ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS) AÇISINDAN ECVETİN ÖNEMİ Mehmet ORDUKAYA Sınav ve Belgelendirme Daire Başkanı MAS ECVET Kapanış Toplantısı 24/02/2014
SUNUM PLANI Mesleki Yeterlilik Kurumu Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi (UMYS) Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin Önemi UMYS ve Mesleki Eğitim ve Öğretimde Kredi Transfer Sistemi (ECVET) ECVET’in Faydaları, Özellikleri ve Unsurları UMYS Kapsamında ECVET Unsurlarını Destekleyen Çalışmalar UMYS Kapsamında Gerçekleştirilen Faaliyetler
MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU 21 Eylül 2006 tarihli ve 5544 sayılı MYK Kanunu Kamu tüzel kişiliği, idari ve mali özerklik Devlet, işçi, işveren ve meslek kuruluşları temsilcilerinin eşit katılımıyla yönetim Temel amaç; “Avrupa Birliği ile uyumlu Ulusal Yeterlilik Sistemini kurmak ve işletmektir.” Malumları olduğu üzere, Mesleki Yeterlilik Kurumu, 5544 sayılı Kanunla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili kuruluş olarak 2006 yılında kurulmuş olup, kurulduğu andan itibaren Avrupa Birliği ile uyumlu Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemini hayata geçirmek için hizmetlerini sürdürmektedir. Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin temel amacı; eğitim ile istihdam arasında doğru ve sağlam bir ilişki kurmak ve mesleklerin iş piyasası ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde icra edilmesine imkân sağlamaktır.
Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi (UMYS) Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Ulusal Yeterlilik Çerçevesi (TYÇ) Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi (UMYS) Ulusal Yeterliliklerin Hazırlanması Eğitim Akreditasyon Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi kapsamında yürütülen faaliyetler genel hatlarıyla ele alındığında; bu faaliyetlerden birini ve ilkini Ulusal Meslek Standartlarının hazırlanması oluşturmaktadır. Ulusal Meslek Standartları, bireylerin ilgili meslekte sergilemeleri gereken bilgi, beceri, tutum ve davranışların neler olduğunu tanımlamakta, sektörünü temsil eden öncü kurum/kuruluşlar tarafından geliştirilmektedir. Bu sayede, sektörün istediği meslek profilinin tanımlanmasına imkan sağlamaktadır. Sistemin bir diğer ayağını ise Ulusal Yeterlilikler oluşturmaktadır. Ulusal Yeterlilikler, söz konusu Ulusal Meslek Standartlarını temel alarak geliştirilmektedir. Ulusal Yeterlilikler, ilgili mesleği başarı ile icra edebilecek kişilerin nasıl belirleneceğini açıklayan bir diğer ifade ile mesleğinde yetkin olduğunu kanıtlamak isteyen bireylerin nasıl bir ölçme-değerlendirme sürecine tabi tutulacağı ve hangi kriterler ışığında başarılı kabul edileceğine ilişkin detayları sunmaktadır. Bu çerçevede, ulusal yeterliliklerde tanımlanan ölçme-değerlendirme süreçlerine uygun oluşturulmuş sistem dahilinde bireylerin sınava tabi tutulması ve başarılı olanların belirlenmesi MYK tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruşlarınca gerçekleştirilmektedir. MYK tarafından yetkilendirilen bu kuruluşlar ilgili yeterlilikte ISO 17024 standardına göre akredite edilmekte ve akreditasyon sonrası MYK tarafından yapılan denetim, inceleme ve değerlendirme sonucunda yetkilendirilmektedirler. Bu kuruluşlarca, yapılan sınavlar sonucunda başarılı olan bireylere MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi verilmektedir. Ölçme, Değerlendirme ve Belgelendirme
ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ NEDEN ÖNEMLİ? Eğitim ve öğretimde kalite güvencesi Eğitim-istihdam arasındaki ilişkinin güçlenmesi Ayrımcılığa yol açamayan, ilgililerin erişimine açık bir sistem İlgili tüm tarafların temsili Yatay ve dikey geçişler Güven veren ölçme, değerlendirme ve belgelendirme sistemi Hayat boyu öğrenmenin desteklenmesi Önceki öğrenmelerin tanınması Ulusal/Uluslar arası platformda tanınırlık ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ NEDEN ÖNEMLİ?
UMYS VE ECVET UMYS’nin ana hedefi; Avrupa Birliği ile uyumlu, kalite güvencesi sağlanmış bir sistem kurmak ve işletmektedir. Bu noktada dikkate alınması gereken üç önemli Avrupa Birliği aracı bulunmaktadır; Mesleki eğitim ve öğretimde Hayat Boyu Öğrenme için Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi, Mesleki Eğitim ve Öğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Referans Çerçevesi Avrupa kredi transfer sistemlerinden biri olan Mesleki Eğitim ve Öğretimde Kredi Transfer Sistemi (ECVET) UMYS’nin ana hedefi bünyesinde yürütülen faaliyetleri; Avrupa Birliği ile uyumlu şekilde, kalite güvencesi sağlanmış olarak yürütmektedir. Bu noktada MYK olarak dikkate almamız gereken 3 önemli Avrupa Birliği aracı bulunmaktadır. UMYS geliştirme çalışmalarının bu üç araçta ifade edilen unsurlar çerçevesinde sürdürülmesi önemlidir.
UMYS VE ECVET ECVET, Avrupa Komisyonu tarafından 2009 yılında tavsiye kararı olarak kabul edilmiştir. ECVET’in amacı nedir? Bireylerin bir yeterliliği elde edebilmesi için; sahip oldukları öğrenme çıktılarının transferini, tanınmasını ve biriktirilmesini sağlamak üzere bir sistemin oluşturulmasıdır.
ECVET’İN FAYDALARI Ülkelerin ulusal düzeyde oluşturulacakları kredi transfer sisteminin faydaları nelerdir? Bireylerin sahip oldukları öğrenme çıktılarının anlaşılması, Hayat boyu öğrenme kapsamında üye ülkeler arasında bireylerin hareketliliğinin kolaylaşması, Ulusal düzeyde farklı sektörler arasında yeterliliklerin hareketliliğinin kolaylaşması, Eğitim ve öğretimde Avrupa’da işbirliğinin gelişmesine katkı sağlaması.
ECVET’İN ÖZELLİKLERİ ECVET’in iki temel özelliği olduğu görülmektedir. Bunlar; Yeterlilik birimlerini temel alan bir kredi transfer sistemi Öğrenme çıktılarını temel alan bir kredi transfer sistemi ECVET’ kapsamında; birimlerin öğrenme çıktısı bazlı geliştirilmesi, birimlerin transfer edilmesi ve biriktirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, söz konusu birim ve bu birimlerden oluşan yeterliliklere kredi puanlarının verilmesi önemlidir. Yeterliliklerin birim bazlı ve birimlerinde öğrenme çıktısı bazlı geliştirilmesinin faydası; farklı yeterlilikler arasında geçişlerin kolaylaşmasına imkan sağlamasıdır.
ECVET’İN ÖZELLİKLERİ Yeterliliklerin birim ve öğrenme çıktısı temelli geliştirilmesi; Bireylerin farklı yeterlilik sistemleri (örgün, yaygın ve informal) izleyerek elde ettiği bilgi, beceri ve yetkinlikleri söz konusu sistemler arasında transfer etmesine imkan sağlamaktadır.
ECVET’İN UNSURLARI Birim ve öğrenme çıktısı bazlı yeterlilikler Birimlerin kredi puanlarına sahip olması Öğrenme çıktılarının kalite güvencesi sağlanmış bir sistem ışığında ölçülmesi-değerlendirilmesi (iç doğrulama ve dış doğrulama) Öğrenme çıktılarının belgelendirilmesi Karşılıklı güven çerçevesinde işbirliklerinin yapılması Bireysel kazanımların transferi ECVET unsurları incelendiğinde; Birim ve öğrenme çıktısı bazlı yeterliliklerin geliştirilmesi ve söz konusu birimlerin kredilendirilmesi gerekmektedir. Söz konusu tanımlamalar sonrası kalite güvencesi sağlanmış bir sistem ışığında (örneğin iç doğrulama ve dış doğrulama sistemlerinin geliştirilmesi) bireylerin ölçülmesi, değerlendirilmesi ve belgelendirilmesi gerekmektedir. Kalite güvencesi sağlanmış bir sistem sayesinde de gerek ulusal gerekse Avrupa düzeyinde belgelerin tanınırlığının sağlanması için gerekli işbirliklerinin yapılması ve bireysel kazanımların transferinin sağlanması gerekmektedir. Ulusal düzeyde, sayılan unsurlara ilişkin bir politikanın belirlenmesi, bu doğrultuda mevzuat çalışmalarının yapılarak teknik çalışmaların sürdürülmesi önem arz etmektedir.
UMYS Kapsamında ECVET Unsurlarını Destekleyen Çalışmalar Söz konusu meslek profilini ölçecek ve değerlendirecek Ulusal yeterliliklerin birim ve öğrenme çıktısı bazlı geliştirilmesi (2) Kalite Güvencesi Sağlanmış Ölçme-Değerlendirme Sistemi (ISO 17024 ve MYK Denetimleri) (3) Yeterliliklerin ve Yeterlilik Birimlerinin belgelendirilmesi (Mesleki Yeterlilik Belgesi ve Birim Başarı Belgeleri) (4) Ulusal Meslek Standartlarının tanımlanarak meslek profilinin belirlenmesi (1) UMSY kapsamında ECVET Unsurlarını destekleyen çalışmalar incelendiğinde; Ulusal Meslek Standartlarının tanımlanarak meslek profilinin belirlenmesi (1) Söz konusu meslek profilini ölçecek ve değerlendirecek Ulusal yeterliliklerin birim ve öğrenme çıktısı bazlı geliştirilmesi (2) Kalite Güvencesi Sağlanmış Ölçme-Değerlendirme Sistemi (ISO 17024 ve MYK Denetimleri) (3) Yeterliliklerin ve yeterlilik birimlerinin belgelendirilmesi (Mesleki Yeterlilik Sistemi ve Birim Başarı Belgesi) (4)
ECVET’İN UNSURLARINI DESTEKLEYEN ÇALIŞMALAR Avrupa Yeterlilik Çerçevesi ile uyumlu Ulusal Yeterlilik Çerçevesi geliştirme çalışmaları Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ) Belgesi ile Ulusal Yeterlilik Çerçevesi Yönetmelik taslağının hazırlanması (70 üzerinde kurum/kuruluşa görüşe sunuldu) Gelen görüşlerin değerlendirilmesi aşaması 2010 yılından itibaren MEB ve YÖK ile işbirliği içerisinde ilgili kamu ve sosyal tarafların katkılarıyla Avrupa Yeterlilik Çerçevesi ile uyumlu Ulusal Yeterlilik Çerçevesi geliştirme çalışmalarının sürdürülmesi görülmektedir. Bu kapsamda Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ) Belgesi ile Ulusal Yeterlilik Çerçevesi Yönetmelik taslağı hazırlanmıştır. Yönetmelik taslağı 70’in üzerinde kurum/kuruluşun görüşüne sunulmuş olup, görüş değerlendirme süreçleri devam etmektedir. TYÇ’nin temel işlevi çerçevede yer alacak yeterlilikleri öğrenme çıktıları ile tanımlamak ve bu yeterliliklerin birbirleri ile karşılaştırılmasına imkan sağlamaktır. Bu nedenle, yeterliliklere ilişkin öğrenme çıktılarının, iş yükünün ve kredi değerinin belirlenmesi önemlidir. TYÇ geliştirme çalışmaları kapsamında, çerçevede yer alacak mesleki yeterliliklerin kredilendirilmesinde iş yükü ile ilişkilendirilmiş ölçme ve kredi sisteminin kullanılması, ECVET ile uyumlu bir yapının oluşturulması planlanmaktadır. Bu çalışmalar, ülkemizde Milli Eğitim Bakanlığının sorumluluğunda yürütülen ECVET ile uyumlu kredi sistemi geliştirme çalışmalarının sonuçları ile uyumlu sürdürülecektir. Bu çalışmaların tamamlanması akabinde MYK tarafından onaylanarak yürürlüğe giren Ulusal Yeterliliklerin ECVET ile uyumlu şekilde kredilendirilmesi de gerçekleştirilecektir. Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi, ülkemizde farklı eğitim sistemlerinin anlaşılmasına, bu sistemlerden elde edilen yeterliliklerin transferinin kolaylaşmasına büyük katkı sağlayacak olup aynı şekilde farklı ülkelerin yeterlilik sistemleri ile ülkemizin yeterlilik sisteminin de kıyaslanmasına imkan sağlayacaktır.
ECVET’İN UNSURLARINI DESTEKLEYEN ÇALIŞMALAR EUROPASS; 2 çeşit belge içeren bir elektronik dosya; Belge sahibinin kendisi hakkındaki beyanları, Diğer kurumlar tarafından oluşturulmuş, belge sahibine ait kişisel dokümanlar, Yeterliliklerin ve yetkinliklerin şeffaflığını sağlayacak tek bir çerçeve, Hayat boyu öğrenme için hareketliliği kolaylaştıracak bir araçtır. EUROPASS; Becerilerini ve yetkinliklerini Avrupa’da kolaylıkla ve açıkça anlatabilmeyi arzulayan kişilere yardımcı olmayı hedefleyen ve böylece çalışanlar ile öğrencilerin hareketliliğini kolaylaştırabilecek bir girişimdir. EUROPASS KARARI; Europass, 2004 yılında Avrupa Komisyonu tarafından yeterliliklerin ve yetkinliklerin şeffaflığını sağlayacak tek bir çerçeve olarak kabul edilmiştir.
ECVET’İN UNSURLARINI DESTEKLEYEN ÇALIŞMALAR Europass Belgeleri Beceri Pasaportu Sertifika Eki Dil Pasaportu Diploma Eki Hareketlilik + Europass CV Özgeçmiş
UMYS KAPSAMINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER UMS Sayısı:500 Europass Sertifika Eki: 77 Mesleki Yeterlilik Belgesi Sayısı: 16143 Belgelendirme Yapılan UY Sayısı: 77 Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşu Sayısı: 15 UY Sayısı:242
Saygılarımla...