Mesleki Uzmanlık Alanlarının Gelişiminde Kurumsallaşmanın Önemi Prof. Dr. Serdar ÖZKAN İZMİR EKONoMİ ÜNİVERSİTESİ

PLAN MUHASEBE MESLEĞİNDE YENİ MESLEKİ UZMANLIK ALANLARI KURUMSALLAŞMA NEDİR ? KURUMSALLAŞMANIN GÖSTERGELERİ NELERDİR? MUHASEBE MESLEĞİNİN KURUMSALLAŞMASI ÖNERİLER

Muhasebe Mesleğinde Yeni Uzmanlık Alanları Küresel ve bölgesel entegrasyonlar Karmaşıklaşan iş modelleri Krizler ve skandallar – Ulusal ve Uluslararası mevzuatta yeni yaklaşımlar Bilgi sistemlerindeki gelişmeler vb. MUHASEBEDEN BEKLENTİLER DEĞİŞMİŞTİR Finansal Tablo Hazırlama, Vergi Danışmanlığı, Vergi Denetimi vb. geleneksel işlevlere yenileri eklenmiştir.

Muhasebe Mesleğinde Yeni Uzmanlık Alanları Modern işletmecilik bakış açısıyla muhasebeyle ilişkili işlev/süreçler şu şekildedir (TTK ile de uyumlu): İşletmede kurumsal yönetim mekanizmalarının oluşturulması Risk yönetim sisteminin kurulması ve işletilmesi İç kontrollerin belirlenmesi İç denetim sisteminin kurulması ve işletilmesi Finansal tabloların hazırlanması Finansal tabloların bağımsız denetimi Bu süreçlerden her birisiyle doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkili yeni uzmanlık alanları ortaya çıkmıştır..

Muhasebe Mesleğinde Yeni Uzmanlık Alanları Yeni uzmanlık alanlarıyla birlikte Muhasebe, İşletmenin Dili olarak ülkemiz iş yaşamının içerisine de girmiştir. Bu yaklaşım muhasebecinin sahip olması gereken bilgi ve beceri miktarını arttırmış, muhasebenin diğer tüm işletme fonksiyonları ile entegre olmasını sağlamış ve muhasebecinin her şeyden önce bir ekip üyesi olarak görev alır hale gelmesini desteklemiştir.

Kurumsallaşma Nedir? Türk Dil Kurumu’na göre kurumsallaşma: Kurumsal duruma gelme, Örgütlü duruma gelme, Süreklilik kazanma TTK geniş bir bakış açısıyla incelendiğinde bir çıkarım olarak kurumsallaşma Şeffaflık, Hesap verebilirlik, Sürdürülebilirlik Kurumsal yönetim/yönetişim anlamında kurumsallaşma (OECD, SPK ve TTK) Şeffaflık, Adillik, Hesap verebilirlik, Sorumluluk ‘Bir örgütün ( işletmenin ) kişilere (sahip, yönetici, vb.) bağımlı olmadan faaliyetlerini devam ettirebilmesini ve geliştirebilmesini sağlayan bir yapıya kavuşturulabilmesi’

Kurumsallaşmanın Göstergeleri Mekanik bir bakış açısıyla: Görev tanımları Kurallar ve yönergeler İş akışları Yetki ve sorumluluklar İşe göre adam Karar alma mekanizmalarında rasyonellik Sağlıklı bir muhasebe sistemi bu süreçlerin tümünü desteklemektedir. Diğer bir ifadeyle muhasebe ölçme, kontrol etme ve yönetmeye yardımcı olmaktadır.

Kurumsallaşmanın Göstergeleri Stratejik bir bakış açısıyla; Stratejik karar ve faaliyetler – VİZYON Ana amaç ve görevleri ifade eden – MİSYON Faaliyetleri yürütürken izlenecek ilkeler ve – DEĞERLER

Muhasebe Mesleği - Kurumsallaşma Muhasebe işletmelerin kurumsallaşmasında kilit bir öneme sahip iken muhasebe mesleğinin de kurumsal bir yapıya kavuşması gerekmektedir. Muhasebecilik akademik bir meslektir ve muhasebeciler bilgi ve beceriye dayalı hizmet sunmaktadır. Mesleğe giriş sürecinin tamamlanması, meslekte kalındığı sürece kişisel gelişimin (bilgi ve becerilerin güncellenmesi) ortaya koyulması ve meslek ifa edilirken mesleki etik kurallara uyulması muhasebecilik faaliyetini bir meslek, muhasebecileri de meslektaş olarak tanımlayabilmenin temel koşullarıdır. Yeni beklentiler ve uzmanlık alanlarıyla birlikte değerlendirildiğinde muhasebe mesleği ancak (muhasebeciler, meslek örgütü, paydaşlar) kurumsal bir yapıyla ifa edilebilir.

Muhasebe Mesleği - Kurumsallaşma Muhasebecilerin Kurumsallaşması: Düşünsel olarak mesleğin kurumsallaşması fikrini benimseme Bir mesleğin temsilcisi olduğunu hissetme, aidiyet, sorumluluk Gelecekteki meslektaşlara emek verme Etik kurallara bağlılık Şirketleşme Bir hizmet işletmesinde olması gereken kurumsal yapının kurulması İşbölümü, uzmanlaşma, ortaklık kültürü (paylaşma) Yeminli Mali Müşavir, Mali Müşavir işbirliği, ? Tecrübe ve dinamizmin yaratabileceği sinerji ? Rekabetin Koşulları ?

Muhasebe Mesleği - Kurumsallaşma Meslek örgütünün kurumsallaşması; Örgütsel yapının adillik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sürdürülebilirlik ilkelerine bağlı olarak kurulması Strateji bakış açısı ile Vizyon, Misyon ve Değerlerin oluşturulması, dönemsel Stratejik Planların hazırlanarak duyurulması Meslek örgütünün kurumsallaşması meslektaşların ve paydaşların da kurumsallaşma konusunda atacakları adımlar için yol gösterici olmaktadır.

Muhasebe Mesleği - Kurumsallaşma Paydaşların Kurumsallaşması: Muhasebe çevresine bakıldığında kurumsallaşması değişik düzeylerde olan paydaşlar olduğu görülmektedir. Örneğin müşterilerin ve rakiplerin bir kısmı ile bazı devlet kurumları henüz kurumsallaşma anlamında ideal düzeyde değillerdir. Örgütlü bir muhasebe mesleğinin, paydaşların kurumsallaşması konusunda da görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bu konuda atılan adımlar orta ve uzun vadede mesleğin konumunu da güçlendireceğinden Stratejik öneme sahiptir.

Öneriler TÜRMOB’un vizyon, misyon, değerler ve stratejik plan konusundaki çalışmalarını hızlandırması ! Meslek kanunu ve diğer yasal mevzuatın izin verdiği ölçüde, kurumsal yönetim ilkelerinin öncelikle TÜRMOB ve muhasebe şirketleri tarafından uygulanabilir hale gelmesine yönelik adımların güçlendirilmesi Muhasebe şirketlerinin özendirilmesi, dünyadaki ve ülkemizdeki iyi uygulamaların meslektaşlara tanıtılması Yeni uzmanlık alanlarının Üniversitelerde ders olarak yer almasını sağlamak üzere YÖK’e önerilerde bulunulması.

Öneriler Yeni uzmanlık alanlarının sertifikasyonu ile ilgili uluslararası örgütlerle bağlantı kurulması ve üyelerin bu sertifikaları almaya özendirilmesi Uluslararası işbirliklerinin arttırılması, uluslararası alanda meslektaşlararası işbirliklerinin özendirilmesi (kardeş oda ziyaretleri) Muhasebe, muhasebeci imajının iyileştirilmesine de yarayacak, Muhasebe Mesleğinin önemini ortaya çıkaracak projeler yapılması.