4 5 4 S a y ı l ı K A R A K A Y A T a r ı m K r e d i K o o p e r a t i f i

FINDIK ZARARLILARI

FINDIK KURDU (curculio nucum L.)

Fındık Kurdu-Ergin

Fındık Kurdu-Larva

Fındık Kurdu-Ergin

Fındık Kurdu-Larva Zararı

Fındık Kurdu-Larva Çıkışı

Fındık Kurdu-Pupa

Fındık Kurdu (curculio nucum L.) Fındığın ana zararlısıdır. -Beslenme ve yumurta koyma yoluyla meyvelerde zararlı olan bir böcektir. Kabuk içindeki yumuşak etli kısımla beslenir. Yılda 1 döl verir, kışı toprakta geçirir ve çıkışını 3 yılda tamamlar. İlk erginler Mart başında görülür, Nisan sonu itibarıyla ergin çıkışı tamamlanmış olur.Ergin ömrü 3 ay kadardır. 16 C altında fazla aktif değildir. 20 C’nin altında uçamazlar ve aynı ocakta beslenirler. Meyveler mercimek iriliğine geldiği dönemde zararına başlar. Meyve normal iriliğine gelene kadar beslenmek suretiyle Sarı Karamuk, normal iriliğinde Kara Karamuk, yumurta bırakmak suretiyle delik fındık oluşumuna sebep olurlar. Bir çift fındık kurdu emgi yaparak 160 meyveye zarar verir. Haziranda yumurtlamaya başlayan dişi böcek tek tek 42 meyveye yumurta bırakır. Olgunlaşan yumurtadan çıkan larva meyvenin etli kısmıyla beslendikten sonra meyve kabuğunu delerek toprağa iner. Fındık kurdunun etkin doğal düşmanları yoktur.

Kimyasal mücadele: - Fındık Kurdu mücadelesinde amaç meyveleri zararlıdan korumaktır. Bunu için erginlerin zarar yapmaya başladığı dönemde (bahçedeki hakim çeşitlerin yarıdan fazlası mercimek iriliğini aldığı dönem) bahçeleri ilaçlı bulundurmak gerekir. - Belirlenen zamanda ve tavsiye edilen dozla 1 defa yapılan ilaçlama yeterli olmaktadır. - Mücadelede su ile karıştırılıp atılan (WP veya EC) ilaçlar tercih edilmelidir. Bu ilaçlar toz ilaçlara oranla daha etkili ve ekonomiktir. - Mücadele 10 gün içinde bitirilmeli. - Şayet toz ilaç kullanılıyorsa sabah erken çiğ kalkmadan veya akşam üzeri uygulanmalı. - Su ile atılan ilaçlar ise yağmurlu günler ve aşırı sıcak öğle saatleri dışında uygulanmalıdır. - Sulu ilaçlarda dekara tavsiye edilen doz atomizör kullanılacaksa 10-12 lt. suyla, Pülverizatör kullanılacaksa 30 lt.su ile atılmalıdır. - Toz ilaçlar tozlayıcılarla dekara 3 kg. dozunda atılmalıdır.

Mücadelede Kullanılan İlaçlar ve Dozları İlacın Etkili Maddesi Dekara Dozu Methiocarb 50 WP 100 gr. Carbosülfan 25 EC 125 cc. Carbaryl 85 WP 150 gr. Lambda-Cyhalothrin 5 EC 50 ml. Carbaryl 48 EC 200 ml. Benfuracarb 200 EC 150 ml. Furathiocarb 400 EC 60 ml. Thiacloprid 25 ml. Indoxacarb 45 cc. Methiocarb % 2 Toz 3 kg. Carbosülfan % 2 Toz 3 kg. Carbaryl % 5 Toz 3 kg.

FINDIK FİLİZ GÜVESİ (Gypsonoma dealbana Fröhl)

Fındık Filiz Güvesi-Ergin

Fındık Filiz Güvesi-Ergin

Fındık Filiz Güvesi-Larva

Fındık Filiz Güvesi-Pupa

Fındık Filiz Güvesi (Gypsonoma dealbana Fröhl) Özel bir fındık zararlısıdır. Batı Karadeniz fındıklarında daha yoğundur. İlk kelebekler Mayıs sonlarında çıkar. Larvaların ilk zararı temmuz ayında yapraklarda görülür. Larva orta damarda bir galeri açar ve beslenemediği zaman orada gizlenir. Sonbaharda larvalar erkek organlara göz diplerine ve kozalaklara geçerler. İki erkek organı ağlarıyla birbirine birleştirerek aralarında koyu renk pisliklerle karışık bir kabarıklık meydana getirir. Kemirilen erkek organlar gelişemediği için kıvrılır. Mart aylarında kozalaklarda beslenenler dışındaki bütün larvalar, sürgünlerin dip muhafaza yaprakları arasında ördükleri kabarık ağ içerisinde bulunurlar. Henüz gelişmekte olan sürgünler hücuma uğrayınca kururlar, fakat ağ ile dala yapıştırılmış olduklarından düşmezler Böyle göz ve sürgünler koparılınca ortada larva giriş deliği görülür. Sürgünler gelişince larvalar sürgün özünden uca doğru galeri açarak sürgün uçlarının kurumasına sebep olurlar. Bir larva 5 ayrı sürgünü kurutabilir.

Kimyasal mücadele: - Tüm fındık alanlarında yaygın olan ve 2-3 yılda bir salgın yapan bu zararlı üründe % 30 azalmaya neden olabilir. - İlaçlı mücadele için mutlaka bir ön sayım yapılmalıdır. Bunun için Büyüklüğü 1-10 dekar olan bahçelerde 10 ocak, 10-30 dekar olan bahçelerde 20 ocak işaretlenir. Bu ocakların alt-orta-üst kısımlarından rastgele toplanan 100 yapraktaki beslenme arazları sayılır. Zararlılık eşiği 100 yaprakta 15 veya daha fazla olduğunda mücadeleye karar verilir. - Fındık Filiz Güvesi mücadelesinde amaç özellikle ilkbaharda yeni sürgünlerdeki zararını önlemektir.Bu nedenle hasattan sonra yapraklarda orta damarla yan damarın meydana getirdiği üçgen içinde larvaların beslenme arazları iyice belirginleşince mücadeleye başlanmalı, Eylül sonlarına kadar ilaçlama bitirilmelidir. - Mücadelede atomizör kullanılacaksa ocak başına en az 1 litre su hesaplanmalıdır. - Mücadelede başarı, bütün yaprakların ilaçla kaplanmasıyla mümkündür.

Mücadelede Kullanılan İlaçlar ve Dozları İlacın Etkili Maddesi Dekara Dozu Parathion Methyl 36 EC 200 ml. Diazinon 20 EM 300 ml. Malathion 20 EM 700 ml. Azınphos Methyl 20 EC 300 ml. Carbosülfan 25 EC 100 ml.

FINDIK KOZALAK AKARI (Eriophyes avellanae Nal.)

Fındık Kozalak Akarı Zararı

Fındık Kozalak Akarı Zararı

Fındık Kozalak Akarı Zararı

Fındık Kozalak Akarı (Eriophyes Avellnanae Nal.) Gözle görülemeyecek kadar küçük havuç şeklinde beyaz renkli örümcektir(Akar). Zararlı kışı kozalaklar içerisinde geçirir ve yılda bir çok döl verir. Mart sonlarında tam olarak gelişip açılan ve dışı yeşil, içi sarımsı yeşil ve kırmızı renk alan bu kozalaklardan nimfler göçe başlarlar. Göç nisan ve mayısta olur. Yaprak saplarının diplerinde oluşan ve ertesi yıl sürecek olan gözlerin içerisine girer. Nisan ortalarında başlayan bu olay sonucu oluşan kozalaklar Ağustosta nohut iriliğine ulaşır. - Sürgün yada meyve verecek bu gözlerin zarar görmesiyle bitkide gelişme engellenir ve verim azalır. En çok sürgün ucundan kozalak oluşturur. Genel olarak her üç sürgünden biri meyve sürgünüdür.

- Yapraksız dönemde kozalakların toplanıp imha edilmesi, yoğunluğun Kültürel Önlemler: - Yapraksız dönemde kozalakların toplanıp imha edilmesi, yoğunluğun azaltılması yönünden önemlidir. Kimyasal Mücadele: - İlaçlı mücadele için mutlaka bir ön sayım yapılmalıdır. Bunun için Büyüklüğü 1-10 dekar olan bahçelerde 10 ocak, 10-30 dekar olan bahçelerde 20 ocak işaretlenir. Her ocağın birer dalında ortalama beş kozalak varsa ilaçlamaya karar verilir. - İlaçlı mücadeleye kozalakların açılıp akarların yeni tomurcuklara girmeye başladığı, yeni sürgünler üzerinde dipten itibaren üçüncü yaprak, uçtaki yaprakçık grubundan ayrılıp arkaya devrildiği zamanda başlanmalı.Bu dönem Nisan ortalarına tesadüf eder. - Mücadelede atomizör kullanılacaksa ocak başına en az 1 litre su hesaplanmalı. - Mücadelede başarı, bütün yaprakların ilaçla kaplanmasıyla mümkündür.

Mücadelede Kullanılan İlaçlar ve Dozları İlacın Etkili Maddesi Dekara Dozu Endosülfan 35 WP 300 gr. Endosülfan 36 EC 300 ml. Omethoate SL 50 150 ml. Methidathion 40 EC 150 ml.

DALKIRAN (Xyleborus dispar F.)

Dalkıran Larva Pupa Ergin

Dalkıran-Ergin (Erkek)

Dalkıran-Ergin(Dişi)

Dalkıran-Galeri

Dalkıran Galeri Deliği

Dalkıran (Xyleborus dispar F.) Kışı galeriler içinde geçirir. Dişileri kanatlıdır. Haziran ortalarından sonra sıcaklık 22-24 C olunca dişiler sağlıklı dallarda yeni galeri açmaya başlarlar. Çiftleşme galeri içinde veya dışarıda olabilir. Galeride on dişiye karşılık bir erkek böcek bulunur. Dişiler yeni açtıkları galerilere ortalama 50 yumurta bırakır. Genellikle bir sürgün dibinden 2mm çapında yuvarlak delik açarak dala giren böcek, kambium dokusunun 2mm kadar altında yıllık halkalarını takip eden galeri açar. Dişiler açtıkları galerilere başlarında taşıdıkları Ambrosia mantarını bulaştırır. Yumurtadan çıkan larvalar bu mantarlarla beslenirler. Kuru dallarda galeri açmaz ama yaşamını sürdürebilirler. Ergin dişiler 0,8-7cm kalınlıktaki ağaç gövde ve dallarında sürgün dibinden galeri açarlar.Bir galeri sisteminde 1-8 dik galeri bulunur. - Genel olarak 2-3cm kalınlıktaki dalları 1 galeri kurutabilmektedir. Galeri yeri kapatılamadığından buradan bitkinin öz suyu dışarı aktığından ağaç zayıflamakta, verim düşmektedir. - Dalkıran genellikle zayıf bahçelerde faaliyet gösterir.

Kültürel Önlemler: - Galerili ve bulaşık dalların Sonbaharda mutlaka bahçeden çıkarılması gerekmektedir. - Güçlü bahçelerde daha az zararlı olduğundan, bahçenin gübreleme yönünden eksiğinin mutlaka giderilmesi gerekmektedir. Kimyasal Mücadele: - İlaçlı mücadelede amaç ergin dişilerin yeni galeri açmasını önlemek olduğundan Haziran ayının ikinci yarısında ilk galerinin görülmesiyle 1. ilaçlama, bundan 15 gün sonra da 2. ilaçlama yapılmalıdır. - Mücadelede başarı için ocak başına 1 litre ilaçlı suyla ocakların kök boğazından 0,8 cm kalınlıktaki sürgünlere kadar iyice ıslanması

Mücadelede Kullanılan İlaçlar ve Dozları İlacın Etkili Maddesi Dekara Dozu Carbaryl 85 WP 150 gr. Azınphos Methyl 25 WP 300 gr. Cinsel Çekici Tuzak Kullanma kılavuzundaki şekilde kurulan tuzaklar Zararlının çıkış yoğunluğunun en fazla olduğu Haziran sonlarında dallar yerden 1-1,5 m yüksekliğe asılır. Levhanın altındaki şişeye yarım litre mahlül konulur. Tuzaklar haftada bir kontrol edilir. Tuzağa yakalanmış böcekler temizlenir. Şişedeki mahlül aynı oranda tazelenir. Bu işlem Ağustos ayı ortalarına kadar devam ettirilir. Bulaşıklılık oranı(delikli dal/ocak) % 70-80 olan bahçelerde : 8 tuzak/da düşük olan bahçelerde : 3-4 tuzak/da

(Melolontha melolontha L.) MAYIS BÖCEĞİ (Melolontha melolontha L.)

Mayıs Böceği-Yumurta

Melolontha melolontha Mayıs Böceği-Larva

Mayıs Böceği-Larva

Mayıs Böceği-Pupa

Mayıs Böceği-Ergin

Mayıs Böceği-Ergin

Mayıs böceği (melolontha melolontha L.) -Erginler 2.5 - 3 cm boyunda genellikle kızıl kahverengi görünüştedir. -İlkbaharda havaların ısınması ile genellikle nisan ve mayıs aylarında erginlerin önce erkekleri sonra dişileri topraktan çıkar. Güneş battıktan sonra uçarak ağaçlar üzerine konar yaprak ve çiçeklerle beslenir. Dişiler çiftleştikten sonra yumurtalarını özellikle 2 - 3 yıl işlenmemiş ve üzeri hafif otlarla kaplı bahçelerde toprağın 15 - 25 cm derinine 25 - 30' luk gruplar halinde bırakır. Bir dişi ortalama 60 yumurta bırakır. Çıkan larva toplu yaşayıp ot köklerini kemirir. Sonbaharda kışı geçirmek için toprağın derinliklerine iner. -Erginler yaprak ve çiçek üzerinde beslenerek zarar yapar. Yoğun olarak bulundukları zaman meyve ve orman ağaçlarını yapraksız kalabilir. Larvalar fındık ağaçlarının 1 cm çapına kadar olan kökleri kolayca koparıp fındık ocaklarında uç kurumalarına daha sonrada ana dalların kurumasına neden olur.

Kültürel önlemler -Erginler görüldüğü zaman toplanıp öldürülmelidir. Eğer 1 metre karede 3 veya daha fazla larva varsa mücadele yapılmalıdır. Kimyasal Mücadele: -Eylül başından ekim ayı ortasına kadar ilaçlı mücadele yapılabilir. İlaçlar bahçıvan süzgeci veya pülverizatör ile toprağa atıldıktan sonra toprak işlenerek 20 cm derine kadar karıştırılmalıdır.

Mücadelede kullanılacak ilaçlar ve dozları İlacın etkili maddesi Dekara Dozu -Endosulfan 350 g/l EC 8 ml Chlorpyrifos %25 WP 15 g

FINDIK KAHVERENGİ KOŞNİL (Parthenolecanium corni)

Kahverengi Koşnil-Ergin

Kahverengi Koşnil-Ergin

Fındık Kahverengi Koşnil (Parthenolecanium corni) -larva ve erginleri yaprak ve sürgünlerde emgi yaparak beslenir. -çıkardığı tatlı madde ile fumajine neden olur. Böylece bitkilerin zayıflamasına, verimin düşmesine ve yoğun bulaşmalara dal kurumalarına neden olarak önemli zararlara neden olurlar.

Kimyasal mücadele: -toplam 30 sürgünün her birinde ortalama 5 canlı koşnil varsa o bahçede ilaçlamaya kara verilir. -zararlının hareketli ve 1. dönem genç larvalarına karşı mücadele yapılır. Bu amaçla yumurta açılımının tamamlanmasına yakın, haziran sonlarında ilaçlama yapılabilir. -Doğada doğal düşmanların mevcut en önemlisi verticillium mantarlarının olduğu bahçelerde ilaçlamaya gerek yoktur.

Mücadelede kullanılan ilaçlar ve dozları: İlacın etkili maddesi Dekara dozu Omethoate 500 g/l SL 150 ml Azinphos-methyl 200 g/l EC 150 ml Carbaryl %85 WP 150 g

FINDIK KOKARCASI (Palomena prasina L.)

Fındık Kokarcası-Ergin

Fındık Kokarcası-Yumurta Paketi

Fındık Kokarcası-Ergin

Fındık Kokarcası-Larva Çıkışı

Fındık kokarcası (palamena prasina L.) Ergin ve nimfler fındık meyvelerinde emgi yapmak suretiyle zararlı olurlar. Normal iriliğe ulaşıncaya kadar geçen sürede zarar gören meyveler sarı karamuk, normal iriliğe ulaştıktan iç dolduruncaya kadar geçen dönemde zarar gören meyveler ise kara karamuk olurlar. Meyvelerin yeni iç doldurduğu dönemde emilmesi ile bulaşık ve yer yer çöküntülü olan şekilsiz içler oluşur. Ergin ve nimfler olgunlaşmakta olan meyveler üzerinde beslenerek dış satım yönünden önemli olan lekeli iç tipi zararı oluştururlar.

Kimyasal mücadelesi: 10 ocakta ortalama 1 veya daha fazla  kışlamış ergin bulunan bahçelerde fındık kurduna karşı kullanılan ilaçlardan biri kullanılabilir. Kışlamış erginlerin çıkışı Nisan ayı ortalarından  itibaren en yüksek noktaya ulaşır. Bu tarihten itibaren kışlamış erginlere karşı ilaçlı mücadele yapılabilir. Ancak bu dönem fındıklarda en önemli zararlı olan fındık kurdu mücadelesine denk geldiğinden her iki zararlıya karşı etkili olabilecek bir ilaç kullanılabilir. Ayrıca Haziran ayı  başından itibaren doğrudan bu zararlıyı hedef alan ikinci bir ilaçlama  yapılabilir.

Mücadelede kullanılan ilaçlar ve dozları İlacın Etkili Maddesi Dekara Doz Methiocarb % 2 toz 3 kg / da Dioxicarb % 50 WP 100g/l Carbosulfan 250 g/l EC 125ml/da

(Anoplus roboris Sufr.) FINDIK YAPRAK DELENİ (Anoplus roboris Sufr.)

Larvanın Yapraktaki Zararı Fındık Yaprak Deleni Larvanın Yapraktaki Zararı

Erginin Yapraktaki Zararı Fındık Yaprak Deleni Erginin Yapraktaki Zararı

Fındık yaprak deleni (anoplus roborissufr.) İlkbaharda erginler genç yapraklarda çok sayıda küçük delikler açar. Erginler yumurtalarını damarlar üzerine koyduğundan damarlarda kırılmalara ve gelişme bozukluğuna neden olur. Larvalar ilkbahar döneminde genç yaprakların epidermisleri altında galeri açarak beslenirler. Yapraklar gelişince bu galeriler genişler ve yırtılmalar meydana gelir.

Mücadelede kullanılan ilaçlar ve dozları Kimyasal mücadelesi Ocak başına 5 ergin yada 100 darbede 50 ergin düşen bahçelerde, ilkbaharda Mart sonlarında ilaçlama yapılmalıdır. Mücadelede kullanılan ilaçlar ve dozları İlacın etkili maddesi Dekara dozu Carbaryl % 85 WP 150 g Endosülfan % 32.9- 360 g/l WP/EC 300g/ml Omethoate 500 g/l SL 300ml

UÇKURUTAN (Oberea linearis L.)

Fındık Teke Böceği(Uçkurutan)-Ergin

(Uçkurutan)-Larva Zararı

Fındık Teke Böceği(Uçkurutan)-Larvanın Sürgündeki Zararı

Fındık teke böceği, uçkurutan (Oberea linealis L.) -Bir iki yıllık genç sürgünlerin özünde beslenen larvalar uzunluğuna galeriler açarak sürgünlerin kurumasına neden olur. -Karadeniz bölgesinde sahil kesimindeki fındıkların büyük bir bölümünde yaygındır.

İlaçlı mücadelesi: Kültürel önlemler: -Genç sürgünlerde kurumaların iyice belirdiği temmuz ortalarından yaprak dökümüne kadar olan süre içinde, kurumakta olan tüm uç sürgünler bir budama aletiyle kesilerek yakılmalıdır. İlaçlı mücadelesi: -10 ocağın tüm sürgünleri kontrol edilmeli ve bir ocakta ortalama 5ten fazla zararlı sürgün varsa orada ilaçlama yapılmalıdır. -ilaçlama çıkan erginlerin yumurta bırakmasını önlemek amacıyla Mayıs ayı ortalarından itibaren yapılabilir. Ancak bölgelere göre değişim olabileceğinden ergin çıkışları izlenerek çıkış başlamasından sonra ilaçlamaya geçilmelidir.

Mücadelede kullanılacak ilaçlar ve dozları: İlacın etkili maddesi Dekara dozu Carbaryl %5 toz 3-3,5 kg Dioxacarb %50 WP 100g Methiocarb %50 WP 150g

Fındıkta Bakteriyel Yanıklık Hastalığı

Bakteriyel Yanıklık

Bakteriyel Yanıklık

Fındıkta Bakteriyel Yanıklık Hastalığı -Bu hastalık fındık bitkisinin tomurcuk, yaprak, dal, gövde, ve ara sıra meyve ve zürufda da zarar yapar. -Hastalanan tomurcuk kahverengine döner. Yaprak, züruf ve meyvelerde küçük kahverenkli lekeler oluşur. Lekeli yaprakların zamanla kahverengine dönerek sürgünlerinde kurumasıyla; dal ve sürgünlerin adeta ateşte kavrulmuş bir hal almasına, ayrıca dallarda da yaralar oluşturarak ocakların kurumasına neden olur. - Hastalık sebebi olan bakterinin esas belirtileri kabukla odun tabakası arasında görülür. Hasta dalların dışındaki kabuk kısmı kesilerek kaldırıldığında iç kısımdaki dokuların küçük lekeler şeklinde kırmızımtırak- kahverengine dönüştüğü görülür.

Kültürel önlemler: -Toprağı tahlil ettirip ona göre gübreleme yapılmalıdır. -Ocaklar sık dikilmemelidir. -Hastalıklı sürgün ve dallarda, kurumanın olduğu noktadan itibaren 2-3cm aşağıdan kesilip yakılmalıdır. -Budama sonbaharda yapılmalıdır. Bahçede hastalıkla bulaşma yağmur, yağmurla beraber esen rüzgar, budama aletleri, bahçede hayvanların otlatılması sırasında dallara sürtünmesiyle bitkinin yarık ve çatlak yerlerinden olmaktadır. Bu duruma meydan verilmemeye çalışılmalıdır.

Kimyasal mücadele: Hastalıklı bahçede iyi bir temizlik yapılıp, hastalıklı dallar imha edildikten sonra ilaçlı mücadele etkili olmaktadır. Birinci ilaçlama: Fındık hasadından sonra sonbahar yağmurları başlamadan önce yapılır. ikinci ilaçlama: yaprakların ¾ ünün döküldüğü zaman yapılır. üçüncü ilaçlama: ilkbaharda tomurcukların patlamaya başladığı bir zamanda yapılır. İlaçlamada %1 lik bordo bulamacı kullanılır.