Özel Gereksinimi Olan Çocuklar ve Özel Eğitim Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde özel gereksinimi olan çocuklar “özel eğitim gerektiren birey” terimi altında “Çeşitli nedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitim yeterlikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren birey” olarak tanımlanmaktadır.

YETERSİZLİK Özel gereksinimi olan çocukların çoğu çeşitli yetersizlikler gösterir. Yetersizlik, bir şeyi yapmada yeterli olmamayı, belirli bir şekilde davranmada sınırlı kapasiteyi tanımlamaktadır. Daha kısa bir deyişle yetersizlik, bireyin işlevlerini yerine getirememesi durumudur. Birey, yetersizliğine bağlı olarak çoğu kimsenin duyduğu gibi duymayabilir, gördüğü gibi görmeyebilir, öğrendiği gibi öğrenmeyebilir. Yetersizliği olan çocuklar terimi, üstün zekalı ya da yetenekli olan çocukları kapsamamaktadır. Bu yönüyle özel gereksinimi olan çocuklar teriminden daha sınırlı bir anlam taşımaktadır.

ENGEL Engel, yetersizliği ya da özürü olan bireyin çevreyle etkileşiminde karşılaştığı problemi tanımlamaktadır. Yetersizlik bazı ortamlarda engele yol açabilir, bazı ortamlarda yol açmayabilir. Bir bacağında protez olan çocuk spor ya da oyun alanında problem yaşarken, sınıfında hiçbir problemle karşılaşmayabilir. Zeka geriliği (yetersizliği) gösteren bir çocuk okulda akademik çalışmalarda ciddi problemlerle karşılaşırken okul dışında önemli bir problemle karşılaşmayabilir.

SÜREÇ ZEDELENME / SAPMA Görme/İşitme organında , MSS’de ya da vücudun bir organında YETERSİZLİK Duyusal analiz-algılama-anlamlandırma-çözümleme-fiziksel yetersizlikler ÇEVREYLE ETKİLEŞİM Okuma yazmaya ilişkin etkileşime girme ÇEVRENİN BEKLENTİLERİ Çevrenin sunduğu yazılı materyallerin anlamlandırılması iletişim kurma gereksinimi BEKLENTİLERİ KARŞILAYAMAMA Çevrenin sunduğu yazılı materyalleri anlamdıramama- çözümleyememe-iletişim kuramama

Yetersizliğin engele dönüşmesi önlenebilir mi? Evet önlenebilir. Bunun başlıca iki yolu vardır: Özel eğitim yoluyla yetersizliği olan çocuğa bilgi ve beceri kazandırılması. Çevrenin yetersizliği olan çocuğun yaşayabileceği hale getirilmesi.

SINIFLANDIRMA Zeka geriliği Öğrenme güçlükleri Duygu ve davranış bozuklukları İleri derecede ve çoklu yetersizlikler İşitme güçlükleri İletişim bozuklukları Görme yetersizlikleri Beden ve sağlıkla ilgili yetersizlikler Üstün zekalı ve üstün yetenekliler

Ne kadar özel gereksinimi olan çocuk vardır? Dünya Sağlık Örgütü’ne göre özel gereksinimi olan bireylerin genel nüfus içerisindeki oranı, gelişmiş ülkelerde %10 gelişmekte olan ülkelerde %12’dir. Okul çağı dikkate alındığında, okulla ilgili problemler nedeniyle bu oranların daha yüksek olması beklenmektedir. Nitekim İngiltere’de okul çağı nüfusuna ilişkin yapılan tahminler %20’ye, Amerika’da %28’lere ulaşmaktadır.

TANILAMA – DEĞERLENDİRME TANILAMA: Bireyin özürüne ad koyma, derecesini ve bireyin bundan etkilenme durumunu belirlemektir. Bunları ortaya çıkarmak için bir süreç içinde yapılacak etkinlikleri içerir.Ö.E.M.Ç.’ların Ö.E. hizmetlerinden faydalanmalarının önkoşulunu oluşturur, ayrıca Ö.E. hizmetlerinin niteliğini belirler. DEĞERLENDİRME: Özel eğitim açısından daha kapsımlı bir süreçtir. Ö.Ç. için bir karar verme amacıyla ilgili bilgilerin toplanması, biraraya getirilmesi, mevcut durumun ortaya çıkarılması, bireyin uygun bir programa yerleştirilmesi, uygun öğretim amaçlarının belirlenmesi ve bu amaçların değerlendirilmesine ilişkin var olan süreçlerin tümüdür. Dolayısıyla gerek SINIFLAMA gerekse TANILAMA Ö.E.’de “değerlendirme”nin işlevleri arasında yer alır.

Değerlendirme sürecinde kimler yer almalıdır? GENEL VE ÖZEL EĞT. ÖĞRETMENİ- OKUL PSİKOLOĞU- UZMANLAR- TERAPİSTLER VE ÖĞRENCİNİN EĞT. PROG. İLE İLGİLİ TÜM BİREYLERİ KAPSAMALIDIR. KESİN BİR AMACI OLMALI ve EĞT. STRATEJİLERİNİN ELVERDİĞİ ÖLÇÜDE BİREYSEL OLMALIDIR. Tanıma Modelleri : 1- TIBBİ TANIMA MODELİ, (Psikometrik) 2- EĞİTSEL TANIMA MODELİ.

ÖZEL EĞİTİM NEDİR? Özel gereksinimi olan bireylerin bağımsız yaşama olasılığını en üst düzeye çıkarmayı hedefleyen bireysel olarak planlanan, sistematik olarak uygulanan ve dikkatli bir biçimde değerlendirilen öğretim hizmetlerinin bütünüdür.

Özel Gereksinimi Olan Öğrencilerin Eğitim Gördükleri Ortamlar

Özel eğitimin bir müdahale olarak işlevleri nelerdir? Önleyici: Olası problemlerin ciddi bir yetersizliğe dönüşmesinin kontrol altına alınması. İyileştirici: Yetersizliğin öğretim ya da eğitim yoluyla üstesinden gelinmesi. Ödünleyici: Bireye yetersizliğiyle baş etmede yeni yolların sunulması.

Özel eğitimin günümüzdeki öncelikli konuları nelerdir? En az kısıtlayıcı ortamlar. Erken Müdahale. Yetişkinliğe Geçiş. Özel eğitim-genel eğitim ilişkisi.