KALKINMA AJANSLARI ve KURULUŞ FAALİYETLERİ T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı KALKINMA AJANSLARI ve KURULUŞ FAALİYETLERİ 17 Aralık 2008, İstanbul Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü

Ajansların Kuruluş Amacı Bölgelerimizin potansiyellerini harekete geçirmek ve tüm bölgelerin ulusal ekonomiye katkısını en yüksek düzeye çıkarmak Geri kalmış bölgelerimizin kendi içinde ve diğer bölgelerle gelişmişlik farklarını azaltarak ülke ortalamasına yaklaştırmak Gelişmiş bölgelerimizin küresel ölçekte rekabet gücünü artırmak

Ajansların Özellikleri Kanunda belirtilmeyen hususlarda özel hukuk hükümlerine tabi Dinamik ve esnek yapıya sahip (bütçe kullanımı ve istihdam açısından) Kamu, özel sektör ve STK’ları bir araya getiren... Ekonomik ve sosyal gelişmeye odaklı... Katılımcı ve diyaloga açık örgütlenmeye sahip... Uygulamacı değil, destekleyici, katalizör ve koordinatör... Bakanlar Kurulu Kararları ile Düzey-2’lerde (NUTS 2) tedricen kurulacak (26 Plan-Kalkınma Bölgesi)

Ajansların Temel Görevleri Bölgesel gelişmeyle ilişkili stratejilerin hazırlanması Kamu, özel kesim ve STK’lar arasındaki işbirliğinin ve koordinasyonun geliştirilmesi Girişimciliğin desteklenmesi ve geliştirilmesi İş ve yatırım imkânlarının araştırılması, tanıtımı ve kaynakların bölgeye çekilmesi, Yerel yönetimlerin planlama çalışmalarına teknik destek, kuruluşların kapasitelerinin geliştirilmesi Yatırımcıların izin ve ruhsat işlemlerinin tek elden takibi Kırsal kalkınma ve yerel kalkınma faaliyetlerine destek AB fonları ve uluslararası fonların kullanılmasında aracılık ve koordinasyon

DÜZEY 2 BÖLGELERİ (26 Bölge)

DÜZEY 1 (12 Bölge) ve DÜZEY 2 BÖLGELERİ (26 Bölge) TR1: İstanbul TR10: İstanbul TR2: Batı Marmara TR21: Edirne, Kırklareli,Tekirdağ TR22: Balıkesir, Çanakkale TR3: Ege TR31: İzmir TR32: Aydın, Denizli, Muğla TR33: Afyon, Kütahya, Manisa, Uşak TR4: Doğu Marmara TR41: Bilecik, Bursa, Eskişehir TR42: Bolu, Düzce, Kocaeli, Sakarya, Yalova TR5: Batı Anadolu TR51: Ankara TR52: Karaman, Konya TR6: Akdeniz TR61: Antalya, Burdur, ısparta TR62: Adana, Mersin TR63: Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye TR7: Orta Anadolu TR71: Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir, Niğde, Nevşehir TR72: Kayseri, Sivas, Yozgat TR8: Batı Karadeniz TR81: Bartın, Karabük, Zonguldak TR82: Çankırı, Kastamonu, Sinop TR83: Amasya, Çorum, Samsun, Tokat TR9: Doğu Karadeniz TR90: Artvin, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Trabzon TRA: Kuzeydoğu Anadolu TRA1: Bayburt, Erzincan, Erzurum TRA2: Ağrı, Ardahan, ığdır, Kars TRB: Ortadoğu Anadolu TRB1: Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli TRB2: Bitlis, Hakkari, Muş, Van TRC: Güneydoğu Anadolu TRC1: Adıyaman, Gaziantep, Kilis TRC2: Diyarbakır, Şanlıurfa TRC3: Batman, Mardin, Şırnak,Siirt

22 Kasım 2008 itibarı ile Mevcut Kalkınma Ajansları

Katılımcı Organizasyon Yapısı YÖNETİM KURULU (Karar Organı) Seçim,Tavsiye, İzleme, Değerlendirme Faaliyet ve Denetim Raporları KALKINMA KURULU (Danışma Organı) GENEL SEKRETERLİK (İcra Organı) YATIRIM DESTEK OFİSİ (İLDE) YATIRIM DESTEK OFİSİ (İLDE) YATIRIM DESTEK OFİSİ (İLDE) Bölgesel kalkınma politikalarının etkin bir şekilde uygulanabilmesi için gerekli sürdürülebilir ve gelişmiş bir kurumsal yapı Bölgelerin ihtiyacı olan teknik kapasiteye sahip bir uzmanlar ekibi

Katılımcı Organizasyon Yapısı Kalkınma Kurulu Amaç: Bölgedeki farkındalığı artırmak, işbirliğini geliştirmek ve Ajansı yönlendirmek, Üyeleri: Özel sektör, sivil toplum kuruluşları, kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler ve üniversiteler Görev ve yetkileri: Bölgenin sorunlarına, tanıtımına, potansiyeline ve önceliklerine yönelik olarak yönetim kuruluna tavsiyelerde bulunmak Tek ilden oluşan bölgelerde yönetim kurulunda yer alacak özel kesim ve/veya sivil toplum kuruluşları temsilcilerini seçmek Yıllık faaliyet ve iç denetim raporlarını görüşmek, değerlendirmek ve yönetim kuruluna önerilerde bulunmak

Katılımcı Organizasyon Yapısı Yönetim Kurulu Yönetim Kurulu Kamu kesimi, yerel yönetimler, özel kesim ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan Yönetim Kurulu, Ajansın karar organıdır. Birden fazla ilden oluşan bölgelerde : TR52: Karaman, Konya TR83: Amasya, Çorum, Samsun, Tokat TRA1: Bayburt, Erzincan, Erzurum TRB2: Bitlis, Hakkari, Muş, Van TRC1: Adıyaman, Gaziantep, Kilis TRC2: Diyarbakır, Şanlıurfa TRC3: Batman, Mardin,Şırnak,Siirt 2/4 İl valileri, İl Genel Meclisi Başkanı, Büyükşehir Belediye Başkanları veya büyükşehir olmayan illerde il merkez Belediye Başkanları, Her ilden birer kişi olmak kaydıyla Ticaret ve Sanayi Odası Başkanları 1/4 1/4 2/4

Katılımcı Organizasyon Yapısı Yönetim Kurulu Bir ilden oluşan bölgelerde : TR10-İstanbul 1/8 Vali, İl Genel Meclisi Başkanı, Büyükşehir Belediye Başkanı, Sanayi Odası Başkanı Ticaret Odası Başkanı Kalkınma Kurulu tarafından seçilecek üç özel kesim ve/veya sivil toplum temsilcisinden oluşur. (22 Aralık 2008’e kadar) 2/8 5/8

Yönetim Kurulunun Kuruluş Aşamasında Yürüteceği Faaliyetler - 1 İlk toplantı Kuruluş Kararnamesinin yayımlandığı tarihten itibaren en geç on beş gün içinde yapılır. (İstanbul Kalkınma Ajansının ilk Yönetim Kurulu toplantısı, Kalkınma Kurulunun ilk toplantısından itibaren en geç 15 gün içinde yapılır.) İlk yıl Ajans merkezinin bulunduğu ilin valisi Yönetim Kuruluna başkanlık eder. Müteakip yıllarda illerin alfabetik sıralamasına göre valiler başkanlık eder. Genel Sekreter belirlenerek Müsteşarlığın onayına sunulur. Hizmet binasının süratle temin edilmesi sağlanır. En geç iki ay içerisinde valiler tarafından bölgenin genelini temsil edecek bir ajans ismi ve amblemi belirlenerek Müsteşarlığın onayına sunulur.

Yönetim Kurulunun Kuruluş Aşamasında Yürüteceği Faaliyetler - 2 İnsan kaynakları rejimi ve politikası belirlenir. Genel sekreter ile diğer personelin mali hakları belirlenir. Genel sekreter ve Genel Sekreterin önerileri doğrultusunda uzman/destek personeli istihdam edilir. (Kararname sınırlaması: 30 Uzman+6 Destek=36 Kişi) Genel Sekreterin önerileri doğrultusunda Ajansın çalışma birimleri ve bunların yöneticileri belirlenir. En çok 5 uzmandan oluşan Yatırım Destek Ofisleri kurulur.

Yönetim Kurulunun Kuruluş Aşamasında Yürüteceği Faaliyetler - 3 Ajans, kurulduğu bütçe yılına ilişkin olarak kuruluş tarihinden itibaren üç ay içinde Geçici Çalışma Programı ve Geçici Bütçe hazırlar, Müsteşarlığa sunar. Müsteşarlığın Geçici Çalışma Programını onaylaması ve Geçici Bütçeye ilişkin görüşünü müteakip on beş gün içinde bütçe kesinleştirilir ve ödenek tahsisi için Aylık Harcama Programıyla Müsteşarlığa gönderilir. YPK tarafından kuruluş tarihinden itibaren bir ay içinde kuruldukları bütçe yılı ile bir sonraki bütçe yılına ilişkin transfer ödeneği belirlenir.

Her Bir Ajansa Ortalama* Ajansın Gelirleri (2008) Milyon YTL (Trilyon TL) Bütçe Kaynak Katkı Oranı (%) Aktarılacak Kaynak Toplam İçinde Pay (%) Genel Bütçe Vergi Gelirleri 0,5 619 73 İl Özel İdareleri 1 20 3 Belediyeler 206 24 26 Ajans için Toplam* 845 100 Her Bir Ajansa Ortalama* 32,5 - *Ticaret ve sanayi odalarından aktarılacak kaynaklar hariç, 2008 bütçesine göre Merkez Bölge Genel bütçe vergi gelirlerinin binde beşi Belediye,İl Özel İdaresi ve Sanayi ve Ticaret Odalarının gelirlerinin yüzde biri

2008 Transfer Ödeneği 2008 Çalışma Programı ve Bütçesine esas alınacak transfer Ödenekleri Düzey 2 Bölgesi Kapsadığı İller 2008 Yılı Tranfer Ödeneği (YTL.) TR10 İstanbul 6.043.603 TR52 Karaman, Konya 2.438.174 TR83 Amasya, Çorum, Samsun, Tokat 2.763.954 TRA1 Bayburt, Erzincan, Erzurum 2.139.235 TRB2 Bitlis, Hakkari, Muş, Van 2.817.508 TRC1 Adıyaman, Gaziantep, Kilis 2.498.383 TRC2 Diyarbakır, Şanlıurfa 3.120.412 TRC3 Batman, Mardin, Şırnak, Siirt 2.721.124 TOPLAM 8 Düzey 2 Bölgesi (22 İl) 24.542.393

2009 Transfer Ödeneği 2009 Çalışma Programı ve Bütçesine esas alınacak transfer Ödenekleri Düzey 2 Bölgesi Kapsadığı İller 2009 Yılı Tranfer Ödeneği Tutarı TR10 İstanbul 61.353.056 YTL. TR52 Karaman, Konya 24.751.700 YTL. TR83 Amasya, Çorum, Samsun, Tokat 28.058.925 YTL. TRA1 Bayburt, Erzincan, Erzurum 21.716.950 YTL. TRB2 Bitlis, Hakkari, Muş, Van 28.602.591 YTL. TRC1 Adıyaman, Gaziantep, Kilis 25.362.919 YTL. TRC2 Diyarbakır, Şanlıurfa 31.677.594 YTL. TRC3 Batman, Mardin, Şırnak, Siirt 27.624.130 YTL. TOPLAM 8 Düzey 2 Bölgesi (22 İl) 249.147.865 YTL.

2009 yılı için çalışmalar 2009 Çalışma Programının ve Bütçesinin hazırlanması ve en kısa zamanda DPT’ye sunulması Onaylanan Çalışma Programına göre Merkezi Bütçenin kesinleştiği tarihten itibaren on beş gün içerisinde Bütçenin kesinleştirilmesi Ajans personeli için bir eğitim programının yapılması Haziran ayı sonuna kadar Bütçeye yerel katkıların toplanması (İÖİ’ler, Belediyeler, Odalar) 2009-2013 Bölge Planının hazırlanması

İstanbul için Önemli Misyonlar Bölgesel, tematik, sektörel strateji geliştirme ve bunun koordineli yönetimi, Marmara gibi üst ölçekli bölgesel gelişme çalışmalarında liderlik, Uluslar arası düzeyde kentsel-bölgesel rekabet gücü için temel aktörlerin stratejik ortaklığı ve işbirliği (Kamu, yerel yönetim, özel sektör ve STK işbirliğinin geliştirilmesi ve daha etkin koordinasyon) İş ortamını, yaşam kalitesini ve rekabet gücünü olumsuz etkileyen sosyal uyum sorunlarının çözülmesi. Büyük ölçekli doğrudan yabancı yatırımların bölgeye çekilmesi ve takibi (yatırım promosyon ve destek),

İstanbul için Önemli Misyonlar Yatırım Tanıtım ve Destek (Yatırım Destek Ofisleri) Bölgesel yatırım portalı ve (Pro)Aktif promosyon Yatırımcıya bilgi vermek ve yol göstermek, İzin ve ruhsat işlemlerini tek elden takip ve koordine etmek, yatırımları izlemek, Başvurular hakkında ön inceleme yapmak, Valiliğe ve Genel Sekreterliğe bilgi vermek.

Kalkınma Ajanslarının Etki Alanı Plan ve Stratejiler Projecilik Bölgesel Kalkınma Fonu Kalkınma Ajansı Kurumsal ve Teknik Kapasite Katılımcılık

Planlama-Programlama Çerçevesi KALKINMA PLANI Ulusal Düzey Sektörel-Tematik Strateji ve Planlar Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi İzleme, değerlendirme ve yeni plan döngüsüne geri besleme Bölge Planları Bölge Düzeyi Bölgesel (Operasyonel) Programlar Kalkınma Ajansı Çalışma Programı Kurumsal (Ajans) Düzeyi Proje/Faaliyet Başvuru Rehberi

Proje Destek Mekanizması Yılık Çalışma Programı Planlama Programlama İzleme ve Değerlendirme Yılık Çalışma Programı Süreç Yönetimi Uygulama Proje Çağrısı ve Proje Seçim Süreci Implementation

Proje Destek Mekanizması Plan, Program BÖLGESEL GELİŞME PLANLARININ VE PROGRAMLARININ HAZIRLANMASI Bölgesel Kalkınma ve Rekabet Gücü İçin Yoğunlaşılacak Temel Öncelikli Alanların Belirlenmesi Uygulama Hazırlığı YILLIK ÇALIŞMA PROGRAMI ve BÜTÇENİN HAZIRLANMASI Öncelikli alanlarda yürütülecek faaliyet ve proje konuları ile bu alanlara tahsis edilen ödeneklerin belirlenmesi

Proje Destek Mekanizması Proje Seçimi PROJE BAŞVURU REHBERLERİNİN HAZIRLANMASI Kimler başvurabilir? Hangi faaliyet alanlarında ne tür projeler destek alabilir? Ne kadar bütçe talep edilebilir? PROJE ÇAĞRISININ YAYIMLANMASI Proje Seçim Süreci BİLGİLENDİRME VE EĞİTİM FAALİYETLERİ PROJELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE SEÇİMİ (Projelerin bağımsız değerlendirme sistemi ile yarışma ortamında, şeffaf, belirlenmiş ve önceden duyurulmuş objektif kriterlere göre seçimi esastır.)

Proje Destek Mekanizması Uygulama, İzleme ve Değerlendirme SEÇİLEN PROJE SAHİPLERİ İLE SÖZLEŞMELERİN İMZALANMASI Proje uygulama şartlarının belirlendiği temel doküman Uygulama BAŞARILI PROJELERİN FİNANSE EDİLMESİ PROJE UYGULAMALARININ BAŞLATILMASI DESTEKLENEN PROJELERİN İZLENMESİ Projelerin sözleşmeye uygun yürütülüp yürütülmediğinin kontrolü, ihtiyaçların tespiti ve teknik destek sağlanması. İzleme-Değerlendirme DEĞERLENDİRME

Teşekkürler ayaman@dpt.gov.tr Ahmet YAMAN Devlet Planlama Teşkilatı Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürü