Hazırlayan: Özgür Taylak Veteriner Hekim Çiftlik-Birlik Temsilcisi DOĞUM SONRASI GÖRÜLEBİLECEK HASTALIKLAR VE ÖNLEYİCİ YEM KATKI MADDELERİ Hazırlayan: Özgür Taylak Veteriner Hekim Çiftlik-Birlik Temsilcisi

Doğum bildiğimiz gibi çok büyük bir stressdir Doğum bildiğimiz gibi çok büyük bir stressdir. Bunun nedeni ise hayvanın alışık olmadığı bir durumla karşı karşıya olmasıdır. Normalde gerekli olan ihtiyaçlar, normal beslenme ile karşılanabilmekte, fakat normal dışı durumlar için yardım gerekmektedir.

305 30 60 90 SÜT EĞRİSİ Enerji Eksikliği Normal 70 80 305 30 60 90 SÜT EĞRİSİ Hem Enerji Hem Protein Eksikliği

Doğum sonrası görülebilecek hastalıkları sebepleriyle beraber şu şekilde sıralayabiliriz. Ketozis ( Şeker hastalığı ) Karaciğer problemleri Hipokalsemi ( Süt humması ) Retentio Secundinarium (sonun atılamaması) Döltutma problemleri Yağlı inek sendromu ( Fat cow sendrom ) Selüloz azlığı ( asidoz ) Laminitis Abomasumun (şirden ) yerdeğiştirmesi Topallık

KETOZİS Çok üretken süt sığırlarında görülen bir hastalıktır. Sığırların dönemsel olarak gelişen üretimlerini ve enerji ihtiyaçlarını karşılayamadıkları zamanlarda oluşur. Enerji ihtiyaçları, enerji alımlarını aştığı zaman, vücut yağlarından bu farkı kapatmaya çalışırlar ve bunun sonucunda anormal düzeyde keton oluşumu gözlenir. Yüksek keton seviyeleri, iştah üzerine baskı yapar ve sığırlar yüksek enerjili yemleri tüketemezler.Bu gibi durumlarda destek sağlamak uygun olur.

Ketoziste korunma Enerji eksikliği giderilmeli Glukoz kaynakları sağlanmalı Rumendeki asit ortamın düşürülmesi için propiyonat kaynakları sağlanmalı Bu amaçla Actipart kullanılması tavsiye edilir.

Doğum öncesi ve doğum sonrası 10 gün 200 gr yeme katılarak kullanılır.

Aynı zamanda karaciğer oluşan ketonların detoksifikasyonunda önemli rol oynar.Bunun sonucu olarak karaciğerde dejeneratif değişimler meydana gelir. Aynı olay çok şişman ineklerde de meydana gelmektedir. Bu durumda dışarıdan karaciğerin işini kolaylaştırıp, koruyucu ürünler kullanılması uygundur.

Karaciğerin Korunması Karaciğer vücudun filtresidir Yağ ve enerji metabolizmasında temel rol oynar Çalışma kapasitesi ve sağlığı uzun ve yüksek bir verimlilik için önemlidir. Karaciğer sindirim, bağışıklık, dölverimi, süt ve et üretiminde rol oynayan en önemli organlardan birisidir.

Bu nedenle karaciğeri korumak gerekir. Epatan, Epatral kullanılması tavsiye edilir. Bu ürün; Karaciğeri temizler ve onarır, Karaciğerin depolama kapasitesini artırır, İştahı ve yem tüketimini artırır, Östrusa iyi hazırlık sağlar, dölverimini artırır.

Doğuma 10 gün kala 1 hafta, doğumdan 10 gün sonra 1 hafta ve pikteki hayvanlara 1 hafta süre ile günde 150 gr kullanılar. Epatan herayın bir haftası günlük 50 ml 3ay boyunca kullanılır.

Sonun atılamaması ( Retentio Secundinarium ) Doğumdan sonra görülebilecek yaygın problemlerden biridir. Süt azalmasına ve tekrar gebe kalmanın gecikmesine, dolayısıyla ekonomik kayıplara sebep olur. Uterus envolusyonu yani rahimin tekrar eski halini alması gecikir, rahim iltihabına ve kısırlığa sebep olabilir.

Sonun Atılamaması ( Retentio Secundinarium ) Sonun atılamamasının sebepleri arasında Bruselloz, BVD,IBR, Leptospirosis gibi enfeksiyöz hastalıklar, vitamin - mineral eksiklikleri sayılabilir. Ca/p dengesizliği, selenyum, iyot ve A vitamini eksikliği olan sürülerde sonun atılamaması olaylarının arttığı gözlemlenmiştir. Erken doğum ve aşırı yağlı ineklerde ve fazla miktarda silajla beslenen hayvanlarda görülme sıklığı daha fazladır.

Enerji eksikliğine bağlı durumlarda Actipart, Vitamin mineral eksikliğine bağlı durumlarda Acticell, Norbloc Oligo Sonun daha kolay çözülüp düşmesini kolaylaştırmak için Velitral kullanılabilir.

Vitamin mineral eksikliklerinde laktasyondaki hayvanlara laktasyon boyunca günde 100 gr dozunda verilir.

Hayvanlarda oluşan vitamin ve mineral eksikliklerine karşı hayvanlara serbest olarak verilir.

Sonun atılamadığı problemli doğumlarda, doğum sonrası 12 saat arayla 100 ml dozunda 3 kez uygulanır.

Döl tutmama problemleri Çok yağlandırılmış ve doğum sonrası hızlı zayıflama gösteren inekler sonunu atamama, rahim iltihabı ve ovariyum kistleri gibi problemlere daha yatkın olurlar. Bunlar döl tutmama sebepleri olarak karşımıza çıkar. Selüloz azlığı, Asidosis, Karın şişmesi olayları Kaba ve Konsantre yem oranındaki dengesizliklerden, Kaba yemde taze baklagillerin çok olmasından kaynaklanır.

İki kullanımı vardır ; İlki Kızgınlık göstermeyen ineklerde 100 ml dozunda 10 gün ara ile İkincisi döltutma oranını artırmak için tohumlamadan 3-4 saat önce 100 ml dozunda kullanılması önerilir.

Asidoz durumunda günlük 150 gr olarak kullanılır

HİPOKALSEMİ (Doğum Felci, Süt Humması) Doğum sonrası serum kalsiyum miktarının düşmesi sonucu felç ile karakterize bir hastalıktır. Dört yaşından büyük hayvanlarda görülme ihtimali daha fazladır. Kalsiyum ihtiyacı, doğumdan sonra süt verimiyle birlikte ani bir şekilde artar. Bu durumun önüne geçebilmek için doğumdan 2-8 gün öncesi yoğun D3 vitamini uygulamak yerinde olur.

Doğum sonrası veyahut herhangi bir sebeple düşkün haldeki hayvanlara acil yardım olarak kullanılır. İneklere 100 ml 3-5 gün süre ile, buzağılara 30-50 ml 3-5 gün boyunca oral olarak verilir.

İneklerin konforunu bozan herşey stress kaynağıdır İneklerin konforunu bozan herşey stress kaynağıdır. Bu gibi durumlarda adaptasyonu kolaylaştırmak için Premel BKP 35 kullanılması önerilir. 300 kg üstüne 50 gr 200-300 kg arası 30 gr 200 kg altına 10 gr dozunda oral olarak kullanlır.

Abomasumun Yerdeğiştirmesi Mastitis, yağlı inek sendromu , süt humması, sonun atılamaması gibi problemler Abomasumun yer değiştirmesine dispozisyon yaratacağından bu problemler için mutlaka önlem alınmalıdır.

Abomasumun Yerdeğiştirmesi Kesif yem-Kaba yem dengesizliği, Kaliteli Kaba yem eksikliği abomasumun yer değiştirmesine zemin hazırlar. Abomasum çoğunlukla SOLA doğru yer değiştirir.

Laminitis Yine kaba yem –konsantre yem oranının bozukluğu ile ortaya çıkan topallık ile kendini gösteren bir problemdir. İnek ayakta durmakta rahatsızlık çeker, verim düşüklüğü ortaya çıkar. Daha çok işkembede oluşan aşırı histaminin kan dolaşımıyla ayaklara gitmesi sonucu meydana gelir.

TOPALLIK Doğumla birlikte memelere aniden süt iner, inek sağılmaya başlar. Özellikle süt verimi yüksek ineklerde ve üçüncü doğumlarını ya da daha sonraki doğumlarını yapan ineklerde kalsiyumun süte geçmesi, diğer yandan aminoasitlerinde süte geçmesi ile vücutta eksiklikler başgösterir.

TOPALLIK Kalsiyum azlığı, metiyonin, sistein gibi kükürtlü aminoasitlerin eksikliği tırnakların yumuşamasına ve her türlü dış etkenlerden derhal zarar görmesine ve giderek topallığa ve süt veriminin düşmesine neden olur. Bu gibi durumlarda Amovit toz, acticell kullanılabilir.

En az 5 gün boyunca 0,5-1 gr / 1 lt içme suyuna katılarak kullanılır.

Tüm bu problemlerin % 80 i doğru beslenme programları ile önlenebilir, bu yem katkı maddelerimiz özel ürünler olup problem çıktığında problemi ortadan kaldırmak üzere destek amaçlı kullanılmaktadır.

TEŞEKKÜRLER