ÖLÇME ARAÇLARI
Eğitimde davranışları ölçmek için geliştirilmiş bir çok ölçme aracı vardır. Ancak bunların tümü aynı düzeyde duyarlı ve kullanışlı değildir. Uygun ölçme araçlarının seçmek (tercih etmek), hangi davranışların ölçüleceğini saptamak, ölçülecek özelliği tanımlamak önem taşımaktadır.
TEST PLANI Bir eğitim başlamadan önce, eğitime devam ederken ve eğitimden sonra öğrencilerin istenilen davranışları ne düzeyde kazandıklarını tespit etmek için başarı testleri, izleme testleri, tutum ölçekleri, anketler veya performans testleri uygulanmaktadır. Bu testleri hazırlamak için bir takım teknik kurallara dikkat etmek gerektiği gibi bu testleri hazırlamadan önce iyi bir test planı hazırlamak gerekir.
Test Planı Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar Her şeyden önce şu unutulmamalıdır ki bir test geliştirmeden önce bazı adımlara dikkat edilmesi doğru, güvenilir ölçümlerin başlangıç noktası olacaktır. 1. Testin Amacı ve Kapsamı Ne Olacak? Test planlamada en önemli nokta hazırlanacak testin türünü belirlemektir.
Test Planı Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar 2- Kullanılacak Soru Sayısının ve Her Bir Sorunun Kaç Puan Değerinde Olduğunun Kararlaştırılması Öğrencilerde gerçekleşmesi istenen davranışların hangi tür sorularla yoklanabileceği belirlenmelidir.
Test Planı Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar 3- Testin Uygulama Yöntemi Testin hangi koşullarda, nerede, kimler tarafından ve kimlerin yardımıyla uygulanacağı planda belirtilir. Uygulamanın iyi planlanması, testten önce yapılacak hazırlıkların tasarlanmasına ve gerekli önlemlerin alınmasına, testin güvenle uygulanmasına yardımcı olur.
Test Planı Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar 4- Testin Puanlama Yöntemi Test cevaplarının nasıl puanlanacağı ana çizgileriyle saptanır. Testlerde cevapsız bırakılmış maddelere nasıl bir işlem uygulanacağı da planda yer almalıdır.
Test Planı Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar 5- Test Sonuçlarını Kullanma Yöntemi Testin amacına hizmet edebilmesi için puanların nasıl kullanılacağı planda belirtilmeli; puanlar üzerinde yapılacak istatistiksel işlemler, değerlendirmede kullanılacak ölçüt ve yöntem saptanmalıdır.
EĞİTİMDE KULLANILAN ÖLÇME ARAÇLARI Başarı Testleri Sözlü Testler Yazılı Testler Yazılı Yoklamalar (Sübjektif Testler) Sınırlı Cevaplı Serbest Cevaplı Objektif Testler Öğretmen Yapısı Testler Standart Testler Performans Testleri
BAŞARI TESTLERİNDE KULLANILAN SORU ÇEŞİTLERİ 1-YAZARAK CEVAPLAMAYI GEREKTİREN SORULAR Kısa Cevaplı Sorular Uzun Cevaplı Sorular 2-SEÇENEK İŞARETLEMEYİ GEREKTİREN SORULAR Çoktan Seçmeli Sorular Doğru-Yanlış Soruları Eşleştirmeli Sorular
ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Madde kökü ve seçeneklerden oluşan objektif test türüdür. Her bir sorunun bir doğru cevabı ve çeldiricileri vardır.
ÇOKTAN SEÇMELİ BİR TEST NASIL HAZIRLANIR? Madde kökünde daha seçenekleri okumadan fark edilen temel bir fikir bulunmalıdır. Bilmece gibi, ne sorulduğu belli olmayan madde yazılmamalıdır. Madde kökü gereksiz şişirilmemelidir. Bir sorudaki bir madde bir başka sorunun cevabı olmamalıdır.
ÇOKTAN SEÇMELİ BİR TEST NASIL HAZIRLANIR? Soru kökünde daima, asla, hiçbiri, bazen, genellikle gibi özgül belirleyiciler kullanılmamalıdır. Seçeneklerin uzunlukları birbirine yakın olmalıdır. Soruların tamamında seçenek sayısı aynı olmalıdır.
ÇOKTAN SEÇMELİ BİR TEST NASIL HAZIRLANIR? Doğru cevapların seçeneklere dağılışı rasgele yapılmalıdır. Cevaplar sayı ve tarihle ilgiliyse, büyüklük ve tarih sırasına göre yazılmalıdır Seçenek sayısı 4’ten az 7’den fazla olmamalıdır. Süre verilirken her seçmeli soru için 1 dk. verilmelidir. Bir maddenin yarısı bir sayfada yarısı diğer sayfada olmamalıdır.
ÇOKTAN SEÇMELİ BİR TEST NASIL HAZIRLANIR? Soru kökündeki olumsuz ifadenin altı çizilmelidir. Hepsi ve hiçbiri seçenek olarak kullanılmamalıdır. Her soruda seçilecek doğru cevap sayısı bir tane olmalıdır. İki en doğruyu seçtirme sorularından kaçınılmalıdır.
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 1-Sigara çoğu zaman aşağıdaki hastalıklardan hangisine neden olur? A)Kalp hastalıkları B)Bronşit C)Anfizem D) Grip
DOĞRU HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU 1-Sigara aşağıdaki hastalıklardan hangisine neden olmaz? A)Kalp hastalıkları B)Bronşit C)Anfizem D) Grip
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 2- Aşağıdakilerden hangisi bitkilerin insan yaşamına sağladığı yararlardan değildir? A) Beslenme C) Barınma B) Giyecek D) Hiçbiri
DOĞRU HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 2- Aşağıdakilerden hangisi bitkilerin insan yaşamına sağladığı yararlardan değildir? A) Beslenme B) Barınma C) Giyecek D) Eğlence
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 3- ‘Göreyim seni’ sözü hangi amaçla kullanılabilir? A)korkutma B)yönlendirme C)yüreklendirme D)özendirme E)paylama
DOĞRU HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 3- ‘Hele sinemaya git de göreyim seni!’ cümlesindeki ‘göreyim seni’ sözü bu cümleye nasıl bir anlam katmaktadır? A)korkutma B)yönlendirme C)yüreklendirme D)özendirme E)paylama
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 4- Bağırsaklarda yaşayan hayvansal iç asalaklar için en yararlı adaptasyon aşağıdakilerden hangisidir? A) İyi gelişmiş duyu organları B) İyi gelişmiş sindirim sistemi C) İyi gelişmiş sinir sistemi D) İyi gelişmiş üreme sistemi E) İyi gelişmiş boşaltım sistemi
DOĞRU HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR Örnek: 4- İnsan bağırsağında yaşayan iç asalaklarda özellikle hangi sistemin iyi gelişmiş olması gerekir? A) Üreme B) Sindirim C)Sinir D) Dolaşım E) Boşaltım
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 5- Aşağıdakilerden hangisi İslam öncesi Türklerde bilimsel çalışma yapıldığına kanıt olabilir? A) Çin ile savaşmaları C)12 hayvanlı Türk takvimini kullanmaları B) İpek kumaş D)Kuvvetli devletler dokumaları kurmaları
DOĞRU HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 5-İslam öncesi Türk kültür ve medeniyeti ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Çin ile savaşmaları B)12 hayvanlı Türk takvimi kullanmaları C) Kuvvetli devletler kurmaları D) İpek kumaş dokumaları
DOĞRU HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 6- Ayşe ile Ayşen birbirine benzeyen, Ahmet’le Fatma bunlara benzemeyen dördüzlerdir. Bunları meydana getiren zigot sayısı kaçtır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 7- Düzensiz geometrik şekillerin alanlarını bulmak için aşağıdakilerden hangi işlemi kullanırız? A)Türev B)İntegral C)Fonksiyon D)Hepsi
DOĞRU HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 8- Aşağıdakilerden hangisinin yavrusu yumurtadan çıktığında hayvana benzemez? A) Yılan B) Kuş C) Kaplumbağa D) Kurbağa
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ ÇOKTAN SEÇMELİ SORU Örnek: 10- A ve B birer rakam AB ve BA da iki basamaklı sayılardır. Buna göre AB-BA farkı aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) 4 B) 18 C) 36 D) 54 E) 61
DOĞRU–YANLIŞ TESTLERİ Bu testler doğru ya da yanlış önermelerden oluşmaktadır. Öğrenciden verilen bilginin (ifadenin) doğru mu yanlış mı olduğunu bilmesi istenir. Bu nedenle hatırlama düzeyindeki bilgiler ölçülür.
DOĞRU–YANLIŞ TESTLERİ Doğru – yanlış testleri bir konu alanındaki genellemeleri, konular arasındaki karşılaştırmaları, olayların nedensel ilişkilerini, olaylar ve olgular arasındaki ilişkileri, olayların sonuçlarına dönük kestirimleri, bir sürecin basamaklarını test etme amacı ile kullanılabilir.
DY Testlerinde cevaplama üç şekilde yapılmaktadır. İfadenin önündeki boşluklara D veya Y harfleri gelerek Örnek: ( )1-Çoktan Seçmeli Testler Objektiftir. İfadenin önündeki D veya Y harflerinin yuvarlak içine alınması ile D Y 1-Sınavlardan önce cevap anahtarı hazırlanmış olmalıdır. İfadenin önündeki veya cevap kartındaki D Y aralığından birinin işaretlenmesi ile D Y ( ) ( ) 1-Yönerge tüm sınavlar için hazırlanmalıdır.
DOĞRU–YANLIŞ TESTLERİ NASIL HAZIRLANIR? Cümleler ya tam doğru ya tam yanlış ifadelerden oluşmalıdır. Mümkünse olumsuz ifade kullanılmamalıdır. DY cümlelerin sıralanışı belli kurala göre değil rasgele olmalıdır. DY cümlelerinin sayısı eşit veya birbirine yakın sayıda olmalıdır.
DOĞRU–YANLIŞ TESTLERİ NASIL HAZIRLANIR? Test sadece DY Testi ise en az 50 ifade(soru) olmalıdır. Test süresi her 3 soru için 1 dk. olmalıdır. Sorular uzun ise 2 soru için 1 dk. olabilir. İfadeler diğer bir sorunun cevabı niteliğinde olmamalıdır. DY Soru türünde daima, genellikle gibi sözcükler kullanılmamalıdır.
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ DOĞRU –YANLIŞ SORU Örnek: D() Y() 1-Vücudumuzda en çok bulunan mineral iyottur ve deniz ürünleri ile tuzda bulunur.
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ DOĞRU –YANLIŞ SORU Örnek: (D) (Y) 5-ÇS Sorular, öğrenciyi hem yorum yapmaya hem de yaratıcılığa teşvik eder. (D) (Y) 6-Sözlü yoklamalar genellikle disiplini sağlamak ve öğrenilenleri pekiştirmek amacıyla yapılır?
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ DOĞRU –YANLIŞ SORU Örnek: (D) (Y) 7-DY Soru türünde daima, genellikle gibi sözcükler kullanılmamalıdır. (D) (Y) 8-Türkiye’nin başkenti ve en büyük şehri Ankara’dır.
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ DOĞRU –YANLIŞ SORU Örnek: (D) (Y) 10-Timur Anadolu’ya gelmemiş değildir. (D) (Y) 12-Ahidname kelimesi Osmanlı İmparatorluğu’nda daima Rönesans kelimesinin karşılığı olarak kullanılmıştır.
III-EŞLEŞTİRMELİ TESTLER Eşleştirmeli testlerde birden çok madde kökü bazı seçeneklerle eşleştirilir. İki sütun vardır. Her iki sütundakilerin ilişkilendirilmesi istenir. Genelde madde kökü için hangi seçenek doğru ise, bu seçeneğin önündeki harf madde numarasını belirten kısma yazılır. Seçenek sayısı soru sayısından daha fazla olmalıdır
Hazırlamasında Dikkat Edilecek Noktalar 1. Eşleştirmeli testlerde, cevap seçenekleri soru sayısından çok olmalıdır. Seçenek sayısının daha çok olması sorunun şansla cevaplanma olasılığını düşürür. Ayrıca, bir eşleştirmeli soru setinin 4-7 madde kökünden oluşması önerilmektedir.
EŞLEŞTİRMELİ TESTLER 2. Sorular (ifadeler) ve cevaplar olmak üzere 2 kolonda sunulmalıdır. Uzun cümleler yani madde kökü genelde sol sütunda yani ifadeler sütununda, kısa cümleler yani seçenekler olabilecek ifadeler sağ sütunda toplanmalı ve mutlaka yan yana aynı sayfada bulunmalıdır.
EŞLEŞTİRMELİ TESTLER 3. Her eşleştirmeli soru grubu mümkün olduğu kadar aynı konuda olmalıdır. 4. İfadelerin altında toplanacak cümlelerin sayısı 3’den az 12’den çok olmamalıdır. 5. Yönergede, eşleştirmenin neye göre yapılacağı, cevapların nasıl işaretleneceği açık ve anlaşılır bir dille belirtilmelidir.
HATIRLATMA TİPİ TESTLER Objektif soru grubunda yer alan ancak diğer objektif testler gibi seçerek, işaretleyerek değil yazarak cevaplanan soru şeklidir. Ancak yazılacak olanlar çok kısadır. Bir kelime veya kelime grubu, rakam, tarih, bir formül yazılması öğrenciden istenir.
HATIRLATMA TİPİ TESTLER 1.Tür:Kökü soru kipinde olan kısa cevaplı test maddesi. Örnek: Sigara içenlerde içmeyenlere göre kanser riski yüzde kaç fazladır? 2.Tür:Kökü eksik cümle tamamlama biçiminde olan kısa cevap test maddesi Örnek: Ciddi tablolara yol açabilen grip, halk arasında çok sık olarak ................... ile karşılaştırılmaktadır. 3.Tür:Tanımlama ya da tanımayı gerektiren kısa cevap maddesi Örnek: Güvenli besin ne demektir?
HATIRLATMA TİPİ TESTLER NASIL HAZIRLANIR? Her madde yalnızca tek bir cevabı olacak şekilde yapılandırılmalıdır. Tartışma götürecek, yoruma açık durumların soru yapılmasından kaçınılmalıdır. İfade açık-seçik, ne sorulduğu belli olacak şekilde hazırlanmış olmalıdır. Örnek: Güneşin ultraviyole ışınları özellikle açık renkli insanlarda ................... Kanseri oluşumuna neden olmaktadır.
HATIRLATMA TİPİ TESTLER NASIL HAZIRLANIR? Bırakılan boşluğun dışındaki kelimeler ne sorulduğunu anlatabilecek yeterlilikte olmalıdır. Cümleden çıkarılan kelime o cümlenin sonuna yakın olursa ne sorulduğu daha kolay anlaşılır. Örnek: Süt ve sütten yapılan ürünlerin bileşiminde en çok ........................ bulunur.
HATIRLATMA TİPİ TESTLER NASIL HAZIRLANIR? Bütün sorularda boşluklar birbirine eşit olmalıdır. Cevaplar iki kelimeyi geçmemelidir. Sorunun şıkları varsa her şık ayrı bir soru olarak kabul edilmelidir. Soru cümleleri “dir”,”dır”,”-inde” vb. gibi eklerle bitmemeli ,öğrenci gerekiyorsa boşluğu doldururken yazmalıdır. Süre olarak her bir soruya 1 dk. zaman verilmelidir. Sorunun uzunluğu veya kısalığına göre bu süre azaltılabilir veya çoğaltılabilir.
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ HATIRLATMA TİPİ SORULAR Örnek: Grip ……………….. adı verilen bir virüs tarafından oluşturulan, ani olarak …….. üzerinde ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığıdır.
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ HATIRLATMA TİPİ SORULAR Örnek: 1-........................kemikleri birbirine bağlayan yerlere .........................adı verilir. 2- Hücrede artık madde parçalama görevi üstlenen organel ........................dir.
HATIRLATMA TİPİ TESTLER NASIL HAZIRLANIR? Bırakılan boşluğun dışındaki kelimeler ne sorulduğunu anlatabilecek yeterlilikte olmalıdır. Cümleden çıkarılan kelime o cümlenin sonuna yakın olursa ne sorulduğu daha kolay anlaşılır. Örnek: 1-1912......................savaşına ..........................................ve.................... Osmanlı Devleti bu savaştan..............................
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ HATIRLATMA TİPİ SORULAR Örnek: 1-Ölçme yapabilmek için genellikle gerekli öğe.............................dir. 2-........................durumunun ölçüt olarak kullanılabilmesi için en önemli şart nedir? 3- Eşleştirmeli sorulardan ............................lar büyükten küçüğe doğru sıralanmalıdır.
YANLIŞ HAZIRLANMIŞ HATIRLATMA TİPİ SORULAR Örnek: 4-.................tarihinde,.................................in önderliğinde İstanbul fethedilmiştir. 5-..........................kaldırma kuvveti, batan kısmın hacmi ................,......................çarpımına eşittir.
TEŞEKKÜR EDERİM…