Tıpta Çeşitli Kodlama Sistemleri

ICD - 10 International Classification of Diseases(UHS) UHS, mortalite nedenlerinin kodlanması için Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilmiş bir kodlama sistemidir. Sağlık hizmetlerinin yönetimi ve epidemiyolojik çalışmalarda uluslararası karşılaştırılabilir istatiksel veri sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. UHS-10, 1990’ların başından itibaren pek çok ülkede hem mortalite hem de morbidite nedenlerinin kodlanması için kullanılmaktadır.

MORBİDİTE Hastalık oranı, belli bir hastalık gösterenlerin sağlam kimselere oranı MORTALİTE Ölüm oranı, belli bir nüfus içinde, belli bir zaman sürecinde görülen ölümlerin binde olarak ifade edilen miktarı

ICD-10’un özellikleri Dünya çapında tutarlı bir kodlama sağlar, Detaylıdır, her tür hastalığın kodlanması mümkündür, Karşılaştırmalı istatistiksel veri sağlar.

UHS – 10 Sınıflama Yapısı UHS-10, alfa-nümerik bir kod yapısına sahiptir. UHS-10 sınıflama yapısında beş düzey bulunmaktadır. 23 Bölüm= 1. Düzey 260 Blok = 2. Düzey 2.035 Üç basamaklı hastalık kodu= 3. Düzey 8.932 Dört basamaklı hastalık kodu=4.Düzey 45.000 Beş basamaklı hastalık kodu =5.Düzey

ICD 10’da sınıflama yapısı ICD-10’un sınıflama yapısında 5 düzey bulunmaktadır. Her düzey, bir üsttekinin detaylandırılmış halidir. 1. Düzey, hastalıkların genel olarak sınıflandırıldığı bölümlerdir. ICD-10’da toplam 23 bölüm bulunmaktadır.

ICD-10’da Bölümler Bölüm I Enfeksiyon ve paraziter hastalıklar (A00-B99) Bölüm II Neoplazmlar (C00-D48) Bölüm III Kan ve kan yapıcı organ hastalıkları ve immün mekanizmayı içeren hastalıklar (D50-D89) Bölüm IV Endokrin, nutrisyonel ve metabolik hastalıklar (E00- E90) Bölüm V Akıl ve davranış bozuklukları (F00-F99) Bölüm VI Sinir sistemi hastalıkları (G00-G99) Bölüm VII Göz ve gözle bağlantılı doku hastalıkları (H00-H59) Bölüm VIII Kulak ve mastoid oluşum hastalıkları (H60-H95) Bölüm IX Dolaşım sistemi hastalıkları (I00-I99) Bölüm X Solunum sistemi hastalıkları (J00-J99)

ICD-10’da Bölümler Bölüm XI Sindirim sistemi hastalıkları (K00-K93) Bölüm XII Cilt ve cilt altı dokusu hastalıkları (L00-L99) Bölüm XIII Kas-iskelet ve bağ dokusu hastalıkları (M00-M99) Bölüm XIV Ürogenital sistem hastalıkları (N00-N99) Bölüm XV Gebelik, doğum ve lohusalık dönemi hastalıkları (O00-O99) Bölüm XVI Perinatal don Emden kaynaklanan hastalıklar ( POO-P96 ) Bölüm XVII Konj. malformasyon, deformasyon ve kromozom anomalileri (Q00-Q99) Bölüm XVIII Semptomlar ve anormal klinik ve laboratuvar bulguları (R00-R99) Bölüm XIX Yaralama, zehirleme ve dış nedenlere bağlı durumlar (S00-T98) Bölüm XX Hastalık ve ölümün dış nedenleri (V01-Y98) Bölüm XXI Sağlık durumu ve sağlık hizmetlerinden yararlanmayı etkileyen faktörler (Z00-Z99)

ICD-10’da Bölümler . Bölüm XXII Özel amaçlı kodlar(U00-U99) . Bölüm XXIII Neoplazmların morfolojisi (M800-M998)

ICD-10’da Bölümler Vücut sistemleri, (Bölüm III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII,XIII ve XIV), Etyoloji (Bölüm I, II, XVII, XIX, XX,XXIII) Diğerleri (Bölüm XV, XVI, XVIII, XXI,XXI)

Birinci Düzey: 23 Ana Bölüm Anatomik bölgeye göre sınıflama: 13 bölüm Etkene göre sınıflama: 1 bölüm (enfeksiyon ve parazit hastalıkları) Türe göre sınıflama:1 bölüm (neoplazmlar) Döneme göre sınıflama:1 bölüm (perinatal dönem) ...

İkinci düzey, Her bölümdeki belli hastalıkların bir araya getirilmesi ile bloklar oluşur. Blok sayısı bölümden bölüme değişmektedir. Örneğin, Bölüm 1'de 23 blok yer alırken, Bölüm 3'de sadece 6 blok bulunmaktadır. Blokların hiyerarşik sayısı da bölümler arasında farklılık göstermektedir.

Üçüncü düzey, Hastalıkların tek tek ele alındığı 3 basamaklı hastalık kodları. 3 basamaklı hastalık kodları UHS-10'un temel çatısıdır (çekirdek sınıflama). DSÖ mortalite veri tabanının oluşturulması ve uluslararası genel karşılaştırmaların yapılabilmesi için temel seviyeyi oluşturur.

Dördüncü düzey, Hastalıkların daha detaylı tanımlandığı 4 basamaklı hastalık kodları. 3 basamaklı hastalık kodlarına 4. basamakların ilavesi ile ayrıntılandırılmışlardır. Özellikle tıbbi araştırmalar için en az bu seviyede kodlama yapılması önerilmektedir.

Beşinci düzey, Özellikle hastalık ve ölümlerin dış nedenleri ile yaralanma, zehirlenme ve dış nedenlerin bazı diğer sonuçlarının yer aldığı 19 ve 20. ana bölümlerde; kodlar 5 basamağa genişletilebilmektedir. Beşinci basamak genişletme kodları yeni bir hastalık veya harici neden belirtmez. 0-9 arası olan bu genişletme kodları olgunun meydana geldiği yeri belirtmek için kullanılmaktadır.

ICPC-2 International Classification of Primary Care Wonca tarafından aile hekimliği için geliştirilmiştir. İki eksenli yapısı vardır. Karşılaşma nedeni, tanı ve tedaviyi kodlamayı sağlar. Yaklaşık 1400 kod içerir.

ICPC Plus (BEACH Codes) Avustralya tarafından ICPC’ye dayandırılarak geliştirilmiştir. Bölgesel ihtiyaçları karşılamayı hedefler (örn. Aborjin sağlık sorunları) BEACH: Bettering the Evaluation and Care of Health 7000 civarında başlık içermektedir.

READ Codes (Clinical Terms Version 3) İngiltere’de geliştirilmiştir Yaklaşık 50 bin başlık içerir. 1999’da American College of Pathologists ile işbirliği halinde SNOMED CT(Clinical Terms)’ye dahil edilmiştir.

SNOMED American College of Pathologists tarafından geliştirilmiştir. 1999’da İngiltere Sağlık Bakanlığı ile işbirliği halinde SNOMED CT oluşturulmuştur. Kodlama sistemi olmayıp bir tıbbi terminolojidir. Yaklaşık 360 bin başlık içerir.

CPT4 – Current Procedural Terminology Güncel İşlemler Terminolojisi CPT4, Amerikan Hekimler Birliği (AMA) tarafından geliştirilen ve 1966’dan bu yana her sene revize edilen bir kodlama sistemidir. CPT4, ABD’de hekimlerin gerçekleştirdikleri işlemlerin ve hizmetlerin fatura edilmesi amacıyla kullanılmaktadır. ITO tarafından, TTB adına mevcut hizmet listesinin yerine kullanılması amacıyla ilk çevirisi 1998 yılında yapılmıştır.

Özet Kodlama tıbbın her alanına girmiştir. Tanı İlaç Laboratuvar Malzeme .. Tıbbi isimlendirme olarak en bilinen sistem SNOMED CT Tanı kodlaması olarak ise ICD 10 Birinci basamaktaki standart kodlama sistemi ICPC Hekimlerin doğal dilleri ile yazdıkları tanıları birebir bulmak mümkün değil. Elektronik hasta kayıt sistemlerinde hekimin doğal diliyle yazdığı teşhisi de girmeye imkan tanınması gerekir.

Tıpta Sınıflandırma ve Kodlama

Sınıflandırma R74 ÜSYE Nezle Üst solunum yolu enfeksiyonu ... Sınıflandırma yaptığımızda önceden bazılarımızın ÜSYE, bazılarımızın “nezle” bazılarımızın “üst solunum yolu enfeksiyonu” dediğimiz duruma artık R74 adını veriyoruz.

Sınıflandırmanın Klinik Yararları Sağlık sorununa bir etiket verir İletişim kolaylıkları sağlar İstatistik Standart bir tedavi verebiliriz Prognoz hakkında fikir verir Diğer organlarla ilgili tahminler yapabiliriz

Diğer taraftan Hastalık değil hasta vardır. Sınıflandırma resmin tamamını kaybetmemize neden olur. Neye göre sınıflandıracağız? Organ sistemleri Solunum sistemi hastalıkları, Tbc Etyoloji Enfeksiyon hastalıkları, Tbc Patoloji Enflamasyon, Tbc Bulgular, Belirtiler Öksürük, Tbc

Standart İhtiyacı Japonya’da imal edilmiş bir otomobilin Amerika’da imal edilmiş bir benzin pompasından Türkiye’de rafine edilmiş benzini alarak çalışabilmesi standartlar sayesinde mümkündür.

Neye göre sınıflandıralım? Etkilenen vücut kısmına göre (topografi) Nedene göre (etyoloji) Dokudaki patolojik değişikliklerin tipine göre (morfoloji) Sonuçta ortaya çıkan fonksiyonel anormalliğe göre ..

Özet Tıpta sınıflandırma ve kodlamaya ihtiyaç vardır. Bununla birlikte kodlamanın getireceği olumsuzluklar da olacaktır. Aile hekimlerinin kullanacağı kodlar kendi ihtiyaçlarına uygun olmalıdır. Hekimler arasında uygulamada oluşabilecek farklılıklar açısından dikkatli olunmalıdır.

İYİ ÇALIŞMALAR DİLİYORUZ MUĞLA İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ