“Ulusal IPv6 Protokol Altyapısı Tasarımı ve Geçişi Projesi” Yavuz GÖKIRMAK (ULAKBİM)

İçerik Kısaca IPv6 Dünya’da IPv6 geçiş çalışmaları Türkiye’de IPv6 geçiş çalışmaları Ulusal IPv6 Protokol Altyapısı Tasarımı ve Geçişi Projesi Genel bakış Amaçlar Şu anki durum Araştırma başlıkları IPv6-GO (Geliştirme ortamı) IPv6-DN (Trafik değişim noktası) Sonuç

Kısaca IPv6 Yeni nesil IP protokolü “Internet protokolü versiyon 6(IPv6)” IETF tarafından Internet protokolü versiyon 4 (IPv4)’ün yerini alması amacıyla tasarlanmıştır. İnternetin bugünkü durumu yeni nesil bir protokolü gerekli kılmaktadır. Yeni protokolün; geniş adres uzayı, servis kalitesi, dolaşılabilirlik ve güvenlik gibi gereksinimleri karşılaması gerekmektedir. IPv6’ya geçişin ana nedeni IPv4 adreslerin yetersizliğidir.

Kısaca IPv6 IPv6’ya geçmek dışında bir çözüm yok mu? IPv4 adreslerinin tekrar dağıtılması? Çok büyük çaba gerektirecek bir proje olacağı açıktır, İMKANSIZ! NAT (Network Address Translation) neden yetersiz? Videokonferans,VoIP gibi birçok multimedya uygulama RTP ("Real-time Transport Protocol") ve RTCP protokollerinin dinamik olarak UDP portlarının değiştirilmesini isteği için NAT ile çalışamamaktadır. IPsec kullanırken NAT, IP başlığındaki adresi değiştirdiği için IPsec'in bütünlüğü bozulmaktadır. Her ne kadar teknik olarak mümkün olsa da yapılandırması çok zor olduğu için NAT arkasında kalan bir cihazdan multicast-çoklu dağıtım yapmak çok zordur. P2P ağlar/bağlantılar gerçek IP'ye ihtiyaç duymaktadır. SONUÇ: IPv6 Protokolü dışında IPv4’e alternatif bir çözüm yoktur.

Dünya’da IPv6 geçiş çalışmaları Çin, 2008 Beijing Olimpiyatlarında, IPv6’daki ilerlemesini gösterdi. Olimpiyat internet sayfalarının ve yayınların IPv6 üzerinden yapılmasına ek olarak, güvenlik kameraları ve taksiler IPv6 ağı üzerinden haberleştiler. U-Japan projesi Japonya’nın IPv6’ya geçişi çalışma grubu, 2010 itibariyle ağını ve servisleri IPv6 destekler hale getirmeyi planlamaktadır. Aralık 2008’de, ABD üç aşamalı yeni bir yol haritasıyla IPv6’ya geçişini planladı. Bu plana göre, mevcut servislerin ikili yığında çalışabilmesi için Aralık 2011 hedef olarak konuldu. Avrupa Birliği, IPv6 görev gücüyle 2004’ten beri IPv6 geçiş faaliyetlerini hızlandırdı. Görev gücü, IPv6’yla ilgili INIT, 6WINIT, 6NET, Euro6IX, 6DEPLOY gibi projelere bu tarihten itibaren 100 milyon Euro’dan fazla finansal kaynak sağladı.

Türkiye’de IPv6 geçiş çalışmaları TÜBİTAK ULAKBİM, 2003’ten beri IPv6 araştırmaları yapmaktadır ve IPv6 altyapısı olan üniversitelerin bağlı bulunarak araştırmalar yapabildikleri ULAK6NET’i kurmuştur. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından 2007’de Türkiye IPv6 Forumu kurulmuştur. Türkiye IPv6 Forumu üniversitelerden, devlet kurumlarından, internet servis sağlayıcılardan ve sivil toplum kuruluşlarından üyelerin bulunduğu; ekonomik, eğitsel, yönetimsel ve teknik çalışma grupları oluşturdu. (23.12.2009) 21 Internet Servis Sağlayıcı RIPE’dan IPv6 adresi almıştır fakat bunlardan sadece iki tanesi global IPv6 yönlendirme tablolarında görülmektedirler.

Türkiye’de IPv6 geçiş çalışmaları

Ulusal IPv6 Protokol Altyapısı Tasarımı ve Geçişi Projesi Projenin genel görünüm TÜBİTAK destekli 1007 projesidir. ~1.000.000 TL’lik bir bütçesi bulunmaktadır. ULAKBİM’in koordinasyonunda, Gazi Üniversitesi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi ve BTK’nın katılımıyla yürütülmekte. Şubat 2009’da başlayan proje 24 ay sürecektir. Projede 30’dan fazla araştırmacı çalışmaktadır. Projenin Amacı Türkiye’nin IPv6’ya geçişi için bir yol haritası çizmektir. Şu anki durum. Projenin ilk 10 aylık süreci tamamlandı.

Proje Araştırma Başlıkları IPv6 gelişmiş özellikler. Dolaşılabilirlik, Servis kalitesi ve Çoklu gönderim IPv6 güvenliği IPv6 geçiş güvenliği IPv6 ağlarında solucan dağılımı ARI (Automated Record Identifier) IPv6 Balküpü geliştirilmesi (Kovan) ve IPv6 balküpü ağı kurulması. IPv6 uygulamaları IPv6 uyumlu video konferans yazılımı (fi6en) geliştirilmesi IPv6-GO (IPv6 testleri için kullanılacak geliştirme ortamı)

IPv6 Geliştirme Ortamı (IPv6-GO)

IPv6 Değişim Noktası (IPv6-DN)

Sonuç IPv6’ya geçiş kaçınılmazdır ve mutlaka gerçekleşecektir. Ulusal bağlamda IPv6 geçişi, planlama ve farklı etkenlerin göz önünde bulundurulması gereken bir süreçtir. Ulusal IPv6 Protokol Altyapısı Tasarımı ve Geçişi Projesi gerçekleştirildikten sonra, Türkiye, bu alanda lider olan ve teknoloji üreten bir konuma gelecektir. Proje sonucunda, IPv6 geçiş modeli ve geçiş için zaman/aşama planı oluşturulacaktır. Plansız ve ani bir geçiş yaşanması durumda geçiş sürecinde gecikmeler olacağı gibi geçişin maliyeti de artacaktır. Ek olarak, bu yeni alanda araştırma yapma ve rekabet imkanları da kaçırılacaktır.

Teşekkürler