BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU Günümüzde yapıların karmaşık geometrisi yüksek incelik gerektirir. Bu nedenle ölçme mühendisleri, verilen hoşgörü sınırlarına uymak için yapı esnasında daha dikkatli olmalıdırlar. Yani kolon ve ahşap kalıp işlemlerine, gerekli inceliklere sadık kalarak önem vermelidir. Kolonların düzgünlüğü çok önemlidir. Onların eğrilmesi taşıyıcı sistemi önemli ölçüde tehlikeye sokar. Metal konstruksiyon, çelik beton olarak daha yüksek bir incelikle bu saptamalara uygun düşmelidir. Büyük yapılar(kamu binaları), döner merdivenli binalar,kendi otomasyon dereceleri ve diğer aplikasyon istemleri yüksek incelik gerektirir. Büyük yapılar prensip olarak sanayi tesisleridir. Onlar ayrıca incelenecektir. Buradaki açıklamalar çelik betona yöneliktir.
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU Referans sistemi İskele yapıları için gerekli olan ölçme işleri plaka yapılarından önemli ölçüde ayrılmazlar. Bu bölümde, her iki sistemdeki ölçme çalışmalarının farklılıkları üzerinde durulacaktır. Bu bir yapı kompleksinin , örnek olarak sanayi bölgesinin yapılması mutlaka yapı konum ve yükseklik ağı gerektirir (şekil 1)
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU Bu ağdan yararlanarak bütün Jeodezik çalışmalar doğrudan doğruya yapılabilir, veya buradan bir dış referans sistemi aplike edilebilir. Dış referans sisteminin seçimi hakkındaki karar sınır ve ölçme koşullarına bağlıdır. Son yıllarda iskele yapısında yapı içi referans sisteminden aplikasyon da kullanılmaktadır. Çok katlı binalar için iç aplikasyon sistemi uygundur. Şekil 2, yapı ağının sıklaştırması ile bir sanayi yapısı için a,b,c,d dış referans sisteminin türetildiğini göstermektedir. Bu dış referans sistemi öyle yapılmalı ve güvence altına alınmalıdır ki istenildiği zaman yüksek bir incelikle kullanıma hazır olmalıdır. İşaret olarak boru, çivi, muhtemelen ortası çivili ağaç kazık kullanılabilir.
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU Aşağıdaki ölçme işleri kural olarak yerine getirilmelidir. 1. Kaba aplikasyon 2. İnce aplikasyon 3. Temelde ve katlarda eksen aplikasyonları 4. Yükseklik aplikasyonu 5. Montaj ölçmeleri 6. Yapı kontrol ölçmeleri.
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU Kaba Aplikasyon Kaba aplikasyon, kazı çalışmalarının yapılmasına yarar. Şekil 2 kaba aplikasyon için bir aplikasyon planıdır. Bu plan şev ve çalışma sahasını da içerecek şekilde hazırlanmıştır. Şev genişliği hiçbir zaman değiştirmemelidir. Eğimli yerlerde şev üst noktalarını profilden almak gerekir. Yapı çukurunun şev üst noktalarının köşe noktaları kazıklarla işaretlenir ve arazi yükseklikleri belirlenir. Yükseklik listesinde noktaların yükseklikleri gösterilir. Dış referans sisteminin yükseklikleri de belirlenip bu listeye eklenir. Bu yükseklik listesi aplikasyon planının önemli bir parçasıdır. Böylece hem konum aplikasyonu hem de yükseklik
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU aplikasyonunun elemanları komple hazır olur. Aplikasyon yöntemi olarak çoğunlukla dış referans sistemine dayalı ortogonal yöntem kullanılır. Doğal olarak, arazi koşullarına en iyi uyum sağlayan diğer yöntemler de kullanılabilir. Aşağıdaki hata sınırları bu çalışmalarda dikkate alınmalıdır. Kazı ve kalıp aplikasyonu için mx = my ≤ 200mm Çukur sınırlarının aplikasyonu için mx = my ≤ 2.10-3 D + 50mm
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU İnce aplikasyon İnce aplikasyon yapı eksenlerinin ip iskelesine taşınması demektir. Böylece ip iskelesindeki eksenlerden temelin yapılması olanaklıdır. Şekil 3 ip iskelesinden bir detayı göstermektedir. İnce aplikasyonun prensibi şekil 4 de görülmektedir. Burada dayanak olarak a,b,c,d dış referans sistemi kullanılır. a-b, b-c, c-d ve d-a kenarlarındaki aplikasyonlar teodolit ve çelik şeritle yapılır ve gerekiyorsa devamlı işaretlerle belirlenir. Bu noktalardan gelecekteki ip iskelesinin merkezleri aplike edilir. Bunlar ip iskelesinin çakılması için kullanılır. Aynı zamanda, bütün ip iskelesi tahtalarının üst kenarlarının yuvarlak bir referans yüksekliğine (örnek olarak 212.80m = -3m bina yapı sisteminde) getirilmelidir. Her yapı ekseni, şekil 3 de görüldüğü gibi dış referans (kaynak, dayanak) sistemine bağlanmaz. Buna örnek olarak boylamasına eksen C ile enlemesine eksenler 2,4,6 ve 7 görülmektedir. Bu ip iskeleleri doğrultu verilerek çelik şerit ölçümü ile kurulur. Yükseklikleri güvence altına almak için çukur içine yükseklik bağlantı(referans) noktası tesis edilmelidir. Böylece yapı çukurundaki yükseklik ölçmeleri kolaylaşmış olur. Bu çalışmada önemli iş akışları belirtilmeli ve hatta aplikasyon yöntemleri ve tolerans sınırları verilmelidir.
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU Aplikasyon yöntemleri : Gözlem doğrultularının kesiştirilmesi Doğrultu yöntemi (şekil 4,8) Ortogonal yöntem(Şekil 4) Kutupsal yöntem ( düzensiz projelerde)(Şekil 9) Açı kesiştirme yöntemi, Kutupsal-doğrusal yöntem (Şekil 9), Kutupsal –kenarların kesişme yöntemi (Şekil 10) Olarak kullanılmaktadır. Aplikasyon incelikleri : İp iskelesindeki eksenlerin aplikasyonu Yakın eksenler için D ≤ 30m mx = my ≤ ±4mm D >30m aralık : mx = my ≤ ± 10-4.D +1mm İp iskelesindeki gerçek ve oluşan yükseklik farkı : m∆h = ± 3mm
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU Eksen aplikasyonları Eksen aplikasyonları temelde yapılmalıdırlar ve o şekilde işaretlenmelidirler ki optimal kolon montajlarını mümkün kılsınlar. Temel şekilleri, çizgisel, yüzeysel veya tek tek noktasaldır. Noktasal temel şekil 4 de görülmektedir. Aplikasyonun ekonomikliği ve inceliği için önemli bir sorun her kolon için aplike edilecek noktaların sayısıdır. Şekil 5 en kullanışlı düzenlemeleri göstermektedir. Temeldeki aplikasyonlarda üç nokta işaretlemesi tercih edilmektedir. Üst katlarda kolon başlıklarının işaretlenmesinde pratik araştırmalara göre iki eksen işaretlemesi yeterlidir. Üç nokta işaretlemesi aplikasyon çalışmalarında da kullanılmaktadır. Böylece kolon kenarları tam olarak yönlendirilmektedir. Bu gibi durumlarda şekil 6 ye göre kenar aplikasyonu kullanılmaktadır. Bu durumla seyrek karşılaşılır. Statik nedenlerden dolayı doğrudan doğruya eksen işaretlemesi tercih edilmektedir. Aplikasyon tek katlı ve çok katlı olarak ayrılmalıdır.
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU
BÜYÜK BİNALARIN APLİKASYONU