Kütle Maddelerin sahip olduğu özelliklerden biri de miktarlarıdır. Her maddenin belirli miktarı vardır. Maddenin miktarı kütle olarak adlandırılır. Alışveriş yaparken meyve, sebze gibi yiyecekleri miktarına göre yani kütlelerine göre alırız. Kütle ölçü birimi olarak bazı maddeler için kilogram, bazı maddeler için gram kullanılmaktadır. Örneğin patates alırken “3 kilogram patetes” deriz. Baharat alırkaen “200 gram “ deriz. Bahri YILMAZ Fen ve Teknoloji
Kilogram, gramın bin katına eşittir Kilogram, gramın bin katına eşittir. Bu birimler sırayla “kg” ve “g” sembolleriyle gösterilir. Bu eşitliği şöyle ifade ederiz: 1 kg =1000 g Kütleyi tartı aletlerinde ölçerek tespit ederiz. Eşit kollu terazi, elektronik terazi, baskül gibi aletler kütle ölçmek için kullanılır. Elektronik terazilerde ve basküllerde kütleyi ölçülecek madde doğrudan terazinin veya baskülün üzerine konur. Katıların kütleleri bu şekilde ölçülür. Bahri YILMAZ Fen ve Teknoloji
Sıvının kütlesi= Sıvı dolu kabın kütlesi – Boş kabın kütlesi Sıvılar, içine konuldukları kaplarla birlikte tartılır. Bu durumda tartı aletinde ölçtüğümüz miktar, sıvının ve kabın toplam kütlesidir. Buna brüt kütle denir. Sıvının kütlesini bulmak için toplam kütleden kabın kütlesinin çıkarılması gerekir. Bulduğumuz sonuç bize sıvının net kütlesini verir. Sıvının kütlesi= Sıvı dolu kabın kütlesi – Boş kabın kütlesi Bahri YILMAZ Fen ve Teknoloji
Bir önceki konumuzda gaz halde bulunan havanın varlığını çeşitli örneklerle göstermiştik. Araba lastikleri, lastik top ve balon havayla doldurulur. Benzer şekilde oksijen tüpleri, doğal gaz borularının içide gaz maddelerle doludur. Gaz maddeler topumuzda, balonumuzda yer kapladığına göre gazların da kütleleri olduğunu söyleyebiliriz. Bahri YILMAZ Fen ve Teknoloji
Hacim Maddelerin kapladıkları yer onların sahip olduğu bir diğer özelliktir. Eşyalarımızı ve malzemelerimizi kullanırken kapladıkları yeri göz önünde bulundururuz. Örneğin, yiyeceklerimizi buzdolabına koyarken kaplayacağı yere göre yerleştirme yaparız. Benzer şekilde eve kanepe, koltuk gibi eşyalar alırken odaya sığıp sığmayacağını düşünürüz. Maddelerin kapladıkları yer hacim olarak adlandırılır. Madde hangi halde olursa olsun büyük veya küçük bir hacmi vardır. Bahri YILMAZ Fen ve Teknoloji
Sıvılar konuldukları kabın şeklini aldıkları için kapta kapladıkları yere göre ölçüm yapılabilir. Örneğin, süt, su, meyve suyu gibi sıvı halde bulunan maddeler, belirli hacimlerdeki kaplara konularak satılır. Günlük hayatımızda sıvı maddelerin hacimlerini ölçmek için dereceli kaplar kullanılır. Hacim birimleri litre ve mililitre ile ifade edilir. Bu birimler sırasıyla “L” ve “mL” sembolleri ile gösterilir. Litre, mililitrenin 1000 katına eşittir. 1L=1000mL Bahri YILMAZ Fen ve Teknoloji
Bir katının hacmini doğrudan dereceli veya ölçülü kaplara koyup ölçemeyiz. Çünkü katı maddeler sıvılar gibi kabın şeklini almazlar. Katı maddelerin hacmi, içine batacakları bir sıvı yardımıyla ölçülür. Katı madde sıvı içine konulduğunda, sıvı seviyesinde katı maddenin hacmi kadar artış olur. Çünkü iki madde aynı anda aynı yeri kaplamaz . Bu nedenle sıvı seviyesindeki bu artış katı maddenin hacmi kadardır. Bahri YILMAZ Fen ve Teknoloji