A Ğ TABANLI STRATEJ İ LER ve B İ LG İ S İ STEMLER İ A Ğ TABANLI STRATEJ İ LER ve B İ LG İ S İ STEMLER İ

Günümüzde gelişen global ortamda işletmeler yeni global stratejiler geliştirmek ve uygulamak zorundadırlar. Bilgi ve iletişim teknolojisinin çok hızlı bir şekilde gelişme göstermesi, rekabet avantajını sürdürmenin yeni yollarını bulmak için işletmeleri harekete geçirmektedir.

Tüm bu yenilikler, işletmelerin organizasyon yapılarında ve işlerini yürütmeleri için bir takım de ğ işikler yapmalarını da beraberinde getirmektedir.

A Ğ LAR Kişisel bilgisayarların birbirlerine fiziksel olarak ba ğ lanması ile oluşan ortama a ğ denilir. Bilgisayar a ğ ları kişilere ve kurumlara birçok avantaj sa ğ lar.

A ğ ı, bir grup işletmenin ilişkileri kurmasına yönelik bir işbirli ğ i şekli olarak düşünebiliriz. Bu durumda ilişkilerin normalde uzun vadeli ve nispeten de ğ işmez oldu ğ u düşünülebilir ve sonuçta oluşan a ğ lar, genellikle emsaller ortaklı ğ ı olarak nitelendirilmekte; gözünü, daha yüksek rekabet edebilirlik düzeyine ulaşmaya yöneltmektedir.

Thorelli a ğ ları, pazarlar ve hiyerarşiler arasında görmektedir. İ şletmeler, di ğ er işletmelerle ilişkileri, hiçbirinin kayna ğ ı olmaksızın gerçekten anlayamayaca ğ ı karmaşık bir ortamda faaliyet göstermektedir. Thorelli a ğ yerine “sistem” teriminin kullanılabilece ğ ini ancak onun eski bir terim oldu ğ unu ifade etmektedir.

Johanson ve Mattsson ise a ğ kavramını endüstriyel pazarları tanımlamak için kullanmıştır. A ğ lar, işletmeler arasındaki karmaşık ilişkiler olarak görülmektedir. İ şletmeler birbirleriyle karşılıklı etkileşim halindedirler. Bu etkileşimler, a ğ a kararlılık veren ilişkileri kurmak amacıyla oluşturulan yatırımları ifade etmektedir

İ ŞLETMELER Do ğ rudan yatay ilişkiler Aşa ğ ı dikey ilişkiler Yukarı dikey ilişkiler Do ğ rudan olmayan yatay ilişkiler Sosyokültürel unsurlar (cemiyet grupları, basın, kamuoyu oluşturucuları, dini organizasyonlar) Ekonomik unsurlar (vergi daireleri, merkez bankaları, işveren federasyonları, sendikalar, menkul kıymetler borsaları) Tedarikçiler Endüstrinin dışındakiler (Tamamlayıcı) Endüstrinin içindekiler (Rakipler) Politik/düzenleyici unsurlar (hükümetler, lobiciler, partiler, düzenleyici organizasyonlar, uluslar arası kurumlar) Teknolojik unsurlar (Patent ofisleri, üniversiteler, araştırma kurumları, standartlaşma kurumları) Alıcılar

A Ğ TABANLI STRATEJ İ LER Genelde işletmeler, teknolojiyi elde etmek, belirli pazarlara erişimi sa ğ lamak, finansal ve politik riski azaltmak ve rekabetçi avantaj elde etmek için işbirlikleri oluştururlar. Stratejik işbirlikleri, işletmeler risklerini paylaşmayı ve kaynaklarını de ğ iş tokuş yapmayı, yeni pazarlara ulaşmayı, sinerji ve rekabet avantajlarını elde etmeyi istediklerinde popüler olmaktadır.

İ ş ortaklıkları (joint ventures), iki veya daha fazla ortak tarafından ayrı bir varlık yaratılan iş anlaşmalarıdır. İ ş ortaklıkları, do ğ ası gere ğ i de ğ işken organizasyon yapıları oldu ğ u için yöneticiler açısından bazı noktalardan önem teşkil eder.

Bunlar ; a) Do ğ ru ortak stratejinin seçilmesi b) Oluşturulan girişimlerin faaliyette bulundu ğ u sektörler de ğ işti ğ i için girişimleri oluşturan işletmeleri destekleyerek ve koordine ederek özerkli ğ in de ğ iştirilmesi.

A ğ a Dayalı Bir Organizasyon ve Alt Yapısı A ğ a Dayalı Bir Organizasyon ve Alt Yapısı Basit örgütsel bileşenler  İ nsan kaynakları yönetimi  Stratejik işbirlikleri  Müşteri sadakati  Tedarikçi ba ğ lılı ğ ı  Ortaklık Basit teknoloji bileşenleri  İ nsan kaynakları sistemi  Müşteri ilişkileri yönetimi  Bireyselleştirme  İ letişim alt yapısı  Kullanıcı erişim araçları Yönlendirme ve ba ğ lanma  Planlama ve bütçeleme  Performans izleme ve raporlama  Organizasyon karar verme ve ö ğ renme  Yönetim raporlama  Karar destek sistemi ve araçları  İ ş zekası sistemleri  Veri ve bilgi yönetimi Yönetme ve ö ğ renme  İ şletim süreci  Yeni ürün geliştirme  Ticari girişim Kurumsal kaynak planlama Tedarik zinciri yönetimi Siparişi yerine getirme Yeni ürün geliştirme Da ğ ıtık bilgi işleme alt yapısı İ şletim ve yenileme

1-A Ğ EKONOM İ LER İ Bilgi ve iletişim teknolojileri sayesinde gelişen iletişim a ğ larının, özellikle de Internet’in küresel ölçekte yaygınlık kazanmasıyla birlikte “A ğ Ekonomisi” veya “yeni ekonomi” olarak da adlandırılan “e-ekonomi” ortaya çıkmıştır. A ğ ekonomisi, işletme yenilikleri, dijital üretim ve da ğ ıtım teknolojileri, a ğ tabanlı işletim modeli, a ğ tabanlı yönetim modeli ve sosyal/düzenleyici sistemlerini içermektedir

Yeni ekonomi, insanların kas güçleri yerine, beyin güçleri ile çalıştı ğ ı bir dünya şeklinde de tanımlanabilir.Yapılan tanımlardan yeni ekonomi kavramının yüksek büyüme, düşük enflasyon, düşük işsizlik oranı, en önemli üretim faktörünün bilgi olması ve globalleşme gibi birden çok anlamı içerdi ğ i anlaşılmaktadır

Yeni ekonomi, yeni piyasalara girmek için artan şirket evlilik ve ortaklıklarını, yeni firmaların ve ürünlerin çok hızlı bir şekilde piyasaya gerebilmesini ve tüketicilerle aracısız iletişimin kurulabilmesini, ev ortamında alış-veriş, istihdam, haberleşme, faturaların ödenmesi, ticaret veya tatil planlarını yapabilmesi gibi hususları ça ğ rıştırmaktadır.

2-SANAL İ ŞLETME STRATEJ İ S İ Bir di ğ er a ğ tabanlı strateji,rekabetçi bir işletme yaratmak için sanal işletme modelini kullanmaktır. Sanal işletme, sanal organizasyon olarak da bilinmektedir.

Sanal işletme, geleneksel örgütsel ve fiziksel yerleşimlerle sınırlanmaksızın ürün ve hizmetleri yaratmak, da ğ ıtmak, di ğ er işletmelerle birleşmek için alt yapı oluşturarak, insanları varlıkları ve düşünceleri birbirine ba ğ lamada a ğ ları kullanan organizasyon olarak bilinmektedir.

Sanal organizasyonlar, üç unsurdan oluşmaktadır: a)Müşterilerle etkileşim b)BT varlıklarını şekillendirme c)Bilgiyi güçlendirme Bunun dışında üç aşamadan oluşur: 1)Görevler düzeyi 2)Organizasyon düzeyi 3)Organizasyon arası düzey

Sanal organizasyonlar niçin oluşturulmaktadır? ◦ İ ş ortaklarıyla alt yapı ve riski paylaşmak ◦ Birbirini tamamlayıcı genel yetenekleri ba ğ lamak ◦ Olanakları ve pazarı arttırmak ◦ Yeni pazarlara erişimi kazanmak ve müşteri sadakatini paylaşmak ◦ Ürün satışından çözümlerin satışına kadar yararlanmak

3- İ Ş EKOS İ STEMLER İ İ ş ekosistemleri pazar konumlandırma ve endüstriyel yapının dışında üç temel özellikle hareket etmektedir: Ortak yaşam Platform(ortam) Birlikte evrimleşme

. İ lk özelli ğ i, tedarikçiler, da ğ ıtıcılar, dış kaynak sa ğ layan işletmeler, ilgili ürün ve hizmetleri yapanlar, teknoloji sa ğ layıcılar ve birçok organizasyonun serbest a ğ ına sahiptir. İ kinci özelli ğ i; hizmetler, araçlar ve teknolojilerden oluşan platformu bir ekosistemi oluşturan üye işletmelerin kendi performansını geliştirmek için kullanabilmesidir

Üçüncü özelli ğ i; iş ekosistemi yeni çevreyi güzelleştirmek için katılımcıları yavaş yavaş geliştirmesi, işin içine katmasıdır.

Ekosistem strateji modeli Ekosistem strateji modeli Pazara yeni girenler İ kame ürün ve hizmet verenler Tedarikçiler Müşteriler ekosistem 1 Ekosistem 2 Ekosistem 3 Ekosistem 4

Sonuç olarak BT ve BS’deki gelişmeler ve globalleşme ile birlikte 90’lı yılların başında internetin ticari olarak yaygınlaşmasıyla, a ğ ekonomisi dönüşüme hız kazandırmıştır. Bu gelişmelerin de, aslına bakılırsa yüz yıldan fazladır gerçekleşen büyük de ğ işmelerin son noktası olmayaca ğ a benzemektedir.

HAZIRLAYANLAR BEGÜM BAŞÜN MEL İ S KIVAN MERTCAN ESER O Ğ UZHAN PATAN