İşletim Sistemlerine Giriş Öğr.Gör.Dr. Şirin KARADENİZ

Bu Hafta İşletim Sisteminin; Ne olduğu, Ne yaptığı, görevlerinin neler olduğu, Ne tür bir yazılım olduğu, Tarihsel gelişiminin nasıl olduğu ile ilgili bilgileri öğreneceğiz.

İşletim sistemini tanımlayınız... Sizce işletim sistemi neden var? İşletim Sistemi Nedir? İşletim sistemini tanımlayınız... Sizce işletim sistemi neden var?

Aritmetik ve Mantık Birimi Von Neumann Mimarisi Merkezi İşlem Birimi Donanım Aygıtları Aritmetik ve Mantık Birimi Ana Bellek Kontrol Birimi Adres yolu Veri yolu

İşletim sistemi bir bilgisayar sisteminin maestrosudur Bilgisayar donanımlarının birbiri ile uyumlu bir biçimde çalışmasını sağlar.

İşletim sistemi; yazılım – donanım - kullanıcı arasındaki etkileşimi sağlayan bir ara yazılımdır.

İşletim Sistemi Ne Tür Bir Yazılımdır? Donanım Yazılım Uygulama Yazılımları (Örn: Word, Excel) Sistem Yazılımları İşletim Sistemi (OS) Diğer Yazılımlar (Örn: Derleyiciler) Bilgisayar

Tanım: İşletim sistemi; bilgisayar sistemini oluşturan donanım ve yazılım nitelikli kaynakları kullanıcılar arasında kolay, hızlı ve güvenli bir işletim hizmetine olanak verecek biçimde paylaştırırken bu kaynakların kullanım verimliliğini en üst düzeyde tutmayı amaçlayan bir yazılım sistemidir.

Multitasking (Çok görevli) Multiprogramming (Çoklu programlama) Tarihsel Gelişim Multitasking (Çok görevli) Multiprogramming (Çoklu programlama) Paralell Systems (Paralel Sistemler) OS: UNIX, MAC OS, MS-DOS Real-Time Systems (Gerçek-Zamanlı Sistemler) Ms’lerde çalışan sistemlerdir. Belli bir sistemi kontrol amacıyla kullanılır Örn: Endüstriyel kontrol sistemleri, gösteri sistemleri Distributed Systems (Dağıtık Sistemler) Bir çok MIB, ağdaki diğer kaynakları, verileri ve işlemleri yürütürler. Örn: Ağ, Internet OS: Ağ işl. Sis. (Windows NT) Embedded Systems (Gömülü Sistemler) Belirli bir donanımı yöneten sistemler. Örn: Firewall, otomobil motorları Timesharing Systems (Zaman Paylaşımlı Sistemler) Birden fazla işin bir donanımı kısa sürelerle paylaşması Personal Computer Systems (Kişisel bilgisayar sistemleri) OS: UNIX, MAC OS, MS-DOS Batch Systems (Toplu İşlem) Birden fazla işin arka arkaya çalıştırılması ve yürütülmesi OS: IBM’in IBSYS Main-frame OS yoktu 1950 1960 1970 1980 1990

Modern bir işletim sistemleri bahsedilen farklı işletim sistemlerinin özelliklerini kapsamaktadır.

İşletim Sisteminin Yerine Getirmesi Gereken Fonksiyonlar 1. İşleri sıraya koymalıdır 2. İşi kontrol eden dili yorumlayabilmelidir 3. Hata durumlarında ilgili işlemleri sonuçlandırmalıdır 4. Giriş/Çıkış işlemlerini sonuçlandırmalıdır 5. Kesmelerin gereğini yerine getirmelidir 6. İşlerde öncelik tanıyabilmelidir

İşletim Sisteminin Yerine Getirmesi Gereken Fonksiyonlar 7. Kaynakları kontrol etmelidir 8. Kullanıcıların birbirlerinin haklarına müdahalelerini önlemelidir 9. Bilgisayara birden fazla erişim sağlamalıdır 10. İyi bir ara yüzü olmalıdır 11. Bilgisayar kaynaklarının hesabını tutmalıdır. 12. Bilgileri uzun vadede saklamalıdır.

Bir İşletim Sisteminde İstenilen Özellikler 1. Etkinlik: İşletim sistemi, bir işi etkin ve verimli bir şekilde yapmalıdır. 2. İşler arasındaki zaman: Bir işi bitirip diğer işi başlama süresi kısa olmalıdır. 3. Kullanılmayan MİB zamanı: Merkezi işlem birimin kullanmadığı süre kısa olmalıdır. 4. Toplu işlemler arasındaki zaman: Toplu işlem dosyalarının işlenmesi arasındaki süre kısa olmalıdır.

Bir İşletim Sisteminde İstenilen Özellikler 5. Cevap verme süresi: Sistemin cevap verme süresi kısa olmalıdır. 6. Az zamanda çok iş yapılmalıdır. 7. Güvenirlik: Sistem tamamen hatalardan arındırılmış olmalıdır. 8. Süreklilik: Sistem bakım yapılabilir ve dokümanı bol olmalıdır. 9. Düşük boyut: Sistem kendinden taviz vermeden küçük boyutta olmalıdır.