KURU İNCİR SEKTÖRÜNDE METİL BROMİT ALTERNATİFİ OLARAK DEĞİŞTİRİLMİŞ ATMOSFER UYGULAMALARI 1 Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Dışkapı/Ankara 2 Agricultural Research Organization, Department of Food Sciences, Bet-dagan Israel Mevlüt Emekçi 1 A. Güray Ferizli 1 Şule Tütüncü 1 Shlomo Navarro 2 Şule Tütüncü 1 Shlomo Navarro 2

Çalışmanın Amacı PVC depolama birimlerinde kuru incir fümigasyonunda MBr alternatifi olarak Değiştirilmiş Atmosfer uygulamalarının etkinliğinin değerlendirilmesi Yüksek Basınç + CO 2 uygulamalarının etkinliğinin değerlendirilmesi

Bu çalışmaya neden gereksinim duyuldu ? Ülkemizde, kuru incir işletmelerinde üretim, önemli ölçüde MeBr kullanımına bağlıdır... Türkiye’ de depolanmış ürünlerde MeBr kullanımı 2004 yılı sonunda yasaklanacaktır...

MeBr ‘in Türk kuru incir sektöründeki önemi Türkiye kuru incir (kuru meyva) üretiminde dünyanın önde gelen ülkelerindendir İşletmelerde kuru incir 2-3 kez MBr ile fümige edilir, MeBr, zararlılarda kısa sürede mutlak ölüme neden olur, MeBr’ in yasaklanacak oluşu Türk kuru incir üretiminde önemli sorunlara neden olacaktır.

Ülkemizde kuru incirde uygulanabilecek kimyasal olmayan alternatif yöntemler Modifiye atmosfer Derin dondurma (Şoklama) Soğukta depolama Yüksek Basınç (CO 2 ) Mikrodalga Radyasyon

Ülkemizde kuru incirin önemli zararlıları Ephestia cautella Walk. (Pyralidae:Lep.) İncir kurdu Plodia interpunctella Hbn. (Pyralidae:Lep.) Kuru meyve güvesi Carpophilus spp. (Nitidulidae:Col.) Ekşilik böceği Oryzaephilus surinamensis L. (Silvanidae:Col.) Testereli böcek Carpoglyphus lactis (L.) (Carpoglyphidae:Acari) Kuru meyve akarı

Ege Bölgesi’nde kuru incir bahçelerindeki bulaşıklılık oranları (%) (21 Ağustos-5 Ekim 2001)

EPHESTIA (CADRA) CAUTELLA (İNCİR KURDU) LEPIDOPTERA:PYRALIDAE ERGİN ~10 mm boyunda; Kanat a ç ıklığı ~ 20 mm. Dumanlı gri renkli; Ö n kanatlar ü zerinde zikzak şeklinde 2 adet bant var;

BİYOLOJİK EVRELER Yumurta ~ 1 mm boyunda; beyazımtrak renkli;

LARVA Dorsal kısım pembe, V ü cut seyrek kıllı, Kıl dipleri kahverenkli pigment halkalı, Olgun larva 10 mm...

PUPA 6-8 mm boyunda, Kahverenkli, kokon içinde bulunur...

BİYOLOJİSİ Yumurta-ergin toplam gelişme s ü resi : Normal koşullarda ayda tamamlanır.

CARPOPHILUS HEMIPTERUS (EKŞİLİK BÖCEĞİ) ( COLEOPTERA:NITIDULIDAE) ERGİN mm boyunda, Antenlerinin ucu topuzlu, Kanatlar ü zerinde a ç ık renkli lekeler bulunur, Ö n kanatlar abdomeni tamamen ö rtmez...

Yumurta boyu 0,8 mm; boyu 0,8 mm; beyaz renkli; beyaz renkli; sosis şekilli... sosis şekilli... Biyolojik evreleri

Beyaz renkli; Olgun larva mm boyunda... larva

Beyaz renkli, mm boyunda... pupa

Carpophilus hemipterus’ un biyolojisi Yumurta- ergin toplam gelişme süresi : Normal koşullarda günde tamamlanır.

CARPOGLYPHUS LACTIS (Kuru meyve akarı) (CARPOGLYPHIDAE:ACARI )

Biyolojik Evreleri Yumurta: Yaklaşık 0,1 mm boyunda, beyaz renkli ve şeffaf; Gen ç evreler: Larva, Protonimf, Tritonimf evreleri bulunur; Ergin: Yumuşak, şeffaf v ü cutlu, 0,3-0,5 mm boyunda; 4 ç ift bacaklıdır...

Carpoglyphus lactis’ in Biyolojisi Yumurta-ergin toplam gelişme s ü resi: 25 o C sıcaklıkta 10 g ü nde tamamlanır...

DEĞİŞTİRİLMİŞ ATMOSFER UYGULAMA ÇALIŞMALARI

Deneysel parametreler 36 m 3 (15 ton) kapasiteli PVC birimler kullanılmıştır, Plastik kasalarda yaklaşık 15 ton (1 kamyon) ürün konulmuştur CO 2 gazı sifonlu tüplerden ( KARBOGAZ ) verilmiştir, Uygulama süresi : 3-7 gün olarak değerlendirilmiştir, Sıcaklık, nem ve gaz konsantrasyonları sürekli olarak izlenmiştir, Ephestia cautella, Carpophilus sp., Carpoglyphus lactis denek olarak kullanılmıştır.

Deney düzeneği

Deneme materyalinin yerleştirilmesi PVC birimin yüklenmesi

Gaz girişi

GAS INLET VALVE yükleme Gaz girişi

PVC birime gaz verme

5 günlük uygulamada kaydedilen orantılı nem & sıcaklık değerleri

3 günlük uygulamada kaydedilen gaz yoğunlukları

Uygulamalarda elde edilen ölüm oranları TürEvre Yaş (gün) Ölüm oranı (%) HAZİRAN-EKİMKASIM-MAYIS 3 gün 4 gün 5 gün 5 gün 6 gün 7 gün Ephestia cautella Yumurta  Larva  Pupa  Ergin Carpophilus sp. Karışık   Carpoglyphus lactis Karışık  

Laboratuvarda elde edilen ölüm oranları (27,5 o C-%90 CO 2 ) Tür Evre Yaş (gün) Ölüm oranı (%) 1 gün 2 gün Ephestia cautella Yumurta1-3  Larva Pupa1-3  Ergin Carpoglyphus lactis Karışık 

YÜKSEK BASINÇ + CO 2 UYGULAMASI

Deneysel parametreler 50 l hacimli laboratuvar tipi yüksek basınç tankı kullanılmıştır, CO 2 gazı tüplerden (KARBOGAZ) verilmiştir, Uygulama süresi : 2, 3, 4, 5 saat olmuştur, Gaz yükleme 15 dakika; gaz boşaltma 30 dakika sürmüştür, Ephestia cautella & Carpoglyphus lactis kullanılmıştır...

Yüksek basınç + CO 2 uygulamalarında elde edilen ölüm oranları TürEvre Yaş (gün) Ölüm oranı (%) 2 saat 3 saat 4 saat 5 saat Ephestia cautella Yumurta Larva Pupa Ergin Carpoglyphus lactis Karışık 100

CO 2 uygulamalarının maliyeti Uygulama şekli TüpDökme gaz PVC birimlerde CO 2 2,9 €/ton1,4 €/ton Yüksek basınçta (20 Bar) CO €/ton (ikili sistemde) (MeBr €/ton incir)

SONUÇ PVC birimlerin değiştirilmiş atmosfer uygulamalarında başarıyla kullanılabileceği anlaşılmıştır, Uygulamalarda CO 2 yoğunluklarında önemli bir kayıp olmadığı belirlenmiştir, Sıcaklığa bağlı olarak 5 - ≥7 gün süreli uygulamalar tavsiye edilmektedir, Yüksek basınç sistemi, kısa sürede etkili olmakla birlikte, tesis ve uygulama maliyetinin yüksek oluşu ve meyve kalitesi üzerindeki olası olumsuz etkileri yönüyle dikkatli olunması gereken bir yöntem olarak düşünülmektedir...

DESTEKLERİNDEN ÖTÜRÜ DÜNYA BANKASINA TARİŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE EGE İHRACATÇI BİRLİKLERİNE ANKARA ÜNİVERSİTESİNE SABRINDAN ÖTÜRÜ PROF.DR. UYGUN AKSOY’ a DEPOLANMIŞ ÜRÜN ZARARLILARI ALANI İLE BİZİ TANIŞTIRAN DR SHLOMO NAVARRO’ YA

ve DİNLEDİĞİNİZ İÇİN SİZLERE TEŞEKKÜRLER