Orta doğu teknik üniversitesi kütüphanesi HİZMETİÇİ EĞİTİM SEMİNERLERİ Mobil Kütüphane NİHAL YÜCE & Şemsa olşen güzeldere Orta doğu teknik üniversitesi kütüphanesi HİZMETİÇİ EĞİTİM SEMİNERLERİ 19 Nisan, 2011

İÇERİK 1. BÖLÜM: Mobil Uygulama Nedir? Dünyada Mobil Uygulamalar Türkiye’de Mobil Uygulamalar ODTÜ Kütüphanesi – Mobil Kütüphane Projesi ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

MOBİL TEKNOLOJİNİN GELİŞİMİ Dünyada cep telefonu kullanımının hızlı artışıyla birlikte kullanıcıların mobil cihazlarıyla internet kullanımına eğilim de artmıştır. Cep telefonu kullanımının dünya çapında 2010 yılı sonunda %77’ye ulaşması beklenmektedir. ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

DÜNYADA CEP TELEFONU KULLANIMI   (Milyar) Nüfusa Oranı(%) 2006 2007 2008 2009 2010 Gelişmiş Ülkeler 1139 1250 1342 1409 1436* 93.4 102.0 109.2 114.3 116.1* Gelişmekte Olan Ülkeler 1617 2104 2670 3243 3846* 30.0 38.5 48.2 57.7 67.6* Dünya 2756 3354 4012 4652 5282* 41.7 50.1 59.3 67.9 76.2* ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

TÜRKİYE’DE CEP TELEFONU KULLANIMI YILLAR CEP TLF SAYISI Nüfusa Oranı(%) 2000 16.133.405   24,28 2002 23.323.118 34,10 2004 34.707.549 49,41 2006 52.662.700 73,05 2008 65.824.110 89,05 2009 62.779.554* 83,91* *Tahmin edilen Kaynak: © INTERNATIONAL TELECOMMUNICATION UNION, 2011. URL: http://www.itu.int/ITU-D/ict/statistics/ Güncelleme Tarihi: 21 October 2010. ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

EDUCAUSE, «The ECAR Study of Undergraduate Students and Information Technology, 2009» ABD’de araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin %52’si internete bağlanabilen cep telefonuna sahip, %12’si de satın almayı düşünüyor. İnternete bağlanabilen cep telefonuna sahip olanların %74’ü aktif olarak interneti cep telefonlarıyla kullanmaktadır. ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

Neden Mobil Kullanım? yer ve zaman kısıtı olmadan iletişim kolay taşınabilirlik bilgiye hızlı ve kolay erişim ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

AKILLI CİHAZLARIN GELİŞİMİ PDA (Personal Digital Assistant) kişi ve adres bilgilerinin saklandığı cep bilgisayarları cep telefonu + fotoğraf + video + GPS + web uygulamaları akıllı mobil cihazlar akıllı cep telefonları ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

BAŞLICA MOBİL UYGULAMA PLATFORMLARI ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

MOBİL KÜTÜPHANE UYGULAMALARI Kütüphaneler web sitelerini, kataloglarını elektronik kaynaklarını mobil ortama taşımaktadırlar. Mobil kütüphane; referans hizmetleri, kütüphane sanal turları, çalışma saatleri, duyurular SMS Hizmeti: süre uzatma ya da iade hatırlatma, ödünç alınanlar listesini gönderme, kitabın kullanılabilirlik durumunu sorgulama, ceza sorgulama… gibi hizmetleri verebilir. ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

MOBİL KÜTÜPHANE ÖRNEKLERİ (1) NORTH CAROLINE OXFORD UNV LIBRARY MIT LIBRARIES STATE UNIV LIBRARIES ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

MOBİL KÜTÜPHANE ÖRNEKLERİ (2) ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

MOBİL KÜTÜPHANE ÖRNEKLERİ (3) ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

MOPAC Mobile Online Public Access Catalog LibraryThing (Library Anywhere) WorldCat Local (Boopsie) SirsiDynix (PocketCirc) Millenium (AirPac) Polaris (Mobile PAC) ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

ÖNEMLİ YAYINEVLERİ VE VERİTABANLARINDAN ÖRNEK MOBİL UYGULAMALARI (1) Cambridge Journals Online Mobile – CJOm EBSCOdatabases Mobile ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

ÖRNEK MOBİL UYGULAMALARI (2) Scopus Mobile PUBMED Mobile Lexis Nexis on Mobile ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

MOBİL REFERANS HİZMETLERİNE ÖRNEKLER Northeast Iowa Library Neumann University Library Colorado State University Baldwin-Wallace College Johnson & Wales University Library Eastern Washington University ARIZONA STATE UNIVERSITY LIBRARIES The University of Houston Library ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

QR KODLARI (Quick-Response) QR, hızlı yanıt anlamına gelen 2 boyutlu barkod türüdür. Japon Denso Wave şirketi tarafından 1994 yılında bulunmuştur. QR kod içeriği bir metin, URL adresi, video link gibi herhangi bir veri olabilir. QR Kod, Barkoda göre daha az yer kaplayarak çok daha fazla bilgi içerir. QR Kod oluşturmak ve cep telefonunu QR kod okuyabilir hale getirmek ücretsiz yazılımlarla sağlanabilir. ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

3. QR Kod fotoğrafını çekin. QR Kod ekranda ortalanmış olmalıdır. QR Kodları (2) 1. Cep telefonunuzda QR Kod okuyucu / QR Kod tarayıcı uygulamasını başlatın 4. QR Kod çözüldükten sonra ilgili içeriğe (web sayfası, video, kartvizit ve benzeri) hızla ulaşacaksınız. 3. QR Kod fotoğrafını çekin. QR Kod ekranda ortalanmış olmalıdır. QR Kod'un en iyi şekilde okunabilmesi için çekim sırasında hareketsiz kalmaya özen gösteriniz. 2. Cep telefonunuzun kamera görüntüsü ekranda belirecektir. ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

KÜTÜPHANELERDE QR KOD KULLANIMI Sanal kütüphane turları, Kullanıcıların kütüphane web sitelerine, anketlerine ya da video, müzik koleksiyonlarına erişim olanağı, Raflardaki QR kodlarla basılı materyalin elektroniğine ya da ilgili konulardaki web sayfalarına yönlendirme, Text mesaj (SMS) referans hizmeti ya da kütüphane iletişim bilgileri, Katalog kayıtlarına QR kodlar verilerek kullanıcının bilgileri yazmasına gerek kalmadan telefonuna kaydedebilmesi, Kullanıcı eğitimi ile ilgili rehberler, Çalışma odaları rezervasyonu, ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

2. BÖLÜM TÜRKİYE’DE MOBİL KÜTÜPHANE UYGULAMALARI Odtü Kütüphanesİnde mobİl uygulamaya geçİş ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011

Yakın Doğu Üniversitesi Büyük Kütüphane 2007 yılında mobil uygulama KOHA yazılım Kütüphane web sayfasına ulaşma OPAC taraması (yazar, başlık, konu, yayıncı, ISBN, hediye eden ) Kullanıcı hesabı SMS ile süre uzatma hizmeti WAP "Wireless Application Protocol / Kablosuz Uygulama Protokolü" mobil telefonlar, avuçiçi bilgisayarlar (pda) gibi mobil iletişim araçları üzerinde internet içeriği sağlayan bir teknolojidir. Çoğu internet sayfası, cep telefonundan düzgün olarak görüntülenemez. WAP ile hazırlanmış sayfalar, cep telefonlarına uygun olarak tasarlanmış özel sayfalardır. Bu yönüyle kullanımı pratiktir.

Sabancı Üniversitesi Bilgi Merkezi 2010 Ağustos mobil uygulama AirPAC Kütüphane hesabı, Katalog taraması (anahtar kelime ve “location” sınırlaması)

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kütüphanesi Summon Mart 2009 Güncel duyurular, Kütüphane kataloğu, Kullanıcı hesabı

Özyeğin Üniversite Kütüphanesi Library Anywhere Ocak 2010 Güncel duyurular, Kütüphane kataloğu, Kullanıcı hesabı, Kütüphaneciye sorun Kütüphane çalışma saatleri ve erişim

Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi Library Anywhere Şubat 2010 Güncel duyurular, Kütüphane kataloğu, Kullanıcı hesabı, Kütüphaneciye sorun Kullanım kılavuzları Veritabanları Kütüphane çalışma saatleri ve erişim

ODTÜ Kütüphanesi Nihal Selçuk Yüce Sercan Çoban Şemsa Olşen Güzeldere Tuğba Canyurt

ODTÜ Kütüphanesi 10 Ocak proje grubu çalışmalara başladı. Boopsie, Airpac, Library Anywhere ürünleri araştırıldı. Firmalarla yazışma yapıldı. LA kullanan küt. iletişim kuruldu ve görüş alındı. 08 Şubat Bilgi İşlem’den Ferid bey ile görüşüldü. 16 Şubat Illinois Universitesine ait açık kaynak kodlu VuFind kuruldu. 18 Mart LA denemeye açıldı. Poster, el broşürü vb. bastırıldı.

ODTÜ Kütüphanesi Illinois Universitesine

ODTÜ Kütüphanesi

El Broşürü

Poster 18 Mart’ta denemeye açıldı. Kullanım istatistiği: Mart: 1074 ( 14 gün) Nisan 2484 (18 gün)

ODTÜ Kütüphanesi

Neden Mobil Kütüphane? Kütüphane kaynaklarına uzaktan erişim, Bilgisayardan bağımsız hareket etme, Bilgiye her zaman her yerden erişim, Mobil öğrenmeye destek.

TEŞEKKÜRLER... ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011