TÜRKİYE’DE ve DÜNYA’DA AYÇİÇEĞİ TOHUMU ADNAN TEKÇE GENEL MÜDÜR

TÜRKİYE YILLIK BİTKİSEL YAĞ TÜKETİMİ YAKLAŞIK 1 TÜRKİYE YILLIK BİTKİSEL YAĞ TÜKETİMİ YAKLAŞIK 1.05 MİLYON TON OLUP, TÜKETİCİ TERCİHİNDEKİ % 85’LİK PAYI İLE AYÇİÇEK YAĞI (YAKLAŞIK 900 BİN TON) DİĞER BİTKİSEL YAĞLARA GÖRE (MISIR, PAMUK, FINDIK, KANOLA, PALM, SOYA VS) EN FAZLA TÜKETİMİ YAPILAN BİTKİSEL YAĞ ÜRÜNÜDÜR. TÜRKİYE’DE KİŞİ BAŞINA TÜKETİLEN RAFİNE AYÇİÇEK УAĞ MİKTARI ORTALAMA 12 LT’DİR.

TÜRKİYE BİTKİSEL SIVI YAĞ TÜKETİMİ ( 1.000 ton) Kaynak: BYSD, Trakya Birlik. USDA

TÜRKİYE YAĞLI TOHUM ÜRETİMİ YILLIK 2,4 MİLYON TON CİVARINDA OLUP, YAĞLIK AYÇİÇEĞİ; TÜKETİMDEKİ TERCİH ORANI VE YÜKSEK YAĞ RANDIMANI (% 40 – 45) İLE EN ÖNEMLİ VE EN ÇOK ÜRETİLEN YAĞLI TOHUM OLMA ÖZELLİĞİNE SAHİPTİR.

TÜRKİYE YAĞLI TOHUM ÜRETİMİ ( 1.000 ton) Kaynak: BYSD, Trakya Birlik. USDA

2014 /2015 SEZONU TÜRKİYE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ EKİMLERİ; 530 BİN HEKTAR SEVİYELERİNDE GERÇEKLEŞMİŞTİR. ( 2013 / 2014; 690 bin hektar ) BÖLGE EKİM ALANI (1.000 hektar)(2013/14) EKİM ALANI (1.000 hektar)(2014/15)* TRAKYA 340 315 İÇ ANADOLU 160 75 KARADENİZ 80 50 ÇUKUROVA 65 55 GÜNEY MARMARA 30 27 DİĞER (GAP, EGE vb) 15 8 *Tahmin

2012/2013 İŞ YILINDA AYÇİÇEĞİ FİYATININ 1. 500 -1 2012/2013 İŞ YILINDA AYÇİÇEĞİ FİYATININ 1.500 -1.550 TL/TON REKOR FİYATLARA ULAŞMASI İLE EKİMİ CAZİP HALE GELEN VE EKİM ALANLARININ 700 BİN HEKTAR SEVİYELERİNE YÜKSELMESİYLE 2013/2014 İŞ YILINDA 1.450 BİN TON REKOLTEYE ULAŞAN AYÇİÇEĞİ ÜRETİMİ, FİYATLARIN SÖZ KONUSU İŞ YILININ HASAT DÖNEMİNDE 1.000 TL/TONUN DAHİ ALTINA İNMESİYLE CAZİBESİNİ YİTİRMİŞTİR. YUKARIDAKİ TABLODA DA GÖRÜLDÜĞÜ GİBİ EKİM ALANINDA CİDDİ BİR AZALMAYA SEBEP OLMUŞ VE 2014/2015 İŞYILINDA TÜRKİYE TOPLAM EKİM ALANI 530 BİN HEKTARA DÜŞMÜŞTÜR.

2014/ 2015 SEZONU TÜRKİYE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ ÜRETİMİNİN; EKİM ALANLARINDAKİ CİDDİ AZALIŞA RAĞMEN, ÖZELLİKLE TRAKYA’DA YAŞANAN OLUMLU HAVA ŞARTLARINA BAĞLI OLARAK 1.150 – 1.200 BİN TON ( 2013 / 14, 1.450 BİN TON) SEVİYELERİNDE GERÇEKLEŞMESİ BEKLENMEKTEDİR.

TÜRKİYE AYÇİÇEK TOHUMU EKİM ALANI, ÜRETİM ve VERİM DURUMU YILLAR EKİM ALANI (Ha) ÜRETİM (Ton) VERİM (Ton/ Ha) 2004/05 420.000 760.000 1,80 2005/06 427.000 800.000 1,87 2006/07 500.000 950.000 1,90 2007/08 470.000 700.000 1,48 2008/09 490.000 870.000 1,77 2009/10 865.000 1,84 2010/11 475.000 1.050.000 2,21 2011/12 480.000 900.000 2012/13 600.000 1.125.000 2013/14 695.000 1.450.000 2,08

TÜRKİYE AYÇİÇEĞİ YAĞI TÜKETİMİNİN 900 BİN TON OLDUĞU DİKKATE ALINDIĞINDA, AYÇİÇEĞİ ÜRETİMİMİZİN (2013/2014 YILINDAKİ REKOR ÜRETİME RAĞMEN) YETERSİZ KALDIĞI VE AYÇİÇEĞİ ÜRETİMDE ÖNEMLİ BİR AÇIK OLDUĞU GÖRÜLMEKTEDİR. (EN AZ 1,1 - 1,2 MİLYON TON).

BU ÖZELLİĞİ İLE STRATEJİK BİR ÖNEME SAHİP OLDUĞU AÇIKÇA GÖRÜLMEKTEDİR. SÖZ KONUSU BU AÇIK YAĞLI TOHUM VE HAMYAĞ İTHALATI YOLUYLA KARŞILANMAKTA, BU ÇERÇEVEDE ÜLKEMİZ ÜRETİMİNİN YETERSİZLİĞİNİN DOĞAL SONUCU OLARAK GEREK YAĞLI TOHUM GEREKSE HAM YAĞ İTHALATINA ÖDENEN RAKAMLARIN PETROLDEN SONRA YURT DIŞINA EN ÇOK ÖDEMENİN YAPILDIĞI İTHALAT ÜRÜNLERİ OLARAK YER ALMALARINI SAĞLAMAKTADIR. BU ÖZELLİĞİ İLE STRATEJİK BİR ÖNEME SAHİP OLDUĞU AÇIKÇA GÖRÜLMEKTEDİR.

( 2012 YILI 3.66 MİLYAR, 2011 YILI 3.13 MİLYAR ) OCAK/ARALIK 2013’TE, TÜRKİYE, YAĞLI TOHUMLAR VE TÜREVLERİNİN ( MARGARİN DAHİL ) İTHALATINA 3.68 MİLYAR DOLAR DÖVİZ ÖDEMİŞTİR. ( 2012 YILI 3.66 MİLYAR, 2011 YILI 3.13 MİLYAR ) BU İTHALATLAR İÇİNDE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ, AYÇİÇEĞİ YAĞI VE KÜSPESİ’NİN PAYI İSE 1.52 MİLYAR DOLAR, YANİ % 41,3’TÜR

HAMAYÇİÇEĞİ YAĞI BAZINDA 2014/2015 SEZONU ARZ& TALEP DENGESİ TÜRKİYE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ ÜRETİMİ 1.200 BİN TON ÜLKE MAHSULÜNDEN AYÇİÇEĞİ YAĞI ÜRETİMİ 504 BİN TON TÜRKİYE AYÇİÇEĞİ YAĞI TÜKETİMİ 900 BİN TON TÜRKİYE AYÇİÇEĞİ YAĞI İHRACATI 500 BİN TON TOPLAM AYÇİÇEĞİ YAĞI İHTİYACI 1.400 BİN TON AYÇİÇEĞİ YAĞI BAZINDA AÇIK 896 BİN TON

896 BİN TON’LUK AYÇİÇEĞİ YAĞI AÇIĞININ; 700 – 750 BİN TON YAĞLIK AYÇİÇEĞİ ( ÖZELLİKLE MOLDOVA, BULGARİSTAN, ROMANYA’DAN ) VE 575 – 600 BİN TON HAM AYÇİÇEĞİ YAĞI ( ESAS İTİBARİYLE DAHİLDE İŞLEME REJİMİ KAPSAMINDA ) İTHALATLARI İLE KARŞILANACAĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR.

900 BİN TON CİVARINDA YURTİÇİ VE 500 BİN TON CİVARINDA İHRAÇ TALEBİNİ KENDİ İMKANLARI İLE KARŞILAMAK İÇİN; TÜRKİYE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ ÜRETİMİNİN, EN AZ 3.4 MİLYON TON OLMASI GEREKİR.

DÜNYA AYÇİÇEK TOHUMU ÜRETİMİ (1.ooo ton) ÜLKE 08 / 09 09 / 10 10 / 11 11 / 12 12 / 13 13 / 14 14 / 15* Ukrayna 7.020 7.300 8.000 9.500 8.070 11.040 10.300 Rusya 6.600 5.820 9.700 AB-28 6.910 7.000 6.975 8.300 7.030 8.780 7.920 Arjantin 3.250 2.650 3.665 3.780 3.260 2.400 2.700 Çin 1.750 1.650 1.710 1.700 1.780 ABD 1.555 1.380 1.241 925 1.270 920 1.100 Türkiye 850 790 1.020 940 1.450 1.150 G. Afrika 800 490 860 522 648 670 650 Hindistan 1.000 620 810 580 Kaynak: Oil World Monthly (18 Temmuz 2014) * Tahmin

2004 / 2014 YILLARI ARASI DÜNYA AYÇİÇEK TOHUMU EKİMALANI, ÜRETİM ve VERİM DURUMU GÖSTERİR TABLO ŞÖYLEDİR YILLAR EKİM ALANI ( Milyon Ha) ÜRETİM ( Milyon Ton) VERİM (Ton/ Ha) 2004/05 21,44 26,11 1,22 2005/06 23,21 30,57 1,32 2006/07 24,41 30,40 1,24 2007/08 23,54 29,32 1,25 2008/09 24,72 34,70 1,40 2009/10 24,25 33,27 1,36 2010/11 23,92 33,53 2011/12 25,83 39,48 1,53 2012/13 25,21 35,04 1,41 2013/14 25,36 41,06 1,64

AYÇİÇEĞİ EKİM ALANLARINDA VE VERİMDE YILLARA GÖRE ARTIŞ MEYDANA GELDİĞİ GÖRÜLMEKTEDİR. EKİM ALANI VE VERİMDEKİ ARTIŞA BAĞLI OLARAK DA ÜRETİMDE ARTIŞ GERÇEKLEŞMİŞTİR. YILLARA GÖRE AYÇİÇEĞİ REKOLTESİNDE GÖZLENEN ARTIŞTA, HASTALIK VE ZARARLILARA DAYANIKLI VE YAĞ VERİMLERİ YÜKSEK HİBRİT ÇEŞİTLERİN ÜRETİMİNİN YAYGINLAŞMASININ ÖNEMLİ ETKİSİ OLMUŞTUR.

ÜLKELER İTİBARİYLE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ TOHUMU İTHALATI 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 TÜRKİYE 476 704 719 844 627 570 AB/28 628 283 393 291 219 190 ABD 68 45 40 37 51 42 KANADA 23 24 33 35 25 G.AFRİKA 67 2 53 70 MISIR 11 52 82 74 RUSYA 13 28 29 30 PAKİSTAN 167 119 7 194 10 250 AVRUPA 125 103 101 93 81 DİĞER 600 333 295 293 287 449 DÜNYA 2.178 1.680 1.732 1.899 1.435 1.805

YAĞLI TOHUM ÜRETİMİNDE ÖNEMLİ ÜRETİM KAPASİTELERİNE SAHİP KARADENİZ HAVZASI ÜLKELERİNDE YAĞLI TOHUM İHRACATININ ZORLAŞTIRILIP, HAMYAĞ İHRACATINDA DÜŞÜRÜLEN VERGİLER VE BU ÜLKELERDE KURULAN YÜKSEK KAPASİTELİ TESİSLER SEBEBİYLE YAĞLI YOHUM İTHALATI ZORLAŞMAKTA OLUP, İLERİKİ YILLARDA AYNI İLGİLİ ÜLKELERİN HÜKÜMETLERİNİN KATMA DEĞERİ DAHA YÜKSEK OLAN RAFİNE YAĞ İHRACATINI TEŞVİK ETMELERİ KAÇINILMAZDIR.

YÜKSEK MİKTARDA YAĞLIK AYÇİÇEĞİ ÜRETİMİ VE DOLAYISIYLA İHRACATI YAPAN BU ÜLKELERİN AYÇİÇEĞİ İHRACATINI KISITLAMASI YERLİ KIRMA SANAYİ İÇİN HAMMADDE TEMİNİNDE BÜYÜK SORUNLARA YOL AÇACAKTIR. BU SORUNUN ÖNÜNE GEÇİLEBİLMESİ İÇİN YERLİ ÜRETİMİN ARTTIRILMASININ ÖNEMİ BİR KEZ DAHA ORTAYA ÇIKMAKTADIR.

YAĞLIK AYÇİÇEĞİ İHRACATLARI (1.000/TON) ÜLKE 08 / 09 09 / 10 10 / 11 11 /12 12 / 13 13 / 14 RUSYA 154,6 18,5 15,4 402,3 59,4 150 UKRAYNA 773,5 349,6 516 283,6 124,3 100 Kaynak; Oilworld

HAMAYÇİÇEK YAĞI İHRACATLARI (1.000/TON) ÜLKE 08 / 09 09 / 10 10 / 11 11 /12 12 / 13 13 / 14 RUSYA 834,1 502,8 280,5 1.504,7 1.088,1 1.770 UKRAYNA 2.196,5 2.551,6 2.653,9 3.454 3.119,9 3.850 Kaynak; Oilworld

YUKARIDAKİ TABLOLARDA GÖRÜLDÜĞÜ GİBİ; BAHSE KONU ÜLKELERDE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ İHRACATLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE DÜŞERKEN, HAMAYÇİÇEĞİ YAĞI İHRACATLARI SON YILLARDA YAKLAŞIK İKİ KAT ARTMIŞTIR.

TÜRKİYE İTHALAT/İHRACAT AĞUSTOS 2013 / TEMMUZ /2014 TÜRKİYE İTHALAT/İHRACAT Kaynak :TUİK

AĞUSTOS 2013 / TEMMUZ 2014 DÖNEMİNDE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ İTHAL EDİLMİŞTİR. 570.97 BİN TON YAĞLIK AYÇİÇEĞİ İTHAL EDİLMİŞTİR. Kaynak :TUİK

AĞUSTOS 2013 / TEMMUZ 2014 DÖNEMİNDE 729.12 BİN TON HAM AYÇİÇEĞİ YAĞI İTHAL EDİLMİŞTİR. Kaynak :TUİK

AĞUSTOS 2013 / TEMMUZ 2014 DÖNEMİNDE 559 bin ton RAFİNE AYÇİÇEK YAĞI İHRAÇ EDİLMİŞTİR. Kaynak :TUİK

GRAFİKLERDE DE GÖRÜLDÜĞÜ ÜZERE YAĞLIK AYÇİÇEĞİNDE İTHALATIN EN FAZLA GERÇEKLEŞTİĞİ ÜLKELER MOLDOVA, BULGARİSTAN VE ROMANYA OLURKEN, AYÇİÇEK YAĞINDA EN FAZLA İTHALAT YAPILAN ÜLKELER RUSYA VE UKRAYNA OLARAK ÖNE ÇIKMAKTADIR. RAFİNE AYÇİÇEĞİ İHRACATINDA İSE IRAK VE SURİYE EN ÖNEMLİ ÜLKELERDİR. TÜRKİYE’DEN IRAK’A YAPILAN İHRACATIN ÇOĞUNLUĞUNUN YAPILDIĞI IRAK’IN KUZEY BÖLGELERİNDE YAKLAŞIK 10 MİLYON NÜFUS OLDUĞU DÜŞÜNÜLDÜĞÜNDE KİŞİ BAŞI AYÇİÇEĞİ YAĞI TÜKETİMİ 30 LT’Yİ AŞMAKTADIR!

TRAKYA BİRLİK VE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ

SON 5 İŞ YILINDA ÜLKEMİZ ÜRETİMİ VE BİRLİĞİMİZ MÜBAYAA MİKTARINI GÖSTEREN GRAFİKTE GÖRÜLECEĞİ ÜZERE BİRLİĞİMİZ HER YIL ÜLKE ÜRETİMİNİN YAKLAŞIK % 20 -30’UNU MÜBAYAA ETMEKTEDİR. TRAKYA BÖLGESİNDE ÜRETİLEN YAĞLIK AYÇİÇEĞİNİN İSE YAKLAŞIK % 50 – 60’INI BİRLİĞİMİZ MÜBAYAA ETMEKTEDİR.

BİRLİĞİMİZ 2013/14 İŞYILI % 40 YAĞ ORANLI YAĞLIK AYÇİÇEĞİ ÜRÜNÜ İÇİN 10.09.2013 TARİHİNDE 1.170 TL/TON AVANS ALIM FİYATI VE 05.02.2014 TARİHİNDE 1.220 TL/TON KESİN ALIM FİYATI AÇIKLAMIŞTIR.

2014/2015 SEZONU YAĞLIK AYÇİÇEĞİ ALIMINA AĞUSTOS AYININ İLK HAFTASINDA BAŞLANMIŞ, 08.09.2014 TARİHİ İTİBARİYLE MÜBAYAA MİKTARIMIZ 100.000 TON’U AŞMIŞ OLUP, TOPLAM MÜBAYA MİKTARIMIZIN 320 - 350 BİN TONA ULAŞACAĞI TAHMİN EDİLMEKTEDİR.

2013/2014 KAMPANYA DÖNEMİNDE TRAKYA BİRLİK TARAFINDAN MÜBAYA EDİLEN YAĞLIK AYÇİÇEĞİNİN ORTALAMA YAĞ ORANI % 41,80 İKEN, İÇİNDE BULUNDUĞUMUZ 2014/2015 KAMPANYA DÖNEMİNDE BUGÜNE KADAR MÜBAYAA EDİLEN YAĞLIK AYÇİÇEĞİ ÜRÜNÜNÜ ORTALAMA RANDIMAN ORANI İSE YAKLAŞIK % 44’TÜR.

TRAKYA, KARADENİZ VE İÇ ANADOLU BÖLGELERİNDE AYÇİÇEĞİ HASADI DEVAM ETMEKTE OLUP; KARADENİZ BİRLİK 1.220 TL/TON KONYAŞEKER 1.300 TL/TON (%44 RANDIMANLI) 1.220 TL/TON (%40 RANDIMANLI) AVANS ALIM FİYATI AÇIKLAMIŞTIR.

HALİ HAZIRDA YAĞLIK AYÇİÇEĞİ (%40 randımanlı ) EDİRNE TİCARET BORSASI’NDA ;1.144 TL/ton UZUNKÖPRÜ TİCARET BORSASI’NDA ;1.160 TL/ton BANDIRMA TİCARET BORSASI’NDA ;1.150 TL/ton ESKİŞEHİR TİCARET BORSASI’NDA ;1.130 TL/ton ÇORUM TİCARET BORSASI’NDA ;1.135 TL/ton FİYATLARDAN İŞLEM GÖRMEKTEDİR.

BİRLİĞİMİZ YÖNETİM KURULUNCA 05. 09 BİRLİĞİMİZ YÖNETİM KURULUNCA  05.09.2014 TARİHİNDE AYÇİÇEĞİ ÖN ALIM FİYATI; % 50  YAĞ ORANLI AYÇİÇEĞİ İÇİN 1,415 TL/KG, % 45  YAĞ ORANLI AYÇİÇEĞİ İÇİN 1,322 TL/KG, % 40 YAĞ ORANLI AYÇİÇEĞİ İÇİN 1,230 TL/KG, OLARAK BELİRLENMİŞTİR.    

HAMYAĞ YÜZDESİNE GÖRE ALIMLARIN ÜLKEMİZ EKONOMİSİNE VE ÜRETİCİYE SAĞLADIĞI FAYDALAR; 2007 YILINA KADAR ÜLKEMİZİN AYÇİÇEĞİ ÜRÜNÜ KALİTESİ AVRUPA VE DÜNYA ÜLKELERİNDE DÜŞÜK HAM YAĞ YÜZDELİ OLARAK KABUL EDİLMEKTE İTHALAT VE BENZERİ İŞLEMLERDE YAĞ ORANI %39 BAZ ALINARAK HESAPLANMALAR YAPILMAKTA İDİ, 2007’DEN SONRA BİRLİĞİMİZCE HAM YAĞ YÜZDESİNE GÖRE ALIMLARIN BAŞLATILMASI İLE BİRLİKTE, TOHUMLUK ÜRETİCİSİ FİRMALAR YÜKSEK YAĞ ORANLI AYÇİÇEĞİ TOHUMLUĞU ÇEŞİTLERİ ÜRETİMİNE YÖNLENDİRİLMİŞ BU SAYEDE ÜLKEMİZİN YÜKSEK HAM YAĞ YÜZDELİ AYÇİÇEĞİ ÜRÜNÜ KALİTESİ ARTIRILMIŞ HAM YAĞ AÇIĞININ AZALMASI SAĞLANMIŞ VE ÜRÜN STANDARDI AVRUPA VE DÜNYA ÜLKELERİ SEVİYESİNE ÇIKARILMIŞTIR.

BUGÜNE GELDİĞİMİZDE 90 ADET NOKTADA 12. 000 BUGÜNE GELDİĞİMİZDE 90 ADET NOKTADA 12.000.000 TL CİVARI MALİYETLE TEDARİK ETMİŞ OLDUĞUMUZ HIZLI YAĞ TAYİN CİHAZLARI İLE ÜLKE EKONOMİSİNE YUKARI DA BAHSE KONU KATKILARININ YANIN DA VARLIĞIMIZIN EN ÖNEMLİ UNSURU OLAN ÜRETİCİMİZİN ÜRÜNÜNÜN HAK ETTİĞİ KARŞILIĞI ALMASI SAĞLANARAK AŞAĞIDAKİ TABLO DA GÖSTERİLEN MEBLAĞLAR ORTAĞIMIZIN CEBİNE FAZLADAN HAM YAĞ PRİMİ OLARAK AKTARILMIŞ VE AKTARILACAKTIR.

HAM YAĞ ORANLI MUBAYAA TON İŞ YILI FİİLİ MUBAYAA TON ÜRÜN FİYATI TL/KG ÜRÜN TUTARI TL HAM YAĞ ORANLI MUBAYAA TON HAM YAĞ ORANI % FAZLADAN ÖDENEN PRİM TL 2008/2009 312.435 0,830 259.321.792 62.009 43,57 2.756.057 2009/2010 340.484 0,750 255.363.700 94.486 43,10 3.295.176 2010/2011 321.893 0,920 296.141.779 213.769 44,16 12.272.020 2011/2012 232.342 1,185 275.326.344 172.175 43,90 11.935.579 2012/2013 205.896 1,500 308.844.358 163.839 44,10 15.114.178 2013/2014 297.278 1,220 362.690.277 207.429 43,46 13.133.970 2014/2015 Tahmini 370.000.000 Ön alım fiyatı 1,230 455.100.000 314.500 45,00 29.012.625

GEÇTİĞİMİZ İŞ YILINDA YAĞLIK AYÇİÇEĞİ VE HAMAYÇİÇEĞİ YAĞI İÇ VE DIŞ PİYASA FİYATLARI İSE AŞAĞIDAKİ GİBİ OLUŞMUŞTUR.

HAMAYÇİÇEK YAĞI İÇ / DIŞ PİYASA FİYATLARI AĞUSTOS 2013 – AĞUSTOS 2014 HAMAYÇİÇEK YAĞI İÇ / DIŞ PİYASA FİYATLARI

YAĞLIK AYÇİÇEĞİ İÇ / DIŞ PİYASA FİYATLARI AĞUSTOS 2013 – AĞUSTOS 2014 YAĞLIK AYÇİÇEĞİ İÇ / DIŞ PİYASA FİYATLARI

TRAKYA BİRLİK 5 YILLIK 5 LT AYÇİÇEK YAĞI FİYATLARI

YUKARIDAKİ GRAFİKLERDEN DE GÖRÜLECEĞİ GİBİ; GEÇTİĞİMİZ 5 YILDA HAMAYÇİÇEĞİ YAĞI FİYATLARINDA GENELDE YUKARI YÖNLÜ OLMAK ÜZERE BÜYÜK DALGALANMALAR OLURKEN, RAFİNE YAĞ FİYATLARI YATAY BİR SEYİR İZLEMİŞTİR.

SORUNLAR

ÜLKEMİZ YAĞLIK AYÇİÇEĞİ ÜRETİM MİKTARININ TÜKETİM MİKTARINI KARŞILAYAMAMASI, KIRMA SANAYİNİN İTHAL ÜRÜNLERE BAĞLI OLMASI VE DÜŞÜK KAPASİTELERDE ÇALIŞMASI SEKTÖRÜN EN ÖNEMLİ SORUNUDUR. ÜLKEMİZ İÇİN SON DERECE STRATEJİK BİR ÖNEME SAHİP OLAN YAĞLIK AYÇİÇEĞİ ÜRÜNÜN EKİMİNİN CAZİP HALE GETİRİLEREK ÜRETİMİNİN ARTTIRILARAK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİN SAĞLANMASI İÇİN;

TARIMSAL DESTEKLEME KAPSAMINDA YAĞLIK AYÇİÇEĞİNE VERİLEN VE BİRLİĞİMİZİN DESTEĞİ VE YOĞUN ÇABALARIYLA 2014/2015 YILI İÇİN 30 KRŞ/KG’A YÜKSELEN PRİM DESTEĞİNİN ARTTIRILARAK DEVAMLILIĞI SAĞLANMALIDIR. AŞAĞIDAKİ YILLAR İTİBARİYLE SEYRİ GÖRÜLEN AYÇİÇEĞİ DESTEKLEME PRİMİNİN ASGARİ OLARAK DİĞER YAĞLI TOHUM BİTKİLERİ SEVİYESİNE YÜKSELTİLMESİ BÜYÜK ÖNEM TAŞIMAKTADIR.  YIL 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 AYÇİÇEĞİ 75 85 110 135 175 200 189 210 230 240 300 PAMUK 70 90 190 260 290 270 420 460 500 550 SOYA 100 115 140 220 207 275 350 KANOLA 120 130 400 ASPİR   250 450

YURTİÇİ YAĞLIK AYÇİÇEĞİ TOHUMU ÜRETİMİNİN ARTTIRILMASI, YURTİÇİ TÜKETİMİN YERLİ ÜRETİM İLE KARŞILANMASININ SAĞLANMASI İÇİN; - SADECE ARZ AÇIĞI OLAN YAĞLI TOHUM BİTKİLERİNE HEDEF ODAKLI DESTEKLEME YAPILMALIDIR. - SADECE ARZ AÇIĞI OLAN YAĞLI TOHUM BİTKİLERİNE BELİRLENECEK VERİM VE FİYAT ARALIKLARI BAZ ALINARAK FARKLI BİR DESTEKLEME SİSTEMİNE GEÇİLMELİDİR.

TÜRKİYE’DE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ EKİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN TEMİNİ AÇISINDAN, AYÇİÇEĞİ İLE BUĞDAY ARASINDAKİ FİYAT PARİTESİNİN EN AZ 1/2 HATTA 1/2,5 OLMASI GEREKİR. BU NOKTADA, YAĞLIK AYÇİÇEĞİNDE % 27, BUĞDAYDA % 130 VERGİ OLDUĞU DİKKATE ALINDIĞINDA; DTÖ’NÜN İLERİ TARIM MÜZAKERELERİNDE AYÇİÇEĞİ VE TÜREVLERİNİN HASSAS VE ÖZEL ÜRÜN LİSTESİNE ALINMASI YÖNÜNDE BÜYÜK ÇABA GÖSTERİLMELİDİR.

AYÇİÇEĞİ TOHUMUNDA YERLİ ÜRETİMİN DÜŞÜK FİYATLI İTHALATA KARŞI KORUNMASININ SAĞLANMASINI TEMİNEN 2004 YILINDA AYÇİÇEĞİ VE HAMAYÇİÇEĞİ YAĞI İTHALATLARINDA BİRLİĞİMİZ YOĞUN ÇABALARI SONUCU BAŞLAYAN REFERANS VE GÖZETİM FİYATLARI UYGULAMASI YILLAR İTİBARİYLE AŞAĞIDAKİ GİBİ OLUP, AYÇİÇEĞİ ÜRETİCİLERİ İÇİN HAYATİ ÖNEME SAHİP BU UYGULAMANIN DEVAMI BÜYÜK ÖNEM TAŞIMAKTADIR.

HAMAYÇİÇEĞİ YAĞI $/TON TARİH AYÇİÇEĞİ $/TON HAMAYÇİÇEĞİ YAĞI $/TON 23.08.2004 260 560 03.09.2008 750 1.650 06.01.2009 2.000 02.06.2009 525 1.250 15.07.2009 425 1.000 06.08.2009 13.03.2012 1.350 23.01.2013 1.450 23.08.2013 675 1.500 04.09.2014 800

HAMYAĞ İTHALAT/RAFİNE YAĞ İHRACAT (TON) İŞ YILI İTHALAT İHRACAT FARK 2011/2012 660.500 520.500 140.000 2012/2013 657.800 521.000 136.800 2013/2014 729.120 559.286 169.834 SON YILLARDA TÜRKİYE YAĞ SEKTÖRÜNÜN EN ÖNEMLİ PROBLEMLERİNDEN BİRİ DAHİLDE İŞLEME REJİMİ KAPSAMINDA İTHAL EDİLEN HAMAYÇİÇEĞİ YAĞIDIR. SON ÜÇ İŞYILI İTBARİYLE İTHALAT/İHRACAT RAKAMLARI KIYASLANDIĞINDA İTHALAT RAKAMLARININ DAHA YÜKSEK OLDUĞU DİKKAT ÇEKMEKTE OLUP, DAHİLDE İŞLEME REJİMİ KAPSAMINDA İTHALATI YAPILAN HAMAYÇİÇEĞİ YAĞININ İÇ PİYASAYA SÜRÜLMESİ YEREL YAĞLIK AYÇİÇEĞİ VE HAMAYÇİÇEK YAĞI İŞLEYEREK YURTİÇİ RAFİNE YAĞ PAZARINDA FAALİYET GÖSTEREN RAFİNATÖRLER İLE İHRACATÇI RAFİNATÖRLER ARASINDA CİDDİ BİR HAKSIZ REKABETE YOL AÇMAKTA, PİYASADA FİYATLARIN KENDİ DENGELERİYLE OLUŞMASINI ENGELLEYEREK YURT İÇİ HAMAYÇİÇEĞİ YAĞI VE YAĞLIK AYÇİÇEĞİ FİYATLARINI YUKARI YÖNLÜ HAREKETİNİ ENGELLEMEKTEDİR.

BUNUN ÖNÜNE GEÇİLMESİ İÇİN, DAHİLDE İŞLEME REJİMİ KAPSAMINDA ÖNCE İTHALAT SONRA İHRACAT UYGULAMASINA KESİNLİKLE SON VERİLMESİ, ULUSLARARASI DEVLET İHALALERİ İLE ULUSLARARASI FİRMALARIN AÇMIŞ OLDUKLARI İHALELERİ KAZANAN FİRMALARA DA ÖNCE İHRACAT SONRA İTHALAT MEVZUATININ UYGULANMASI, ÖZELLİKLE GÜNEY VE GÜNEYDOĞU BÖLGELERİMİZDEN IRAK VE SURİYE’YE YAPILAN RAFİNE AYÇİÇEĞİ YAĞI İHRACATLARININ SIKI KONTROL ALTINA ALINMASI BÜYÜK ÖNEM TAŞIMAKTADIR. DAHİLDE İŞLEME REJİMİNİN İSTİHDAM VE KATMA DEĞER GETİRİMİNİN YANINDA SEKTÖR İÇİN YUKARIDA BELİRTİLEN CİDDİ DEZAVANTAJLARI SORGULANMALIDIR.

AYÇİÇEĞİ TARIMI İÇİN ÜLKEMİZDE UYGUN EKOLOJİK KOŞULLAR OLMASINA VE POTANSİYEL ÜRETİM ALANININ 1.450.000 HA OLMASINA RAĞMEN ÜRETİM ARTTIRILAMAMAKTA VE POTANSİYEL ÜRETİM ALANININ YAKLAŞIK 650.000 HA’DAN YARARLANILABİLMEKTEDİR.  

BU SORUNUN AŞILABİLMESİ İÇİN POTANSİYEL OLARAK KARADENİZ BÖLGESİNİN İÇ KISIMLARINDA YER ALAN İLLER İLE İÇ ANADOLU BÖLGESİNDE YER ALAN KONYA, AKSARAY VE KARAMAN GİBİ İLLERİN SULANABİLEN ALANLARINDA AYÇİÇEĞİ TARIMI YAPILMASI, AYÇİÇEĞİNİN ÖZELLİKLE İÇ ANADOLU BÖLGESİNDE ŞEKERPANCARI İLE EKİM NÖBETİNE GİRMESİ,ŞEKERPANCARI EKİMİNİN SINIRLANDIRILDIĞI ALANLARDA BU BİTKİNİN YERİNE EKİLMESİ ÜLKEMİZ AYÇİÇEĞİ ÜRETİMİNİN ARTMASINA ÖNEMLİ KATKIDA BULUNACAKTIR. AYNI ŞEKİLDE EGE BÖLGESİNDE BUĞDAY, ARPA HASADINI TAKİBEN AYÇİÇEĞİNİN DAHA GENİŞ OLARAK YER ALMASI DA EKİM ALANI ARTIŞINA KATKI SAĞLAYACAKTIR.

TARIM TOPRAKLARININ ÜRETİM GÜCÜNÜN VE SAĞLIĞININ KORUNMASI, İLAÇLARA BAĞIMLILIĞIN AZALTILMASI  VE ÜRETİLEN AYÇİÇEĞİ BİTKİSİNİN SAĞLIĞI İÇİN EKİM NÖBETİ UYGULANMALIDIR. TARIM YAPILAN ALANLARDA AYNI BİTKİNİN AYNI TARLAYA ÜST ÜSTE EKİLMESİ TOPRAĞIN FAKİRLEŞMESİNE VE O BİTKİNİN HASTALIKLARININ ARTMASINA NEDEN OLMAKTADIR. BU NEDENLE AYÇİÇEĞİ TARIMINDAN YÜKSEK VERİM ALABİLMEK İÇİN MUTLAKA EKİM NÖBETİ PLANLAMASI YAPILMALIDIR.

TEŞEKKÜRLER…