STRATEJİK PLANLAMA ERZURUM STK KAPASİTE GELİŞTİRME PROGRAMI II Doç Dr. Yüksel Demirkaya Marmara Üniversitesi Sivil Toplum Kuruluşları Araştırma Merkezi

Kurumsal Strateji Srratejik Yönetim: ‘kurumun hedeflerini, tüm çalışanlara mal ederek, ulaşılabilir amaçlara çevirme yoludur’ Tarih boyunca stratejiler, sırasıyla kabileler, ülkeler, kurumlar/ şirketler arası rekabette başarının en belirleyici unsur olmuştur. Başarı ile uygulanan stratejiler bireyleri ve kurumları yükseltirken, başarısız olanlar da kurumların güç kaybetmelerine hatta yok olmalarına sebep olmaktadır. Kurumsal başarı için doğru kurgulanmış bir stratejinin etkin uygulaması şarttır; iyi kurgulanmış bir stratejik planın tepeden aşağıya kurumsal ilişkilendirmesinin yapılarak etkin olarak uygulanması sürdürülebilir kurumsal başarı için temel gerekliliktir.

Stratejik Önceliklerin/Alanların/Amaçların Belirlenmesi Stratejik plan, özel sektör, kamu sektörü ve üçüncü sektörde (kar amacı gütmeyen gönüllü sektörde) faaliyet gösteren tüm organizasyonlarda geleceğe yönelik amaç ve hedeflerin belirlenmesine ve bu hedeflere ulaşılabilmesi için yapılması gerekli işlemlerin tespit edilmesine imkan sağlayan bir yönetim tekniğidir. Bu tanım içerisinde; Vizyon, Misyon, Strateji ve Aksiyon olmak üzere dört unsur yer almaktadır:

Stratejik Planlama Stratejik planlama, kuruluşun bulunduğu nokta ile ulaşmayı arzu ettiği durum arasındaki yolu tarif eder. Kuruluşun amaçlarını, hedeflerini ve bunlara ulaşmayı mümkün kılacak yöntemleri belirlemesini gerektirir. Uzun vadeli ve geleceğe dönük bir bakış açısı taşır. Kuruluş bütçesinin stratejik planda ortaya konulan amaç ve hedefleri ifade edecek şekilde hazırlanmasına, kaynak tahsisinin önceliklere dayandırılmasına ve hesap verme sorumluluğuna rehberlik eder.

Stratejik Planlama Süreci: Stratejik planlama, özetle, bir kuruluşun aşağıdaki dört temel soruyu cevaplandırmasına yardımcı olur: NEREDEYİZ? NEREYE GİTMEK İSTİYORUZ? GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ? BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER ve DEĞERLENDİRİRİZ?

Stratejik Plan Aşamaları Ne durumdayız? Niçin stratejik planlama yapmalıyız? SWOT ANALİZİ (İÇ VDIŞ DURUM ANALİZİ) Nereye/Ne zaman ulaşmak istiyoruz? MİSYON VİZYON İLKELER İstediğimiz yere nasıl ulaşacağız? STRATEJİLER Uygulamayı Kim Yapacak? ÇALIŞMA GRUPLARI Başarıya ulaşılabildi mi? Uygulamanın sonuçları nelerdir? DEĞERLENDİRME GÖZDEN GEÇİRME

Misyon; Bir kuruluşun varlık sebebidir; kuruluşun ne yaptığını, nasıl yaptığını ve kimin için yaptığını açıkça ifade eder. Misyon bildirimi stratejik plan dokümanının diğer kısımlarına da temel oluşturur. Misyon bildirimi, kuruluşun sunduğu tüm hizmet ve faaliyetleri kapsayan bir şemsiye kavramdır.

Vizyon; Kuruluşun ideal geleceğini sembolize eder Vizyon; Kuruluşun ideal geleceğini sembolize eder. Kuruluşun uzun vadede neleri yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır. Vizyon bir kuruluşun farklı birimleri arasında birleştirici bir unsurdur. Bundan dolayı, bir çok işlevi yerine getiren kuruluşlarda daha da önemli bir role sahiptir.

SWOT Analizi. SWOT analizi ile organizasyonun iç ve dış durum değerlendirmesi yapılır. SWOT Analizi, kısaca organizasyonda iç ve dış durum değerlendirilmesi yapılması demektir. Organizasyonda önce “iç durum analizi” yapılarak organizasyonun güçlü ve zayıf yönleri ortaya konulur. Daha sonra da “dış durum analizi” yapılarak organizasyonu bekleyen fırsatlar ve tehditler tespit edilmeye çalışılır.

SWOT ANALİZİ

Tablo: ERZURUM SWOT Matrisi   Üstünlükler: • tarihi ve kültürel geçmişi Konumu, lojistik ve tarım (organik) ve hayvancılık Genç nüfus Yardımlaşma ve komşuluk anlayışı Lider şehir özelliği Devlete sadakat En fazla güneş gören il Zayıflıklar: • kış şartları Nitelikli insan göçü Müteşebbis azlığı (işsizlik) Sosyal Duyarsızlık Kutuplaşma (ırkçılık) Kurumlar arası iletişimsizlik Çarpık kentleşme plansızlık Garnizon kenti olması Fırsatlar: • ekolojik değeri olan topraklar İki üniversite (eğitim şehri) Sağlık üssü olma potansiyeli Garnizon kenti olması (ekonomi ve teknoloji) Tehditler: • devlete sadakat Üniversiteden istifade edilmemesi

Tablo: ERZURUM STK SWOT Matrisi   Üstünlükler: • eğitime ayrılan pay fazla Ortak akılda ilerleme Samimiyet İz bırakan etkinlikler organizasyon gücü Büyükşehir sınırlarının büyümesi Halkın yardımsever olması Genç nüfus Zayıflıklar: • mali yapının yetersizliği Tanıtım eksikliği Önyargılar ve iletişimsizlik Özgüven eksikliği Gücünün farkında olmaması Projesizlik / istifade edememe Siyasi engeller Üyelerin katılımının düşük olması Stk’lar arasında diyalog eksikliği Fırsatlar: • İlde 26, bölgede 49 vakfın olması Fon imkanlarının gelişmesi Kalkınma ajansı Tehditler: En fakir hanehalkının olması Yeniliklere karşı önyargı taşıması Resmi kurumların stk yöneticilerine önem vermemesi Kutuplaşma, hoşgörüsüzlük

SWOT Matrisi ve İzlenecek Stratejiler ERZURUM STK SWOT Matrisi ve İzlenecek Stratejiler   İçsel Faktörler Dışsal Faktörler Güçlü Taraflar Zayıf Taraflar Fırsatlar GF  ZF  Tehditler  GT  ZT