A C İ L A Y D I N L A T M A V E Y Ö N L E N D İ R M E S İ S T E M L E R İ N D E S İ S T E M T A S A R I M I V E U Y G U L A M A E S A S L A R I

A c i l A y d ı n l a t m a N e d i r ? Binalarda aydınlatma sistemi yangın, deprem, sabotaj vb. nedenlerle devre dışı kaldığında, derhal devreye girerek, yeterli düzeyde aydınlatma sağlayan ikincil bir aydınlatma türüdür.

Acil aydınlatma normal şartlarda gereksinimi hissedilen bir aydınlatma türü değildir. Ancak acil bir durumun ne zaman ortaya çıkacağı belli değildir. Can ve mal güvenliği açısından gerektiği an gerektiği gibi çalışacak şekilde hazır olmalıdır.

Ülkemizde Uygulamaların Başlaması Büyük şehirlerde Belediye yönetmelikleri ile Yabancı yatırımcıların kendi iç tüzükleri ile Nato tesislerinde Amerikan yönetmelikleri ile Fabrikalar, alışveriş merkezleri, oteller, büyük iş merkezleri vb binalarda giderek yaygınlaşmaya başladı.

Ülkemizde Uygulamaların Başlaması 1999 Marmara Depremleri ile çalışmalarına başlanan ve 2002 yılında yayınlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ve AB uyum yasaları çerçevesinde kabul edilen Direktifler (Yönergeler-Yönetmelikler)

Yasal Dayanaklar – Ürün Standartları TS EN 60598-1 Aydınlatma Armatürleri - Genel Kurallar TS 8710-EN 60598-2-22 Acil Aydınlatma Armatürleri TS EN 61347-1 Lamba Kontrol Düzeni - Güvenlik TS EN 61347-2-2 Lamba Kontrol Düzeni – Akkor Lmb TS EN 61347-2-7 Lamba Kontrol Düzeni – Acil Ayd Bl. TS EN 61347-2-8 Lamba Kontrol Düzeni – Fl.Bl TS EN 50171 Merkezi Güç Besleme Sistemleri

Yasal Dayanaklar – Uygulama Standartları TS EN 1838 Aydınlatma Uygulamaları – Acil Aydınlatma TS EN 50172 Acil Kaçış Aydınlatma Sistemleri

? Problemler Uygulama Kanunlar ………………………..Var Yönetmelikler Uygulama Standartları Ürün Standartları ………………………..Var ……………………Var ….......…Var …..................Var Uygulama ?

Acil Durum Aydınlatma Sisteminde Bulunması Gereken Cihazlar Durumda Aydınlatma Sağlayan Cihazlar Acil Durumda Yönlendirme Sağlayan Cihazlar

Acil Durumda Aydınlatma Sağlayan Cihazlar Oynar Başlıklı Acil Durum Aydınlatma Cihazları Acil Durum Aydınlatma Dönüştürme Üniteleri Montaj Yükseklikleri 2 ~ 4.5 metre olmalıdır

Acil Durumda Yönlendirme Sağlayan Cihazlar Harici Olarak Aydınlatılan Yönlendirme İşaretleri Montaj Yükseklikleri 2 ~ 2.5 metre olmalıdır

Kaçış Yolu Aydınlatması Açık Alan Aydınlatması Acil Aydınlatma (Emergency Lighting) TS EN 1838 Acil Kaçış Aydınlatması Yedek Aydınlatma Emergency Escape Lighting Standby Lighting Kaçış Yolu Aydınlatması Escape Route Lighting Açık Alan Aydınlatması Open Area Lighting Yüksek Riskli Alan Aydınlatması High Risk Task Area Lighting

K a ç ı ş Y o l u A y d ı n l a t m a s ı 2 metreye kadar olan kaçış yolunun merkez hattı boyunca min 1 Lux olmalı max 2 m 1 Lux

K a ç ı ş Y o l u A y d ı n l a t m a s ı Kaçış yolu genişliğinin yarısından az olmaması gereken orta bant ise min 0.5 Lux olmalı min 1/2d d 0.5 Lux

K a ç ı ş Y o l u A y d ı n l a t m a s ı

K a ç ı ş Y o l u A y d ı n l a t m a s ı

A ç ı k A l a n A y d ı n l a t m a s ı Duvar 0.5 metre aralık hariç min 0.5 Lux Masa altı hariç

A ç ı k A l a n A y d ı n l a t m a s ı

A ç ı k A l a n A y d ı n l a t m a s ı

Yüksek Riskli ve Tehlikeli Alanların Aydınlatılması hangisi yüksekse en az 15 Lux yada normal aydınlatma seviyesinin %10'u

Yüksek Riskli ve Tehlikeli Alanların Aydınlatılması Stroboskobi olmamalı

U Y A R I Genellikle civa buharlı veya metal halide vb. deşarj lambalar ile aydınlatılan alanlarda elektrik kesilip tekrar geldiği zaman bu lambalar rejime geç girdikleri (tekrar devreye girerek normal çalışmaya başlaması birkaç dakika sürdüğü) için hemen aydınlatma sağlamazlar dolayısıyla ortam karanlıkta kalabilir. Bu açıdan bu ortamlarda bulunan acil aydınlatma armatürleri elektrikler geldikten belli bir süre sonra gecikmeli olarak (10-15 dakika) devreden çıkmalıdır.

Tasarım ve Uygulama Ana çıkış kapısının üzerinde Yönlendirme Kaçış yolu üzerinde bulunan diğer çıkış kapılarının üzerinde Yönlendirme ! h max : 2.5m

Tasarım ve Uygulama Son çıkış kapısının dışında Aydınlatma

Tasarım ve Uygulama Koridorlarda Aydınlatma Koridor sonundaki kapının üzerinde Yönlendirme ! Kapı çıkışında başka bir işaret görülmeli

Koridorların dönüş noktalarında Tasarım ve Uygulama Koridorların dönüş noktalarında Yönlendirme

Tasarım ve Uygulama Yolların - koridorların kesişme noktalarında Aydınlatma ! Burada bir işaret görülmeli

Işıksız yönlendirme işaretlerinin yanında Tasarım ve Uygulama Işıksız yönlendirme işaretlerinin yanında Aydınlatma ! d max = 2m

Döşeme seviyesinin değiştiği yerlerde Tasarım ve Uygulama Döşeme seviyesinin değiştiği yerlerde Aydınlatma ! Gölge oluşmamalı

Tasarım ve Uygulama Merdivenlerde ve yürüyen merdivenlerde Aydınlatma ! Gölge oluşmamalı

Yangın söndürme teçhizatının bulunduğu yerlerde Aydınlatma Tasarım ve Uygulama Yangın söndürme teçhizatının bulunduğu yerlerde Aydınlatma ! d max = 2m

Yangın alarm uyarı butonunun bulunduğu yerlerde Aydınlatma Tasarım ve Uygulama Yangın alarm uyarı butonunun bulunduğu yerlerde Aydınlatma ! d max = 2m

İlkyardım malzemesinin bulunduğu yerlerde Aydınlatma Tasarım ve Uygulama İlkyardım malzemesinin bulunduğu yerlerde Aydınlatma ! d max = 2m

İlkyardım odasının kolay bulunması Tasarım ve Uygulama İlkyardım odasının kolay bulunması için kapısında ve içinde Aydınlatma ! d max = 2m

Bina yerleşim planının bulunduğu Tasarım ve Uygulama Bina yerleşim planının bulunduğu yerlerde Aydınlatma ! d max = 2m

Tasarım ve Uygulama Asansörlerin içinde Aydınlatma

Engelli tuvaletlerinde 8m²’den büyük tuvaletlerde Tasarım ve Uygulama Engelli tuvaletlerinde ve 8m²’den büyük tuvaletlerde Aydınlatma

Tehlike riski yüksek alanlarda Tasarım ve Uygulama Tehlike riski yüksek alanlarda Aydınlatma

Elektrik üretim, dağıtım ve kumanda odalarında Tasarım ve Uygulama Elektrik üretim, dağıtım ve kumanda odalarında Aydınlatma

Garajlarda ve yaya yollarında Tasarım ve Uygulama Garajlarda ve yaya yollarında Aydınlatma ve Yönlendirme

Yönlendirme İşaretleri 92/58/AB sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifi esas alınarak hazırlanan Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun, yeşil zemin üzerine beyaz renkli işaretler olmalıdır.

Yönlendirme İşaretleri Açısından Uygulama Hataları

Yönlendirme İşaretleri Azami Görüş uzaklığı İçeriden aydınlatılan Dışarıdan aydınlatılan 200 x h 100 x h

Yönlendirme İşaretleri 1- İşaretin üzerinde herhangibir noktada aydınlatma şiddeti 2cd/m²'den daha az olmamalıdır. 2- Aynı renkteki bölümlerin en az ve en fazla aydınlatılan bölümleri arasındaki aydınlatma şiddeti oranı 10:1'den daha fazla olmamalıdır. 3- Beyaz ve yeşil bölümler arasındaki aydınlatma şiddeti oranı 5:1'den daha az, 15:1'den daha fazla olmamalıdır.

Ç a l ı ş m a M o d u

Ç a l ı ş m a S ü r e s i S e ç i m i Standarda göre kaçış yollarında ve açık alanlarda, tahliye amaçlı acil aydınlatma süresi en az 1 saat olmalıdır. Tehlike riski yüksek olan bölgelerde, risk devam ettiği sürece acil aydınlatma sağlanmalıdır.

Ç a l ı ş m a S ü r e s i S e ç i m i Otel, Hastane, Huzurevi, Yurt vb. binalarda 3 saatlik süre seçilmesinde fayda vardır.

Çalışma Sistemi Seçimi Bağımsız Sistem Merkezi Sistem ! Acil aydınlatma sistemi tasarımcısı arıza olasılığını hesaba almalıdır. Mesela büyük bir alan çok kuvvetli ışık çıkışı olan tek bir cihaz ile aydınlatılabilir fakat acil aydınlatma açısından bu tercih edilen bir durum değildir çünkü lamba arızası, lambanın ömrünün dolması veya cihazın içinden kaynaklanan bir arıza dolayısıyla cihaz gerektiği an aydınlatma yapmayabilir ve tahliye problemleri yaşanabilir. Bu açıdan daha düşük güçlü birkaç cihazın kullanılması ve riskin dağıtılması, daha uygun bir seçim olacaktır.

J e n e r a t ö r l e r ! Jeneratörler elektrik arızası durumunda binada tahliye amaçlı değil, normal çalışmayı devam ettirmek açısından gerekli olan elektrik enerjisini sağlarlar, fakat acil aydınlatma sistemlerinde kullanılamazlar.

Standart Bağlantı

Güvenlik Aydınlatmasına Uygun Bağlantı

Acil Dönüştürme Kitleri için Bağlantı

TS EN 50172 Uygulama Standardına Göre T e s t , B a k ı m v e G a r a n t i TS EN 50172 Uygulama Standardına Göre Günlük Kontrol : Sadece Merkezi Sistem için Aylık Test : 5-10 dakika gibi fonksiyon testi Tıllık Test : Tam süre testi Bakım : Lamba , batarya, vb Garanti : min 2 yıl

Ü r ü n l e r d e O l m a s ı G e r e k e n l e r Standart – Sertifika (TSE, VDE, KEMA, vb.) Elektronik devre için standarda uyum (aynı) Güvenilirlilik Elektrik çarpması riski … Yangın riski … Maliyet odaklı tasarım … Standarda uymayan tasarım … Kalitesiz malzeme kullanımı … Ucuz tip batarya kullanımı …

T e ş e k k ü r l er