DERSLERDE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİNİN KULLANIMI İLE İLGİLİ ÖĞRENCİ BEKLENTİLERİ: ODTÜ ÖRNEKLEMİ Nergis A. Gürel Köybaşı, Öğretim Teknolojileri Destek Ofisi, ODTÜ, ANKARA Prof. Dr. Kürşat Çağıltay, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, ODTÜ, ANKARA Rafet Çevik, Öğretim Teknolojileri Destek Ofisi, ODTÜ, ANKARA

Amaç ODTÜ 2011-2016 Stratejik Planı: “Öğretim teknolojisi olanakları hakkında farkındalığın ve kullanım yeterliğinin artırılması” Öğrencilerin derslerde teknoloji kullanımı ile ilgili görüş ve beklentilerinin belirlenmesi

Örneklem 405’i (%45,5) kadın, 485’i (%54,5) erkek 689’u (%77,4) lisans, 201’i (%22,6) yüksek lisans öğrencisi Fakültelere göre lisans öğrencilerinin dağılımı: Mühendislik Fakültesi %51,1 Fen Edebiyat Fakültesi %23,2 İktisadi İdari Bilimler Fakültesi %13,1 Eğitim Fakültesi %9,7 Mimarlık Fakültesi %2,9 Enstitülere göre lisansüstü eğitim alan öğrencilerin dağılımı: Fen Bilimleri Enstitüsü %56,2 Sosyal Bilimler Enstitüsü %31,8 Enformatik Enstitüsü %8,5 Uygulamalı Matematik Enstitüsü %3,5

Veri Toplama Aracı Öğretim Teknolojileri Öğrenci Görüşleri Anketi Birinci bölüm: Ders içinde ve dışında kullanılan öğretim teknolojileri Öğrencilerin öğrenme süreçlerine yardımcı olacağını düşündükleri teknolojiler Ders içinde teknoloji kullanımı sırasında karşılaşılan sorunlar İkinci bölüm: Öğrencilerin öğretim teknolojilerinden beklentileri Kullanılmasını istedikleri teknolojiler ODTÜ’de öğretim teknolojileri kullanımının genel olarak değerlendirilmesi Üçüncü bölüm: Demografik bilgiler Uygulanan anket, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü tarafından 2007 yılında yürütülen “ODTÜ’de Etkin Öğretim İçin Teknoloji Kullanımı: Mevcut Durum, Beklentiler, Öneriler” konulu çalışmadan alınmıştır [8]. Anket, uygulanma-dan önce 3 uzman tarafından değerlendirilmiş ve ifadelerde düzenleme yapılmıştır. Ayrıca daha önce kâğıt üzerinde uygulanan anketin çevrimiçi uygulanabilmesi için soru yapılarında değişiklik yapılmıştır.

Veri Toplama Nisan - Haziran 2012 ODTÜ Anket servisi: metusurvey.metu.edu.tr Katılım daveti: Sık kullanılan çevrimiçi servisler Bölümlerin öğrenci e-posta grupları 1910 giriş 890 (%46,59) tamamlanmış anket

Daha İyi Öğrenmeye Yardımcı Olacak Yöntemler Düzenli çalışma yaprağı dağıtılması Ders içeriğinin yansıtılması Video izletilmesi METU Online sisteminin daha fazla kullanılması Ders dışında e-posta veya forumlar ile iletişim kurulması Ders notlarının ve kaynaklarının, bulunduğu İnternet sayfasında sunulması Simülasyonlar ile dersin zenginleştirilmesi Dersin çevrimiçi (e-öğrenme) ortamlarda işlenmesi

Daha İyi Öğrenmeye Yardımcı Olacak Yöntemler Çok yardımcı olur: Ders notlarının ve kaynakların web sayfası üzerinden yayınlanması (%72,7) Simülasyonlar (%55,5) Yardımcı olur: E-posta ve forum gibi çevrimiçi yöntemlerle iletişim kurulması Düzenli çalışma yaprağı dağıtılması METU Online’ın daha fazla ve etkili kullanılması Konuya ilişkin video izletilmesi Yardımcı olmaz: Çevrimiçi dersler

Daha İyi Öğrenmeye Yardımcı Olacak Yöntemler Öğrencilerin derslere aktif katılımını sağlamak Örnekler ile konuların anlaşılırlığının arttırılması Derslerin gerçek hayatla ilişkilendirilmesi Gerçek ve güncel görsel materyaller Ders notları ve eski sınav soruları gibi kaynaklara erişim

Üniversitelerde Eğitim ve Öğretimin Daha Etkili Hale Getirilebilmesinde Kullanılacak Yöntemler Çevrimiçi dersler Ders içeriğine ve ek kaynaklara çevrimiçi olarak ulaşılabilmesi Öğrencilerin öğretim elemanlarına sanal ortamda erişebilmesi Dijital kütüphane olanakları Derslerin video/ses kayıtlarının yapılması ve bunların erişime açık olması

Üniversitelerde Eğitim ve Öğretimin Daha Etkili Hale Getirilebilmesinde Kullanılacak Yöntemler Çok Önemli: Ders içeriğine ve ek kaynaklara sanal ortamda erişim sağlanması (%65,4) Dijital kütüphaneler ile kaynakların zenginleştirilmesi (%61,1) Önemli: Derslerin video ve ses kayıtlarının erişilebilir olması Sanal ortamda iletişim kurabilme Az önemli / Hiç önemli değil: Derslerin çevrimiçi (e-öğrenme ile) verilmesine (%68)

Üniversitelerde Eğitim ve Öğretimin Daha Etkili Hale Getirilebilmesinde Kullanılacak Yöntemler Deney, soru çözümü, proje, araştırma gibi öğrencilerin de katılacağı uygulamalar Derslere katılımın ve ders saatlerinin arttırılması Derslerin görsel materyaller ile zenginleştirilmesi Ek kaynakların mevcut ve erişilebilir olması Fiziksel koşullar ile donanım ve yazılımların da iyileştirilmesi

Derslerde Kullanılması Beklenen Teknolojiler Teknolojiden bağımsız yöntemler: Öğretim üyeleri ile etkili iletişim Derslerde öğrencilerin aktif katılımlarının sağlanması Tartışma ortamlarının yaratılması 4 öğrenci: Kesin olarak teknoloji kullanımı gerekli değil. Geleneksel yöntemler ve tahta kullanımı daha etkilidir. 13 öğrenci: Derslerde kullanılan teknolojilerin yeterlidir.

Derslerde Kullanılması Beklenen Teknolojiler Video/animasyon/film Projeksiyon İnternet Bilgisayar Ders materyallerine erişim 5. Etkili sunum dosyaları Simülasyon Görsel içerik (resim/fotoğraf) METU Online Derslerin video kaydı Yazılım kullanımı 10. Ek kaynaklara erişim

Sonuçlar Öğrencilerin büyük çoğunluğu öğretim amaçlı, derslerde ve ders dışında teknoloji kullanımına karşı olumlu tutum sergilemektedir. Öğrenciler, İnternet ve bilgisayarı öğretim üyeleri ile iletişim kurmak ve ders kaynaklarına erişmek amacıyla da kullanmak istemektedir. Ders materyallerine internet üzerinden erişim öğrenciler tarafından en çok vurgulanan ihtiyaç ve beklentidir.

Sonuçlar Ders kaynaklarının özellikle görsel-işitsel materyaller ile zenginleştirilmesi beklenmektedir. Derslerin video veya ses kayıtlarının yapılması öğrencilerin ders dışında da dersleri takip edebilmeleri ve çalışabilmeleri için önemlidir. Derslerde aktif katılıma olanak sağlayacak, deneyler gibi uygulamaya yönelik aktiviteler ve teknolojiler ile desteklenmiş öğretim yöntemleri tercih edilmektedir.

Sonuçlar Ders yönetim sistemi (METU Online) etkin kullanılmalıdır. Derslerin tamamen e-öğrenme ortamlarına taşınması konusunda olumsuz görüş belirtmişlerdir. Teknoloji kullanımı konusunda da dikkatli davranılması ve aşırıya kaçılmaması gerekmektedir.

Öneriler Öğretim üyelerinin öğrencilerin bu beklentilerinden haberdar edilmeleri gerekmektedir. Derslerde kullanılan öğretim yöntemlerinin değerlendirilmesi ve gerekiyorsa öğretim üyelerine destek sağlanmalıdır.

Öneriler Derslerin web sitelerinin hazırlanması ve ders kaynaklarının yayınlanmasına önem verilmelidir. Derslerin video veya ses kayıtları için ise gereken kaynaklar belirlenmeli, altyapı hazırlanmalı ve yeterli insan gücü bu alana yönlendirilmelidir.

İlginize teşekkür ederiz… nergis@metu.edu.tr