FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ OKAN GÜNAY HÜSEYİN YİĞİT KİMYASAL SİLAHLAR

Hülya CENİK

Hülya CENİK

KİMYASAL SAVAŞIN TARİHÇESİ M.Ö.428 de Peleponez Muharebelerinde “PLATEA” şehrinin kuşatılmasında kükürt, zift ve odunun yanmasından çıkan zehirli gazlar kullanılmıştır. M.S.453 senesinde bir Rum tarafından bulunan ve “RUM ATEŞİ” adı verilen kükürt, zift, tuz, gazyağı ve zeytinyağı karışımının İstanbul’u kuşatan Fatih Sultan Mehmet Ordularına karşı kullanıldığı bilinmektedir.

KİMYASAL SAVAŞIN TARİHÇESİ Kuzey Amerika’da Kızılderililerin balık yağı ile doyurulmuş zehirli sarmaşığı yakarak zehirli gaz elde ettikleri söylenmektedir. Kimyasal savaş maddelerinin bilinçli olarak yapılması ve kullanılması 19 . yüzyılın başlarında, kimya sanayiindeki gelişme ile olmuştur. İlk defa Bilimsel Kimyasal savaş maddesi 1854 yılında Kırım Muharebesi sırasında İngilizler tarafından hazırlanmış fakat kullanılmamıştır.

İlk göz yaşartıcı gaz 1914 de Fransızlar tarafından kullanılmıştır. Kimyasal savaş maddelerinin geliştirilmesi ve başarı ile kullanılması Birinci Dünya Savaşı sırasında olmuştur. 1915 Ağustosun da “YPRES”de (İPER)Almanların Fransızlara karşı zehirli gazları kullanmaları modern savaş tekniğinde yepyeni bir çığır açmıştır. Bu savaşta boğucu, yakıcı, kusturucu gazlar kullanılmıştır. (150 ton – Beş bin ölü, 0n bin yaralı) Birinci Dünya Savaşı sonrasında bilanço; 113.500 ton Kimyasal madde kullanımı, 91.000 ölü, 1.300.000 yaralı.

Günümüze değin kimyasal silahların üretimi ve stoklanması sürekli artmıştır. Bugün A.B.D.’de dünya nüfusunun 5000 katını yok edecek stok bulunduğu bildiriliyor. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra ve İkinci Dünya Savaşı sırasında bir çok yeni savaş gazları bulunmuş ve geliştirilmiştir. Bu arada Almanlarca sinir gazları bulunmuştur. Savaş sırasında büyük sinir gazları stokları meydana getiren Almanlar, tarihi büyük bir blöf sayesinde bunları kullanmaktan çekinmişler ve bu gaz stokları savaş sonunda müttefiklerin eline geçmiştir.

1963-67 de Yemen’de, 1968 de Vietnam’da, 1970 de Laos, Kamboçya, Vietnam ve Afganistan’da, 1983 de İran-Irak savaşında, 1988 de Halepçe’de Hardal gazı kullanıldığı bilinmektedir.

Tüm bu gelişmeler çalışmaları hızlandırmış ; Ocak 1989’da Paris konferansı yapılmıştır. Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Konferansı Kimyasal Silahlar Çalışma Grubu Kimyasal Silahlar Sözleşmesini 1992 de kabul ederek 3 Ocak 1993 te imzaya açmıştır. Türkiye tarafından 13.01.1993 tarihinde Paris’te imzalanan Kimyasal silahların geliştirilmesinin, üretiminin, stoklanmasının ve kullanılmasının yasaklanmasını öngören “Kimyasal Silahlar Sözleşmesi” (KSS) ,29 Nisan 1997 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanmıştır.

KİMYASAL SAVAŞ MADDELERİNİN GENEL AYIRIMI A- KULLANIM SIRASINDAKİ FİZİKSEL DURUMLARINA GÖRE: I-                KATI, II-            SIVI, III-           GAZ, IV- AEROSOL,

B-FİZYOLOJİK ETKİLERİNE GÖRE: I- KARGAŞALIĞI KONTROL AMAÇLILAR 1- Gözyaşı Getiren Gazlar, 2- Kusturucu Gazlar, II- SAF DIŞI BIRAKANLAR 1- Boğucu Gazlar, 2- Kan Zehirleyici Gazlar, 3- Sinir Gazları, 4- Yakıcı Gazlar, 5- Uyuşturucu Gazlar,

ARAZİDE KALMA ÖZELLİKLERİNE GÖRE: 1- Uçucu Gazlar, 2- Kalıcı Gazlar, KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE: 1- Zehirli Kimyasal Maddeler (Zayiat veren gazlar), 2- Uyuşturucu Maddeler (Saf dışı edici gazlar), 3- Kargaşalığı Bastıran Gazlar, 4- Eğitim Maddeleri, 5- Gizleyici ve İşaret Sisleri, 6- Yangın Maddeleri, 7- Antiplant Maddeler (Bitkilere etkili) 8- Antimateryal Maddeler (Tesis ve malzemeye etkili),

Gözler Solunum Yolu Sindirim Enjeksiyon Cilt KİMYASAL AJANLARIN VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI Sindirim Gözler Enjeksiyon Cilt Solunum Yolu

GENEL ETKİLERİ Etkileme şiddeti maddenin cinsine, vücuda giriş şekline, miktarına, etkilenme süresine ve kişinin bünyesine göre değişik olur. ZEHİRLİ MADDE YANICI MADDE

Solunum sistemi yoluyla alınan doz, maddenin havadaki miktarına ve kişinin kimyasal sahada kalma süresine bağlıdır. Sıvı kimyasal savaş maddeleri cilt tarafından emilmek suretiyle ciltte tahriş ve yaralara sebep olurlar. Düşük dozda kirlenen arazilerde fazla süre kalındığı takdirde gerek solunum gerekse cilt tarafından fazla miktarda emilme olacağından zararlara sebep olurlar. Bazı kimyasal savaş maddeleri kalıcıdır. Bunların kalıcılığı fiziksel özelliklerine, hava şartlarına, arazinin, malzemenin ve teçhizatın tipine bağlıdır.

KİMYASAL SALDIRININ BELİRTİLERİ Uçaktan yayılan veya çevrede alışılmamış duman ve sis görülmesi. Etrafta şüpheli yağ damlaları veya su birikintileri görülmesi. Görmede bulanıklık . Ani baş ağrısı, öksürme, aksırma, burun akması veya kanamaların görülmesi. Göğüste ağrı, nefes almada zorluk görülmesi. Deride kızarıklık veya kabarcıkların görülmesi. Bulantı ve kusma görülmesi.

KİMYASAL SAVAŞ MADDELERİ Yakıcı Gazlar (hardal gazı) Boğucu Gazlar Sinir Gazları ( Sarin) Kan Zehirleyici Gazlar Kusturucu Gazlar Göz Yaşartıcı Gazlar Uyuşturucu Gazlar Diğer Gazlar

Kimyasal Ajan Sınıfları Kimyasal Ajanlar Toksik Sakatlayıcı Boğulma Kan Fosgen (CG) Kıor (Cl) TABUN (GA) SARİN (GB) SOMON (GD) VX Hıdrojen siyanür(AC) Sıyanür Klor (CK) HARDAL(H) LEVİSİTE(L) FOSGEN (CX) Kabarcık Sinir

SAVAŞ GAZLARININ FİZYOLOJİK ETKİLERİNE GÖRE AYIRIMI VE ÖZELLİKLERİ I- SİNİR GAZLARI Tabun, Sarin, Soman ve Kalıcı Sinir Gazı Sinir gazları kişinin sinir sistemine doğrudan doğruya etki eder. Sinir hücrelerinin hatalı sinyal göndermelerine sebep olurlar, hayati fonksiyonları felce uğratırlar. Sıvı ve gaz şeklinde bulunabilir ve her iki şekilde de oldukça zehirlidir. Gaz halinde genellikle kokusuz, renksiz ve tatsızdır. Sıvı halinde ise kahve rengindedirler.

Havadaki konsantrasyonları algılanabilme sınırına geldiğinde ajan öldürücü etkilerini göstermiştir. Sıvı ve buhar iken deri ve normal kumaştan kolaylıkla geçerler. Ancak butil kauçuk ve polyester gibi sentetik maddeler dirençlidir. Cerrahi eldivenler geçirgendir. SİNİR GAZLARİ İKİ GRUBA AYRILIRLAR 1-   G Grubu Sinir Gazları (Kalıcı olmayan grup), 2-   V Grubu Sinir Gazları (Kalıcı grup)

Sinir Gazları Çeşitleri: Tabun: Renksizken kahverengine kadar renklenebilen bir sıvı olup, renksiz bir buhar verir. Simgesi:GA Kimyasal İsmi:Etil N, N-dimetil Fosforo Amidosiyanidat Kokusu: Saf halde kokusuz olup, buharlaştıği anda hafif meyve kokusu salar Rengi: Buharları Renksiz Etkilenme Hızı: Çok Hızlıdır. Fizyolojik Etkileri: Burun akması, göğüsün sıkışması, görüşün zayıflaması, nefes almada güçlük, aşırı terleme, kasların kasılması gözbebeklerin küçülmesi ve görüşte bulanıklıklardır. Genellikle öldürücü doz alındığında, ölüm 1-10 dakika içinde meydana gelir.

Sarin: Renksiz bir sıvi olup buharı da renksizdir. Son derece etkili ve öldürücü bir gazdır. Renksiz ve kokusuz olup, teşhisi ve sezilmesi zordur. Simgesi: GB Kimyasal Ismi: Izopropilmetil Fosdonofloridat Rengi: Yoktur Etkilenme Hızı:Çok Hızlıdır Fizyolojik Etkileri: Tabun ile aynıdır. http://www.youtube.com/watch?v=zPSUbjzQngo

Soman: Özelikleri diğer sinir gazları gibi olup, meyva kokulu; yabancı maddeler ile karıştırıldığında ise, kafur kokuludur. Simgesi: GD V Maddeleri: Bu sıvılar kalıcı sinir maddeleridir. Renksiz ve kokusuz olup, çabuk buharlaşmazlar ve donmazlar. Bu nedenle etkileri günlerce sürebilir. Bitkiler tarafından da emilebilirler. Çıplak tenden emildiğinde, diğer sinir gazları ile aynı etkileri gösterirler. Bu maddeler kirletilmiş bölgeler, mayınlanmış bölgeler gibi yerlerde etkilidirler. Sarinden çok daha fazla zehirlidir.

SİNİR GAZLARININ GENEL OLARAK FİZYOLOJİK BELİRTİLERİ  Sebepsiz burun akması,  Göğüs tıkanıklığı,  Göz bebeklerinin küçülmesi,   Ağızdan salya akması,   Bulantı, kusma aşırı terleme,   İdrarını tutamama Görüşte bulanıklık, Denge bozukluğu, Baş ağrısı, Çırpınma, koma ve ölüm

SİNİR GAZLARINDAN KORUNMA Sinir gazlarına karşı aşağıdaki malzemelerle korunma sağlanır. Maske, gazlara karşı korunma sağlayan sığınaklar,  Gaz elbise ve pelerinleri veya diğer koruyucu örtüler,  Otomatik Atropin iğnesi,  Atropin sülfat eriği, Atropin sülfat tabletleri,

Gaz belirtileri görüldüğünde süratli hareket esastır. KENDİ KENDİNE YARDIM Gaz belirtileri görüldüğünde süratli hareket esastır. Göze gaz bulaşmış ise, gözünü bulaşan sıvıdan bol bol su ile yıkayarak temizle, Yüzünde veya diğer açık yerlerinde bulunması muhtemel olan gaz bulaşığını su veya sabunlu su ile bol bol yıkayıp temizle, Maske tak, Yukarıda 1-5 arasında gösterilen araz belirirse bir atropin iğnesi yap,  Bulaşık elbiseleri temizle veya at,

YAKICI GAZLAR Levizit, Fosken oksim, Etildikloro-arsin, Nitrojen iperit,Hardal gazı, Kükürtlü hardal gibi gazlar. GENEL BİLGİLER Hücre DNA’sını tahrip ederek hücre faaliyetlerini durdurur. Hücre zehirleyici ve yapısını değiştirici etki gösterir. Buhar ve sıvı olarak kullanılan yakıcı gazlar gözlere ve akciğerlere etki eder ve deriyi yakarlar. Renkleri renksizden koyu kahve rengine kadar değişen yağlı sıvılardır. Bu gazların bir kısmı kokusuz olup, diğerlerinin hardal, sarımsak, sardunya, bayır turpu kokusu vardır.

Yakıcı gazlar etkilerini sinsice gösterirler Yakıcı gazlar etkilerini sinsice gösterirler. Dokunulduğunda ağrı ve sızı duyulmaz etkisi geçtir. Yakıcı gazlar personeli saf dışı etmek ve saf dışı olma korkusu altında bulundurup, giyildiğinde içinde uzun müddet kalınamayan koruyucu elbiseleri çıkarmamayı sağlayan gazlardır.

Gözlerde kızarıklık, sulanma, yanma, iltihap, YAKICI GAZLARIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ Gözlerde kızarıklık, sulanma, yanma, iltihap, Gözlerde ışığa karşı hassasiyet, Göz kapaklarının şişmesi, Öksürük ve boğulma hali, Boğaz ve nefes yollarında iltihaplanma, Ciltte kızarıklıklar ve yanma, Ciltte kabarcıklıklar, Bulantı ve kusma,

Hülya CENİK

Hülya CENİK

Hülya CENİK

Hülya CENİK

Hülya CENİK

Hülya CENİK

Hülya CENİK

Hülya CENİK

Hülya CENİK

Hülya CENİK

KORUNMA Maske, Gaz elbisesi, gaz pelerinleri veya diğer koruyucu örtüler, Sığınak, Koruyucu merhemler,

Arsin, Siyonejen Klorid, Hidrojen Siyanür, Karbonmonoksit KAN ZEHİRLEYİCİ GAZLAR, Arsin, Siyonejen Klorid, Hidrojen Siyanür, Karbonmonoksit GENEL BİLGİLER: Kan zehirleyici gazlar genellikle gaz veya buhar olarak atılır ve solunum yoluyla vücuda girerler. Vücut hücrelerinin kandaki oksijeni kullanmalarına engel olmak suretiyle dolaşım ve solunum sistemlerini etkilerler. Bu gazlar renksizdirler. Bazılarında şeftali çekirdeğinin bayıltıcı kokusu veya acı badem kokusu vardır. Bazıları burnu tahriş edebilir. Kan zehirleyici gazı fazla teneffüs eden kişiler bir kaç dakika içinde kendilerini kaybedebilir ve ölebilirler.

Kan Zehirleyici Gazların Çeşitleri: Hidrojen siyanür (HCN) Simgesi: AC Kimyasal ismi: Siyanitrik asit Siyanojen klorür (CNCl) Simgesi: CK Kimyasal İsmi: Siyan klorür Arsin (AsH3) Simgesi: SA Kimyasal ismi: Arsenikli hidrojen

KAN ZEHİRLEYİCİ GAZLARIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ Burun ve boğazda tahribat,  Öksürük (CK),  Göğüs darlığı ve boğulma hali,  Gözde tahriş ve yaşarma,   Baş ağrısı, baş dönmesi, göz kararması,   Bulantı ve kusma,   Solunum artması (AC),   Güç ve ağır teneffüs (CK),   Titreme (SA), Koma ve ölüm (Fazla miktarda teneffüs edildiğinde.)

KORUNMA 1-Koruyucu maske ve sığınaklar, 2- Amilnitrit Ampul. KENDİ KENDİNE YARDIM Maskeni tak, Mümkünse temiz hava bulunan yere git, Lüzumsuz hareketler yapma, Elbiselerine sıvı gaz bulaşmış ise çıkar ve havalandır.

BOĞUCU GAZLAR Fosgen, Difosgen GENEL BİLGİLER Boğucu gazlar, solunum yoluyla vücuda girerler. Nefes yolları ve akciğeri tahrip etmek suretiyle solunum sistemini etkilerler. Fazla miktarda alındığında gazla şişen akciğerler kanın serumu nedeniyle sıvı ile dolar ve oksijen eksikliği ölüme neden olur. Tıpkı su içerisinde boğulmak gibi ölüm meydana getirirler. Çok uçucu olan bu gruptaki gazlar genellikle renksiz ve yeni biçilmiş çayır, çürümüş saman ve mısır püskülü kokusu gibi kokuları vardır.

Boğucu Gazların Çeşitleri: Fosgen: Normal olarak kısa etki süreli bir kimyasal maddedir I. Dünya Savaşında geniş bir şekilde kullanılmış ve kimyasal madde ölümlerinin %80´inin bu gaz nedeniyle olduğu belirlenmiştir. Üzerinde en fazla araştırma yapılan gazlardan biridir. Simgesi: CG Kimyasal İsmi: Karbonil Klorür Kokusu: Yeni biçilen taze ot veya yeşil mısır Rengi: Renksiz gazdır. Etkilenme Hızı: 1-3 saat arasında etkisini gösterir.

Kimyasal İsmi: Triklorometil Kloroformat Difosgen: Diğer bir boğucu gazdır. Difosgen önce gözlerde hafif yaş gelmesiyle kendini belli eder. Etkileri genel olarak fosgen gibidir. Simgesi:DP Kimyasal İsmi: Triklorometil Kloroformat Kokusu: Yeni biçilen taze ot veya yeşil mısır Rengi: Renksiz sıvı Etkilenme Hızı: 1-3 saat arasında etkisini gösterir .

Burun ve boğazda tahriş ve akıntı, Solunumda güçlük, Göğüste darlık, BOĞUCU GAZLARIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ Öksürük, Burun ve boğazda tahriş ve akıntı, Solunumda güçlük, Göğüste darlık, Gözlerde yaşarma , Dudaklarda morarma, Baş ağrısı, Bulantı ve kusma, Yoğunluk, Şok ve ani ölüm,

1. Boğucu gazların belirtileri görüldüğünde hemen maske takmak, KORUNMA Maske takarak veya emin sığınaklara girerek korunma sağlanır. KENDİ KENDİNE YARDIM 1. Boğucu gazların belirtileri görüldüğünde hemen maske takmak, 2. Gazlı sahadan dışarı çıkmak ve dinlenmek, 3. Vücudun oksijen ihtiyacını arttıracak her türlü hareketten kaçınmak, 4. Alkolsüz içecek almak (Kahve ve çay gibi),

İLKYARDIM 2- Hastayı yürütme ve konuşturma, 1-    Hastanın maskesini yüzüne uydur. 2-    Hastayı yürütme ve konuşturma, 3-    Hastayı rahat ve sıcak tut, elbiselerini gevşet 4-  Alkollü içki ve sigara verilmez, şekerli çay ve kahve verilir. 5-  Solunumda bir duraklama görüldüğünde suni solunum yaptırılamaz, (Akciğerler arızalı olduğu için) oksijen cihazı tatbik olunur. 6-   İlk fırsatta ve sarsmadan en yakın sağlık merkezine götürülür.

Kuinuklidinil Benzilat UYUŞTURUCU GAZLAR Kuinuklidinil Benzilat GENEL BİLGİLER Uyuşturucu gazlar, geçici olarak fizyolojik ve zihinsel etkiler veya her iki etkiyi birden hasıl ederek personeli aldığı görevi yapamayacak hale getiren kimyasal savaş maddeleridir. Bu gazlar genellikle zerre (aerosol) ler halinde bazıları da buhar halinde atılırlar. Solunum yolu ile vücuda girerler. Kan dolaşımını, sindirim ve sinir sistemini etkilerler.

Uyuşturucu gazlar genel olarak iki grupta toplanmıştır; 1-Felç, körlük ve sağırlık gibi geçici fiziksel etkiler gösterenler, (Fizikoşimik maddeler) 2-Geçici olarak, akıl hastalıklarına neden olanlar (Psikoşimik maddeler), Uyuşturucu gazlar, sivil halka karşı kullanılması pek mümkün olmayan gazlardır. Ancak askeri gereksinmelerde kullanıldığı gibi, sinsi faaliyetlerde de kullanılır.

İLK YARDIM 1- Maskesini tak, 2- Açık ve temiz havada istirahat ettir, 3-Boğazdaki tahriş tesirine karşı ayran içirmek faydalıdır, 4-Kendi kendine iyileşir,

FİZYOLOJİK ETKİLERİNİN SAATLERE GÖRE DAĞILIŞI 1-4 Saat İçerisinde : 1-Tansiyon yükselmesi, baş dönmesi, kalp çarpıntısı ve vücut ısısında yükseliş. 2- Ağız, dudak ve ciltte kuruma, 3-Görüşte bulanıklık, göz bebeklerinin büyümesi, 4- Kusma, kabızlık ve idrar tutulması, 5- Şaşkınlık, işitmede güçlük, 6- Uyuşukluk ve sersemleme,

4-12 Saat İçerisinde: 1-Çevreye intibaksızlık, 2-Korku, 3-Hareketsizlik veya gayesiz dolaşma. 12-96 Saat İçerisinde: 1-Gelişi güzel, tahmin edilmeyen davranışlar, 2-Hayal ve sayıklamalar, 96 saat sonunda tedricen normale dönüş başlar. Devam süresi kullanılan maddeye göre değişir.

KORUNMA Koruyucu maske ve deriyi korumak için özel elbiseler, Temizlemek için deterjan, sabun, su,malzeme temizliği için hipoklorit ve alkolkosik eriyikleri,

KARGAŞALIĞI BASTIRMA KİMYASAL SAVAŞ MADDELERİ 1- KUSTURUCU GAZLAR: GENEL BİLGİLER Bu gazlar normal olarak katı halde bulunurlar, ısıtıldıklarında buharlaşır ve sonra yoğunlaşıp zehirli aerosoller oluştururlar. Atıldığı anda beyaz veya sarı renkte görülebilir ve hava ile karıştıktan sonra genellikle renksizdir. Yoğunluğu az olduğu zaman bu gazların kokusu yanan donanma fişeklerine benzer.

Bu gazlar, teneffüs edildiğinde veya gözlere temas ettiği zaman geçici olarak tahriş eder. Sahra şartları altında personele şiddetli rahatsızlık verir. Kapalı yerlerde atıldıklarında şiddetli hastalık veya ölüme sebebiyet verebilir. Kusturucu gazlar genel olarak ayaklanmaları ve kargaşalıkları bastırmada kullanıldığı gibi zehirli gazların tesirlerini artırmak amacıyla zehirli gazlarla da beraber kullanılır.

Kusturucu Gazların Çeşitleri: Difenilklorarasin : Simgesi: Da Kimyasal İsmi: Difenilklorarasin Kokusu: Yoktur Rengi: Yoktur Etkilenme Hızı: 2-3 dakikada etkisini gösterir. Fizyolojik Etkileri: Gözün tahrişi, burunda sıvı boşalması, hapşırma, öksürme, şiddetli baş ağrısı, mide bulantısı ve kusma meydana gelir. Bütün bu etkiler 30 dakika kadar sürer ve geçer. Ortam çok yoğunsa, etkilerin devamı birkaç saat sürebilir.

Adamzit : Simgesi: Dm Kimyasal İsmi: Difenilklaminokloroarsin veya Fenilsazinklorid Kokusu: Yoktur Rengi: Yoktur Etkilenme Hızı: Difenilklorarasinden biraz daha yavaştır Fizyolojik Etkileri: Difenilklorarasin ile aynıdır etkiler 3 saat kadar sürebilir. Difenilsiyanoarsin Simgesi: DC Fizyolojik Etkileri: Difenilklorarasin ile aynıdır etkiler birkaç saat kadar sürebilir

KUSTURUCU GAZLARIN FİZYOLOJİK BELİRTİLERİ Burun ve boğazda tahriş, Öksürme ve aksırma, (Karabiber tesirine benzer), Boğazda ve nefes borusunda şiddetli acı, Bulantı ve kusma, Salya akması, Şiddetli baş ağrısı,

KORUNMA Koruyucu maske takarak veya sığınağa girerek korunma sağlanır. KENDİ KENDİNE YARDIM 1- Maskeyi tak ve hiç çıkarma, (Öksürme, aksırma , ağızdan salya gelse bile) 2-Kusmaya mecbur olduğun zaman, maskenin alt kısmını aç, fakat tekrar yüzüne uydururken içindeki gazı şiddetle üfleyerek dışarı at, 3-Açık ve temiz havaya çık, kendi kendine iyileşir.

BİTKİLERE, TESİS VE MALZEMEYE ETKİLİ OLAN KİMYASAL SAVAŞ MADDELERİ 1- KİMYASAL ANTİPLANT MADDELER(Bitkilere Karşı) GENEL BİLGİLER Bitkilere karşı kullanılan kimyasal savaş maddelerine “HERBİSİTLER” denir. Herbisitler, kimyasal. bir takım bileşikler olup, bitkilere etki ederler. Bitkilerin gelişmelerini geciktirir, durdurur, hızlandırır, kurutur veya sarartarak yapraklarını dökebilirler. Herbisitlerin insanlara, hayvanlara karşı zehirliliği azdır. Deriyi hafif tahriş eder. Fakat tarım ürünlerini ve ormanları mahvederler. Herbisitler Amerikalılar tarafından Vietnam da kullanılmıştır.

HERBİSİTLERE KARŞI KORUNMA VE TEMİZLEME Herbisitler sıvı kimyasal maddeler olup püskürtmek suretiyle atıldıklarından bitkilerin üzerlerinin örtülmesi en iyi korunma sağlar.

2-KİMYASAL ANTİMATERYAL MADDELER (TESİS VE MALZEMEYE ETKİLİ) Tesis, teçhizat ve malzemeyi tahrip etmek amacıyla kullanılan, kimyasal savaş maddesidir. Bazı hayati öneme haiz tesis, malzeme, elektronik cihazlar ve araçların kimyasal gazlarla kirletilmesi, onların doğrulukla kullanılmasına imkan vermez. Kullanan personelin morali bozulur. Ayrıca doğrudan doğruya malzeme üzerinde hasar ve kullanan personel üzerinde zayiat meydana getiren kimyasal savaş maddeleri de vardır.

3-SİS VE YANGIN MADDELERİ I-SİSLER: GENEL BİLGİLER Tarihin eski çağlarında bile insanlar dumanın gizleyici özelliğinden istifade etmişlerdir. Çeşitli yöntemlerle meydana getirdikleri dumanla düşmanlarını yanıltmışlardır. SİSİN TARİFİ Sisi meydana getiren kimyasal maddelerin havadaki su buharı ile birleşerek ışığı geçirmeyen bir ortam oluşturmasına denir. Bir sis bulutunun ömrü veya kalıcılığı meteorolojik şartlara bağımlıdır. SİSLERİN ÇEŞİTLERİ: Muharebede kullanılan sisler genel olarak ikiye ayrılır, 1- GİZLEYİCİ SİSLER, 2- İŞARET SİSLERİ,

SİSLERİN ETKİLERİ Sislerin bir kısmı zehirli, bir kısmı da zehirsizdir. Zehirli sislere uzun süre maruz kalındığında boğucu etki gösterirler. Zehirsiz sisler ise; moral bozmak ve diğer gazların teşhisini gizlemek ve şaşırtmak için kullanılır. Bunların yoğun olduğu yerde uzun süre kalmak hastalıklara neden olur. Sisler; sıvı olduğu için ciltte tahrişler yapar ve hafif acı verirler.

KORUNMA Sisi görünce veya öksürük, burun, boğaz ve göz tahrişatı belirince; maske takılır ve sislenmiş bölge terk edilir. Eğer bulantı,kusma ve nefes almada zorluk baş gösterirse; doktora müracaat edilmelidir. Eğer sıvı halindeki sis asidi deriye bulaşmış ise; derhal o kısım bol sabunlu su ile yıkanmalıdır. Göze kaçtığı takdirde; gözü açıp su ile bolca yıkayınız. İlk fırsatta tedavi için doktora müracaat ediniz.

YANGIN MADDELERİ A-GENEL BİLGİLER Ateş tarihin başlangıcından beri savaşlarda kullanıla gelmektedir. Muharebede kullanılışı asırlar boyunca karabarut ile yapılmıştır. Alev makineleri I.Dünya Savaşında bir antipersonel silah olarak kullanılmış, sonradan geliştirilmek suretiyle II.Dünya Savaşında çok tesirli bir şekilde kullanılmıştır. II.Dünya Savaşında yangın bombaları Almanya ve Japonya’nın yenilmelerinde önemli rol oynamıştır.

B-YANGIN MADDELERİNİN ÇEŞİTLERİ Yangın maddeleri sahra şartlarında; binaları, sanayi tesislerini, mühimmatı ve akaryakıt depolarını v.s. yakmak için kullanılabilir.

MODERN ASKERİ YANGIN MADDELERİ ÜÇE AYRILIR 1-YAĞLI YANGIN MADDELERİ, 2-MADENSEL YANGIN MADDELERİ, 3-KARIŞIK (YAĞLI VE MADENSEL) YANGIN MADDELERİ, Yangın maddeleri; eksotermik reaksiyonlar ile kendi kendini besleyerek yangın çıkartanlar ve yanmaları için atmosferin oksijeninden istifade edenler diye de sınıflandırılabilirler.

Hülya CENİK

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ