İnternet Ortamında Bilgi Yönetimi Eğitimi : AÖF Bilgi Yönetimi Önlisans Programı Örneği Yard. Doç. Dr. Mehmet Emin Mutlu Öğr. Gör. Özlem Özöğüt Erorta Öğr. Gör. Salih Gümüş Biltek2005 Anemon Hotel /Eskişehir 10-12 Haziran 2005

Bilgi Yönetimi Kuruluşlarda bilgisayarlaşmanın en önemli etkilerinden birisi de bilgi çalışanlarının çok fazla veriyi işleyerek bilginin oluşturulması, elde tutulması, paylaştırılması ve kullanılması baskısının altında kalmalarıdır. Bilgiyi ürettikten sonra gerekli yerlere doğru ve hızlı biçimde ulaşmasını sağlama ihtiyacı Bilgi Yönetimi kavramının oluşumunu sağlamıştır. Bilgi yönetiminin ortaya çıkardığı yeni bir kavram da bilgi işçileridir. Bilgi işçilerinin bilgiyi işlemek ve yaymak için gerekli donatıya sahip olmaları gerekmektedir.

Bilgi Yönetimi Türkiye’de son yıllarda açılmaya başlayan internete dayalı Bilgi Yönetimi Önlisans Programları bireylere bu becerileri kazandırmayı amaçlamaktadır. Anadolu Üniversitesi (2001-2002) Sakarya Üniversitesi (2001-2002) Doğu Akdeniz Üniversitesi (2002-2003)

Bilgi Yönetimi Önlisans Programı Bilgi Yönetimi Önlisans Programı bilgi işçisi olarak nitelendirilen, bilgisayarla ileri düzeyde tanışık orta kademe işgücü yetiştirmeye yönelik bir programdır. Güncel uygulama yazılımlarını İnternet ortamında öğretmek Yazılımları kullanarak, işletme problemlerini çözme becerileri kazandırmak İnternet ortamında birlikte çalışma deneyimi kazandırmak İşletmelerde Bilgi Yönetimi yöntem ve kavramlarını kazandırmak http://www. bilgi.aof.edu.tr

Bileşenler İnternet Ortamındaki Dersler CD-ROM Ortamında Videolar Yardımcı Kitaplar Lisanslı Yazılımlar Çevrimiçi Akademik Danışmanlık Hizmeti İletişim Hizmetleri Erişim Hizmetleri Ödevler Sınavlar Destek Hizmetleri Sanal Şirket Uygulamaları ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Öğretici İçerik BYÖP’da okutulan dersler kuramsal dersler ve uygulamalı dersler olarak iki grupta toplanmaktadır. Birinci sınıfta 5 uygulamalı 2 kuramsal, ikinci, sınıfta ise 7 uygulamalı 2 kuramsal ders bulunmaktadır. Birinci sınıfta ana tema işletme deneyimi, ikinci sınıfta takım çalışmasıdır. 1. Sınıf Dersleri 2. Sınıf Dersleri Temel Bilgi Teknolojileri Kurumsal Bilgi Yönetimi İşletim Sistemleri Planlama ve Denetleme Araçları Masaüstü Yayıncılık İnternet Bilişim Hizmetleri İşlem Tabloları Veritabanı Yönetim Sistemleri Kurumsal İletişim ve Birlikte Çalışma Tanıtım ve Pazarlama Araçları Çokluortam Uygulamaları Grafik Uygulamaları İngilizce Ofis Uygulamaları Geliştirme Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Türk Dili ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Öğretici İçerik Uygulamalı dersler 25 hafta boyunca internet ortamında sunulmaktadır. Uygulamalı 12 dersin ünite sonlarında sanal şirket uygulamaları yer almaktadır. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Sanal Şirket Uygulamaları Anadolu Yayıncılık A.Ş. (http://www.anayay.com) isimli sanal bir işletme ortamı sunularak şirket benzetimi yapılmaktadır. Anadolu Yayıncılık A.Ş. kurgulanırken küçük ve orta büyüklükte bir işletmenin gereksinim duyacağı teknik alt yapı oluşturulmuştur. Anadolu Yayıncılık A.Ş.‘de yapılan tüm işler şirketin çalışma portalı üzerinde gerçekleştirilmektedir. (http://portal.anayay.com) Öğrenciler uygulamalarda şirketin hemen hemen her bölümünde çalışarak, çalıştıkları bölüme göre çeşitli roller üstlenmektedir. http://www.anayay.com http://portal.anayay.com http://ekip.aof.edu.tr

Sanal Şirket Uygulamaları Uygulamalı derslerde Sanal şirketin çalışma portalı üzerinden gerçekleştirilen 300 uygulama Her hafta uygulamalı derslerden bir ödev olmak üzere 1. sınıfta 25 bireysel ödev, 2. sınıfta 14 bireysel 14 ekip ödevi Rol tabanlı eğitim ile Program boyunca 350 ‘den fazla işetme problemine çözüm bulma deneyimi http://www.anayay.com http://portal.anayay.com http://ekip.aof.edu.tr

CD-ROM Ortamındaki Videolar Uygulamalı derslerin konu anlatımı sonunda verilen sanal şirket uygulamalarının çözümünü içeren ekran videoları hazırlanarak öğretim yılı başlamadan önce öğrencilere CD-ROM ortamında dağıtılmaktadır. Her uygulama için ortalama 20 dakika, her ders için 8,5-9 saat ekran videosu, İki yıl boyunca toplam 100 saatin üzerinde ekran videosu, Öğrencilere uygulama bölümünde verilen problemin çözümünü sesli ve görüntülü olarak CD-ROM ortamında izleme ve kendi çözümleri ile karşılaştırma olanağı sağlanmaktadır. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Lisanslı Yazılımlar BYÖP’na kayıtlı öğrencilere uygulamalı derslerde kullanabilmeleri için lisanslı işletim sistemi ve uygulama yazılımları gönderilmektedir. Birinci sınıf öğrencilerine, MS Windows XP Professional TR, MS Office 2003 Professional, ikinci sınıf öğrencilerine ise MS Office 2003 Professional ile birlikte Microsoft InfoPath 2003, Microsoft Project 2003 Professional, Microsoft Frontpage 2003, Microsoft Publisher 2003, Microsoft Visio 2003 ve Professional Office OneNote 2003 verilmektedir. Lisanslı yazılımlarla birlikte Microsoft Windows Server 2003, Microsoft Exchange Server 2003, Microsoft SharePoint Portal Server 2003, Microsoft Project Server 2003 ve Microsoft SQL Server 2000 sunucu yazılımları kullanılmaktadır. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Yardımcı Kitaplar Öğretim yılı başında kuramsal ve uygulamalı tüm derslerin kitapları öğrencilerin adresine gönderilir. Kuramsal derslerde temel kaynak gönderilen kitaplardır. Uygulamalı derslerde temel eğitim materyali internet üzerinden yayınlanan derslerin konu anlatımlarıdır. Gönderilen kitaplar öğrenciye yardımcı malzeme olarak sunulmaktadır. Belirli bir yazılımın kullanımının öğretildiği derslerde gönderilen yardımcı kitaplar, MS Press Yayınları (Arkadaş Yayınevi) arasından seçilmektedir. Kuramsal dersler için AÖF yayınları kullanılmaktadır. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Çevrimiçi Akademik Danışmanlık Hizmeti Her uygulamalı ders için günde 4 saat, haftada 20 saat Akademik Danışmanlık Hizmeti Her ders için 5 akademik danışman 12 ders için toplam 60 akademik danışman ve haftada 240 saat Akademik Danışmanlık ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Destek Hizmetleri Öğrencilerden gelebilecek yazılım kurulumu, bağlantı sorunları, virüs temizleme gibi teknik sorunları çözmek amacıyla, Haftanın yedi günü, günde 15 saat destek hizmeti verilmektedir. Destek hizmeti telefonla ve destek sohbet odasından çevrimiçi olarak gerçekleştirilmektedir. AÖF Bilgisayar Destekli Eğitim Birimi bünyesinde görevli öğretim elemanları günde üç vardiya olarak bu hizmeti vermektedir. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

İletişim Hizmetleri Program ile ilgili sunulan iletişim hizmetleri forum, sohbet, sesli - görüntülü destek e-posta olarak gruplandırılabilir. Ayrıca AÖF Büro Web Hizmetleri sitesi aracılığıyla, hangi ders kitaplarını alacaklarını, öğrenci harçlarını, sınava girecekleri yerleri, sınavda hangi derslerden sorumlu olduklarını ve sınav sonuçlarını öğrenebilmekte, e-posta gönderme ve alma işlemlerini yapabilmektedirler. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Erişim Hizmetleri BYÖP öğrencileri Anadolu Üniversitesi sitesinden üniversiteye ait akademik bilgilere ulaşabilmektedir. Açıköğretim Fakültesi sitesinde fakültenin tanıtımı, yönetmelikler, akademik takvim ve sağlanan olanaklar hakkında bilgi verilmektedir. Ders Arası Sitesi (http://dersarasi.bilgi.aof.edu.tr). Bilgisayar Klübü (http://cc.anadolu.edu.tr/) Öğretim süresince kullanılan erişim ve iletişim araçlarına ait öğretici malzemeleri gözden geçirebilmek için http://www.bilgi.aof.edu.tr/ogretici.html Mezuniyet sonrası Bilgi Yönetimi mezunlarıyla iletişimi sağlamak amacıyla Mezun (http://mezun.bilgi.aof.edu.tr/) sitesine girerek bu hizmetten yararlanabilmektedir. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Erişim Hizmetleri E-öğrenme portalı (http://eogrenme.aof.edu.tr) Programa kayıtlı öğrencilerin kişisel sayfalarını ziyaret etmek, ftp://ftp.aof.edu.tr adresinden dosya indirebilmek, Dosya alma/verme amacıyla kullanılan http://www.bilgi.aof.edu.tr/public adresinden ortak klasörlere erişebilmek, Uygulamalarda kullanmak amacıyla hazırlanan web klasörüne erişebilmek, http://www.bilgi.aof.edu.tr/WebDaw Anadolu Üniversitesinin kütüphanesine (http://www.kdm.anadolu.edu.tr) girerek tarama yapabilmek olarak özetlenebilir. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Ödevler İki yıl boyunca birinci sınıfta 25 ödev, ikinci sınıfta 28 ödev olmak üzere toplam 53 ödev verilmektedir. İkinci sınıfta verilen ödevlerin 14’ü ekip çalışmasına yönelik tasarlanmıştır. Ekip ödevleri için ekip web sitesi (http://ekip.aof.edu.tr) kullanılmaktadır. Öğrenciler devamsızlıktan kalmamak için birinci sınıfta verilen beş ödevin dördünü, ikinci sınıfta ise verilen dört ödevin üçünü yaparak göndermek zorundadır. Ödev notlarının ortalaması, öğrencilerin başarısını %20 etkilemektedir. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Örgün Sınavlar Öğrencilere öğretim yılında her ders için bir arasınav, bir dönem sonu ve bir bütünleme sınavı olmak üzere üç sınav hakkı verilmektedir. Öğrencilerin uygulamalı derslerde bir dersin dönem sonu sınavına girebilmeleri için internet üzerinden gerçekleştirilen ödevlerin en az 3/4'ünü teslim etmeleri gerekmektedir. Sınavlar merkezi sistem ile yapılmakta ve merkezi sitem ile değerlendirilmektedir. Sınav merkezlerine internet üzerinden ders veren öğretim elemanları gönderilerek öğrencilerden programla ilgi görüşleri alınmakta ve bu görüşler doğrultusunda program güncellenmektedir. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Programın Gelişimi Öğrencilerin piyasadaki rekabet gücünü artırmak için kullanılan yazılımların ve okutulan derslerin sürekli güncellenmesi gerekmektedir. 2001-2002 öğretim yılından günümüze kadar yazılım teknolojisindeki gelişmeler derslere yansıtılmış ve ders içerikleri dört yılda üç kez güncellenmiştir. 2002-2003 öğretim yılında Batı Avrupa Programı dahilinde, yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının da bu programa kayıt yaptırabilme olanağı sağlanmıştır. BYÖP’a şu ana kadar kayıt yaptıran öğrenci sayısı Batı Avrupa Programındaki öğrenciler ile birlikte 623 ‘tür. Programa kayıt yaptırdıktan sonra devam eden öğrencilerin oranı %87 Kaydını sildiren öğrencilerin oranının azlığı programın başarılı olduğunun bir göstergesi olarak görülebilir. ULAKNET üzerinden http://bilgi.anadolu.edu.tr TTNET üzerinden http://www.bilgi.aof.edu.tr

Sonuç Bilgi, hızla gelişen ve küreselleşen dünyamızda toplumların gelişmişlik düzeylerini belirlemede en önemli unsurlardan biridir. Gelişen teknoloji ile beraber bürolarda günlük faaliyetlerinin büyük bir bölümünü bilgisayarla gerçekleştiren bilgi çalışanlarının iş yapabilme yetenekleri ve piyasadaki rekabet gücü bilgi dalgasını yönetebilmeleriyle ilişkilidir. Elindeki teknolojiyi bilgi yönetiminde iyi kullanan organizasyonlar bugün olduğu gibi gelecekte de rakiplerinden bir adım önde olacaklardır.