İnfluenza A (H1N1) Pandemik Grip Bursa İl Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şube Müdürlüğü

İNFLUENZA İnfluenza (Grip Hastalığı), her yıl sonbahar ve kış döneminde salgınlar yapan oldukça bulaşıcı bir hastalıktır Sadece influenza A pandemiye yol açar. İnfluenza A virüsünün yüzey proteinlerinin bir ya da ikisinde birden “antijenik şift” adı verilen bir yapı değişikliği oluştuğunda, artık bu yeni virüse karşı hiç kimse bağışık değildir. Bu virüsün kişiler arasında bulaşma kapasitesi varsa, önce lokal salgınların sonrada dünyayı etkileyen bir salgına (PANDEMİ) neden olabilir .

İNFLUENZANIN DÖNGÜSÜ TOPLUMSAL BAĞIŞIKLIĞIN OLMAMASI TOPLUMSAL ARTMASI

H1N1 Virüsü Bu yeni virüs insan, domuz ve kuş virüslerinin bir karışımıdır ve yeni bazı özelliklere sahiptir Yeni İnfluenza A /Californiya/2009/(H1N1)v

Yeni İnfluenza A (H1N1) Gribi nedir ? Yeni İnfluenza A (H1N1)v tipi virüsten kaynaklanan, insanlarda hastalığa yol açan viral bir hastalıktır. Hastalık ilk kez Meksika’da sonra ABD’de (Nisan 2009) görülmüş ve daha sonra birçok ülkeye yayılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Alarm düzeyini Pandemik Faz 6 olarak açıklamıştır. (11 Haziran 2009)

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Pandemi Fazları İnterpandemik Periyod: (Salgın öncesi dönem) Faz-1: İnfeksiyon etkeni hayvanda var ama insanda yok.Bulaşma riski yok Faz-2: İnfeksiyon etkeni hayvanda var ama insanda yok.Bulaşma riski var. Pandemik Alert Periyodu: (Salgın alarmı dönemi) Faz-3: İnfeksiyon insanda var ama insandan insana bulaş çok yakın temas dışında yok. Faz-4: Küçük gruplar arasında bulaşma var ama virüs tam olarak insana adapte olmamıştır. Faz-5: Daha büyük gruplar arasında bulaşma var ve virüs gittikçe adaptasyon kazanmıştır. Önlem almak için kısa sürenin kaldığına işaret etmektedir. Pandemik Periyod: (Salgın dönemi) Faz-6: Pandemi. Toplumun genelinde bulaşma

Özellikleri -1 En çok 5 - 45 yaş aralığında görülür. Beklenen grip mevsiminin dışında da süren bulaşma ve viral dolaşımı vardır. Etkin ve hızlı insandan insana bulaşma görülmektedir.%30 Hastalık spektrumu ateşsiz, hafif üst solunum yolu hastalığından ağır hatta ölümcül zatürreye kadar değişmektedir.

Özellikleri-2 Hastaneye yatırılan hastalarda daha çok, alt solunum yolu hastalığı görülmektedir. Eşlik eden ikincil enfeksiyonlar olabilmektedir. (Streptococcus pneumoniae ) Ortalama hastanede yatış süresi 5 - 7 gündür. Hastalık hamilelerde daha ağır seyretmektedir.

Mevsimsel Grip / Pandemik Grip Arasındaki Farklar ; Hastaneye yatışlarda farklı bir yaş dağılımı var. İleri yaşlarda daha az vaka. (> 60 yaş) Daha önceden sağlıklı olan, genç erişkin ve çocuklarda ağır hastalık ve ölümler daha fazladır.

Türkiye’de vaka sayısı Pandemik grip vaka sayısı 1500’e ulaşmıştır Türkiye’de Durum Türkiye’de vaka sayısı Pandemik grip vaka sayısı 1500’e ulaşmıştır

Yeni vaka yönetim şeması

Domuz Gribinin Belirtileri nelerdir ? Başka nedenle açıklanamayan 38 derece ve üstü ateş ve ek olarak aşağıdaki şikayetlerden en az birinin olması Öksürük, Boğaz ağrısı, Yaygın vücut ağrısı, Baş ağrısı, Üşüme - titreme Yorgunluk, halsizlik hissi Kusma ve ishal görülebilmektedir. OLASI VAKA olarak değerlendirilir (Seyahat öyküsü sorgulamasına gerek yok)

AĞIR HASTALIK İÇİN RİSK GRUPLARI Gebelik 2 yaş altı Kronik akciğer hastalığı Kardiyovasküler hastalık (hipertansiyon hariç) Kronik (renal, hepatik, hematolojik ve metabolik) hastalık Nöromüsküler hastalık immün süpresyon (HIV, malignite, steroid kullanımı vb) Morbid obez (Vücut Kitle indeksi>35) 18 yaş altı sürekli aspirin kullanması gereken hastalar 65 yaş üstü

CİDDİ HASTALIK BELİRTİLERİ solunum güçlüğü, göğüs ağrısı, nefes darlığı, bilinç bulanıklığı, ciddi ve persistan kusma, genel durumunda kötüleşme, 5 günden fazla süren ateş

Risk Grubunda Olan veya Olmayanlarda Ciddi Hastalık Belirtileri varsa; Hastaneye yatış yapılır veya bir üst basamağa 112 servisi yolu ile sevk edilir. Antiviral tedaviye hemen başlanır ve bildirim yapılır. Hastanın durumuna uygun klinik numune alarak uygun koşullarda laboratuara ulaştır.

Risk Grubunda Olanlarda Ciddi Hastalık Belirtileri yoksa; Ayaktan antiviral tedaviye başlanır. Primer hastalığı yönünden gerektiğinde uzman konsültasyonu istenir. Ciddi hastalık belirtileri geliştiğinde acile başvuru önerilir

Risk Grubunda Olmayanlarda Ciddi Hastalık Belirtileri yoksa; Hastaneye yatış ve antiviral tedavi gerekli değil. Semptomatik tedavi verilebilir (çocuklara aspirin verilmemelidir). Bulaştırmayı engellemek için kişisel temas izolasyonu önlemleri konusunda bilgi verilir. Ciddi hastalık belirtileri hakkında bilgi verilir ve ciddi hastalık gelişmesi durumunda acile başvurması önerilir. Klinik numune almaya gerek yok

OLAN VAKALAR HASTANEYE CiDDi HASTALIK BELiRTiLERi OLAN VAKALAR HASTANEYE YATIRILARAK TAKiP EDiLMELiDiR.

NUMUNE ALMA KRİTERLERİ: Yatan hasta Kümelenme durumunda salgın incelemesi amacıyla ilk birkaç vaka

NUMUNELER Vaka entübe veya durumu ağır ise trakeo alveolar lavaj dahil derin aspirat şeklinde numune alınmalıdır. Hafif vakalarda nazofarengial sürüntü tercih edilmelidir. Post-mortem vakalarda doku örneği dahil alınmalıdır.

Ayaktan tedavi edilen ağır risk grupları KİMLERE ANTİVİRAL TEDAVİ BAŞLANMALI Yatan hasta Ayaktan tedavi edilen ağır risk grupları

Tedavi İnfluenza A (H1N1)v virüsü halen, “Oseltamivir” ve “zanamivire” gibi ilaçlara duyarlıdır. Oseltamivir ve zanamivir hastalığın şiddet ve süresini azaltıp ilerlemesini ve ölümleri engelleyebilir.

Bulaşıcılık Kişiden kişiye genellikle öksürme,aksırma esnasında ortama yayılan ve virüs içeren damlacıklarla bulaşır. Bu damlacıklar, vücuda direkt solunum yolu ile alınabileceği gibi ortamdaki kapı kolu, masa, sandalye, telefon, elektrik düğmesi v.b. gibi cansız yüzeylerden eller vasıtasıyla da alınabilir.

Bulaşıcılık Tokalaşma, öpüşme, sarılma v.b. yakın temasla da bulaşma olmaktadır. İçme, kullanma ve havuz sularıyla herhangi bir bulaşma henüz belirtilmemiştir.

Bulaşmayı önlemek için ne yapmalı ? Öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burun bir mendil ile kapatılmalı. Yok ise ağız kol ile kapatılmalıdır. Sık sık yüzeylerin (masa, sandalye , kapı kolu, vs.) temizliği yapılmalı. Eller sık sık yıkanmalı,

Dezenfeksiyon nasıl yapılmalı ? Deterjanlı su ya da 1/10'luk çamaşır suyu çözeltisi yeterlidir. (1 birim çamaşır suyu, 9 ölçek su). Virüs dış ortamda 2-8 saat kadar canlı kalabilmektedir. Yüzey temizliğinin sık sık tekrarlanmalı

Bulaşmayı önlemek için ne yapmalı ? İnsanlarla tokalaşma sonrasında, ellerinizin bütün yüzeylerini ve parmak aralarını su ve sabun ile iyice köpürterek yıkayın. Yıkama süresi en az 20 – 30 saniye olmalıdır.

Bulaşmayı önlemek için ne yapmalı ? Hastalık tanısı konulursa, belirtilerin başlamasından 7 gün sonrasına ya da belirtilerin tamamen geçmesinden bir gün sonrasına kadar evde istirahat edilmelidir. Hastalığın bulaşmaması için çevredeki kişilerden uzak durulmalıdır. Bulunulan mekan sık sık havalandırılmalıdır.

AŞI UYGULAMALARI

Kimler aşılanacak? Öncelikle; Özel sektör, askeri hastaneler ve üniversiteler dahil sağlık hizmetlerinde görev alan tüm personele, Suudi Arabistan’a gidecek hacı adayları Hacda görevli personele uygulanacaktır.

Aşı Uygulaması: Şuanda Türkiye’de uygulamaya başlanan aşı Focetria 10 dozluk flakonda sunulmaktadır. 1 doz 0,5 ml’dir. Tüm yaş gruplarında 0,5 ml olarak 90º açı ile kas içine (intramusküler) olarak uygulanır. 12. ayın altına uyluğun orta veya üst 1/3 kısmında, vastus lateralis kasının ön yan bölümüne kas içine, 12. ay ve üzerinde ise, kolun üst kısmına deltoid kas içine yapılır. Kol dirsekten, bacak dizden 45° içe bükülür ve enjektör 90° dik açıyla cilde girerek, kas içine uygulanır.

Aşı Uygulaması GBP kapsamındaki diğer aşılar ve Mevsimsel influenza aşısı ile aynı anda uygulanabilir (farklı ekstremiteden). Aşı uygulandıktan sonra tarih bilgisinin aşı kartlarına işlenmeli, 10 yaş ve üzerine tek doz uygulanacaktır. 9 yaş ve altında olan kişiler ile immun suprese olanlarda iki doz uygulanması gerekmektedir. İki doz arasındaki süre en az 3 hafta olmalıdır. 6 ay ve altındaki bebeklere aşı uygulanmamalıdır.

Gebeler ve Emzirenlerde: Dünya Sağlık Örgütü tarafından aşının 20. haftadan ileri gebeliklerde güvenilir olduğu gösterilmiştir. 20. haftadan erken gebeliklerde de herhangi bir istenmeyen etki görülmemiştir. Bu nedenle; 20. haftadan sonraki gebeliklerde aşının önerilmesi, 20. haftadan önceki gebeliklerde ise kişinin yazılı onamı ile aşının uygulanması gerekmektedir. Emzirme döneminde aşının uygulanması için bir sakınca yoktur.

Kontrendikasyonlar: Yumurtaya karşı anafilaksi öyküsü, Önceki grip aşılaması sonrası anafilaksi öyküsü Guillian Barré Sendromu geçirme öyküsü Latekse karşı anafilaksi öyküsü (aşının tıpasından kaynaklanabilecek)

Aşının ertelenmesi gereken durum; Yüksek ateş (38ºC ve üzeri) ve tablosu netleşmemiş hastalık durumunda ertelenebilir (geçici kontrendikasyon).

Aşı beklenen yan etkileri Aşı uygulanan yerde kızarıklık, hassasiyet ya da şişlik Baş ağrısı Kas ve eklem ağrısı Ateş Mide bulantısı Terleme artışı Üşüme, titreme Kasık, koltuk altı ve boyun lenf bezlerinde şişlik

Aşı uygulaması sonrası ortaya çıkabilecek çok nadir durumlar Ciddi alerjik reaksiyon, anafilaksi Bir ya da birkaç sinirde ağrı, nörit Trombositopeni Nefrit, vaskülit Konvülsiyon, ensefalomiyelit, ensefalit gibi nörolojik bozukluklar, Guillain Barre Sendromu, Bell paralizisi, demiyelinizasyon bozuklukları Okulorespiratuvar Sendrom

Soğuk Zincir Focetria aşısı aşırı soğuk ve sıcağa ve ışığa maruz kalmayacak şekilde muhafaza edilmelidir. Aşı, +2-+8 °C’de buzdolabının orta rafında muhafaza edilmelidir. Flakonu açıldıktan sonra 8 saat içinde tüketilecek şekilde planlanma yapılmalıdır

Kayıt ve Aşı kartı İlgili Aşı kayıt formuna işlenir Aşı kartı hazırlanarak kişiye verilir Ay sonunda Aşı bildirim formuna işlenerek Sağlık Müdürlüğüne bildirim yapılır.

TEŞEKKÜRLER