NOKTALAMA VE YAZIM KURALLARI Şenol Sait SARI Türkçe Öğretmeni

NOKTALAMA İŞARETLERİ NOKTA ( . ) 1. Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur. 2. Kısaltmalarda kullanılır. 3. Rakamlardan sonra derece ifadesinde kullanılır. 4. Tarih ve saatlerde kullanılır.

NOKTALAMA İŞARETLERİ VİRGÜL ( , ) 1. Aynı türde veya görevdeki kelimeler arasında kullanılır. 2. Sıralı cümleleri ayırmada kullanılır. 3. Cümlede vurgulanmak istenen sözcükten sonra konur. 4. Ara sözlerin başına ve sonuna konur.

NOKTALAMA İŞARETLERİ 5. Cümlede anlam karışıklığını önlemek için kullanılır. ( İhtiyar, doktora doğru yürüdü. ) 6. Kabul ve red bildiren kelimelerden sonra konur. 7. Hitaplardan sonra kullanılır. 8. Yer adlarını tarihlerden ayırmada kullanılır.

NOKTALAMA İŞARETLERİ NOKTALI VİRGÜL ( ; ) 1. Kendi içinde bağımsız fakat birbirine bağlı cümleleri ayırmada kullanılır. 2. Bağımsız cümleleri neden- sonuç, zıtlık gibi özelliklerle bağlayan “ama, fakat, çünkü” gibi bağlaçlardan önce konur.

NOKTALAMA İŞARETLERİ İKİ NOKTA ( : ) 1. Örnek verilecek cümlelerde örnekten önce konur. 2. Sonunda açıklama yapılacak cümlelerde kullanılır. 3. Karşılıklı konuşmalarda konuşanı belirtmek için konur.

NOKTALAMA İŞARETLERİ ÜÇ NOKTA ( … ) 1. Çeşitli sebeplerle tamamlanmamış cümlelerden sonra konur. 2. Kaba ve argo kelimeler ile söylenmek istenmeyen sözlerden sonra konur. 3. Karşılıklı konuşmalarda susulduğunu göstermek için konur.

NOKTALAMA İŞARETLERİ 4. Alıntılarda, alınmayan bölümün yerine konur. 5. Benzer örneklerin sürdürülebileceğini göstermek için konur.

NOKTALAMA İŞARETLERİ KISA ÇİZGİ ( - ) 1. Satır sonuna sığmayan heceleri bölmede kullanılır. 2. İki kavramın ortaklığını göstermede “ile”, “arasında” görevinde kullanılır. ( Ankara – İstanbul karayolu ) 3. Ara sözlerin başına ve sonuna konur.

NOKTALAMA İŞARETLERİ UZUN ÇİZGİ ( — ) 1. Karşılıklı konuşmalarda kullanılır.

NOKTALAMA İŞARETLERİ SORU İŞARETİ ( ? ) 1. Soru anlamı taşıyan cümlelerin sonuna konur. 2. Kesin olmayan bilgileri göstermek için yay ayraç içinde kullanılır. 3. Bilinmeyen tarih ve yer adlarının yerine konur.

NOKTALAMA İŞARETLERİ ÜNLEM İŞARETİ ( ! ) 1. Duygularımızı coşkulu biçimde ifade eden cümlelerden sonra konur. 2. Hitap, uyarı ve seslenmelerden sonra kullanılır. 3. Alay veya küçümseme anlamı katmak için yay ayraç içinde kullanılır.

NOKTALAMA İŞARETLERİ KESME İŞARETİ ( ’ ) 1. Özel isimlere getirilen çekim eklerini ayırmada kullanılır. 2. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmada kullanılır. 3. Sayılara getirilen ekleri ayırmada kullanılır. KURUM VE KURULUŞ ADLARINA GETİRİLEN ÇEKİM EKLERİ AYRILMAZ

NOKTALAMA İŞARETLERİ 4. Şiirde vezin dolayısıyla düşen sesin yerine konur. ( Karac’oğlan ) 5. Harf ve eklere getirilen ekleri ayırmada kullanılır. ( a’dan z’ye )

NOKTALAMA İŞARETLERİ TIRNAK İŞARETİ ( “ ” ) 1. Başka bir kişiden veya yazıdan yapılan alıntılar tırnak içinde yazılır. 2. Özellikle vurgulanmak istenen kelimeler ile eser ve yazar adları tırnak içine alınabilir.

NOKTALAMA İŞARETLERİ YAY AYRAÇ ( ( ) ) 1. Alıntının veya bir sözün kime ait olduğunu göstermede kullanılır. 2. Tiyatro eserlerinde söz esnasındaki hareketleri göstermede kullanılır. 3. Yabancı bir kelimenin okunuşu veya bir sözcüğün eş anlamlısı ayraç içinde yazılır.

“de, da” Bağlacının Yazımı YAZIM KURALLARI “de, da” Bağlacının Yazımı Cümleden çıkarınca cümlenin yapısı bozulmaz, kelimeden ayrı yazılır. “de, da” Ekinin Yazımı Cümleden çıkarınca cümlenin yapısı bozulur, kelimeye bitişik yazılır, Kendinden önceki harfle uyum gösterir.

“ki” Bağlacının Yazımı YAZIM KURALLARI “ki” Bağlacının Yazımı Kelimedir, ayrı yazılır. Birleşik yapılı cümle oluşturur. Bazı kalıplaşmış bağlaçlarda bitişik yazılır. (mademki, halbuki, sanki vb.) Kişi ve işaret zamirlerinden sonra gelen “ki” ayrı yazılır. (ben ki, durum o ki vb.)

“mi” Soru Edatının Yazımı YAZIM KURALLARI “mi” Soru Edatının Yazımı Kendisinden önceki sözcükten ayrı yazılır ve kalınlık-incelik, düzlük-yuvarlaklık bakımından uyum gösterir.

YAZIM KURALLARI Tarihlerin Yazımı Gün ve ay adları yanlarında rakam olmadan yazıldığında küçük harfle başlar. Belirli bir günü bildiren gün ve ay adları büyük harfle başlar. ( 7 Ocak 2012 )

YAZIM KURALLARI İkilemelerin Yazımı İkilemeleri oluşturan sözcükler her zaman ayrı yazılır ve aralarına hiçbir noktalama işareti konmaz.

YAZIM KURALLARI Sayıların Yazımı Herhangi bir anlatım türünde kesinlik anlamı önem taşımayan sayılar, yazıyla gösterilir. Bilimsel konulu yazılarda sayılar rakamla gösterilir. Çok sıfırlı sayılarda ana sayıdan sonraki basamaklar yazıyla gösterilebilir.

YAZIM KURALLARI Kısaltmaların Yazımı Tek heceli sözcükler ilk harfleri alınarak kısaltılır. ( zarf z. ) Çok heceli sözcükler genellikle baştan iki ya da üç harf alınarak kısaltılabilir. Özel kurum veya kuruluş adları ilk harfleri alınarak kısaltılır, aralarına nokta konmaz.

Birleşik Sözcüklerin Yazımı YAZIM KURALLARI Birleşik Sözcüklerin Yazımı Yardımcı fiille yapılan birleşik eylemlerde ses olayı meydana geliyorsa bitişik, ses olayı olmuyorsa ayrı yazılır. ( kahrol-, hisset-, terk et-, pişman ol- ) İki ya da daha çok sözcükten oluşan yerleşim merkezi adları bitişik yazılır.

YAZIM KURALLARI Tek heceli sözcüklerin başına geldiği birleşik sözcükler bitişik yazılır. ( Akdeniz, ilkbahar vb. ) Sıfat ya da isim tamlaması biçiminde oluşmuş ve öyle kalıplaşmış olan birleşik sözcükler bitişik yazılır. ( Beşevler, Atakule vb. )

Büyük Harflerin Yazımı YAZIM KURALLARI Büyük Harflerin Yazımı Tüm özel isimler ( kişi adları, hayvanlara verilen adlar, ulus ve ülke adları, yerleşim yerleri ile cadde ve sokak adları, coğrafi yer ve bölge adları, özel bir isme bağlı yön adları, kurum, kuruluş, makam ve dernek adları, kitap ve dergi adları, gök cisimleri ) büyük harfle başlar.