DÖNEME GENEL BİR BAKIŞ

Ş A R K M E S E L E S İ Işığında Osmanlı Devleti’nin Çöküşü ve Türk Millî Mücadelesi

Şark Meselesi= SANAYİLEŞMİŞ BATILI DEVLETLERİN “Doğu Ülkelerine Karşı Güttükleri Emperyalist Politikalar Bütünüydü”

SÖMÜRGE HEDEFLERİ: Genelde Avrupa Dışındaki Bütün Doğu Coğrafyaları, Özelde OSMANLI-TÜRK Toprakları idi…

Osmanlı İmparatorluğu 1700’lerden 1900’lere kadar bu saldırılara ve baskılara direnebilmek için, askerî önlemler almaya, siyasal ve toplumsal reformlar yapmaya çalıştı

Devlet, Dışta Rusya ve Avusturya’ya karşı uzun ve çetin savaşlar verirken, İçerde Sırp, Yunan, Ermeni, Arap Ayaklanmalarıyla da uğraştı

Önemli reformlar da yaptı : - Tanzimat Fermânı (1839) - Islahat Fermânı (1856) - I. Meşrutiyet (1876) - II. Meşrutiyet (1908)

II. Meşrutiyet Döneminde yetişen genç aydınlar, “Bu Devlet Nasıl Kurtulur?” sorusuna karşılık olarak çeşitli fikir akımları geliştirdiler :

Osmanlı Aydınları İslâmcılık, Osmanlıcılık, Batıcılık, Türkçülük, hattâ cılız da olsa Sosyalizm akımlarına “kurtarıcı” olur ümidiyle baktılar…

Ancak bu 10 Yıllık Dönemde ( 1908 – 1918 ) peş peşe patlak veren ayrılıkçı hareketler ve savaşlar, büyük kayıplarla ve acı yenilgilerle sonuçlandı :

1908 > Bulgaristan’ın bağımsızlığını ilân etmesi, 1911-12 > Trablusgarp Savaşı, 1912-13 > Balkan Savaşları ve son darbeyi vuracak olan 1914-18 > I. Dünya Savaşı

Birinci Dünya Savaşı ve Sonuçları

Mondros Mütârekesi ve İ Ş G A L L E R

Mondros Mütârekesi (30 Ekim 1918) = İtilâf Devletleri’nin Dikte Ettirdiği, Osmanlı Devleti’nin Teslimini Öngören ve Türk Topraklarının İşgal Edilmesini Kolaylaştıran Bir Belge idi

TÜRK MİLLÎ MÜCADELESİ 1919 - 1922

Samsun’a Çıkış. Amasya Genelgesi. Erzurum Kongresi > (Mahallî) * Samsun’a Çıkış * Amasya Genelgesi * Erzurum Kongresi > (Mahallî) * Sivas Kongresi > (Millî)

Bu zorlu ve çetin süreçte Mustafa Kemal Paşa’nın tek ve tartışmasız amacı vardı= TAM BAĞIMSIZ bir TÜRK DEVLETİ kurmak !…

Ankara’ya Geliş ( 27 Aralık 1919 ) Misâk-ı Millî ( 28 Ocak 1920 )

Ancak, aynı süreçte Türk Milleti’nin öz benliğine ve onun bağımsızlık aşkına inanmayan ve İngiliz Himayesi veya Amerikan Mandası isteyen çevreler de örgütlenmekte ve çalışmalarını sürdürmekteydiler.

Mustafa Kemal Paşa ise bütün bu engeller karşısında Türk Halkına güvenerek hareket etmiş ve hem genelgelerle, hem kongrelerle milleti bir araya getirmeyi başarmıştı.

TBMM’nin Açılışı (23 Nisan 1920 )

O arada, işgalci İngilizlerin güdümüne girmiş olan İstanbul hükümeti çeşitli bölgelerde karışıklık ve iç isyanlar düzenlemekten geri durmamaktaydı…

İÇ İSYANLARIN ORTAK AMACI =. TBMM’nin Anadolu’daki Otoritesini Sarsmak İÇ İSYANLARIN ORTAK AMACI = * TBMM’nin Anadolu’daki Otoritesini Sarsmak * Mustafa Kemal’e ve Kurtuluş Mücadelesine Engel Olmak * Düşman Devletleri “kızdırmamak” * İstanbul Yönetimine Sadakât Göstermek

Dış düşmanlarla da uğraşan TBMM Yönetimi, bu iç isyanlara ve diğer ihanet hareketlerine karşı, hukukî önlem olarak olağanüstü yetkilere sahip “İstiklâl Mahkemeleri”ni kurdu .

Emperyalizmin 19. Yüzyıldan Başlayarak 20 Emperyalizmin 19.Yüzyıldan Başlayarak 20. Yüzyılın ilk Çeyreğinde Vardığı Son Nokta ise SEVR ANDLAŞMASI olmuştu …

ŞARK MESELESİ’nin senaristleri açısından, Türk Milleti’ne son darbeyi vuracak ve ŞARK MESELESİ’ni kendi çıkarlarına göre sonlandıracak olan bir belgeydi bu SEVR…

SEVR ANDLAŞMASI =. “Türk Milletinin İdam Fermanı”, SEVR ANDLAŞMASI = * “Türk Milletinin İdam Fermanı”, * “Vatan Topraklarının Bölünüp Paylaşılması”, * “Türklerin ‘yok’ Sayılması” demekti .

Ermeni çetelerine karşı “Doğu HAREKÂTI” 28 Eylül 1920

6-10 Ocak-1921 I. İnönü Muharebesi ve Sonuçları = TBMM Hükümeti’nin “Londra Konferansı’na” Dâvet Edilmesi. Dolayısıyla İtilâf Devletlerince TANINMASI

II. İnönü Muharebesi ( 23 Mart - 1 Nisan 1921)

23 Ağustos - 13 Eylül 1921 SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ ve Sonuçları = Fransa’yla ANKARA İTİLÂFNAMESİ (20 Ekim 1921) Fransa’nın Ankara Hükümetini RESMEN Tanıması

BÜYÜK TAARRUZ 26 Ağustos 1922

Diplomatik Sonuçları = MUDANYA MÜTÂREKESİ ( 11 Ekim 1922 )

Türklerin İstediği Şekilde Bir Mütâreke Belgesinin Hazırlanıp İmzalanması * Doğu Trakya’nın Çatışma Olmadan Geri Alınması * Türklerin Diplomatik Varlığının da Tanınması

1 KASIM 1922 SALTANAT DÜZENİ Tarihe Karıştı

KESİN BARIŞA GİDEN YOL . . .

Lozan Barış Konferansı

I. Aşama : 20 Kasım 1922 / 4 Şubat 1923 II I. Aşama : 20 Kasım 1922 / 4 Şubat 1923 II. Aşama : 23-24 Nisan 1923 / 24 Temmuz 1923

Çalışma grupları : a) Sınırlar ve Boğazlar b) Maliye ve Ekonomi (Kapitülasyonlar) c) Azınlıklar

30 Ocak 1923’te “Türk-Yunan Ahâli Mübadelesi” Protokolü imzalandı…

Büyük Diplomatik KAZANIM= LOZAN BARIŞ ANDLAŞMASI ( 24 Temmuz 1923 )

Sınırlar : a) Rusya ile Moskova – Kars Andl Sınırlar : a) Rusya ile Moskova – Kars Andl., b) İran ile 1639 Kasr-ı Şirin Andl., c) Irak ile “Musul-Kerkük hariç”, bugünkü sınır, ç) Suriye ile “Hatay hariç”, Ankara Andl.,

d) Yunanistan ile Meriç nehri sınır oldu; savaş tazminatı olarak Karaağaç bize verilecekti, Gökçeada ve Bozcaada bizde kalacak, Yunanlılar’a bırakılan diğer adalar silahsız/askersiz olacaktı.

-Kapitülasyonlar : Kaldırılması kabul edildi; alacaklı yabancı şirketlere borçların tasfiyesi için 5 yıl süre verildi. -Genel Borçlar : Topraklarımız oranında ödeyecektik.

-Azınlıklar :. Ayrıcalıksız Vatandaşlık Hakları -Azınlıklar : * Ayrıcalıksız Vatandaşlık Hakları * Sadece Müslüman Olmayanlara (Rum-Musevî-Ermeni) “azınlık statüsü” verildi

LOZAN ANDLAŞMASI, “Şark Meselesi”nin uygulayıcılarının oyununu bozan ve Türk Milleti’nin Bağımsızlığını, Yeni Türk Devleti’nin Egemenliğini uluslararası hukuk önünde tanıyan bir belge oluyordu