CD sürücü CD sürücü veya CD sürücüsü, bilgisayara bağlanan bir CD-ROM aygıtının, bilgisayar ile birlikte kullanılabilmesi için yazılmış olan özel yazılımıdır. Bu sözcük, çok sık ve yaygın olarak, kişisel bilgisayarlarda, veri girişi için kullanılan CD aygıtı (CD-ROM) anlamında da kullanılır. CD aygıtı, CD denilen elektronik kayıt ortamları üzerine kayıtlı olan verileri okumak için geliştirilmiş özel bir elektronik aygıttır. Ancak bilgisayardan bağımsız olarak, tek başına kullanılabilen bir aygıt değildir. Bu aygıtın bir bilgisayar ile kullanılabilmesi için, bu aygıtın, uygun kablo bağlantıları ile bir bilgisayara bağlanması ve "Sürücü" denilen bir yazılımın bilgisayara yüklenmesi, ve aygıtın bilgisayara tanıtılması gerekir. Bu yazılım, bir CD aygıtı satın alındığında, CD ya da disket üzerine kaydedilmiş olarak alınan CD aygıtı ile birlikte, üretici tarafından verilir. Üretici firma tarafından, CD aygıtının bilgisayar tanıtılması için verilen bu yazılıma CD sürücüsü (CD-treiber) denir.

CD sürücüsü denilen yazılımın bilgisayara yüklenmesi, zor ve zahmetli bir iş değildir. Her kullanıcı, çoğunlukla, hiçbir teknik destek almadan bu işlemi kendisi yapabilir. Günümüzde yaygın olarak kullanmakta olan işletim sistemleri, bilgisayara bağlanan CD-Aygıtını otomatik olarak tanımakta ve CD sürücüsünü otomatik olarak yükleyebilmektedir.

CD ROM SÜRÜCÜLER Cd rom sürücüler En basitinden disket sürücülere benzetilebilirler.Disket Sürücüden en temel farkı sadece CD leri okuyabilmesidir yani CD Sürücüler CDROM (Compact Disk Read Only Memory) Sadece okunabilir medya ortamlarını bilgisayarda kullanmaya, bu medya ortamlarındaki verileri bilgisayarda işlemeye yarar. CD ROM sürücüleri teknolojisi günümüzde iyi bir gelişme sergilemiş olsa da yine de bir sabit diske göre çok yavaş çalışmaktadır.150kb/sn veri okuyabilirler ve bu veri okuma hızı Cd ROM sürücünün içindeki CD yi çeviren motorunun devir hızı ile çarpılarak CD ROM sürücülerin günümüzde ayırt edici bir özelliği olan hızı hesaplanır.i lazer ışını vasıtası ile okuyabilen Örneğin 24X olarak adlandırılan bir CD ROM sürücü 24*150=3600 KB/S veri transfer edebilir. CD ROM sürücüler Internal (dahili) ve External(Harici ) yolları ile bilgisayara monte edilirler.Temelde Çalışma prensipleri aynı olmakla beraber,dizayn mimarilerinde ufak farklılıklar olabilir bu farklılıkta External ve Internal arasındaki farktan kaynaklanır.

External CD Sürücüler : External CD ROM sürücüler artık günümüzde pek kullanılmamaktadır. Bunun sebebi External (harici) olarak bilgisayara monte edilmeleri ve internallara karşın hem fiyat, hem de performans bakımından dezavantajlara sahip olmalarıdır.Ancak günümüzde bazı notebook üreticileri External CD Rom sürücüleri, ürünlerinde ürünlerinin boyutunu ve ağırlığını azaltması amacıyla kullanmaktadır. External Cd Rom sürücüleri bilgisayara bilgisayarın paralel portundan, kendi arabirim(SCSI ) kartları üzerinden ya da (günümüzde)bilg. USB portlarından monte edilebilirler. Internal CD Sürücüler : Internal CD ROM sürücüler günümüzde çok yaygın olarak kullanılmaktadır.Bilgisayar piyasasındaki rekabetin artmasından CD Rom sürücüleri de payını almış ve günümüzde fiyatları 30$-45$ ‘a kadar düşmüştür.Ve CD ROM sürücüleri neredeyse Floppy disket sürücü gibi standartlaşmıştır.Internal CD Sürücüler bilgisayardaki IDE veriyollarını kullanarak entegre edilirler.(IDE kanallarına data kabloları vasıtası ile takılırlar).

CD ROM Sürücünün Bileşenleri Ve Görevleri Ön panel Ön panel genelde son kullanıcının CD Rom sürücü olarak bildiği kısmı olmakla beraber üzerinde bulundurduğu butonlar sayesinde kullanıcıya CD rom u kullanmada kolaylık sağlayan kısımdır.CD Rom sürücü standartlarında Ön panel kısmında en az bir CD çıkartma-takma butonu ,Cd-audio ses ayar butonu, kulaklık çıkışı ve Cd rom aktif haldeyken kullanıcıyı uyaran bir led vardır.Fakat günümüzde Bazı CdRom sürücüsü üreticileri Ön panel üzerine müzik Cd lerinde navigasyonu büyük ölçüde kolaylaştıracak birçok buton koymuşlar , hatta bu CD Rom sürücünün uzaktan da kullanılması açısından bir uzaktan kumanda aleti adapte etmişlerdir (Creative)

Cd Çekmecesi Cd Çekmecesinin görevi Cd lerin CD Rom sürücünüm kasasına alınmasıdır.(bkz Şekil 2) Cd Çevirici Motor Mekanizması Cd Çekmece tarafından kasa içine alındığında lensin(okuyucu kafanın ) Cd yi okuması için CD yi belirli devirlerde döndürür. Cd Okuyucu kafa Mekanizması Cd çevirici motor mekanizması Cd yi belirli devirlerde çevirirken Cd okuyucu kafa da Cd nin üzerindeki verileri deşifre etmek için lazer ışınını dönen cd üzerine yönlendirir ve karşılık olarak gelen bu lazerin geri yansımasını da yorumlayarak anakart bileşenine gönderir. (bkz Şekil 2)Bir Cd rom sürücünün en çok dikkat edilmesi gereken parçasıdır. Çok kolay bozulabilir, zarar görebilir, kirlenebilir.

Anakart Anakart bileşeni lazer okuyucu (optik gözden) aldığı sinyalleri betimler ve anakarta – işletim sistemine gönderir(IDE veya SCSI arabirimleri vasıtası ile) Anakart üzerinde arabirim kartı ile haberleşilmesi için gerekli olan arabirim kablosunun takılacağı kısım, (bkz Şekil 2) Cd Rom sürücünün Power Supply den güç alması için güç kablosunun takılacağı slot, Cd Rom Sürücünün IDE veriyolunu kullanan herhangi bir aygıt(Hdd-Cdrom) ile uyumlu bir şekilde çalışması için gerekli ayarların yapılmasında kullanılan jumper ayar tablosu ve son olarak ta ses kartı ile Cdrom sürücü arasında ses sinyallerinin iletilmesi için gerekli olan Audio kablosunun takılacağı slot bulunur.Ayrıca CdRom sürücüleri Müzik Cd lerini bilgisayara bağımlı olmadan da çalıştırabilir.Bu işlem için gereken program anakart üzerindeki chip lerde mevcuttur.

CD ROM Sürücünün Çalışma Prensibi Cd rom sürücüler çalışma prensibi temeli ile eskilerde kullanılan taş plaklara benzerler. Taş plaklarda plak üzerindeki izleri okumak için iğne kullanılırken CD SÜRÜCÜ lerde lazer ışını kullanılmaktadır. Cd , CdRom sürücüye takıldığında Cd Sürücü Çekmecesi tarafından kasa içine alınır ve cd yi yüksek hızlarda döndüren motorun bir uzantısı olan cd kıstırıcı plakalar cd yi sabitler , ve Cd çekmecesinin yakınına monte edilmiş sensor lar cd nin Cd Rom kasasına alınması işlemi neticesi ile harekete geçen mekanizmadaki hareketliliği algılarlar ve bu mekanizmaların hemen altındaki devre kısmına Cd nin içeride olduğuna dair sinyaller gönderirler. Bu işlem sonucunda Cd motoru CD yi çevirmeye başlar aynı zamanda da CD Rom sürücünün anakartı okuyucu kafa mekanizmasına harekete geçmesi için sinyaller gönderir bu sinyaller sonucunda okuyucu kafa sabitdiskin ilk elektriği aldığında yaptığı kafa spin hareketine benzer bir hareket ile lazer ışınını CD nin yüzeyine yansıtmaya başlar cd nin yüzeyine çarpan lazer ışınları tekrar okuyucu kafaya geri döner fakat bu geri dönüş olayı Cd nin üzerindeki 0 , 1 leri ifade eden ve çıplak gözle görülemeyen çukurcukları ve tepeciklerin lazer ışınında bazı değişmeler meydana getirir.

Ve bu değişmeleri okuyucu kafa mekanizması Deşifre ederek CD Sürücü nün diğer bir mekanizması olan Anakart kısmına gönderilir ve Anakart Kısmı da veri üzerinde gereken değişiklikleri yaparak ya IDE kablosu üzerinden IDE veriyollarına ya da SCSI kablosu üzerinden anakarta daha önceden monte edilmiş SCSI kartına veya anakart üzerinde onboard olarak bulunan SCSI kartına gönderir. Ve bu şekilde Cd deki veriler CD rom vasıtası ile bilgisayara aktarılmış olur.

CD-WRITER ( YAZICI ) CD-RW, İngilizce Compact Disc Re-Writable kelimelerinin kısaltmasıdır. Tekrar yazılabilen CD demektir. İlk yazılabilir CD CD-Erasable (CD-E) olarak tasarlandı ve yapılan değişikliklerden sonra 1997 yılında CD-RW ismini aldı.Herhangi bir CD, bilgileri üzerindeki polikarbon plastik yüzeye işlerken,CD-RW üzerindeki iki farklı yüzeye:dielektirik yüzey ve faz değişim materyaline işler. Faz değişim materyali ise kimyada AgInSbTe (Silver-Indium-Antimony-Tellurium) olarak tanımlanan çok özel bir maddededen oluşur.CD yazıcısı, lazerin ısısıyla yansıma niteliğinde bir yansıma meydana getirir.Lazer,çukur (pit) oluşturarak,yansıyan ışığın daha fazla saçılmasını sağlar. Böylece karanlık alanlar oluşur.Bu sistemin geri dönüşü mümkündür. Bir CD-RW kaydedicisi 700 MB (Megabyte) veriyi bir CD-RW'a yaklaşık olarak 1000 kez yazabilir.Teoride bir CD-RW 1000 defa silinebilir ve yeniden yazılabilir olsa da pratikte bu sayıya ulaşmak pek mümkün olamamaktadır. Bunun en önemli sebebi ise medyanın iyi korunmaması olmaktadır. CD-RW lerin mutlaka bir CD kutusu içerisinde fiziki etkilerden ve parlak ışık kaynaklarından korunması gerekmektedir

CD yazıcılar standart CD sürücülerden farklıdır, çünkü özel bir lazer ışını ile çalışırlar. Bu lazer, cd-r diskler üzerindeki kimyasal madde tabakasına verileri yakarak yazar. cd yazıcılar aynı zaman da cd leride okuyabilirler örneğin : 8x4x24x bir cd yazıcı 8x ;cd-r , 4x ; cd-rw , 24x ; cd okuma hızına sahiptir. Peki , CD yanmaları neden kaynaklanır. Yazma işlemi sırasında sürücünün kafası , yani lazer ışını sabit hızla hareket eder. Veri akışı kesilirse diski durdurup bekleyemez. Bu sorunu önlemek için cd yazıcınız içinde, genelde 512K veya 1 MB 'lık bir tampon bellek kullanılır; veri önce tampon belleğe aktarılıp, oradan yazıcı kafaya gönderilir. Ancak tampon bellek te yetersiz gelirse , yazıcı veri isteyip tampon bellekte de bulamazsa "buffer underrun " sorun oluşur ve cd niz yine yanar. yazma işleminde cd sürücülerin önemi kadar kullanılan yazılımın da büyük önemi vardır. bu programlardan popüler olanları ; adaptec easy cd creatop,winoncd ve nero gibi programlar kullanılır.

CD YAZICILARIN ÇALIŞMASI: Büyük boyutlardaki dosyalarla çalışan kişiler için CD yazıcılar çok gereklidir. Sistemdeki dosyalarınızın yeleklenmesi veya dijital resim arşivinizin saklanması gibi, sizin için önem taşıyan birçok bilgiyi gümüş plakalarda saklamanızı sağlar. Bunun dışında CD yazıcılar yardımıyla el kameranızla kaydettiğiniz görüntüleri video CD forma tında kaydedebilir ya da amatör müzik çalışmalarınızı audio CD formatında basabilirsiniz. CD yazıcısının nasıl çalıştığını anlayabilmek için önce CD’nin temel çalışma prensibini kavramak gerekir. CD’ler genellikle aynı yapıya sahiptir. Taşıyıcı kısmı oluşturan CD’ deki kalın tabakadır. Çoğu üretici bu tabakayı Polikarbon’dan yapmaktadır. Bu taşıyıcı tabakanın üzerinde ise bilgilerin kaydedildiği kısım yer alır. Bilgilerin okunması sırasında lazer bu kısımdan yansır. Bilgilerin yazıldığı kısımda koruyucu bir kaplama bulunur, bunun sayesinde hassas kısım UV ışınlarından korunur. Ayrıca bu kaplama CD’nin ön yüzünü de oluşturur.

Yazılacak dosyaların kodlanması Yazılabilen kısım 0,05 ile 0,1 mikrometre arasındaki mikroskobik girintilerden oluşuyor. Derinliği 120 Nanometre olan bu girintilere pit denir. Pit’ler arasındaki araya da yani tümsek kısma “Land” deniyor. Pit ve Land’ların yardımıyla iki dijital temel bilgi yani 1 ve 0 oluşmakta. Bu iki değer iki harften oluşan bir alfabeye benzetilebilir. Bu iki değerin kombinasyonları sayesinde bilgiler bir araya gelir. Bu girintiler ve çıkıntılar, sarmal bir şekilde tüm CD’nin etrafında binlerce kez dönerek izler oluşturuyor. Bu izler okuyucu kafa ile takip ediliyor. Bilgisayarın bunca sarmalın içerisinde doğru bilgiye ulaşabilmesi için bu sarmalların başladığı yer olan “Lead-in” kısmında bir içerik listesi bulunmakta (TOC-Table of contents) Lazerle okuma için kullanılan Teknik Bilgilerin okunması lazer teknolojisi sayesinde gerçekleşiyor. Bu lazerin kafası bir motor sayesinde tüm CD yüzeyinde hareket ederek ve yarı geçirgen bir aynaya lazeri yansıtıyor ve bu, lazerin sadece bir yöne (lazer kafasından CD’ ye) doğru geçiş yapmasına izin veriyor. Lazerin dalga boyu 780 nanometre. Bu tür dalga boyları infrared kategorisinde uzun dalga boyları olarak adlandırılır. Lazer ışını lensten çıkarak 0,8 milimetre genişliğindeki taşıyıcı yüzeye yansır. Lazerin bilgileri saklayan yüzeye ulaşması için plastiği aşındırması gerekir ve bu 1,6 milimetre genişlemeye sebep olur.

Toz zerrecikleri lazeri rahatsız eder Lazer ışını direkt olarak yazma işlemini gerçekleştirmiyor. Çünkü, daha geniş bir lazer ışını kirli yüzeylerden veya çiziklerden çabuk etkilenmez ve okuma işlemini gerçekleştirebilir. CD yüzeyinde çizikler olduğunda bile 0,5 milimetreye kadar olan çiziklerde lazer ışını yansıyabilecek kadar yer bulabilmekte ve veriyi okuyabilmektedir. Ancak mikrometre ölçülerinde bir lazer ışını, CD yüzeyine geri yansıyacak olursa okuyucu kafa bundan etkilenecek ve bu da okuma hatalarına sebep olacaktır. CD’ de verilerin bulunduğu yüzey, lazer ışınını bir ayna gibi yansıtmaktadır. Ancak yüzeydeki Pit ve Land’ler sayesinde yansıma yüzeyi lazeri yönlendirir ve modüle eder. Böylece yansıyan ışın geri gelirken değişmiş olur. CD sürücüsüne dönen, ışın buradan tekrar yarı geçirgen aynaya düşer ve buradan bir fotodiyot’a yönlendirir ve burada gelen ışın, iki farklı gerilimde (1 ya da 0) elektrik sinyallerine dönüşür ve bilgisayarın anlayabileceği veriler haline gelir.

CD yazıcılar kuvvetli, CD sürücüler zayıf lazerlerle çalışır. Dış görünüş itibariyle CD Yazıcıları CD Sürücülerden ayırt etmek güçtür. İkisinde de CD çekmecesini açmak için bir düğme, ses ayarı için bir düğme ve birkaç da LED bulunur. Aradaki ufak farklarsa iç kısımlarında yer alıyor. CD Sürücüler verileri okuyabilmek için düşük bir güç harcarken, CD yazıcılar veriyi CD’ ye yazabilmek için daha güçlü bir lazere ihtiyaç duyar. Örneğin Bir CD-R, veriyi yazabilmek için 300 celsius’luk bir ısı kullanır. CD-RW’ler ise 500 celsius’luk bir ısı kullanır. Bunun 200 celsius’u verinin tekrar silinebilmesi için gereklidir. CD-RW’ler, CD sürücüler arasındaki en gelişmiş teknoloji olarak dikkat çekiyorlar. Alışılagelmiş CD-ROM’ları okuyabiliyorlar ve CD yazabiliyorlar. Ayrıca yeniden yazılabilir CD’lere veri yazıp silebiliyorlar. CD-R’ler her tip CD’ yi okuyabilirken, sadece CD’lere veri yazabiliyor. Yeniden yazılabilir medyalarla başa çıkamıyorlar. Yakın zamana kadar CD-RW’ler CD-R’lerden pahalıydı. Fakat zamanla CD-R’ler silinerek yerlerini CD-RW’lere bırakmaya başladılar. CD-ROM’lar içeriğinin değiştirilmesine imkan tanımaz İçerisinde herhangi bir veri bulunan CD-ROM’ların yüzeyi metalden oluşur. Çoğunlukla alüminyum veya alüminyum kaplamadan oluşan CD’ler eğer biraz daha gümüşümsü bir görünüme sahipse, üretici pirinç kullanmış demektir. Bu işlem CD’ ye altını andıran bir parlaklık veriyor. Metali istenilen mikrometre kalınlığına getirebilmek için önce CD önce ısıtılır ve sonra preslenir böylece istenen bilgiler bir daha değiştirilemez bir şekilde saklanır.

Bir kere yazabilen CD-R Bir kere yazılabilen CD-R’lerde ise veri değiştirilebilir. Burada veri kısmı “dye” adı verilen organik renkli bir maddeden oluşuyor. Bu madde CD’nin de rengini belirtiyor. Bu madde çoğunlukla yeşil, mavi, ya da altın rengindedir. CD yazıcı, veriyi lazer ışınlarıyla yazıyor ve bu işlem sırasında 300 celsius’luk bir ısıyla ışın renkli yüzeye düşüyor, bu sayede bu kısımda bir derinleşme gerçekleşiyor, yani bir Pit oluşuyor. Pit’lerin oluşması Land’lerin oluşması anlamına da geleceği için böylece veriler CD yüzeyine yazılmış oluyor. Tekrar yazabilen CD-RW Bir kere yazılabilen CD-R’lere göre bu teknoloji CD-RW’lere veriyi yazıyor ve siliyor. CD-R’ de olduğu gibi bunda da metal yansıtıcı bir yüzey üzerinde renkli bir kısım bulunmakta. Bu yüzeyde de veri kodlanmış halde saklanıyor. CD-RW’ deki renkli kısım iki farklı tipi bir arada bulundurabiliyor: Kristallin ve Amorph. Kimyacılar kristalleşmeden katılaşan sıvılara amorph adını veriyorlar. Örneğin, Cam. Renkli tabakadaki amorph kısımları ışını yansıtmadan geçirir. Geçen ışık ancak metal kısımdan yansıyarak geri döner. Kristallin kısımlar ise lazer veriyi okurken yansıtır. Kristallin ve amorph iki farklı yansıtıcı yüzey oluşturur ve bu sayede dijital veriler birleştirilir. CD-RW’nin yazılması sırasında yazıcı renkli yüzeye yoğun lazer ışınları yollamaktadır. Bu esnada ısı 500 celsius’u bulabilir. Bu işlemden hemen sonra renkli madde hemen soğumakta ve amorph bir duruma gelmektedir.

CD-R’daki gibi CD’ yi eski haline döndürmek mümkün CD-R’daki gibi CD’ yi eski haline döndürmek mümkün. Amorph bölgeler 200 celsiusa kadar tekrar ısıtıldığında daha yavaş soğuyarak kristalleşiyor ve veri siliniyor. Ve CD-RW tekrar yazılmaya el verişli hale geliyor. Bu silme işlemi sırasında CD’nin sarmal kalıbı da yok olmasın diye üreticiler şeffaf olan yüzeye bir de sarmal kalıbı basıyor ve bu sayede tekrar aynı şekilde CD’ ye veri yazmak mümkün oluyor.

Kombi aletler ve DVD yazıcılar yolda Bu arada CD-RW yazabilen ve DVD okuyabilen aletler epeydir piyasada kolayca bulunabiliyor. DVD’lerin yazılabilmesi ise hala pahalı ve problemli bir iş. Böyle bir alet için binlerce doları gözden çıkarmalısınız. Ancak Panasonic yakın zamanda böyle bir DVD yazıcıyı piyasaya 500 dolar civarında bir fiyata piyasaya süreceğini bildirdi. Bununla birlikte DVD sürücüler de PC’ lerin standart donanımlarına eklenecek. DVD yazabilen aletlerin şu ana kadar yaygınlaşmamasının en büyük sebeplerinden biri de büyük üreticilerin kayıt formatları konusunda anlaşamamaları ve bu konuda uyumluluk problemlerinin sürmesiydi. Panasonic’in ürettiği çözümü merakla bekliyoruz. CD’lerde renk ve performansa dikkat Çoğu CD 650MB kapasiteye sahiptir. Ancak bu değer günümüz ihtiyaçları göz önüne alınırsa artık büyük bir kapasite değil. Bazı diskler 655 hatta 700MB kapasiteye sahip olabilir. Bunların arasındaki fark sarmalların arasındaki açıklıktır. Üreticiler bu sarmalların arasındaki boşluğu daraltarak daha fazla sarmalı disk yüzeyine ekleyebiliyorlar. Yeni mevcut sürücülerin genellikle bu yeni CD’lerle bir sorunu olmuyor ancak eski sürücüler problem yaratabilir. CD-RW’lerde ise üzerinde yazan hıza dikkat etmelisiniz. Yazıcınızı destekleyen hızlardaki CD’leri almalısınız. Daha ayrıntılı bilgiyi CD’nin paketinin üzerinde bulabilirsiniz. Ayrıca CD’lerdeki renk farkları da kalitede rol oynar. Mavi ya da yeşil renkteki CD’ler ucuzdur ancak daha az dayanır (10 sene kadar). Ayrıca bu CD’lere Audio kayıt ettiğinizde bazı müzik setleri bunları okumakta zorlanabilir. Bu yüzden biraz daha pahalı olan ancak daha fazla dayanan (100 sene kadar) yeşil sarı parlayan altın rengindeki CD’leri tercih edebilirsiniz.