TANZİMAT EDEBİYATI (1860-1895) www.edebiyatogretmeni.net

TANZİMAT DÖNEMİ EDEBİYATI: -BU DÖNEM 2 BÖLÜME AYRILIR. -BU DÖNEMDE EDEBİYATIMIZ BATIYA YAKINLIK GÖSTERMİŞTİR. -ÖZELLİKLE FRANSIZ EDEBİYATI ÖRNEK ALINMIŞTIR. -BU DÖNEM BİR ‘’İLKLER EDEBİYATI’’DIR. -BU DÖNEM SANATÇILARINDA GENELLİKLE ‘’İKİLİK’’ GÖRÜLÜR. -‘’TOPLUM İÇİN SANAT’’ ANLAYIŞI HAKİMDİR. -BU DÖNEMİN SANATÇILARI İDARECİ, YÖNETİCİ OLARAK ÇALIŞMIŞLAR; TOPLUMSAL SORUNLARA DEĞİNMİŞLERDİR.

ŞİMDİ GELELİM TANZİMAT EDEBİYATININ BİRİNCİ DÖNEMİNE: 1.DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI GENEL ÖZELLİKLERİ: -‘’TOPLUM İÇİN SANAT’’ANLAYIŞI HAKİMDİR. -BİRÇOK ALANDA İLKLER YAŞANMIŞTIR. -‘’HAK, ADALET, ÖZGÜRLÜK’’ GİBİ KAVRAMLAR İLK DEFA KULLANILMIŞ, VE İLK DEFA KONU OLARAK İŞLENMİŞTİR. -TİYATROLAR, YAZILAR, ROMANLAR, … HEPSİ HALKI BİLİNÇLENDİRMEK İÇİN KULLANILMIŞTIR. -BİREYSEL KONULAR DEĞİL HALKIN GENEL SORUNLARI İŞLENMİŞTİR.

1.DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI SANATÇILARI: ŞİNASİ(1828-1871) -TANZİMAT DÖNEMİNİN KURUCUSU VE ÖNCÜSÜ OLARAK KABUL EDİLİR. -İSTANBUL’DA EĞİTİMİNİ TAMAMLAMIŞ, SONRA DEVLET MEMURU OLMUŞTUR. DAHA SONRA MALİYE EĞİTİMİ GÖRMEK İÇİN FRANSA’YA GİTMİŞTİR. -ÜLKESİNE DÖNDÜKTEN SONRA BU DÖNEMİN PAŞALARINDAN MUSTAFA REŞİT PAŞA TARAFINDAN SÜREKLİ KORUNMUŞTUR. -SANATÇI REŞİT PAŞA İÇİN DE BİR KASİDE YAZMIŞTIR. -BU SANATÇI ŞAİRLİK YÖNÜNDEN PEK GÜÇLÜ DEĞİLDİR. -ŞİİRLERİNDE ‘’HAK, KANUN, MEŞRUTİ DEVLET, MEDENİYET, AKIL, ADALET, REİS-İ CUMHUR, ÖZGÜRLÜK, EŞİTLİK, VATAN VE MİLLET’’ KAVRAMLARINI İŞLEMİŞTİR. -KLASİZM AKIMINDAN ETKİLENMİŞTİR.

ESERLERİ: ŞİİR: -MÜNTEHABAT-I EŞ’AR-> (KENDİ YAZDIĞI ŞİİRLER) -TERCEME-İ MANZUME-> (ÇEVİRİ ŞİİR) TİYATRO: -ŞAİR EVLENMESİ-> (İLK YAZILAN TİYATRO) DÜZYAZI: -MÜNTEHABAT-I TASVİR-İ EFKAR ŞİNASİ’NİN İLKLERİ: İLK ÖZEL GAZETE-> AGAH EFENDİ İLE BERABER ‘’TERCÜMAN-I AHVAL’’ GAZETESİDİR. İLK ÇEVİRİ ŞİİR-> RACİNE, FENELON, LAMARTİNE’DEN YAPMIŞTIR. BUNLARI ‘’TERCÜMEİ-İ MANZUME’DE YAYIMLAMIŞTIR. İLK FABL ÇEVİRİSİ-> LA FONTAİNE’DEN YAPMIŞTIR. İLK NOKTALAMA İŞARETLERİ-> ‘’MUKADDİME’’ ADLI MAKALESİNDE KULLANMIŞTIR. İLK MAKALE ÖRNEĞİ-> ‘’MUKADDİME’’ DİR.

ZİYA PAŞA(1825-1880) -TANZİMAT DÖNEMİ’NİN EN ÖNEMLİ SANATÇILARINDANDIR. -TOPLUMCU BİR ŞAİRDİR. -FRANSIZ İHTİLALİ’NDEN ETKİLENMİŞTİR. -YENİLİKÇİ OLARAK TANINSADA DİVAN ŞİİRİNDEN KOPAMAZ. -EN ÇOK ‘’İKİLİK’’ YAŞAYAN ŞAİRLERDEN BİRİDİR. -PADİŞAHA VE REŞİD PAŞA’YA KASİDELER YAZMIŞTIR. -‘’ŞİİR VE İNŞA’’ ADLI MAKALESİNDE GERÇEK TÜRK EDEBİYATININ HALK EDEBİYATI OLDUĞUNU SÖYLER. -FAKAT ALTI YIL SONRA YAŞADIĞI İKİLİK NEDENİ İLE ‘’HARABAT’’IN ÖNSÖZÜNDE BU GÖRÜŞÜNDEN VAZGEÇEREK HALK EDEBİYATINI KÖTÜLEYİP DİVAN EDEBİYATINI YÜCELTİR. -ŞİİRLERİNDE ARAPÇA, FARSÇA TAMLAMALAR KULLANIR.

ESERLERİ: ŞİİR: -ZAFERNAME -HARABAT -EŞ’AR-I ZİYA -TERCİ-İ BEND -TERKİB-İ BEND MÜLAKAT: RÜYA ANI: -DEFTER-İ AMAL ÇEVİRİ: -ENGİSİZYON TARİHİ -ENDÜLÜS TARİHİ -EMİL ZİYA PAŞA’NIN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ İLK ANTOLOJİ ÖRNEĞİ-> HARABAT

NAMIK KEMAL(1840-1888) -TÜRK EDEBİYATININ EN BÜYÜK ŞAİR- LERİNDENDİR. -‘’VATAN ŞAİRİ’’ OLARAK BİLİNİR. -O SANATI HALKI BİLGİLENDİRMEKTE BİR ARAÇ OLARAK GÖRÜR. -ŞİİRLERİNDE BİÇİM OLARAK ESKİYE BAĞLI KALSADA KONU BAKIMDAN YENİLİKÇİDİR. -ŞİİRLERİNDE ‘’VATAN, MİLLET, HAK, ADALET, HÜRRİYET’’ KONULARINI İŞLEMİŞTİR. -DİLDE SADELEŞMEYİ AMAÇLAMIŞTIR. -ARUZ ÖLÇÜSÜNE KARŞI HECE ÖLÇÜSÜNÜ SAVUNMUŞTUR. AMA ESERLERİNDE HECE ÖLÇÜSÜNÜ ÇOK AZ KULLANMIŞ, ARUZ ÖLÇÜSÜNÜ DAHA ÇOK KULLANMIŞTIR. -TİYATROYU ÇOK ÖNEMSEMİŞTİR. -TİYATROYU ‘’TİYATRO, BİR EĞLENCEDİR, FAKAT EĞLENCELERİN EN FAYDALISIDIR.’’ DEMİŞTİR. -GAZETEDE YAYIMLAMIŞTIR. -GAZETEDE BEŞ YÜZE YAKIN MAKALE YAZMIŞTIR

ESERLERİ ROMAN: -İNTİBAH -CEZMİ TİYATRO: -VATAN YAHUT SİLİSTRE -ZAVALLI ÇOCUK -GÜLNİHAL -AKİF BEY -CELALEDDİN HARZEMŞAH -KARA BELA ELEŞTİRİ: -TAHRİB-İ HARABAT -TAKİP -RENAN MÜDAFANAMESİ -MUKADDEM-İ CELAL -EDEBİYATIMIZ HAKKINDA BAZI MÜLAHAZATI ŞAMİLDİR DÜZYAZI: -DEVİR-İ İSTİLA -BARİKA-İ ZAFER -EVRAK-I PERİŞAN -KANİJE -SİLİSTİRE MUHASARASI(TARİHİ ESER) ESERLERİN ÖZELLİKLERİ: İLK ELEŞTİRİ YAZISI-> EDEBİYATIMIZ HAKKINDA BAZI MÜLAHAZATI ŞAMİLDİR SAHNEYE KONULAN İLK TİYATRO-> VATAN YAHUT SİLİSTRE İLK EDEBİ ROMAN-> İNTİBAH İLK TARİHİ ROMAN-> CEZMİ İLK ELEŞTİRİ-> TAHRİB-İ HARABAT

AHMET MİTHAT EFENDİ(1840-1913) -‘’TOPLUM İÇİN SANAT’’ DÜŞÜN -CESİNİ GERÇEKLEŞTİREN SANAT- ÇIDIR. -SANATI HALKI EĞİTMEK İÇİN KUL- LANMIŞTIR. -BİRÇOK KONUDA ESER VERMİŞTİR. -‘’YAZI MAKİNESİ’’ OLARAK DA TANINIR. -ROMANLARINDA SIK SIK ARAYA GİREREK BİLGİ VERMİŞTİR. -ESERLERİNDE EDEBİLİK ENDİŞESİ YOKTUR. -HALK ÖĞRETMENİ DE DENİR(HACE-İ EVVEL) -HALKA OKUMA ZEVKİNİ AŞILAMIŞTIR.

ESERLERİ: ÖYKÜ: -KISSADAN HİSSE -LETAİF-İ RİVAYAT ROMAN: -HASAN MELLAH -HÜSEYİN FELLAH -DÜNYAYA İKİNCİ GELİŞ -AHMET METİN VE ŞİRZAT -FELATUN BEY’LE RAKIM EFENDİ -HENÜZ ON YEDİ YAŞINDA -ACAİB-İ ALEM -AMERİKA DOKTORLARI -SÜLEYMAN MUSULİ -MÜŞAHEDAT -DİPLOMALI KIZ -KARI KOCA MASALI -PARİS’TE BİR TÜRK -KARNAVAL -CELLAD -VAH -HAYDUT MONTARİ -DEMİR BEY -GÖNÜLLÜ -JÖN TÜRK -GÜRCÜ KIZI -HAYAL VE HAKİKAT TİYATRO: -AÇIKBAŞ -AVRUPA’NIN ESKİ MEDENİYETİ -ÇENGİ yahut DANİŞ ÇELEBİ -SİYAVUŞ -ÇERKES ÖZDENLER -EYVAH TARİHİ ROMAN: -KAİNAT -MUFASSAL (OSMANLI TARİHİ ÜZERİNE)-> (3 CİLT) -ÜSS-İ İNKILAB (TANZİMAT DEVRİ ÜZERİNE)-> (2 CİLT) ANI: -MENFA GEZİ YAZISI: -AVRUPA’DA BİR CEVELAN AHMET MİTHAT EFENDİ’NİN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ İLK ÖYKÜ-> LETAİF-İ RİVAYET

AHMET VEFİK PAŞA(1813-1891) -TÜRK MİLLİYETÇİSİ OLARAK BİLİNİR. -TİYATROYA YAPTIĞI BÜYÜK HİZMETLER YAPMIŞTIR. -FRANSIZ MOLİERE’NİN ÇOK YAPITINI YA ÇEVİRDİ, YA DA TÜRK YAŞANTISINA ADAPTE ETMİŞTİR. -BURSA’DA VALİLİK YAPARKEN TİYATRO BİNASI YAPTIRMIŞTIR.

ESERLERİ: DİL İNCELEMELERİ: -SALNAME-İ DUR’UB-I EMSAL -LEHÇE-İ OSMANİ -ŞECERE-İ TÜRK ÇEVİRİ VE UYARLAMA: -ZOR NİKAH -ZORAKİ TABİP -TABİB-İ AŞK -DEKBAZLIK -MERAKİ -AZARYA -YORGAKİ DANDİNİ -SAVRUK -DUDUKUŞLARI -ADAMCIL -KOCALAR MEKTEBİ -KADINLAR MEKTEBİ -TARTÜFTE -OKUMUŞ KADINLAR AHMET VEFİK PAŞA’NIN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ: İLK ATASÖZLERİ DERLEMESİ-> MÜNTEHEBAT-I DUR’UB-I EMSAL İLK TİYATRO ÇEVİRİLERİ-> FRANSIZ MOLİERE’DEN YAPMIŞTIR.

ŞEMSEDDİN SAMİ(1850-1904) -ROMAN TARZINI İLK DENEYEN YAZARDIR. -DİL VE SÖZLÜK ALANINDA ÇALIŞMALAR YAPMIŞTIR. -ÇEVİRİLER YAPMIŞTIR. -TİYATRO DA YAZMIŞTIR. -GAZETE DE YAYIMLAMIŞTIR. -ORHUN YAZITLARI ÜZERİNE DE ÇALIŞMALAR YAPMIŞTIR.

ESERLERİ: ROMAN: -TAAŞŞUK-I TALAT VE FİTNAT OYUN: -SEYYİD YAHYA -BESA yahut AHDE VEFA -GAVE SÖZLÜK: -KAMUS-İ TÜRKİ (2 CİLT) -KAMUS-I TÜRKİ ANSİKLOPEDİ: -KAMUSÜ’L ALAM (6 CİLT) ÇEVİRİ: -ROBİNSON -SEFİLLER DİL İNCELEMELERİ: -KUTADGU BİLİG -ORHUN YAZITLARI ŞEMSEDDİN SAMİ’NİN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ: İLK YAYIMLANAN ROMAN-> TAAŞŞUK-I TALAT VE FİTNAT İLK GERÇEK ANSİKLOPEDİSİ-> KAMÜS’ÜL ALAM

DİREKTÖR ALİ BEY(1844-1899) -SON GÖREVİ ‘’DUYUN-I UMUMİYE DİREKTÖRLÜĞÜ’’ OLDUĞU İÇİN DİREKTÖR ALİ BEY OLARAK ANILIR. -TİYATROYA ÇOK BÜYÜK EMEK VERMİŞTİR. -MİZAH YAZILARI DA ÖNEMLİDİR. -MOLİERE’DEN UYARLAMALAR YAPMIŞTIR. -DİYOJEN DERGİSİNDE DE YAZMIŞTIR. -MİZAHİ SÖZLÜK YAZMIŞTIR. -GÜNLÜK YAZMIŞTIR.

ESERLERİ: TİYATRO: -KOKONA YATIYOR -AYYAR HAMZA -MİSAFİR-İ İSTİSKAL MİZAHİ SÖZLÜK: -LEHÇETÜ’L HAKAYIK GÜNLÜK: SEYAHAT JURNALİ DİREKTÖR ALİ BEY’İN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ: İLK MİZAHİ SÖZLÜK-> LETÇETÜ’L HAKAYIK BATILI ANLAMDA İLK GÜNLÜK: -SEYAHAT JURNALİ

ŞİMDİ DE SIRA TANZİMAT DÖNEMİ’NİN İKİNCİ DÖNEMİNE; 2. DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI GENEL ÖZELLİKLERİ: -‘’SANAT İÇİN SANAT’’ GÖRÜŞÜ BENİMSENMİŞTİR. -SANATÇILAR BİREYSEL KONULARDAN UZAKLAŞMIŞLARDIR.BUNDA YÖNETİCİLERİN YOĞUN BASKISI DA ETKİLİ OLMUŞTUR. -SADELEŞME DÜŞÜNCESİ TERK EDİLMİŞTİR. 1. DÖNEM SANATÇILARINA GÖRE ÇOK DAHA AĞIR BİR DİL KULLANILMIŞTIR. -ŞİİRİN KONUSU BU DÖNEMDE DAHA DA GENİŞLEMİŞTİR. -BU DÖNEM SANATÇILARINDA ROMANTİZM, REALİZM VE NATÜRALİZM AKIMLARI ETKİSİNİ GÖSTERMİŞTİR.

2.DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI SANATÇILARI: RECAİZADE MAHMUT EKREM(1847-191) -BATICI VE YENİLİKÇİ BİR SANATÇIDIR. -ŞİİRLERİNE YOĞUN BİR DUYGU YÜKLER. -‘’HER GÜZEL ŞEY ŞİİRDİR’’ İ GÖRÜŞÜNÜ SAVUNMUŞTUR. -MUALLİM NACİ İLE ESKİ-YENİ ÇATIŞMASI KONUSUNDA TARTIŞMIŞLARDIR. -SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATÇILARINI ETKİLEMİŞTİR. -‘’KULAK İÇİN KAFİYE’’ İLKESİNİ BENİMSEMİŞTİR. -FRANSIZ EDEBİYATININ ROMANTİK ŞAİRLERİNDEN ÇEVİRİLER YAPMIŞTIR.

ESERLERİ: ŞİİR: -NAĞME-İ SEHER -YADİGAR-I ŞEBAP -ZEMZEME ROMAN: -ARABA SEVDASI TİYATRO: -MUHSİN BEY -AFİFE ANJELİK -VUSLAT -ÇOK BİLEN ÇOK YANILIR EDEBİ BİLGİLER KİTABI: -TALİM-İ EDEBİYAT RECAİZADE MAHMUT EKREM’İN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ: İLK REALİST ROMAN (BATILI ANLAMDA)-> ARABA SEVDASI

SAMİ PAŞAZADE SEZAİ(1860-1936) -ROMAN VE ÖYKÜ YAZARIDIR. -SERGÜZEŞT ADLI ROMANI ROMANTİZMDEN REALİZME GEÇİŞİN BAŞARILI BİR ÖRNEĞİDİR. -ROMANLARINDA BAŞARILI BİR TEKNİK KULLANMIŞTIR.

ESERLERİ: ROMAN: -SERGÜZEŞT ÖYKÜ: -KÜÇÜK ŞEYLER -ŞİR EDEBİYAT KAVRAMLARI KİTABI: -RUMUZU’L EDEB SAMİ PAŞAZADE SEZAİ’NİN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ: İLK ÖYKÜ (BATILI ANLAMDA)-> KÜÇÜK ŞEYLER

NABİZADE NAZIM(1862-1893) -İLK KÖY ROMANININ YAZARIDIR. -ROMAN VE HİKEYELERİ BAŞARILIDIR. -ESERLERİNDE YALIN VE ANLAŞILIR BİR DİL KULLANMIŞTIR.

ESERLERİ: ROMAN: -KARABİBİK -ZEHRA HİKAYE: -ZAVALLI KIZ -BİR HATIRA -YADİGARLARIM -SEVDA -HALA GÜZEL NABİZADE NAZIM’IN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ: İLK KÖY KONULU ROMAN-> KARABİBİK

ABDÜLHAK HAMİT TARHAN(1852-1937) -ŞAİR-İ AZAM OLARAK DA BİLİ- NİR. -DİVAN ŞİİRİNİN BİÇİMSEL KALIPLARINI KIRMIŞTIR. -DİVAN EDEBİYATININ NAZIM TÜRLERİNİ KULLANMAMIŞTIR. -TİYATROLARINI OYNANMAK İÇİN DEĞİL OKUNMAK İÇİN YAZMIŞTIR. -ŞİİRLERİNDE LİRİZMİN ETKİSİ GÖRÜLÜR. -TEZATLI SÖYLEYİŞİ EN BÜYÜK ÖZELLİĞİDİR. -METAFİZİK, TABİAT, HAYAT, ÖLÜM, İNSANLIK GİBİ KONULARI İŞLEMİŞTİR.

ESERLERİ: ŞİİR: -SAHRA -DİVANELİKLERİM yahut BELDE -HACLE -MAKBER TİYATRO: -MACERA-YI AŞK -SABR Ü SEDAT -İÇLİ KIZ -DUHTER-İ HİNDU -NAZİFE -TEZER -EŞBER -NESTEREN -FİNTEN ABDÜLHAK HAMİT TARHAN’IN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ: HECEYLE YAZILAN İLK MANZUM TİYATRO-> NESTEREN ARUZLA YAZILAN İLK MANZUM TİYATRO-> EŞBER

MUALLİM NACİ(1850-1893) -MAHMUT EKREM’E KARŞI ESKİ EDEBİYATI SAVUNMUŞTUR. -BATI ANLAYIŞINA UYGUN, SADE DİLLE ŞİİR YAZMIŞTIR. -ARAPÇA, FARSÇA, FRANSIZCADAN KIRKA YAKIN ÇEVİRİ YAPMIŞTIR. -TÜRKÇEYİ BAŞARILI BİR ŞEKİLDE KULLANMIŞTIR.

ESERLERİ: ŞİİR: -ATEŞPARE -ŞERARE -FÜRUZAN ELEŞTİRİ: -MUALLİM -DEMDEME TİYATRO: -HEDER SÖZLÜK: -LÜGAT-I NACİ

SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATI (1896-1901)

SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATI:

-BU DÖNEMDEKİ SANATÇILAR SERVET-İ FÜNUN DERGİSİNİN ETRAFINDA TOPLANARAK BU EDEBİYAT HAMLESİNİ YAPMIŞLARDIR. -BU EDEBİYAT DÖNEMİNDE EDEBİYATIMIZ TAMAMEN BATIYA YÖNELİR. -BU EDEBİYAT DÖNEMİNE EDEBİYAT-I CEDİDE’DE DENİR. -BU DERGİ ÖNCELERİNDE FEN VE BİLİM DERGİSİ OLARAK AHMET İHSAN TOKGÖZ YÖNETİMİNDEYDİ. -SONRA BU DERGİNİN BAŞINA TEVFİK FİKRET GEÇTİKTEN SONRA BU DERGİ BİR EDEBİYAT DERGİSİ OLMUŞ VE BU EDEBİYAT DÖNEMİNE EV SAHİPLİĞİ YAPMIŞTIR. -BÖYLECE BU DERGİYE YENİ BİR HEYECAN KATMIŞTIR. -BU HEYECAN O KADAR BÜYÜKTÜR Kİ BU DÖNEM SONA ERDİKTEN SONRA BU DERGİ ÇIKMAYA DEVAM ETMİŞTİR. -BU DÖNEM EN ÇOK FRANSIZ EDEBİYATINDAN ETKİLENMİŞTİR. -BU DÖNEM SANATÇILARI İYİ BİR EĞİTİM GÖRMÜŞ VE İYİ OKULLARDA ÖĞRENİM GÖRMÜŞLERDİR. -BU EDEBİYATIN SANATÇILARI TOPLUM VE MEMLEKET SORUNLARINDAN UZAKTIR. -BUNDA 2. ABDÜLHAMİT’İN BASKICI YÖNETİMİ ETKİLİ OLMUŞTUR. -2. ABDÜLHAMİT’TEN NEFRET EDERLER. -İKTİDARA YÖNELİK ELEŞTİRİLERİN YASAKLANMASI, BASKICI YÖNETİM VE YAYIN HAYATINA UYGULANAN SANSÜR YAZARLARI KARAMSARLIĞA VE BUNALIMA İTMİŞ, KENDİ İÇ DÜNYALARINA YÖNELMELERİNE NEDEN OLMUŞTUR. -‘’SANAT SANAT İÇİNDİR’’ İLKESİNİ BENİMSENMİŞTİR. -BU DÖNEMİN SANATÇILARI ÜZERİNDE R. MAHMUT EKREM’İN BÜYÜK ETİKSİ VARDIR. -DİVAN EDEBİYATINI ARUZ ÖLÇÜSÜ DIŞINDA DİVAM EDEBİYATINI REDDETMİŞLERDİR. -ŞİİRDE SEMBOLİZM VE PARSNASİZM, ROMAN VE HİKAYEDE İSE REALİZM VE NATÜRALİZM’İN ETKİSİ GÖRÜLÜR. -DİLLERİ ÇOK AĞIRDIR. -DAHA ÖNCE KULLANILMAMIŞ İFADELERE ULAŞMAYI AMAÇLAMIŞLARDIR. -BU DÖNEMDE NAZIM-NESİRE YAKLAŞMIŞTIR.BUNA ‘’ANJANBUMAN[ULANTI]’’ ADI VERİLİR. -BU EDEBİYAT DÖNEMİ 1901’DE HÜSEYİN CAHİT YALÇIN’IN FRANSIZ ÇEVİRİSİ OLAN ‘’EDEBİYAT VE HUKUK’’ ESERİ YÜZÜNDEN KAPATILMIŞTIR.

TEVFİK FİKRET(1867-1915) -SERVET-İ FÜNUN’UN EN BÜYÜK ŞAİRİDİR. -GALATASARAY LİSESİ’NDE MUALLİM NACİ VE R. MAHMUT EKREM GİBİ HOCALARDAN GERS GÖRDÜ. -TÜRK ŞİİRİNİN BATI KİMLİĞİ KAZANMASINDA EMEĞİ BÜYÜKTÜR. -İLK ÖNCELERİNDE ABDÜLHAK HAMİT TARHAN’I TAKLİT ETMİŞTİR.DAHA SONRA PARNASYEN ŞAİR COPPEE’Yİ TANIMIŞ VE KENDİNE ÖZGÜ BİR DİL VE ÜSLUP OLUŞTURMUŞTUR. -FRANSIZ ŞİİRİNDEN ALINAN ‘’SONE’’Yİ SIKÇA KULLANMIŞTIR. -ARUZ ÖLÇÜSÜNÜ TÜRKÇE’YE EN BAŞARILI UYGULAYAN ŞAİRDİR. -NAZMI NESRE YAKLAŞTIRMIŞTIR. -DİLİ OLDUKÇA AĞIRDIR. -ÇOCUKLAR İÇİN HECEYLE ŞİİR YAZMIŞTIR.

ESERLERİ: ŞİİR: -RÜBAB-I ŞİKESTE -HALUK’UN DEFTERİ -ŞERMİN -TARİH-İ KADİM -RÜBABIN CEVABI

CENAP ŞAHABETTİN(1871-1934) -TIPTA UZMANLIK İÇİN GİTTİĞİ FRANSA’DA BATI EDEBİYATINI YAKINDAN TANIMA FIRSATI BULDU. -PARNASİZM’İ EDEBİYATIMIZA TANIT- MIŞTIR. -EDEBİYATIMIZDA SEMBOLİZMİN ÖNCÜSÜ OLMUŞTUR. -SONE VE SERBEST MÜSTEZATI BAŞARIYLA KULLANMIŞTIR. -ŞİİRLERİNDE BU GÜNE KADAR HİÇ DUYULMAMIŞ MECAZLAR, TEŞBİH VE İSTİARELER YER ALIR. -TABİAT ONUN İÇİN AYRI BİR YERE SAHİPTİR.TABİAT ONUN İÇİN GERÇEKLERDEN KAÇIP HAYALLERE SIĞINILAN BİR YERDİR. -ŞİİRLERİNDE AHENGE ÖNEM VERDİ. -DUYGU YÖNÜ GÜÇLÜ ŞİİRLER YAZDI. -DÜZYAZILARI OLDUKÇA BAŞARILIDIR. -ANLATIMI OLDUKÇA SÜSLÜDÜR.

ESERLERİ: GEZİ: -HAC YOLUNDA -AVRUPA MEKTUPLARI MAKALE: -EVRAK-I EYVVAM TİYATRO: -YALAN -KÖREBE MİZAHİ SÖZLÜK: -TİRYAKİ SÖZLERİ TEVFİK FİKRET’İN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ: İLK ÇOCUK ŞİİRLERİ-> ŞERMİN

HALİT ZİYA UŞAKLIGİL(1866-1945) -SERVET-İ FÜNUN DÖNEMİNİN DÜZ YAZI USTASIDIR. -BATIYA UYGUN ÖYKÜ VE ROMANLARA SAHİPTİR. -BETİMLEMEYİ BİR SÜS OLMAKTAN ÇIKARMIŞTIR. -ESERLERİNDE İSTANBUL VE ÇEVRESİNİ İŞLEMİŞTİR. -ROMANLARINDA AYDIN TABAKAYI, ÖYKÜLERİNDE İSE KÖYLÜ TABAKAYI İŞLEMİŞTİR. -ROMANLARINDA ÇOK AĞIR, ÖYKÜDE İSE SADE BİR DİL KULLANMIŞTIR. -HALİT ZİYA’NIN CÜMLE YAPISI DİĞER SANATÇILARDAN FARKLIDIR. -ONUN CÜMLE YAPISI; BİLEŞİK ZAMANLI FİİLLER, EKSİLTİLİ CÜMLELER VE FARKLI TAMLAMALARDAN OLUŞUR. -DİLİ İLK BAŞTA AĞIRDIR FAKAT DAHA SONRA DİLİNİ SADELEŞTİRMİŞTİR. -ONUN ESERLERİNİN BAŞLIKLARI O ESERİN KONUSU HAKKINDA BİLGİ VERİR NİTELİKTEDİR. -ÖRNEĞİN; AŞK-I MEMNU[YASAK AŞK], KIRIK HAYATLAR… -TÜRK EDEBİYATINDA MENSUR ŞİİRİN İLK ÖRNEKLERİNİ VERMİŞTİR.

ESERLERİ: ROMAN: -NEMİDE -BİR ÖLÜNÜN DEFTERİ -FERDİ VE ŞÜKERASI -MAİ VE SİYAH -AŞK-I MEMNU -KIRIK HAYATLAR ÖYKÜ: -BİR YAZIN TARİHİ -SOLGUN DEMET -BİR Şİ’R-İ HAYAL -SEPETTE BULUNMUŞ -BİR HİKAYE-İ SEVDA -HEPSİNDEN ACI -AŞKA DAİR -ONU BEKLERKEN -İHTİYAR DOST -KADIN PENÇESİ -İZMİR HİKAYELERİ TİYATRO: -KABUS ANI: -KIRK YIL -SARAY VE ÖTESİ -BİR ACI HİKAYE DENEME: -SANATA DAİR HALİT ZİYA UŞAKLIGİL’İN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ: İLK MENSUR ŞİİR ÖRNEKLERİ->MENSUR ŞİİRLER İLK MODERN ROMAN-> MAİ VE SİYAH-AŞK-I MEMNU

MEHMET RAUF(1875-1931) -BİRÇOK TÜRDE ESER VERMİŞTİR. -HALİT ZİYA’NIN ETKİSİNDE KALMIŞTIR. -ROMAN VE HİKAYELERİNDE KENDİNDEN DE BİR ŞEYLER KATMIŞTIR. -ROMANLARININ VE HİKAYELERİNİN BAŞLICA TEMALARI;İHTİRASLI AŞKLAR, HÜZÜN, KAVUŞAMAMA, KARAMSARLIKTIR. -İLK PSİKOLOJİK ROMAN OLAN ZEHRA’YI YAZMIŞTIR.

ESERLERİ: ROMAN: -EYLÜL -FERDA-YI GARAM -GENÇ KIZ KALBİ -KARANFİL VE YASEMİN -SON YILDIZ HİKAYE: -İHTİZAR -AŞIKANE -SON EMEL -HANIMAR ARASINDA -BİR AŞKIN TARİHİ TİYATRO: -PENÇE -CİDAL -SANSAR MENSUR ŞİİR: -SİYAH İNCİLER MEHMET RAUF’UN ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ: İLK PSİKOLOJİK ROMAN-> EYLÜL

HÜSEYİN CAHİT YALÇIN(1874-1957) -DAHA ÇOK GAZETECİLİKLE TANINMIŞTIR. -2. MEŞRUTİYET’İN İLANINDAN SONRA TANİN GAZETESİNDEKİ MAKALELERİYLE EN ŞÖHRETLİ GAZETECİLERDEN BİRİ OLMUŞTUR. -BÜTÜN BİLGİ BİRİKİMİNİ FRANSIZ EDEBİYATINA BORÇLU OLDUĞUNU SÖYLER. -FRANSIZCA’DAN ÇEVİRİP SERVET-İ FÜNUN’DA YAYINLADIĞI ‘’EDEBİYAT VE HUKUK’’ MAKALESİ YÜZÜNDEN SERVET-İ FÜNUN DERGİSİ KAPATILMIŞTIR.

ESERLERİ: ROMAN: -NADİDE -HAYAL İÇİNDE ÖYKÜ: -HAYAT-I MUHAYYEL -HAYAT- HAKİKİYE SAHNELERİ -NİÇİN ALDATIRLARMIŞ ELEŞTİRİ: -KAVGALARIM

SÜLEYMAN NAZİF(1870-1927) -ÖZEL BİR EĞİTİM GÖRMÜŞ- TÜR. -DOĞU VE BATI EDEBİYATINI ÇOK İYİ BİLİR. -NAMIK KEMAL GİBİ VATAN, MİLLET TEMALARINI İŞLEMİŞTİR. -İSTANBUL’UN İŞGALİ ÜZERİNE ‘’KARA BİR GÜN’’ ADLI YAZISINDA İŞGALİ PROTESTO ETMİŞTİR. -BU YÜZDEN MALATYA’YA SÜRGÜNE YOLLAMIŞTIR. -OSMANLI’NIN KÖTÜ GÜNLERİNDE CESUR TAVRI İLE HALKIN SÖZCÜSÜ OLMUŞTUR.

ESERLERİ: ŞİİR: -GİZLİ FİGANLAR -FİRAK-İ IRAK -MALTA GECELERİ DÜZYAZI: -BATARYA İLE ATEŞ -MAKALE: -ÇAL ÇOBAN ÇAL -TARİHİN YILAN HİKAYESİ

HÜSEYİN SUAT(1867-1942) -KURTULUŞ SAVAŞI’NDA DOKTOR OLARAK GÖREV ALMIŞTIR. -YAZDIĞI VE ÇEVİRDİĞİ YİRMİYE YAKIN OYUN VARDIR.

ESERLERİ: ŞİİR: -LANE-İ MELAL -GAVE DESTANI OYUN: -KİRLİ ÇAMAŞIRLAR -YAMALAR -ÇİFTELİ MİHRAPLAR -KAYSERİ GÜLLERİ -TAYYARE

HÜSEYİN SİRET(1872-1939) -BİREYSEL KONULARDA; AŞK, KADIN, DOĞA, AİLE, GURBET ÜZERİNE YAZMIŞTIR. -ŞİİRLERİ LİRİKTİR. -SON ZAMANLARDA YAZDIĞI ŞİİRLERİ HECE ÖLÇÜSÜ İLE YAZMIŞTIR.

ESERLERİ: ŞİİR: -LEYAL-İ GİRİZAN -BAĞBOZUMU -KIVILCIMLI KÜL -ÜSTADIN ŞAİRİ -KAVGALAR -İKİ KASİDE

ALİ EKREM(1867-1937) -1908’DEN ÖNCE BİREYSEL KONULARI İŞLEMİŞTİR. -1908’DEN SONRA HECE ÖLÇÜSÜ İLE TOPLUMSAL SORUNLARI İŞLEMİŞTİR. -EDEBİYAT TARİHİ ÜZERİNE İNCELEMELER YAPTI.

ESERLERİ: ŞİİR: -RUH-İ KEMAL -ZİLAL-İ İLHAM -ÇOCUK ŞİİRLERİ -ŞİİR DEMETİ -VİCDAN ALEVLERİ TİYATRO: -BARİA İNCELEME: -TARİH-İ EDEBİYAT OSMANİYE -LİSAN-I EDEBİYAT

FAİK ALİ(1875-1950) -HAYRANI OLDUĞU ABDÜLHAK HAMİT TARHAN’IN VE TEVFİK FİKRET’İN ETKİSİNDE KALMIŞTIR. -KADIN, AŞK, DOĞA KONULARINDA HAYAL VE DUYGU DOLU ŞİİRLER YAZDI.

ESERLERİ: ŞİİR: -MALAZGİRT DESTANI -FOLKLOR ARAŞTIRMALARI

CELAL SAHİR(1863-1935) -KADIN ŞAİRİ, AŞK ŞAİRİ, FEMİNİST ŞAİR OLARAK TANINDI. -ULUSAL EDEBİYAT AKIMININ ETKİSİYLE HECE VE SERBEST ÖLÇÜYLE YAZDIĞI ŞİİRLERİNDE SADE DİL KULLANDI.

ESERLERİ: ŞİİR: -BEYAZ GÖLGELER -BUHRAN -SİYAH KİTAP

AHMET HİKMET(1870-1927) -ULUSAL EDEBİYAT AKIMINA KATILMIŞTIR. -ULUSAL KONULARDA YAZDI. -SADE BİR DİL KULLANDI.

ESERLERİ: ÖYKÜ: -HARİSTAN VE GÜLİSTAN -ÇAĞLAYANLAR ROMAN: -GÖNÜL HANIM

SAFFETİ ZİYA(1875-1929) -ROMAN VE ÖYKÜ YAZMIŞTIR. -BU ROMAN VE ÖYKÜLERİNDE SOSYETE HAYATINI, BEYOĞLU’NUN EĞLENCE HAYATINI ANLATMIŞTIR.

ESERLERİ: ROMAN: -SALON KÖŞELERİNDE ÖYKÜ: -BİR SAFHA-İ KALP -HANIM MEKTUPLARI -KADIN RUHU -SİLİNMİŞ ÇEHRELER

SERVET-İ FÜNUN DÖNEMİNDE YAŞAYIPTA BU HAREKETİN DIŞINDA KALAN SANATÇILAR:

HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR(1864-1944) -TANZİMAT YAZARLARINDAN AHMET MİTHAT EFENDİ’NİN ‘’HALK İÇİN EDEBİYAT’’ ANLAYIŞINI DEVAM ETTİRDİ. -YAZIYI KESİP AHMET MİTHAT EFENDİ GİBİ ARADA BİLGİ VERİR. -ROMANLARDA KAHRAMANLAR GÜNLÜK KONUŞMA DİLİYLE KONUŞTURULUR. -BİR DİYALOG USTASI OLARAK BİLİNİR. -SOKAK KAVRAMINI TÜRK EDEBİYATINA SOKAN YAZAR OLDU. -BAĞIMSIZ BİR SANATÇIDIR.

ESERLERİ: ROMAN: -ŞIK -MÜREBBİYE -METRES -TESADÜF -NİMETŞİNAS -ŞIPSEVDİ -KUYRUKLU YILDIZ ALTINDA -GULYABANİ -CADI -SEVDA PEŞİNDE -HAKKA SIĞINDIK -TORAMAN -HAYATTAN SAYFALAR -SON ARZU -CEHENNEMLİK -EFSUNCU BABA -BEN DELİ MİYİM? -TUTULMUŞ GÖNÜLLER -KAYNANAM NASIL KUDURDU? -MEZARINDAN KALKAN ŞEHİT -UTANMAZ ADAM -EŞKIYA İNİNDE -KESİK BAŞ -DELİ FİLOZOF HİKAYE: -KADINLAR VALİZİ -KATİL BUSE -İKİ HÖDÜĞÜN SEYAHATİ

AHMET RASİM(1865-1932) -İSTANBUL HALKININ YAŞAMINI CANLI BİR DİLLE ANLATTI. -BİRÇOK ALANDA YAZMIŞTIR. -KONUŞMA DİLİNİ YAZİ DİLİ HALİNE GETİRDİ. -BAĞIMSIZ BİR ÇİZGİ SÜRDÜ.

ESERLERİ: FIKRA-ANI: -GECELERİM -ŞEHİR MEKTUPLARI -İKİ HATIRA ÜÇ ŞAHSİYET -EŞKAL-İ ZAMAN -FUHŞ-İ ATİK -GÜLÜP AĞLADIKLARIM -FALAKA -MUHARRİR BU YA -RAMAZAN SOHBETLERİ -RESİMLİ VE HARİTALI OSMANLI TARİHİ HİKAYE: -GÜZEL ELENİ -MEYL-İ DİL -SEVDA-YI SERMEDİ -ÜLFET -İKİ GÜNAHKAR

EBUBEKİR HAZIM TEPEYRAN(1864-1947) -NABİZADE NAZIM’IN KARABİBİK ESERİNDEN SONRA KÖYÜ NESNEL VE GERÇEK ÇİZGİLERİYLE ANLATAN İKİNCİ ROMAN OLAN KÜÇÜK PAŞA’NIN YAZARIDIR. -SERVET-İ FÜNUN TOPLULUĞUNA KATILMAMIŞTIR.

ESERLERİ: ROMAN: -KÜÇÜK PAŞA HİKAYE: -ESKİ ŞEYLER ANI: -ZALİMANE BİR İDAM HÜKMÜ -CANLI TARİHLER

RIZA TEVFİK(1869-1949) -1913’TEN SONRA SAZ VE TEKKE ŞİİRİ GELENEĞİNDEN YARARLANARAK DUYGULU, İÇTEN KOŞMA, NEFES VE DİVANLAR YAZDI. -ŞİİRLERİ LİRİZM VE AHENK YÖNÜNDEN GÜÇLÜDÜR.

ESERLERİ: ŞİİR: -SERAB-I ÖMRÜM

FECR-İ ATİ EDEBİYATI (1909-1912)

FECR-İ ATİ EDEBİYATI: -1909’DA İLK BİLDİRİLERİNİ YAYIMLAMIŞLARDIR. -SANATA VE SANATÇIYA HİZMET VERMEK İÇİN ESER VERMİŞLERDİR. -‘’SANAT, ŞAHSİ VE MUHTEREMDİR.’’ İLKESİNİ BENİMSEMİŞLERDİR. -FRANSIZ EDEBİYATINI KENDİLERİNE ÖRNEK ALMIŞLARDIR. -EDEBİYATIN ÖNEMİNİ HALKA ANLATMAYA ÇALIŞMIŞLARDIR. -ŞİİRLERİNİ ARUZ ÖLÇÜSÜYLE YAZMIŞLAR, SERBEST MÜSTEZATI GELİŞTİREREK KULLANMIŞLARDIR. -DAHA ÇOK AŞK VE DOĞA TEMALARINI İŞLEMİŞLERDİR. -AĞIR VE SÜSLÜ BİR DİLLERİ VARDIR. -SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATINA TEPKİ OLARAK DOĞMUŞTUR. -AMA ORTAYA BİR YENİLİK KOYAMADILAR. -VE BÖYLECE SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATININ DEVAMI GİBİ OLDULAR. -BU TOPLULUK ‘’FECR-İ ATİ ENCÜMEN-İ EDEBİSİ’’BİLDİRİSİ YAYIMLAMIŞLARDIR. -BU BİLDİRİ İLK EDEBİ BİLDİRİ NİTELİĞİ TAŞIR. -BU DÖNEMİN SANATÇILARI TANZİMAT VEYA SERVET-İ FÜNUN SANATÇILARI GİBİ BİRLİKTE DEĞİL DAHA ÇOK BİREYSEL HAREKET ETMİŞLERDİR. -BU TOPLULUĞUN TEK TEMSİLCİSİ OLARAK AHMET HAŞİM’İ GÖSTEREBİLİRİZ. -BU TOPLULUK BİR KÖPRÜ GÖREVİNDEDİR. -YANİ SERVET-İ FÜNUN’LA MİLLİ EDEBİYAT ARASINDA BİR KÖPRÜ GÖREVİ GÖRMÜŞTÜR. -1912’DE DAĞILAN BU TOPLULUĞUN SANATÇILARININ ÇOĞU MİLLİ EDEBİYAT AKIMINDA YER ALMIŞTIR. -BAZILARIDA BAĞIMSIZ OLARAK YAZMIŞLARDIR.

FECR-İ ATİ DÖNEMİ EDEBİYATI’NIN SANATÇILARI:

AHMET HAŞİM(1884-1933) -BİRÇOK KONUDA ESER VERMİŞTİR. -ŞİİRLERİNİN SAYISI AZ AMA ŞİİRLERİ ÇOK BAŞARILIDIR. -LİRİK ŞİİRLER YAZMIŞTIR. -ŞİİRLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİNİ PİYALE ADLI ŞİİR KİTABININ ÖNSÖZÜNDE YAZMIŞTIR. -ONA GÖRE ŞİİR, ANLAŞILMAK İÇİN DEĞİL, HİSSEDİLMEK İÇİN YAZILIR. -‘’BİZE GÖRE’’ ADLI YAZISI TÜRK EDEBİYATI’NDA İLK DENEME ÖRNEĞİ SAYILIR. -BİR DÜZYAZI USTASIDIR.

ESERLERİ: ŞİİR: -GÖL SAATLERİ -PİYALE FIKRA: -BİZE GÖRE -GURABAHANE-İ LAKLAKAN GEZİ YAZISI: -FRANKURT SEYAHATNAMESİ

FECR-İ ATİ TOPLULUĞUNA KATILMAYAN SANATÇILAR:

MEHMET AKİF(1873-1936) -İSLAMCILIK AKIMININ EDEBİYATTAKİ TEMSİLCİSİDİR. -DİN, AHLAK, VATAN KONULARINDAKİ ŞİİRLERİYLE ÜNLÜDÜR. -ARUZU USTACA KULLANMIŞTIR. -NAZIMI NESRE YAKLAŞTIRMIŞTIR.

ESERLERİ: ŞİİR: -SAFAHAT

YAHYA KEMAL BEYATLI(1884-1958) -DİVAN ŞİİRİ İLE BATI ŞİİRİNİ BİRBİRİNE YAKLAŞTIRARAK ÖZGÜN BİR TARZ ORTAYA KOYMAYA ÇALIŞMIŞTIR. -ARUZ ÖLÇÜSÜNÜ TÜRKÇE’YE USTALIKLA UYGULAMIŞTIR. -İŞLEDİĞİ TEMALAR;AŞK, ÖLÜM, TARİH, SONSUZLUK DUYGUSU GİBİ KONULARDIR. -‘’OK’’ ADLI ŞİİRİNİ HECE ÖLÇÜSÜYLE YAZMIŞTIR.

ESERLERİ: ŞİİR: -KENDİ GÖKKUBBEMİZ -ESKİ ŞİİRİN RÜZGARIYLA -RUBAİLER DÜZYAZI: -AZİZ İSTANBUL -EĞİL DAĞLAR -EDEBİ YAZILAR -SİYASİ VE EDEBİ PORTRELER -SİYASİ HİKAYELER