALAMASI 1 - Kendi vücut ağırlığımızla (şınav) 2 - Eşli alıştırmalarla 3 - Küçük aletlerle (sağlık topları, dambıl)

KUVVET ANTRENMANININ METODİK SIRALAMASI 4 - Özel olarak geliştirilmiş makine ve aletlerle yapılan çalışmalar 5 - Büyük ağırlıklarla (halter ve özel ağırlıkları) 6 - Derinlik sıçramaları ve şok çalışmalarıyla Kombine olarak yapılabilmektedir.

Temel Spor Eğitimi (7-10 yaş) Hareket eğitimiyle bağlantılı olarak, oyun karakterinde kendi vücut ağırlığıyla yapılan alıştırmalar Çekme, itme, tırmanma, sallanma, sekme, hayvan yürüme taklitleri gibi. Araçlar: parmaklık, kasa parçaları, tırmanma halatı, çekme halatı, küçük sağlık topları, atlama ipleri, sünger parçaları, cimnastik minderleri gibi.

Temel Spor Eğitimi (10-13 yaş) Temel kas gruplarının gelişimine yönelik, kendi vücut ağırlığı veya küçük ek ağırlıklarla yapılan alıştırmalar. Özellikle omurgayı destekleyen karın ve sırt kaslarının çok yönlü olarak kuvvetlendirilmesi önemlidir. Kuvvette devamlılık ve çabuk kuvvet çalışmalarına yer verilir. Ancak eklemlere ve omurgaya zarar verecek uygulamalardan (yoğun sıçrama antrenmanlarından) kaçınmak gerekir. Kuvvette devamlılık dairesel çalışmalar metodu ile geliştirilebilir. Çabuk kuvvet çalışmalarında daha çok genel alıştırmalar kullanılmalıdır.

Gelişim Eğitimi (13-14 ve 16-17 yaş) Kuvvette devamlılık ve çabuk kuvvet çalışmalarıyla birlikte kontrollü olarak ek ağırlıkla maksimal kuvvet çalışmalarına yer verilebilir. Yüklenmeler basamaklamalı olarak arttırılır. Tüm kas gruplarına yönelik çok yönlü alıştırmalar seçilmelidir. Ek ağırlıkla yapılan çalışmalar 14 yaşından itibaren teknik öğrenim amaçlı olarak sürdürülür, 16 yaşından itibaren de artan yüklerle devam ettirilir.

Kuvvet Çalışmaları ve Planlama İlkeleri Antrenman Araç ve Gereçleri Yaş Grupları Antrenman Türü Antrenman Yöntemi Kapsam Şiddet Antrenman Araç ve Gereçleri 11 -13 Yaş *Genel Alıştırmalar *Oyunlar Kuvvette Devamlılık Az Orta Çok Düşük Kendi Vücut Ağırlığı İle Eşli Çalışmalar Hafif Araçlar Sağlık Topları 13-15 Yaş *Genel Kuvvet *Basketbola Özgü Alıştırmalar Düşük Küçük Araçlar Dambıl Elastik Band Top Kondisyon Aletleri 15-17 Yaş Orta Ağırlıklarla Çabuk Kuvvet Yüksek Serbest Ağırlıklar 17+Yaş Maksimal Kuvvet Özel Geliştirilmiş Makineler Üst Düzey (Yüksek Performans) *Basketbola Özgü Özel Alıştırmalar Çok Yüksek

ALTYAPI HENTBOLCULARDA SÜRAT GELİŞİMİ

Gelişim Döneminde Reaksiyon sürati hemen hemen yetişkinlerin değerlerine ulaşır. Hareket hızı (aksiyon) da sürekli olarak artış göstermektedir. Dönemin sonuna doğru branşa özgü sürat çalışmaları yaptırılır. Tekrar yüklenme yöntemine göre yoğunluk kullanılmalıdır. Süratte devamlılık antrenmanları çok yoğun olmamak kaydı ile yaptırılabilir.

Ergenlik Döneminde Sürat , sinir ve kas işbirliğinin uyum sürecine bağlı ve kalıtımsal özelliktir. Bu süreç ve hareket sürati ergenlik döneminde maksimum değerlerine ulaşır ve gelişimini tamamlar. Özel spor dalının yani basketbolun seçilmeye başlanması ile dala özgü yüklenmelerin başladığı dönemdir. Performansın belirleyici etkisi olarak süratte devamlılık antrenmanı haftada bir programlarda yer alabilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler Sürat Çalışmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Çocuk ve Gençlerle yapılan çalışmalarda; Alıştırmalarda çeşitlemeye gidilmelidir. Özellikle ergenlik döneminde çabuk kuvvet çalışmaları yapılmalıdır. Sakatlıklardan korunmak için yeterince ısınma ve basamaklamalı ön yüklenmeler yapılmalıdır. (arttırmalar) Yüklenmelerden sonra yeterince dinlenme (2-5dk.) verilmeli ve bu esnada amacına uygun yeterince hareketlilik çalışmaları yapılmalıdır. Yüklenme basamaklamalı maksimale doğru artırılmalıdır.

Hareketler basitten kombineye doğru uygulanmalıdır. Sürat çalışmaları birim antrenmanın ilk yarısında uygulanmalıdır. Uygun teknik çalışmalarını destekleyici oyunlar oynatılmalıdır. Çocuğa antrenmanın yanında kişilik gelişimini sağlayıcı faaliyetler de yaptırılmalıdır. Gelişimlerini tamamlamaları için sabırlı olunmalı, erken branşlaşma dan kaçınılmalıdır.

DAYANIKLILIK GELİŞİMİ ALTYAPI HENTBOLCULARDA DAYANIKLILIK GELİŞİMİ

Ergenliğin başlamasıyla birlikte erkeklerde, oksijen alımında tekrar belirgin artışlar ortaya çıkmaktadır. Kızlarda ise olgunlaşma nedeniyle düşük bir düzeyde kalmaktadır.

Gerek erkek, gerek kızlarda olsun antrenman yapan çocuklar 1 ve 2 Gerek erkek, gerek kızlarda olsun antrenman yapan çocuklar 1 ve 2. okul çocuğu çağları süresince antrenman yapmayanlarla karşılaştırıldıklarında, antrenmanlı sporcularda belirgin performans üstünlüğü görülmektedir. Çocuklar yetişkinlerin küçültülmüş hali değildir; ilk önce çocuk olarak sonrada atlet olarak eğitilmelidir. 6-10 yaş arasında, spora ve basketbola ilgi duymaları, spordan hoşlanmaları ve temel beceriler kazanmaları sağlanmalıdır.

11-14 yaşlarda, çok yönlü gelişim sağlanarak,Basketbola özgü teknikler öğretilmelidir. Bu dönemde antrenman yüklenmelerin yoğunluğu artık artırılabilir. Bu yaşlarda çocuklar yetişkinlerin yaklaşık üçte birinin altında ki antrenman yükü olabilir. Bunun anlamı 11-14 yaşları çocukların 10-20 dakikadan fazla olmamak kaydıyla ve ara vermeden yoğun olarak çalıştırılabileceği dönemdir. Bu yaşta çocuklar, başarabilme istekleri doğrultusunda motive edilmeli,ancak başarısızlık durumunda yargılanmamalıdır.

15-18 yaşlarında, antrenman yüklenmeleri artmaya başlar ve antrenmanda özelleşmeye gidilebilir. Bu yaştaki çocuklar artık yoğun maçlar için hazırdır. Buna karşın dikkat edilmesi gereken çocukların hala yetişkin olmadığı ve yetişkin olana kadar en yüksek performansın beklenmemesi ilkesidir...

ALTYAPI HENTBOLCULARDA BAZI KONDİSYON ÇALIŞMA ÖRNEKLERİ

Vücut Ağırlığıyla Yapılan Çalışmalar

Küçük Ağırlıklarla Yapılan Çalışmalar

Sıçrama Çalışmaları

Koordinasyon Çalışmaları

Hareketlilik Çalışmaları

Isınma Hareketleri

KATKIDA BULUNANLAR Dr. Ahmet PEKEL Atletizm Milli Takım Antrenörü (Gazi Üniv.) Arş. Grv. Emre BAĞCI Cimnastik Milli Takım Antrenörü (Gazi Üniv.) Arş. Grv. Cengiz AKARÇEŞME Voleybol Milli Takım Antrenörü (Gazi. Üniv.)

TEŞEKKÜRLER