MİMARİ TASARIMDA ANALOJİ YÖNTEMİ İMRAN GÜMÜŞ BETÜL KESKİN KÜBRA ÇELİK

Tek hücreliler ve mimari yüzeyler arasında analojik değerlendirme 80 bin m2'lik bir alana inşa edilen, 17 bin koltuklu bu statta yüzme, senkronize yüzme, dalma, su polosu oyunları oynanıyor. Tasarım su moleküllerinin mimari bir dille birleştirilmesi kavramından yola çıkmış. İnşaatına 2003 yılında başlanan binanın yaklaşık maliyeti 100 milyon dolar. Tek hücreliler-Radiolaria Güneşi, güneş ışınlarını topluyor, kış aylarında güneş ısısını ayarlıyor ve enerji tüketim payını düşürüyor. Yaz aylarında ise bina çapında ve köpükler arasında hava akımı sağlıyor. Böylece içerideki iklim düzenlemesini sağlanmış oluyor. Water cube – Çin 2004-2008 Beijing National Aquatics Center (Pekin Ulusal Su Sporları Merkezi ) Tasarım: Peddle Thorp and Walker - PTW with Arup

Doğa – mimari form: analojik değerlendirme LİSBON ORIENT TREN İSTASYONU (SANTİAGO CALATRVA,PORTEKİZ, 1974) ağaç dalları biçimindeki geometrik form

STUTTGART HAVAALANI ALMANYA,2004 Von Gerkan’ın tasarımı, kendisinin de katıldığı gibi, biraz Alman ekolünün etkisinde kalmıştır. “Satış ünitelerinin havaalanlarındaki gerekliliğini kabullendikten sonra, farkına vardım ki mimarın kendi tasarımında en etkili izlenimi verebileceği alan çatıdır. Kalan her şey değişim istekleridir” diyor Von Gerkan. Fakat bu hala sadece bir çatı. Karaorman’ın (Schwarzwald) ağaçlarından esinlenen tasarımda, küçük dallar üzerinde duruyormuş izlenimi veren görkemli çatıyı devasa çelik gövde ve dallar taşıyor. 2004’te tamamlanan, 57.000 m2’lik 3. Terminal bu estetiği pekiştirirken, bağlayıcı konumda olan 2. Terminal, satış ünitelerine boyun eğiyor ve tamamen kabullenerek, bu ambarlara teslim oluyor.

Lyon-Satolas TGV Station Lyon, France Santiago Calatrava Lyon Satolas  İstasyonu Lyon’u  güneyinde 30 kilometre uzaklığındaki  şehiri  havaalanına bağlayan  TGV trenleri için sınırdır. Neredeyse kırk metre yüksekliğindeki çelik ve betonarme yapıkanatlarını yayılması,muazzam bir kuş figürünü ifade eder.

The Milwaukee Art Museum (Santiago Calatrava ,Milwaukee, Wisconsin) Milwaukee Sanat Müzesi  gölekarşı  konumundan   esinlenerek birden çok öğe içerir. Calatrava'nın tasarımı birçok deniz unsurlarını içerir.Birkuşun   Kanatlarından esinlenerek hareketli çelik  panjurlar; biryelkenli  şeklinde ve bir dalga bir eğri tek katlı galleria anımsatan   tırmanan direkle  bir kablolu yaya köprüsü. «Aksine sadece göl manzarası için bişeyler eklemek istedim. Bu nedenle gölün kültürüne belli bir hassasiyet ile bina aşılamak için çalıştım. tekneler, yelkenler  ve her zaman değişen manzara..»

ARMADILLO CONCERT HOLL (Glasgow,Scotland) Canlılar içinde bulundukları koşullara uyum sağlayabilmek için belirli mekanizmalara,organlara,davranış biçimlerine,kimyasal reaksiyonlara sahiptirler.bütün bu fonksiyonları ile canlıları bütün bir tasarım olarak görebilirz. Armadillo isimli karınca yiyen bir canlı kendi fonksiyonlarını engellemeden,hareket kabiliyetini kısıtlamadan güvenliğini üzerindeki zırhla sağlayabilmektedir.Glasgow’da Armadillo binası ismini aldığı bu canlıdan dış kabuğu itibari ile etkilenmiş ve doğadaki strüktürü taklit etmiştir

Gateshead Millennium Bridge (Wilkonson EYRE ARCHITECTS,Gateshead, UK) Gateshead Millenium Köprüsü 1997 yılında İngiltere’de Tyne Nehri için ana geçişi sağlamak üzere yapılan yarışmada ödül almış bir projedir. Köprü bilgisayar kontrolünde gemilerin geçişine kendini ayarlayabilmekte,geniş kemerini öne ve arkaya doğru yatırarak farklı yüksekliklerdeki taşıtları algılayarak hareketini tamam-lamaktadır. Böylece yapının ana formu değişebilmektedir. Fikir basittir;biri güverteyi oluşturan diğeri de onu destekleyen iki kemer, gemilerin köprünün altından geçmesine izin veren orta hareketli bir noktaya sahiptir.Hareket verimli ve rasyoneldir. Bir gözün yavaşça açılırken yaptığı hareket temel alınmıştır.Köprünün yaptığı bu hareketle strüktürel sistem genişliği ve zarifliği ile «büyük bir kemer»e dönüşmektedir.

Light Rail Train Bridge (Santiago Calatrava ,Jerusalem, Israel) Calatrava ,şehre doğru net bir görsel yönün oluşturan tek bir eğik pilon  olan bu kablo askılıköprüyü tasarlamıştır. Kablolar,köprü için benzersiz etkileyici görsel etkiyi yükselterek ,uzayda üç boyutlu gelişenbir parabol şeklinde düzenlenmiştir. Yapının formu dev bir arp ı (kutsal kentin sembolü ,Kral David’in arpı)hatırlatır ve kent sakinleri onu «Strings Köprüsü» olarak isimlendirirler.

RONCHAMP ŞAPELİ (LE COURBUSİER,Paris, France) Le Corbusier’in şapeli yaratıcı bir analoji örneğidir.Bu şapelin çatısı yengeç kabuğundan yola çıkılarak tasarlanmıştır. 1950 yılında yapılan Ronchamp şapelinde kullanılan amorf biçimler ve düzensiz yerleştirilmiş izlenimi veren açıklıklar yapının içinde dramatik bir ışık-gölge etkisi yaratmaktadır.

Bahá'í House of Worship Fariborz Sahba,Delhi,Hindistan) Hindistan’ın başkenti Delhi’de yer alan Bahai Tapınağı, genel olarak ‘Lotus Tağınağı’ olarak da tanır. Bu inanışa bağlı olarak Delhi’de yer alan Bahai Tağınağı’nın inşaatı ise Ekim 1977 yılında yerine konmuş ve inşaat 24 Aralık 1986 yılında tamamlanmıştır. Hindistan ve civarındaki ülkelerde yaşayan Bahai inancına sahip kişiler için en önemli yapıdır vebölgenin Bahailik merkezidir. Delhi’deki bu tapınak, diğer tapınaklardan çok daha farklı bir biçimde ve Lotus çiçeğinden esinlenilerek planlanmıştır. Yapının en alt kısmında bulunan ve lotusun taç yaprakları gibi dışarı doğru uzanan 9 kanat, yapıya ana şeklini verir. Her yöne doğru uzanan ve dairesel bir format oluşturan yapı, yukarı doğru bakan ve bir çiçeğin yapraklarını andıran mimari tarzı ile pek çok ödül almıştır.

Pekin Olimpiyatları Kuş kafesi stadyumu (2008) Pekin 2008 Olimpiyat Oyunları Ulusal Stadyumu,Pekin  2008 Olimpiyatları için yapımı Mart 2008'de tamamlanmış yapıdır. Yapısı nedeniyle Kuş Yuvası adıyla anılır. Çin Ulusal Su Sporları Merkezi'nin Doğusu'nda yer alır. Dünyaca ünlü mimarların katıldığı bir yarışma sonucu İsviçreli firma Herzog & de Meuron Architekten AG tasarımı gerçekleştirmeyi üstlendi. Mimar Herzog and de Meuron ile Çinli sanatçı Ai Weiwei tarafından tasarlanan 80,000 koltuklu dikkat çekici stadyum 2008 yılı Olimpiyatları'nın önemli bir parçasıydı. Birbiri ile iç içe girmiş iki binadan oluşuyor: kırmızı betonarme yapı oturma alanı olup etrafını çevreleyen çelik yapı ise "kuş kafesi".

Burj Dubai(Burj Khalifa) (Adrian Smith) Dünyanın en yüksek insan yapımı binası Burj Khalifa, Emaar’ın lokomotif projesi Downtown Dubai’nin tam kalbinde yer alıyor. 4 Ocak 2009’da tamamlanan Burj Khalifa, kule ucu yüksekliği, kullanımda olan kat sayısının çokluğu ve çatı yüksekliği açısından Yüksek Yapılar ve Kentsel Habitat Konseyi’nin (CTBUH) tüm kriterlerini karşılayarak dünyanın en yüksek binası seçilmiştir. Tasarımında çöl çiçeği Hymenocalis’ten esinlenilen Burk Khalifa, aynı zamanda İslami mimaride kullanılan biçimlendirme sistemlerinin mükemmel uygulaması olarak da simge niteliğinde bir projedir. 828 metrelik yüksekliğe sahiptir ve 160 katı kullanılabilir bir yapıdır. Binanın yaklaşık 150. kattan sonra geri kalan katlarıçelik olarak yapılmıştır. Bu da dünyada ilk defa  betonarme kütle üzerine çelik konstrüksiyonla devam edilen ilk bina özelliğini kazandırmıştır. Ayrıca binanın cephelerine gelen rüzgâr yüklerini en aza indirmek için binanın hiçbir cephesi düz olarak tasarlanmamıştır. Köşeleri ise keskin değil, dairesel birleşimlerle yapılmıştır.

Balık kemikleri biçimli strüktürler WTC Ulaşım Merkezi,CALATRAVA,NEW YORK Dünya Ticaret Merkezinin geri kalanı gibi, WTC Ulaşım Merkezi büyük bir sorumluluk taşımaktadır. Santiago Calatrava’nın tasarımı yaratıcı bir çözümü sunuyor: balık kemikleri biçiminde günde 80bin kişiye hizmet ederken milyonlarca New York’lu için sembolik bir tınlamaya sahiptir. WTC ulaşım merkezi, hem fonksiyonel hem de estetik olarak masterplanın oldukça önemli bir elemanıdır ve yeniden inşasının büyük bir önceliği bulunmaktadır. Günde 80 bin yolcuya hizmet edecek Liman Otoritesi Trans-Hudson (PATH) Terminalinin inşasını gerektirmekte ve Aşağı Manhattan boyunca olan metro hatlarına, Feribotlara ve PATH’e yaya erişimini uzatarak birbirine bağlamaktadır.

Antonio gaudi Casa Batllo Güella Parkı Müze Evi Parabolik kemerli yapıyı ve hiberboloit biçimleri, doğanın organik formlarıyla harmanladı. Binaları tasarlarken, yerçekimini özel olarak hesapladı, zincir eğrisini özellikle kullandı. Tüm hayatı boyunca, doğaya hayranlığını sürdürdü. Doğanın açılarını ve şekillerini kendi tasarımlarına uyarladı. Geometrik biçimlere bağlı kalmaktansa, ağaçların ve insanların büyüme şekillerini etüt etti. Casa Batllo Güella Parkı Müze Evi

Kaynaklar www.mimarizm.com CEPHE VE ÇATININ BULUŞTUĞU KABUK:Neo-Konstrüktivism ve Analojik Bir Anlatım/Ekrem GÜZEL* Mutbul KAYILI**, Olcay AYKUT** ve Aysu BAŞKAYA**/*Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü 3. sınıf öğrencisi/**Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyeleri MİMARLIKTA FORMA DAYALI ALGI KAVRAMI, METAL MALZEMELER ÜZERİNE BİR İNCELEME/Begüm Mozaikci* Arredamento Mimarlık Çağdaş Mimarlık Sorunları Dizisi: Mimarlık ve Sanallık, Boyut/Yayın Gurubu, Ocak 2002, pp 55–62./Mimarlık, Sanallık ve Sanal Mekanların Tasarımı/Can A. Baykan/Mimarlık Bölümü/Orta Doğu Teknik Üniversitesi www.arkitera.com http://www.mmfdergi.gazi.edu.tr/2004_1/59-72.pdf /mimari tasarımda biçimlendirme yaklaşımları