DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ & Çok Taraflı Ticaret Sistemi T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI ANLAŞMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ & Çok Taraflı Ticaret Sistemi
Çok Taraflı Ticaret Sistemi-I Bugünkü çok taraflı ticaret sistemi üç aşamada oluşmuştur: GATT (Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması – 1948) Ticaret müzakereleri turları-(8+1) 1994 Marakeş Bakanlar Konferansı ile DTÖ’nün kurulması Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Çok Taraflı Ticaret Sistemi -II Bretton-Woods sistemi, Uluslararası Ticaret Örgütü (ITO), Havana Şartı, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (1 Ocak 1948) Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Çok Taraflı Ticaret Sistemi -III Amaçlar: Ticaretin serbestleştirilmesi, Ticari engellerin kaldırılması ve uluslararası ticaretin kural ve disiplinlere dayandırılması. Girişimciler, firmalar, hükümetler, açısından güven ortamı yaratılması; Şeffaf ve öngörülebilir bir ticaret sistemi oluşturulması. Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Çok Taraflı Ticaret Sistemi-IV Temel Prensipler: Şeffaflık Prensibi: _ Tarife koruması En Çok Kayrılan Ülke Prensibi: Herhangi bir ülkeye tanınan herhangi bir hak ya da lehte muamelenin diğer üye ülkelere de tanınması Ulusal Muamele Prensibi: Yerli ürün ile ithal ürün arasında doğrudan veya dolaylı olarak vergilendirme veya diğer kesintiler açısından yerli ürün lehine ayrımcı bir muamele yapılmaması Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Anlaşmalar Genel Müdürlüğü Müzakere Turları Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Uruguay Raund ve DTÖ’nün Kuruluşu -8. Çok Taraflı Ticaret Müzakereleri (1986-1995), -Yeni müzakere konuları, -Kurumsal Dönüşüm (GATT/DTÖ), -Single Undertaking/Tek Taahhüt esas -Çok Taraflı/Çoklu Anlaşmalar -123 İmzacı ülke /29 Anlaşma / Mutabakat Metni Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Anlaşmalar Genel Müdürlüğü DTÖ Üyelik Yapısı 155 üye (10 Mayıs 2012) -Afganistan, -Etyopya, --Cezayir, -İran, -Sao Tome, -Andorra, -Irak, -Sırbistan, -Azerbaycan, -Kazakistan, -Seyşeller, -Bahamalar, -Laos, -Sudan, -Beyaz Rusya, -Lübnan, -Suriye, -Butan, -Liberya, -Tacikistan, -Bosna-Hersek, -Libya, -Özbekistan, -Komor Adaları, -Vanuatu -Ekvator Ginesi, --Yemen. Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Anlaşmalar Genel Müdürlüğü Nihai Senet DTÖ’yü Kuran Anlaşma EK 1A Mal Ticaretine İlişkin Anlaşmalar (GATT 94) Tarım Anlaşması Sağlık Önlemleri Anlaşması Tekstil ve Giyim Anlaşması Ticarette Teknik Engeller Anlaşması Ticaretle Bağlantılı Yatırım Tedbirleri Anlaşması Anti-Damping Anlaşması Gümrük Kıymetinin Belirlenmesi Anlaşması Sevk Öncesi İnceleme Anlaşması Menşe Kuralları Anlaşması İthalat Lisansları Anlaşması Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması Korunma Önlemleri Anlaşması Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Anlaşmalar Genel Müdürlüğü Nihai Senet EK 1B Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması (GATS) GATS’ın içerdiği sektörler: hava taşımacılığı, mali hizmetler, denizcilik hizmetleri, telekomünikasyon, turizm, sağlık, eğitim, mesleki hizmetler ve benzeri sektörler EK 1C Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS) EK 2 Anlaşmazlıkların Halli Kural ve Prosedürlerine İlişkin Mutabakat Metni EK 3 Ticaret Politikalarının Gözden Geçirilmesi (TPRM) EK 4 Çoklu Anlaşmalar + Diğer Bakanlar Konferansı Kararları ve Uzlaşma Metinleri Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
DTÖ’NÜN KURUMSAL YAPISI Bakanlar Konferansı Ticaret Politikalarını Gözden Geçirme Organı Anlaşmazlıkların Halli Organı Genel Konsey Mal Ticareti Konseyi Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Konseyi Hizmetler Ticareti Konseyi Komiteler: Ticaret ve Çevre Ticaret ve Kalkınma Bölgesel Ticaret Anlaşmaları Ödemeler Dengesi Bütçe, Finans ve Yönetim Çalışma Grupları: Katılmalar Komiteler: Finansal Hizmetler Ticareti Özel Taahhütler Ulusal Düzenlemeler Komitesi GATS Kuralları Çalışma Grubu Komiteler: Pazara Giriş Tarım Sağlık Önlemleri Ticarette Teknik Engeller Subvansıyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anti-Dumping Gümrük Değerleme Menşe Kuralları İthalat Lisansları Ticaretle Bağlantılı Yatırım Önlemleri Korunma Önlemleri Çalışma Grupları: Devlet Ticari Teşekkülleri Sevk Öncesi İnceleme Çoklu Anlaşmalar Sivil Havacılık Komitesi Kamu Alımları Komitesi Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Anlaşmalar Genel Müdürlüğü DTÖ'nün İşleyişi “Member-Driven” bir uluslararası örgüt, Üyelerin 3/2’si “Gelişme Yolundaki Ülke”, Karar alma sürecinde “Consensus” İlkesi esas, Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
DTÖ Kurulduktan Sonra Gerçekleştirilen Bakanlar Konferansları Singapur (1996) Cenevre (1998) Seattle (1999) Doha (2001) Cancun (2003) Hong Kong (2005) Cenevre (2009) Cenevre (2011) Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Doha Kalkınma Gündemi Müzakereleri -I 9. Çok Taraflı Ticaret Müzakereleri, 2001-? DTÖ IV.Bakanlar Konferansı/Doha Kalkınma vurgusu, Built-in Agenda+Diğer konular, Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Doha Kalkınma Gündemi Müzakereleri-II Tarım Tarım dışı ürünlerde Pazara Giriş Hizmetler Ticaretin Kolaylaştırılması TRIPS Çevre DTÖ Kuralları (anti damping, sübvansiyonlar, bölgesel ticaret anlaşmaları) Anlaşmazlıkların Halli Özel ve Lehte Muamele Uygulama Konuları Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Doha Kalkınma Gündemi Müzakereleri-III Kasım 2001: Doha Bakanlar Deklarasyonu Temmuz 2004:Temmuz Paketi Aralık 2005: Hong Kong Bakanlar Konferansı Temmuz 2008:Mini Bakanlar Konferansı Aralık 2008: 4. Taslak Modalite Kağıtları: Tarım ve Sanayi Ürünleri Mart-Nisan 2011: Müzakere Grubu Başkanlarının Raporları Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Doha Kalkınma Gündemi Müzakereleri-IV İleri Tarım Müzakereleri Pazara giriş İç destekler İhracat sübvansiyonları ...alanlarında liberalleşmenin sağlanması Türkiye’nin Hedefi: İthalat baskısının engellenmesi Tarife indirimlerinin tedricen yapılması Gelişmiş ülkelerin desteklerinde esaslı indirime gitmesi Pazara girişte tarife indirimlerinin aşamalı olarak geniş bir zaman diliminde gerçekleştirilmesi, ithalat baskısının engellenmesi. İç destekler ve İhracat sübvansiyonları: gelişmiş ülkelerin esaslı indirime gitmeleri Pozisyonumuz rekabetçi olmayan gelişmekte olan ülkeler ve belli ölçülerde de AB ile paralellik arz etmektedir. Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Doha Kalkınma Gündemi Müzakereleri-V NAMA : Tarife indirimleri – Formül Tarife dışı engeller Sektörel inisiyatifler Esneklikler Türkiye’nin Hedefi: AB dışı pazarlarda mümkün olan en iyi pazara giriş taahhütlerinin alınabilmesi. Tekstil ve konfeksiyon sektörlerinde AB pazarındaki avantajların korunması. AB dışı pazarlarda mümkün olan en iyi pazara giriş taahhütlerinin alınabilmesi Pozisyonumuz AB ve diğer gelişmiş ülkelere yakındır. Tekstil ve konfeksiyon sektörlerine yönelik AB pazarındaki avantajların korunması. Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Doha Kalkınma Gündemi Müzakereleri -VI Ticaretin Kolaylaştırılması: Bağlayıcı nitelikte bir çerçeve anlaşma Transit geçiş serbestisi Gümrük formalitelerinin azaltılması + uyumlaştırılması Şeffaflık Gelişmekte olan ülkelere teknik yardım Ülkemiz Pozisyonu: GATT’ın V (Transit serbestisi), VIII (Gümrük formaliteleri, resimler ve harçlar), X’ncu (Mevzuatın yayımlanması) Maddelerinin detaylandırılması ve açıklığa kavuşturulması. Bu Maddelerden yola çıkılarak bağlayıcı nitelikte bir çerçeve anlaşmanın imzalanması. Gelişmekte olan ülkelere teknik yardım sağlanması. Yönlendirici konumundadır. Metin önerileri geliştirmektedir. Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Doha Kalkınma Gündemi Müzakereleri -VII -ACP (58 ülke) -Afrika Grubu (41 ülke) -G-90 (Afrika Grubu+ACP+EAGÜ) -SVE’s (15 Ülke) -RAM’s (19 ülke) -Cairns Grubu (19 ülke) -G-10, G-20, G-33 -Tropik Ürünler -C-4 Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Müzakerelerde Mevcut Durum 21 Nisan 2011 –Müzakere Grubu Başkanlarının raporları Aralık 2011-DTÖ Bakanlar Konf. OECD Bakanlar Konseyi/G.Resmi Ticaret Bakanları Toplantısı Single Undertaking&Early Harvest Seçenekleri Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Müzakerelere İlişkin Beklentiler I ---Küresel krizin etkileri /Korumacılık tehlikesi -küresel ticaret hacmi 2009 %12 (-) 2010% 14;5 (+) -Tarife oranlarının bağlı hadlere çekilmesi küresel ticareti %9,9 azaltabilir!!! ---Sistemik Etkiler -son yirmi yılda TTA sayısı 4 katına ulaştı -300 TTA işler durumda Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Müzakerelere İlişkin Beklentiler II -Refah etkisi: ---Serbest ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisi (1990-2008 arası dünya ticareti 4 kat arttı) ---küresel ihracatın yıllık artış beklentisi: 180-520 Milyar Dolar ---küresel ekonomi büyüme beklentisi: 300-700 Milyar Dolar -Ticari uyuşmazlıkların artması riski Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Müzakerelere İlişkin Beklentiler III -G-20 itici güç olabilir …G-20 Cannes Zirvesi-Kasım 2011 …DTÖ Bakanlar Konferansı –Aralık 2011 -Politik irade şart Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Teşekkürler Elçin Edis Daire Başkanı Çok Taraflı İlişkiler ve Uluslar arası Kuruluşlar Dairesi Anlaşmalar Genel Müdürlüğü