SUNİ SOLUNUM VE KALP MASAJI TEMEL YAŞAM DESTEĞİ SUNİ SOLUNUM VE KALP MASAJI

ÖĞRENİM HEDEFLERİ Solunum durmasının tanımını söyleyebilme Temel yaşam desteğinin tanımını söyleyebilme Hayat kurtarma zincirini söyleyebilme İlk yardımın AB’ sini söyleyebilme

ÖĞRENİM HEDEFLERİ Hava yolunun açmak için uygun baş- çene pozisyonu verebilme Yapay solunum kurallarını söyleyebilme Yapay solunumu manken üzerinde uygulayabilme Dış kalp masajı ile ilgili kuralları söyleyebilme Dış kalp masajını manken üzerinde uygulayabilme

ÖĞRENİM HEDEFLERİ Öğrenim rehberi basamaklarına göre manken üzerinde yapay solunum ve dış kalp masajını birlikte uygulayabilme Yapay solunum ve dış kalp masajının etkinliğini değerlendirebilme Temel yaşam desteğini ne zaman sonlandıracağını söyleyebilme Öğrenim rehberlerini kullanabilme

ÖNBİLGİ Türkiye'de her yıl 400-500 bin kişi, Avrupa’da, her yıl yaklaşık 700.000 kişi kalp krizi geçirmektedir. Hastaneye ulaşıncaya kadar hayatta kalma oranı yaklaşık % 5–10 düzeyindedir. Tıbbi müdahale yapılmadan önce çevrede bulunanlar tarafından yapılan ilk yardım yaralı için hayati önem taşımaktadır.

TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Erken teşhis ve Acil yardım çağrısı Hayat Kurtarır Zaman Kazandırır

SOLUNUM DURMASI Solunum hareketinin durması nedeniyle vücudun gerekli olan oksijenden yoksun kalmasıdır

SOLUNUM DURMASI Solunumu durmuş hasta veya yaralıda, anoksemi arttıkça ilk 2 dk. içinde senkop (bayılma) ve bilinç kaybı, 3- 5 dk. içinde dolaşım yetmezliği, 4- 6 dk. içinde reversible beyin hasarı, 6- 10 dk. sonra ise irreversible beyin hasarı gelişir.

SOLUNUM DURMASI Solunum durmuşsa 3-5 dk.da kalp Kalp durmuşsa 3-5 dk.da solunum durabilir.

SOLUNUM YOKLUĞUNA BAĞLI BELİRTİLER Siyanoz Gasping(aralıklarla görülen derinden nefes alma Solunum yavaşlaması,gürültülü solunum Midriyazis,çırpınmalar Bilinç kaybı Göğüs hareketlerinin kaybolması Solunum durması

AĞIZDAN AĞIZA SUNİ SOLUNUM Baş çene pozisyonu Bak-dinle-hisset

1 saniye üfle,göğüs kafesini kontrol et. SOLUNUM VAR! Suni solunum yap. 1 saniye üfle,göğüs kafesini kontrol et. Tekrar nefes alırken nefesin geri çıkmasını bekle

Dk.da 10-12 kez soluk ver. 5 siklus sonra durumu kontrol et 30 dk.işleme devam et Hasta solunuma başladıysa yan yatış pozisyonuna al

SORU. Nefes alırken O2 verirken CO2 veririz SORU?Nefes alırken O2 verirken CO2 veririz.Peki suni solunum yaparken hastaya nasıl O2 vermiş oluyoruz? CEVAP:Solunum yaptığımızda havadaki %21 oranındaki O2 nin sadece % 5’ini kullanırız.% 16’sını tekrar havaya veririz.

HAYAT KURTARMA ZİNCİRİ 1. 112 aranır 2.Temel Yaşam Desteği sağlanır 3. Ambulans ekiplerince yardım sağlanır 4.Hastane acil servislerinde yardım yapılır

TEMEL YAŞAM DESTEĞİNİNÖNEMİ 0-3 DAKİKADA SOLUNUM DURUR. KISA SÜRE SONRA KALP DURUR 4-6 DAKİKADA BEYİN HASARI OLABİLİR. 6-10 DAKİKADA MUHTEMEL BEYİN ÖLÜMÜ 10.DK.DAN SONRA GERİ DÖNÜŞÜMÜ OLMAYAN BEYİN ÖLÜMÜ

SAĞLIK PERSONELİ İÇİN ERİŞKİN TYD Tepkisiz Solunumu yok ya da normal değil(Sadece gasping. Vs. Acil yanıt sistemini aktive et. Defibrilatöre ulaş.

SADECE SAĞLIK PERSONELİ İÇİN Nabzı kontrol et: 10 sn.içinde nabız alınabiliyor mu? -Her 5-6 sn.de 1 solunum ver. -Her 2 dk.da nabzı yeniden kontrol et. NABIZ ALINIYOR

Hasta/yaralıya 30 kalp masajından sonra 2 solunum yaptırma ( 30:2 ) NABIZ YOKSA Hasta/yaralıya 30 kalp masajından sonra 2 solunum yaptırma ( 30:2 )

OED(DEFİBRİLATÖR GELMİŞSE) Ritmi kontrol et. Şoklanabilir ritm mi? ŞOKLANABİLİR ŞOKLANAMAZ 1 ŞOK VER 2 Dk.boyunca KPR’ ye devam et 2 Dk.boyunca KPR’ ye devam et. Her 2 dk.da ritmi kontrol et. İYD uygulayısı gelene kadar veya hasta hareket etmeye başlayıncaya kadar sürdür.

Kardiyak Arrest Belirtileri Bilinç kaybı Solunum durması Nabız alınamaması Kalp seslerinin duyulamaması Pupilla dilatasyonu (midriyazis) Ciltte solukluk, siyanoz

DOLAŞIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ Kalp durmasında hemen her zaman şuur kaybı vardır. Solunum durmasında veya hava yolu tıkanmalarından sonra; Şuur kaybı bir süre sonra gelişir.

DOLAŞIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ Solunum değerlendirilir Sonra karotis arterden nabız kontrol edilir. Hafifçe tek taraflı bastırmak yeterlidir. Yine de nabız alınamazsa steteskop ile kalp aktivitesi değerlendirilmelidir.

KALP DURMASININ NEDENLERİ ASİSTOL Kalpte elektriksel veya kas aktivitesinin olmaması

VENTRİKÜLER FİBRİLASYON Anormal kalp ritmidir. Kalbin uyarı çıkaran odaklarından devamlı birbiri ile ilgisiz aşırı titreşimler üretilmesi Ventriküller kasılmaz Bu nedenle yeterli kan pompalanamaz. O2 eksikliği kalbin enerji depolarını tüketir. Kalp kasını bozan atık maddeler ortaya çıkar.

SORU Ventriküler fibrilasyonda kalp atım sayısı fazla olmasına rağmen neden kriz gelişmektedir? CEVAP: Ventriküler fibrilasyonda kalbin uyarı çıkaran odaklarından devamlı birbiri ile ilgisiz aşırı titreşimler üretilmesi söz konusudur. Uyarılar zayıf ve düzensizdir. Bu nedenle ventriküller kasılamaz ve yeterli kan pompalanamadığı için kalp kasını bozan maddeler açığa çıkar. Bu da krize yol açar.

VENTRİKÜLER FİBRİLASYON

VENTRİKÜLER TAŞİKARDİ Kalp hızının normalden fazla olması Kalp çok hızlı çarptığı için ventriküllerin dolmasına zaman kalmaz İskemi sonucu ventriküler fibrilasyon

VENTRİKÜLER TAŞİKARDİ

Elektromekanik disosiyasyon Nabızsız Elektriksel Aktivite(NEA) Kalpte elektriksel uyarı vardır ama Kalp durmuştur. EKG’de monitörde kalp hızı ve ritmi normal görülür. Fakat nabız alınamaz. Kalp normal basınç sağlayamaz. Kalp debisi düşer. Kalp hızlı veya yavaş olabilir.

SORU NEA’da nabız alınmasına rağmen monitöre bakarak hastanın kriz geçirdiğini anlayabiliriz. Bu cümledeki yanlışları ve nedenlerini açıklayınız.

CEVAP Cümledeki NEA’da nabız alınabilir ve monitörden hastanın kalp krizi geçirdiği anlaşılabilir ifadeleri yanlıştır. Çünkü NEA’da elektriksel uyarı vardır. Bu nedenle monitörde kalp ritmi normal gözükür. Fakat hastada nabız alınamaz.

NEA NEDENLERİ Aşırı kan kaybı Akut Pulmoner Emboli Kalp tamponadı Basınçlı pnömotoraks Anaflaktik şok Kalp krizi

NEA TEDAVİSİ En yakın neden tespit edilerek; Hemen tedaviye başlanmalıdır. Dolaşım acilen düzeltilmelidir. CPR şarttır.

YETİŞKİNLERDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 1- Kendisinin ve hasta / yaralının güvenliğinden emin olma 2- Hasta / yaralının omuzlarına hafifçe dokunarak ve "iyi misiniz?“ diye sorarak bilinci kontrol etme 3- Eğer bilinci yok ise; tıbbi yardım isteme ( 112 ) 4- Hasta/yaralıyı sert bir zemin üzerine yatırma 5- Hasta/yaralının yanına diz çökme 6- Hasta/yaralının kravat, kemer ve yakasını açma

YETİŞKİNLERDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 7- Ağız içini kontrol ederek hava yolu tıkanıklığına neden olan cisim varsa çıkarma 8- Hava yolunu açmak için bir elini hasta / yaralının alnına diğer elinin parmak uçlarını çenesinin altına yerleştirme 9- Çene kemiğinin uzun kenarı yere dik gelecek şekilde başı geriye doğru eğme

YETİŞKİNLERDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 10- Hasta/yaralının solunum yapıp yapmadığını Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile 5 sn. süre ile kontrol etme ● Göğüs kafesinin solunum hareketlerini gözleme ● Eğilerek yüzünü hasta / yaralının ağzına yaklaştırarak solunumu dinleme ve soluğu yanağında hissetmeye çalışma ● El ile göğüs kafesinin hareketlerini hissetmeye çalışma

YETİŞKİNLERDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 11- Soluk alıp vermiyorsa alnının üzerine konulan elin baş ve işaret parmaklarını kullanarak hasta / yaralının burnunu kapatma 12- Baş geriye doğru eğilmiş pozisyonda iken hasta/yaralının ağzını içine alacak şekilde yerleştirme

YETİŞKİNLERDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 13- Hasta / yaralının göğsünü yükseltmeye yarayacak kadar, her biri bir saniyenin üzerinde 2 kurtarıcı nefes verme, havanın geriye çıkıp çıkmadığını kontrol etme 14- Kalp basısı uygulamak için göğüs kemiğini ortalayarak ( göğüs kemiğinin üst ve alt ucunun ortası ) göğüsün merkezini tespit etme

YETİŞKİNLERDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 15- Bir elin topuğunu göğüsün merkezine yerleştirme 16- Diğer elini bu elin üzerine yerleştirme 17- Her iki elin parmaklarını birbirine geçirme 18- Parmakları göğüs kafesi ile temas ettirmeden, dirsekleri bükmeden, göğüs kemiği üzerine vucuda dik olacak şekilde tutma

YETİŞKİNLERDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 19- Göğüs kemiği 4-5 cm.aşağı inecek şekilde ( yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3' ü kadar ) bası uygulama, bu işlemi dakikada 100 kez uygulama 20- Hasta/yaralıya 30 kalp masajından sonra 2 solunum yaptırma ( 30:2 ) 21- Temel yaşam desteğine hasta/yaralının yaşamsal refleksleri veya tıbbi yardım gelene kadar kesintisiz devam etme

YETİŞKİNLERDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Suda boğulmalarda; Eğer ilk yardımcı yalnız ise 30 kalp basısı ve 2 solunum ( 30:2 ) uygulamasının 5 tur tekrarından sonra 112 ' yi arama

CPR’NİN ETKİNLİĞİ CPR’başladıktan 2 dk sonra yapılmalıdır. 10 sn.den uzun olmamak üzere; Karotisten nabız kontrol edilir. Eğer 2 kişi ile CPR yapıyorsak; Ventilasyon yapan kişi nabızı kontrol etmelidir.

CPR’NİN ETKİNLİĞİ Pupillalar kontrol edilmelidir. Dilate olmuş ve ışık tutulmuş gözde pupillaların küçülmez ise; Ciddi beyin hasarı gelişmiş veya gelişiyordur. Dilate olmuş ve ışık tutulduğunda pupillalar küçülüyorsa; Beyne yeterince oksijenli kan gittiğini gösterir.

TYD SONLANDIRMA KRİTERLERİ Hasta veya yaralının normal solumaya başlaması Normal nabzının alınmaya başlaması Hasta veya yaralının hastaneye ulaştırılması Uygulamayı yapacak kişilerin hayatının tehdit altında olması

TYD BAŞARILI OLURSA; Hasta veya yaralı hareketlenir. Spontan solunum gelişir. Nabız hissedilir. Pupil reaksiyonları normale döner. Cilt rengi normale döner. Bilinç düzeyi iyileşir.

Baş çene (head tilt- chin lift) pozisyonu

Ağız içi kontrolü

Bak- dinle- hisset yöntemi ile solunum kontrolü

Yetişkinlerde karotis arterden nabız kontrolü

Kalbin göğüs kafesi içindeki konumu

Kalp basısında kullanılacak el bölgesi

Kalp basısı uygulanacak bölgeye ellerin yerleştirilmesi

Yetişkinlerde ellerin kilitlenerek göğüs basısı uygulanması

Dar alanda ata biner pozisyonda dış kalp masajı

Burnun kapatılması

Ağızdan ağıza suni solunum uygulaması

Ağızdan maskeye suni solunum uygulaması

Otomatik eksternal defibrilatörler

Sağ ve sol göğüs pedlerinin yerleştirilmesi

Temel Yaşam Desteği Sonlandırma Ölçütleri Hasta veya yaralının normal solumaya başlaması, Hasta veya yaralının hastaneye ulaştırılması, Uygulamayı yapacak kişilerin hayatının tehdit altında olması durumlarında sonlandırılabilir.

TYD’de başarı sağlandığındaki bulgular Hasta veya yaralı hareketlenir. Spontan solunum gelişir. Nabız hissedilir. Pupil reaksiyonları normale döner. Cilt rengi normale döner. Bilinç düzeyi iyileşir.