AHİBOZ DEPOLAMA TESİSLERİNDE LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ İlham ÖZTÜRK Hikmet ÖZKAN TOKAY DANIŞMANLIK 15.11.2014/Ankara

Tarım Piyasalarının Özellikleri Piyasaya arz dönemi kısa, Talep yıl boyunca, Üretici : küçük, finansmanı yetersiz, depolayarak bekletme imkanı yok, hasatta satma zorunluluğu var, Tüccar, sanayici: yetersiz depo, sınırlı finansman SONUÇ : Hasat dönemlerinde fiyatlarda arz döneminde düşüş, talep döneminde artış, depo ve finansman imkanı olanlar için kazanç, ÇÖZÜM : Lisanslı Depoculuk

Dünyada Lisanslı Depoculuk ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerde yaygın bir lisanslı depoculuk ticareti sistemi bulunmaktadır. ABD’de fedaral düzeyde 863, eyalet düzeyinde 6.937 lisanslı depo faaliyet göstermektedir. ABD’de lisanslı depoculuk ve ürün borsacılığı tamamen özel sektör eliyle yürütülmektedir. Polonya, Bulgaristan, Romanya, Macaristan gibi eski doğu bloku ülkelerinde bile lisanslı depoculuk sistemi bulunmaktadır. www.tokay.com.tr

Lisanslı Depoculukta Amaç Tarım ürünlerinin; Ticaretini kolaylaştırmak, Depolanması için yaygın bir sistem oluşturmak, Kalitesinin yetkili sınıflandırıcılar tarafından saptanarak ve kalitesine göre sınıflandırılarak depolanmasını sağlamak, Emniyetini sağlamak ve kalitesini korumak. Mülkiyetini temsil eden ve elektronik ortamda alım ve satışını sağlayan ürün senedi çıkartmak, Ürün senedi sahiplerine kredi yoluyla finansman sağlamak.

Lisansı Depoculuğun Sağladığı Faydalar Yoğun hasat döneminde uygun fiyata alınan ürünü güvenli, emniyetli ve sigortalı lisanslı depolara depolama, Depolanan ürünü talep döneminde çekme veya satma, Kalitesi ve sınıfı yetkili sınıflandırıcı tarafından belirlenmiş standart ürünü elektronik ortamda temin edebilme, Ürün senedi karşılığı bankalardan finansman sağlama,

Lisanslı depoculuk sistemine konu ürünler; Hububat, Baklagiller, Yağlı tohumlar Pamuk, Fındık, Zeytin, Zeytinyağı, Kuru Kayısı mevzuat altyapısı tamamlanmıştır. www.tokay.com.tr

Lisanslı depo şirketi kuruluşu; Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izniyle Anonim Şirket şeklinde kurulur. - En az 1.000.000 Tl ödenmiş sermaye,  - Hububatta en 20.000 Ton kapasiteli depo, - Gereklilik raporu, - Diğer evraklar www.tokay.com.tr

KAPASİTEYE GÖRE GEREKLİ SERMAYA TUTARI (TL) 20.000 ton için 1 milyon 20.001-40.000 ton için 1,5 milyon 40.001-70.000 ton için 2 milyon 70.001-110.000 ton için 2,5 milyon 110.000 tonu aşan her 30.000 ton için ilave 250.000 165.000 ton için (Ahiboz tesisleri) 3 milyon www.tokay.com.tr

Lisanslı depo işletmelerinin faaliyete geçmesi, GTB’ce yapılan inceleme sonucunda faaliyet izni (lisans) verilir. Teminat (%15’) Sigorta (tesisler ve depolanan ürünler için) Yeterli depolama kapasitesi (Minimum 20.000 TON) Yeterli teknik özellikler (havalandırma, ısı ölçme, toz toplama, baskül, yangın tesisatı vb.) Personel, bilgisayar donanımı, yazılım, Yetkili sınıflandırıcı laboratuvarı, Yetkilendirilmiş ticaret borsası, MKK, Takasbank üye, gerekmektedir.

Lisanslı Depoculuk Sisteminin İşleyişi işletmesi Lisanslı Depo Yetkili Sınıflandırıcı Lisans Ürün A.Ş olarak, Sermaye , en az 1 milyon TL, GTB izniyle En az 20.000 ton kapasiteli Teknik yeterlilik, Yeterli personel, Bilgi işlem altyapısı Sigorta, Teminat (% 15), Y.Sınıf. Sözleşme, Yetk.Borsa sözleşme 2 yıl süreli Tahıl Ayrı bir şirket olmalı, GTB Lisans veriyor, Kalite tespiti, Konya, Polatlı, Ankara, Bandırma,Çorum, G.antep… Ürün Senedi Mudiye teslim Fon Mudi Banka Borsa MKK Kredi Değerli kağıt, 2 yıl süreli Ürün senedi elindeki gerçek ve tüzel kişi GTB tarafından yetkilendirilmiş, Tazmin fonu, ürün Teslim edilemezse tazmin Aynı kalite, Aynı miktarda www.tokay.com.tr

Lisanslı Depoculuk Sisteminin Paydaşları Lisanslı Depo İşletmeleri Mudi (Üreticiler/Tacirler/Spekülatörler/Sanayiciler vb) Ürün ihtisas Borsası/Yetkilendirilmiş Borsalar, Yetkili Sınıflandırıcılar, Referans Yetkili Sınıflandırıcılar, Tazmin Fonu, Merkezi Kayıt Kuruluşu, Takasbank, Bankalar, Sigorta Şirketleri, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

Sağladığı Vergi Muafiyetleri Üreticilerden zirai stopaj kesintisi yapılmamaktadır. Ürününü lisanslı depoya teslim ederek ürün senedi alanların, yapacakları satışlardan % 2 oranındaki zirai stopaj kesintisi yapılmamaktadır. Gelir ve kurumlar vergisinden muaftır. Ürün senetlerinin satışından doğan kazançlar 31/12/2018 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden muaftır. (%20) Borsadaki alım satım işlemleri KDV’den muaftır. Ürünün lisanslı depoya tesliminden sonra ürün senedinin borsada alınıp satılması KDV’den muaftır. (%1) Depo kira desteği verilmektedir. 16.10.2014 tarihi itibariyle 5 yıl süreyle ürüne bağlı olarak 3-10 TL/TON depo kira desteği lisanslı depo işletmelerine verilmektedir. www.tokay.com.tr

LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNİN VERGİ İSTİSNALARI VE KİRA DESDEĞİ TUTARINI GÖSTERİR TABLO MİKTAR (TON) BUĞDAY ÜRETCİYE SAĞLANAN % 2 STOPAJ AVANTAJI ( TL) ALIM SATIMDAN DOĞAN % 20 KURUMLAR VERGİSİ AVANTAJI (TL) ALIM SATIŞDAN TAHSİL EDİLMEYECEK % 1 KDV (TL) LİSANSLI DEPOYA ÖDENECEK KİRA DESTEĞİ TL/10 AY 1 YILLIK TOPLAM DESTEK TUTARI (TL) 5 YILLIK TOPLAM DESTEK TUTARI (TL) ALI FİYATI (TL/TON) SATIŞ FİYATI (TL/TON) 20.000 800 960 320.000 640.000 192.000 600.000 1.752.000 8.760.000 40.000 1.280.000 384.000 1.200.000 3.504.000 17.520.000 60.000 960.000 1.920.000 576.000 1.800.000 5.256.000 26.280.000 100.000 1.600.000 3.200.000 3.000.000 43.800.000 165.000 2.640.000 5.280.000 1.584.000 4.950.000 14.454.000 72.270.000 Açıklamalar: 1-   Stopaj. deponun tamamen üreticiden alınacak ürünle doldurulacağı varsayımıyla hesaplanmıştır. 2-   Gelir vergisi, lisanslı depo şirketi sahibinin farklı bir şirketiyle elektronik ürün senedi alım satımından elde edeceği kazanca göre hesaplanmıştır. 3-   KDV desteği, elektronik ürün senedinin alım satımında % 1 KDV ödenmemektedir. 4-   Kira desteği ürünü depoda 8 ay muhafaza edileceği varsayılarak hesaplanmıştır. . www.tokay.com.tr

KURULUŞ İZNİ ALAN ŞİRKETLER ŞİRKET ADI MERKEZİ HUBUBAT PAMUK ZEYTİN TİRYAKİ Gaziantep 38.000 - ÖZOVA Hatay 40.000 TÜRSA Konya 30.000 AS LİDAŞ 100.000 ZİYA Kırklareli 20.000 DNY Edirne SELÇUKLU YILDIZI Afyon TOPRAK ASKO MARMARA BİRLİK Bursa 17.500 TOPLAM 328.000 10 ŞİRKET GENEL TOPLAM 365.500 TON www.tokay.com.tr

FAALİYET İZNİ (LİSANS) ALAN ŞİRKETLER ŞİRKET ADI MERKEZİ HUBUBAT PAMUK ZEYTİN TMO-TOBB Ankara 90.000 - YAYLA Mersin 20.000 TİRYAKİ Gaziantep 70.000 GK Kırıkkale 40.000 Kainat Konya 30.000 EGE İzmir 15.000 TOPLAM 250.000 6 ŞİRKET GENEL TOPLAM 265.000 TON www.tokay.com.tr

Lisanslı Depoculukta Mevcut Kapasite; ÜRÜN GRUBU KURULUŞ İZNİ ALINAN LİSANS ALINAN TOPLAM Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar 328.000 250.000 578.000 Pamuk 20.000 15.000 35.000 Zeytin 17.500 365.500 265.000 630.500 www.tokay.com.tr

AHİBOZ TESİSLERİ DEPOLAMA KAPASİTESİ DEPOLAMA KAPASİTESİ (TON) SIRA NO ADA NO DEPO ADEDİ TOPLAM HACİM (M3)* DEPOLAMA KAPASİTESİ (TON) BUĞDAY ARPA 1 124 12 29.106 22.994 18.919 2 10 24.255 19.161 15.766 3 125 4 128 5 129 14 33.957 26.826 22.072 6 130 7 131 TOPLAM 86 208.593 164.788 135.586 *Bazı depoların hacimleri değişik olup ağırlıklı ortalama hacim alınmıştır. Stoklama yüksekliği 5 metre alınmıştır. www.tokay.com.tr

Teknik Yönüyle Değerlendirme-1 Depolarda havalandırma sistemi kurulmalıdır. Depolara ısı kontrol sistemi kurulmalıdır. Depo bölemelerinde havalandırma aspiratörleri takılmalıdır. Depolarda ürün giriş çıkışını sağlayacak yeterli alet bulundurulmalıdır. Tesislerdeki yangın söndürme sisteminin yeterliliği gözden geçirilmelidir. Tesislere yangın algılama ve alarm sistemi kurulmalıdır. Tesisin ihatası yapılmalıdır.

Teknik Yönüyle Değerlendirme-2 7. İdari bina yapılmalıdır. 8. Yetkili sınıflandırıcı için laboratuvar yoktur. Ancak Ankara Ticaret Borsası laboratuvarının kullanılabileceği düşünülmektedir. 9. Elektronik ürün senedi alım satımı için Yetkilendirilmiş bir borsayla sözleşme yapılması gerekmekte olup, Ankara Ticaret Borsası ile sözleşme düzenlenmelidir. 10. Tesislerde elektronik vasıta baskülü bulunmamaktadır. ATB’den faydalınılabilir. www.tokay.com.tr

Personel Yönüyle Değerlendirme Lisanslı depo işletmesi için; - 1 Şirket müdürü, - 1 Muhasebeci - 1 eksper . (Depolama kapasitesine göre 2 olabilir) 1 Teknisyen ( Depolama kapasitesine göre 2 veya 3 olabilir.) olmak üzere en az 4 personel gerekmektedir.

Tesis iç ve dış aydınlatmalarının yeterli olması gerekmektedir. Diğer Hususlar Tesislerin güvenliğini 24 saat esasıyla sağlayacak güvenik elemanı gerekmektedir. Tesis iç ve dış aydınlatmalarının yeterli olması gerekmektedir. Bilgisayar yazılım programı ve donanımı gerekmektedir. Lisanslı depo personelinin eğitilmesi gerekmektedir. . www.tokay.com.tr

Lisanslı Depoculuk Yönüyle Değerlendirme Üretim ve tüketim merkezlerine yakındır. Coğrafi konumu itibariyle lisanslı depoculuğa uygundur. Depolama kapasitesi yönüyle yeterli ve işletme yönüyle optimumdur. Yetkili sınıflandırıcı, borsa ve baskül yönleriyle hazır durumdadır. Lisans için gerekli teknik ve idari hususlar kısa sürede tamamlanabilecektir. 2015 hasat dönemine yetiştirilebilecek seviyededir.

Ahiboz’da Lisanslı Depoculuk içinYol haritası Kaç ton kapasite için yapılacağı belirlenmelidir. Gerekçeli rapor hazırlanmalıdır. Esas sözleşme hazırlanmalıdır. A.Ş kuruluşu için GTB’na müracaat edilmelidir. Gerekli sermaye ödenmelidir. Depolar teknik olarak yeterli hale getirilmelidir. Personel alımı ve eğitimi yapılmalıdır. Tesisler ve ürün sigorta yaptırılmalıdır. Teminat ödenmelidir. Yetkili sınıflandırıcı ile sözleşme yapılmalıdır. Yetkililendirilmiş borsa ile sözleşme yapılmalıdır. GTB heyeti incelemeye davet edilmelidir. Belirtilen tüm hususlar tamam ise lisans verilecektir. Elektronik Ürün Senedi düzenlenmeye başlanacaktır. Senetler borsada işlem görecek veya kredi kullanılacaktır. . www.tokay.com.tr

Sonuç Yerinde yapılan inceleme ve değerlendirmede; belirtilen hususların yerine getirilmesi halinde Ahiboz depolama tesislerinin lisanslı depoculuk açısınndan uygun olduğu tespit edilmiştir. Talep edilmesi halinde şirketimizce, konuyla ilgili detaylı bir fizibilite raporu hazırlanabilecektir. Lisanslı depoculuk faaliyetinde bulunulmasına karar verilmesi halinde ise uygulamalar konusunda şirketimiz kurulacak şirketle işbirliği yapabilecektir.

TOKAY DANIŞMANLIK TARIM ÜRÜNLERİ GIDA PAZ. SAN. TİC. LTD.ŞTİ Arz ederiz… TOKAY DANIŞMANLIK TARIM ÜRÜNLERİ GIDA PAZ. SAN. TİC. LTD.ŞTİ Adres : Oğuzlar Mah, 1397 sk. No : 23/4 – Balgat-Çankaya/ ANKARA Tel : 0312 285 00 38 Faks: 0312 285 45 47 www.tokay.com.tr