LABORATUVAR TEMİZLİĞİ VE GÜVENLİĞİ MODÜL 2

HEDEFLER Bu modülün sonunda; Laboratuvar ve malzeme temizliği nasıl ve kimler tarafından hangi düzende yapılacağı, Kimyasal dökülmeler nedir ve buna karşı neler yapılacağı hedeflenmiştir.

Isınma Sorusu Asit dökülmesi durumunda ne yapılabilir?

Laboratuar Temizliği Halk Sağlığı Laboratuar’larında (HSL) temizlik, her sene ihale usulüyle verilen firmalar tarafından ve/veya kadrolu elemanlarca yapılmalıdır. Temizlik İzleme Formu ile izlenmelidir. HSL’nda, temizlik personelinin hangi birimde, ne şekilde çalışacağı Halk Sağlığı Laboratuvar Sorumlusu tarafından belirlenmektedir.

LABORATUVAR TEMİZLİK KONTROL FORMU İLGİLİ DOKÜMANLAR Temizlik İzleme Formu LABORATUVAR TEMİZLİK KONTROL FORMU Lab./ Bölüm Materyal olarak örnek formlar verilecek.

Laboratuvar Temizliği Günlük toplanan evsel atıklar bina dışında uygun bir yerde depolanır. Evsel atıkların plastik, cam ve kağıt olmak üzere üç ayrı şekilde tasnifi yapılmakta ve ücretsiz olarak doğal kaynakları koruma adına isteyen tüzel veya gerçek kişilere teslim edilir. Kimyasal ve tıbbi atıklar ise ilgili yönetmeliklere uygun şekilde bertaraf edilecektir.

Laboratuvar Temizliği Büroların ve laboratuvarların temizliği her gün sistemli olarak mesai bitiminde, koridorların ve merdivenlerin temizliği ise hergün mesai saatinden önce yapılmalıdır. Gerektiğinde her türlü temizlik gün içinde tekrarlanabilir.

Laboratuvar Temizliği Laboratuvarlarda bulunan tüm malzemeler ilgili analistin gözetiminde temizlenmelidir. Analistin bilgisi dışında yapılan temizliklerde, cihazların hasar görmesi durumunda sorumluluk temizlik elemanı ve/veya temizlik firmasına aittir.

Laboratuar Temizliği Laboratuarların zemin temizliği ilgili uygun dezenfektan kullanılarak toz kaldırılmadan ıslak temizlik yapılmalıdır. Tezgahlar uygun deterjanlar ile temizlendikten sonra gerektiğinde ilgili analistin gözetiminde dezenfekte edilmelidir.

Laboratuvar Temizliği İnsan sağlığına zarar vermeyecek ve genel hijyen kurallarına uygun nitelikte birinci sınıf temizlik maddeleri kullanılmalıdır.

Laboratuvar Temizliği Temizlik görevlileri özel iş kıyafetleri ile temizlik yapmalıdır. Laboratuvar güvenliği yönergesine uygun temizlik yapılmalıdır. Laboratuvar güvenliği yönergesi elektronik ortamda verilsin

Malzeme Temizliği Genel analizlerde kullanılan çok kirli ve yağlı cam ve diğer malzemelerin yıkanması için; Cam malzemelerde kalan, çözünmesi zor olan kalıntıları temizlemek için yıkama çözeltisi kullanılmalıdır. Daha sonra yeniden musluk suyundan geçirilerek fırçalarla sıcak su kullanılarak yıkanır.

Malzeme Temizliği Yıkanan malzemeler bol destile sudan geçirilir. Destile sudan geçirilmiş malzemeler saf su ile doldurulmuş tankta 2 saat kadar bekletilir. Tanktan çıkartılan malzemeler kurutulur.

Spektrofotometre Ekipman Temizliği Spektrofotometrede kullanılan kuvars küvetlerin temizliği için; Kirli küvetler her kullanımda çeşme suyuyla çalkalanır. Çeşme suyuyla çalkalandıktan sonra saf sudan geçirilir. Saf sudan geçirilmiş küvetler gerektiğinde 1:1 oranında seyreltilmiş HCl içerisinde 1 saat bekletilir.

1 saat HCl içerisinde bekletilmiş küvetler çıkartıldıktan sonra yeniden saf su ile çalkalanır. Saf su ile çalkalanmış küvetler saf su ile doldurulmuş tankta 1 saat daha bekletilir. Saf suda bekletilen küvetler bol destile sudan geçirilerek etüv veya oda sıcaklığında kurutulur. Tek kullanımlık küvetlerin kullanımı ekonomik duruma göre tavsiye edilir.

Hazırlanan tablolar laboratuvarda görünür bir yere asılmalı, KİMYASAL DÖKÜLMELER Kimyasalların dökülmesi halinde yapılacaklara dair tablolar ve dökülme kitleri hazırlanmalı, Hazırlanan tablolar laboratuvarda görünür bir yere asılmalı, Not: Kimyasal madde üreticilerinin çoğu dökülme tablolarını yayımlar ve ticari dökülme kiti üretirler; bunlardan da yararlanılabilir.

Acil Kimyasal Dökülme Kiti Kimyasallarla çalışılan her birimde bir “acil kimyasal dökülme kiti” bulunmalı ve personel bu kitin yerini ve nasıl kullanıldığını bilmelidir! Kitin içinde kalın lastik eldiven, lastik bot, solunum koruyucu maske gibi KKE; kepçe-faraş, kovalar, kum, asitlere karşı bikarbonatlar, yer bezi, kağıt havlu, yanıcı olmayan deterjan... bulunmalıdır. 17

Dökülme kitinde şu malzemeler bulunmalıdır: Koruyucu giysi; örnegin, kalın lastik eldiven, lastik bot, solunum koruyucu maske 2. Kepçe ve faraş, kırılmış camları toplamak için maşa (forseps), 3. Kovalar, kum 4. Asitlerin nötralizasyonu için sodyum karbonat (Na2CO3; toz soda) veya sodyum bikarbonat (NaHCO3) 5. Yer silme bezi, örtü ve kağıt havlu 6. Yanıcı-olmayan (nonflammable) deterjan

Kimyasal ÜZERİNİZE döküldüğünde Hemen kontamine giysileri çıkarın En yakın duşun/ suyun altına gidin Suyu bolca akıtarak bulaşmış vücut bölgesini 15-20 dk yıkayın

Kimyasal dökülme olduğunda yapılacaklar İlgisiz kişileri alandan hemen uzaklaştırın, alanı sınırlayın, 2. “Dökülme kiti”ni kullanarak temizlik yapın; dökülmelerde asagıdaki gibi nötralize edin: asitler ve korozif kimyasallar: üzerine toz soda veya sodyum bikarbonat dökün. alkaliler (bazlar): üzerini kuru kum ile kapatın. Buharını solumaktan kaçının.

3. Dökülen materyal yanıcı bir kimyasal ise; her türlü alevi, odadaki gaz vanalarını ve elektrikli aletleri kapatın, 4. Büyük miktarda dökülme söz konusu ise; pencereyi açın ve odadan çıkın, dökülmüş kimyasalın buharını solumaktan kaçının. 5. İş Kazası Bildirim Formu düzenlenir.

TEŞEKKÜRLER

LABORATUVAR GÜVENLİĞİ

Duyarsam Unuturum Görürsem Hatırlarım Yaparsam Öğrenirim ! Confucius

Amaç Kurumda çalışan personelin; kendisini, çalışma arkadaşlarını ve toplumu koruyabilmesi için ve çalışma güvenliğinin sağlanması için; iş riskleri hakkında bilinçlendirilmesi ve algının geliştirilmisidir.

Tehlike ve Risk?

Temel Güvenlik Uyum Eğitimi (Katılımcılara şu soru yöneltilir) “Bu slaytta gördüğünüz hayvan sizce nasıl tanımlanabilir?” (Beklenen cevap) “tehlikeli bir hayvandır” Temel Güvenlik Uyum Eğitimi RSHMB-2009

Temel Güvenlik Uyum Eğitimi (Katılımcılara şu soru yöneltilir) “Peki aslan şimdi de tehlikeli midir?” ne olmuştur? (Beklenen cevap) “tehlikenin oluşma olasılığı (yani risk) azalmıştır” Tehlike aslanın doğasında vardır; bunu değiştiremezsiniz? Ancak aslanın tehlikeli olmasından kaynaklanacak riskleri azaltmak mümkündür. Temel Güvenlik Uyum Eğitimi RSHMB-2009

Tehlike Yaralanma, hastalık, hasar, zarar meydana getirme potansiyeli olan kaynak ya da durumdur.

Risk Tehlikenin oluşma olasılığı ile bu olasılık gerçekleştiğinde ortaya çıkabilecek sonucun ciddiyet derecesidir.

Yolda karşıdan karşıya geçerken ne yaparsınız? Bir risk değerlendirmesi yaparsınız! Neleri irdelersiniz? Yol ne kadar kalabalık? Gelen arabanın hızı nedir? Koşarak mı geçeceksiniz? Hava yağışlı ve yol kaygan mı? Araba fren yapsa durabilir mi? Bunların sonucunda bir karar verirsiniz. Bu karar; o işin yapılıp yapılmayacağına ve yapılacaksa hangi tedbirler alınarak, nasıl yapılacağına dair bir karar olacaktır.

Risk = X Risk değerlendirmesi Olayın görülme olasılığı Sonucun ciddiyet derecesi Risk = X Bunu buradaki gibi bir matematik formulü ile de ifade edebiliriz. Olayın görülme olasılığı ne kadar büyük ve sonucun ciddiyet derecesi ne kadar ağır ise risk de o denli yüksektir.

Temel Güvenlik Uyum Eğitimi Riski algılıyor-lar Riski yöneti-yorlar  II Riski değerlen-diriyorlar III Bu kişiler ne yapıyorlar? Temel Güvenlik Uyum Eğitimi RSHMB-2009

Laboratuvar (İş) Güvenliğinin sağlanması; Risklerin iyi yönetilmesi ile mümkündür. Öncelikle sorumluluklar belirlenmelidir Sorumluluklar nasıl belirlenir? Mevzuat Rehberler

HS Laboratuvar’da (iş) Güvenliğinden kim sorumludur? Kurumumuzda çalışan, herkes iş güvenliğinin sağlanması hususunda sorumluluk taşır. Çünkü risk altında olan bireyin kendi sağlığı ve güvenliğidir. Her ne kadar bir kamu kuruluşu olarak Başkanlığımızı bağlayıcı bir mevzuat henüz mevcut değilse de, RSHMB ana hizmet birimlerinin sektörü olan “laboratuvar alanı” ile adlandırdığı bir güvenlik YÖNERGEsini 2007 yılında yayımlamıştır. Paralelinde ayrıca bu Kurumda çalışmanın muhtemel risk alanları göz önüne alınarak, güvenli bir çalışma düzeni kurulabilmesi için bir çerçeve doküman niteliğinde olan bir REHBERi yayımlamış ve sizlere dağıtmıştır. Hem Yönergede hem de Rehberde tüm çalışanların, üstlerin ve LGK’nın sorumlulukları anlaşılır bir şekilde tanımlanmaktadır. Hem iş güvenliği mevzuatı, hem de yönergemiz bu soruya şu yanıtı vermektedir: Güvenlikten “çalışan herkes” sorumludur. Kurumun en üst düzey yöneticisinden bahçe görevlisine, birim sorumlularından stajyer öğrencilerine kadar herkes güvenlik konusunda sorumluluk taşır. Çünkü risk altında olan kişinin kendi sağlığı ve güvenliğidir. 40

TEHLİKE her zaman vardır - yapılan işin veya gündelik hayatın bir parçasıdır. RİSK DEĞERLENDİRMESİ yaparak tehlike kaynağından doğan riskleri azaltmamız ve yaşanan güvenlik sorunlarını ciddi düzeyde ortadan kaldırmamız mümkündür. Başkanlığımızda, yakın geçmişte yaşanan örneklerden de gördüğümüz kadarıyla, hemen her zaman pek çok güvenlik sorunu ortaya çıkabilmektedir. Çünkü; pek çok farklı Birimde pek çok tehlikeli çalışma yürütülmektedir. Ancak akılda kalması gereken odur ki; TEHLİKE her zaman vardır - yapılan işin veya gündelik hayatın bir parçasıdır. RİSK DEĞERLENDİRMESİ yaparak tehlike kaynağından doğan riskleri azaltmamız ve yaşadığımız bu güvenlik sorunlarını ciddi düzeyde ortadan kaldırmamız mümkündür. Bunda; Başkanımızdan her düzeydeki çalışana kadar herkese sorumluluk ve görev düşmektedir.

Kimyasal Maddelerin Risk Değerlendirilmesi Kimyasal maddenin sağlık ve güvenlik yönünden tehlike ve zararları. İmalatçı, ithalatçı veya satıcılardan sağlanacak Türkçe malzeme güvenlik bilgi formu. Maruziyetin türü, düzeyi ve süresi. Kimyasal maddenin miktarı, kullanma şartları ve kullanım sıklığı.

Kimyasal Maddelerin Risk Değerlendirilmesi Yönetmelik eklerinde verilen mesleki maruziyet sınır değerleri ve biyolojik sınır değerleri Alınan ya da alınması gereken önleyici tedbirlerin etkisi. Varsa, daha önce yapılmış olan sağlık gözetimlerinin sonuçları. Birden fazla kimyasal madde ile çalışılan işlerde, bu maddelerin her biri ve birbirleri ile etkileşimleri

Kimyasal maddelerle çalışmalarda alınması gereken önlemler İşyerinde uygun düzenleme ve iş organizasyonu yapılır. Tehlikeli kimyasal maddelerle çalışmalar, en az sayıda çalışan ile yapılır. Çalışanların maruz kalacakları madde miktarlarının ve maruziyet sürelerinin mümkün olan en az düzeyde olması sağlanır. İşyerinde kullanılması gereken kimyasal madde miktarı en az düzeyde tutulur. İşyeri bina ve eklentileri her zaman düzenli ve temiz tutulur.

Kimyasal maddelerle çalışmalarda alınması gereken önlemler Çalışanların kişisel temizlikleri için uygun ve yeterli şartlar sağlanır. Tehlikeli kimyasal maddelerin, atık ve artıkların işyerinde en uygun şekilde işlenmesi, kullanılması, taşınması ve depolanması için gerekli düzenlemeler yapılır. İkame yöntemi uygulanır. İşyerlerinde, sıvı oksijen, sıvı argon ve sıvı azot bulunan depolama tanklarının yerleştirilmesinde asgari güvenlik mesafelerine uyulur.

Her zaman akılda tutulması gereken husus? Her çalışanın güvenlikle ilgili üzerine düşeni yerine getirdiğine dair bir güven ortamı oluşmasına hepimizin ihtiyacı vardır...

? Genel kurallar !... Öncelikle; Yaka kartınızı takın. Bütün kazaları ve yaralanmaları rapor edin; olayların oluş şekli ve sıklığı hakkında böylece toplanan bilgi, önlem almamızı kolaylaştırır. Anahtarlarınızı (asla) ödünç vermeyin ? Öncelikle; RSHMB yaka kartını takın. Güvenlikle ilgili personelin çalışmasının kolaylaşması buna bağlı. Sizi yabancılardan ayırdedebilmeliler. Bütün kazaları ve yaralanmaları rapor edin; bunun nasıl yapılacağına dair prosedürlerimiz Rehberde mevcut. Olayların oluş şekli ve sıklığı hakkında böylece toplanan bilgi, önlem almamızı kolaylaştırır.

Genel kurallar !... Laboratuvarda yemek, çay- kahve ve sigara içmeye izin vermeyin. Laboratuvarda taşkın hareketlere izin vermeyin Laboratuvara 12 yaşın altındaki çocukları sokmayın

Genel kurallar !... Çalışma alanınızı temiz ve düzenli tutun. Dağınıklık hem hatalı sonuçlara yol açar hem de kazalara davetiye çıkarır!...

Genel kurallar !... Çalışırken, gereken her durumda MUTLAKA o çalışmaya uygun KKE giyin!

TEŞEKKÜRLER