BİTKİLER İÇİN MANGAN ( Mn) İYONU ÖNEMİ

Mangan alınımını en fazla etkileyen faktör toprak pH’ sıdır Mangan alınımını en fazla etkileyen faktör toprak pH’ sıdır. Bir birimlik pH değişimine karşı mangan alınımı 100 kat etkilenmektedir. Bu nedenle uygun pH’ da mangan alımı çok kolay olmakta, yüksek pH’lı topraklarda ise mangan eksikliği görünmektedir. MANGAN ( Mn )

Mangan bitkide klorofil oluşumuna yardım eder. Bitkide enzimatik ve fizyolojik olaylarda katalizör görevi üstlenir. Karbonhidratların suya ve karbondioksite parçalanmasında ve solunum olaylarında görev almaktadır. Mangan noksanlığına en duyarlı bitki organı kloroplasttır. Mangan noksanlığında kloroplast oluşumu bozulur ve hücreler küçülür. Bitki bünyesinde aminoasitlere dönüşüm durur. Dokuların ve meyvelerin şeker seviyesi düşük kalır. Bu yüzden meyveler tatlanmaz ve meyve küçük kalır.

Mangan noksanlığı magnezyum noksanlığına çok benzer aradaki fark, magnezyum noksanlığında semptomlar yaşlı yapraklarda görülür. Manganda ise genç yapraklarda başlamaktadır (immobil). Mangan fazlalığında, fosfor indirgenerek demirin etkinlik kazanmasına engel olur ve bitkide demir noksanlığı görülmeye başlar.

Bitkideki Görevleri ve Noksanlık Belirtileri 1 Bitkideki Görevleri ve Noksanlık Belirtileri 1. Demir ile birlikte kloroplastın oluşumuna yardım eder. Eksikliğinde kloroplast bozulur ve yaprak ayasında sarı lekeler gözlemlenir. 2. Bitkilerin çeşitli fizyolojik olaylarında katalizör görevi görür. Bazı enzimlerin aktivasyonunu sağlar. 3. Solunum olayında etkilidir. Karbonhidratların parçalanmasında kullanılır. 4. Eksikliğinde aminoasitlerde dönüşüm durur. Bitkide şeker sentezi düşer, tatsız ve erken olgunlaşmış meyveler oluşur. 5. Bazı proteinlerin yapısal elementidir. 6. Birçok oksidasyon ve redüksiyon olayını kontrol eder.

Alınımını Azaltan Koşullar 1. Yüksek pH’ lı ve kireçli topraklar Alınımını Azaltan Koşullar 1. Yüksek pH’ lı ve kireçli topraklar. pH’ daki bir birim artış, manganın alınımını 100 birim azaltır. 2. Yüksek organik maddeli topraklar. 3. Soğuk ve yağışlı hava koşulları. 4. Sertleşmiş ve fazla sulanan havasız topraklar. 5. Demir, çinko ve bakır gibi elementlerin fazla oranda olması.

Bitkilerin Mn kapsamları çoğunlukla 20– 400 ppm arasında bulunmaktadır Bitkilerin Mn kapsamları çoğunlukla 20– 400 ppm arasında bulunmaktadır. Bununla birlikte birçok bitkide yapraklarda 20-25 ppm ve üzerinde Mn bulunması bitki için yeterli olmaktadır. Mangan noksanlığında kloroplast oluşumu bozulur. Mangan noksanlığı çeken bitkilerde hücreler küçülür, hücre duvarı hâkim duruma geçer.

Mangan noksanlığı genç yapraklarda görülür. Dikotiledon bitkilerde mangan noksanlığında damarlar arası kloroza ilave olarak, yapraklarda sarı noktalar halinde lekeler oluşur. Monokotiledon bitkilerde, özellikle yulafta yaprakların altbölümlerinde yeşilimsi gri benekler ve çizgiler oluşur. Yulafta sık görülen mangan noksanlığının bu belirtisine gri benek hastalığı adı verilmektedir. Noksanlıktan etkilenen bitkinin turgoru bozulur ve hastalığın ileri aşamasında yapraklar orta kısımlarından kırılarak üst bölümleri aşağı sarkar.

Mangan noksanlığının görülme sıklığı ve şiddeti mevsimsel koşullara da bağlıdır. Noksanlık genellikle soğuk ve yağışlı mevsimlerde şiddetli görülmektedir. Bu koşullarda kökün metabolik aktivitesi düşmekte ve mangan alımı azalmaktadır. Mangan noksanlığına en duyarlı sebzeler, fasulye, soğan, bezelye, salatalık, domates; en az duyarlı sebze pırasa olup diğer sebzeler orta derecede duyarlıdırlar. Tarla bitkileri ve meyvelerden mangan noksanlığına özellikle duyarla olanlar yulaf, bezelye, şeker pancarı, patates, pamuk, yer fıstığı, elma, kiraz ve turunçgillerdir.

Hıyarda mangan eksikliği

Domateste Mn eksikliği

Patateste Mn eksikliği

Kireçli topraklar üzerinde yetişen turunçgillerde mangan noksanlığı sık görülür. Esasen kireçli topraklarda elma, armut, kiraz, erik gibi meyve ağaçlarında da mangan noksanlığına oldukça sık rastlanır. Özellikle uzun süren kurak dönemlerden ve uzun süren yağışlı havalardan sonra mangan noksanlıkları ortaya çıkabilmektedir. Meyve ağaçlarında mangan noksanlığı simptomları birbirlerine benzerlik gösterir. Hafif ve orta derecede noksanlık halinde, genç yapraklarda, damar aralarında hafif renk açılması ortaya Bu renk açılması oldukça hafif olup, ancak, yaprak ışığa tutulduğunda görülebilir derecededir. Noksanlığının daha şiddetli olması halinde renk açılması artar ve yaprak ağ görüntüsü alır. Daha sonraki aşamada, için yaprak yüzeyini beyazımsı sarı renkli noktalar kaplar.