CBS/GIS Destekli Akıllı Altyapı Çözümleri Smart Energy and GIS 23 Kasım 2013 CBS/GIS Destekli Akıllı Altyapı Çözümleri Dr. Hikmet Ateş

Akıllı Şebeke Mimarisi Sunu İçeriği Akıllı Şebeke Nedir? Temel Bileşenleri Faydaları Akıllı Şebeke Mimarisi EPDK Hizmet Kalitesi Yönetmeliği ve Dağıtım Şirketlerinin Yükümlülükleri Uygulama Örneği: ArcEmi Kesinti

Akıllı Şebeke (Smart Grid), Akıllı Şebeke Nedir? Akıllı Şebeke (Smart Grid), Dağıtım Şebekelerinin bilgisayar ve ağ teknolojileri ile entegre edilmesi ile ortaya çıkan, verimli, güvenilir ve birbiriyle eşgüdümlü olarak çalışan, her biri otomasyona tâbi, bir çok iletim ve dağıtım sisteminden oluşan bir enerji yönetim sistemidir.

Akıllı Şebekenin Temel Bileşenleri Akıllı Şebeke kavramı, enerji şebekesi (üst resim) ve iletişim şebekesini (alt resim) içermektedir.

Akıllı Şebekenin Temel Bileşenleri Donanım Sayaçlar, ev aletleri, büyük sistemler Yazılım Veri altyapısı, internet tabanlı sistemler, diğer yazılımlar, vb.) Altlık Halihazır Harita, Hava/Uydu fotoğrafları

Akıllı Şebekenin Temel Bileşenleri Üretim Şebekenin birçok noktasından alınan geri beslemeler ile enerji üretiminin optimize edilmesi Trafolar / Sensörler Transformatör performansı, kesici, trafo ve akü durumunun izlenmesi, kritik ve kritik olmayan işlem kontrolü Dağıtım Kendi kendini iyileştiren, dengeleyici ve optimize edici bir yapı. Otomatik izleme ve analiz etme özelliği Sayaçlar Tüketici ve enerji sağlayan kuruluş arasında iki yönlü iletişim. Ödeme verilerinin toplanması, enerji kesintilerinin belirlenmesi Bütünleştirilmiş Haberleşme Veri toplama (SCADA-Supervisory Control and Data Acquisition), koruma ve kontrol sistemleri bütünleştirilmiş bir sistemde kullanıcının akıllı elektronik cihazlar ile etkileşim İleri Kontrol Metotları Şebekenin durumunu analiz ederek tanımlayan ve tahmin eden cihazlar ve algoritmalar topluluğu

Akıllı Şebekenin Faydaları Dağıtım şirketleri açısından Sistem daha dengeli işletilecek, teknik kayıplar azaltılacak, kalite yükselecektir. Arızalara daha kısa zamanda müdahale edilecektir. Abonelerle elektronik ortamda iletişim sağlanacaktır. Tahakkuk - tahsilat oranları artacaktır. Aboneler (tüketiciler) açısından Kayıp ve kaçakların azaltılması ile daha ucuz enerji kullanılacak. Tüketimlerini kontrol altına alacak ve bütçelerine uygun enerji tüketecekler. Abone gruplarına göre elektrik giderleri %20-25 oranında tasarruf sağlanacak. Daha kaliteli enerji satın alabilecekler.

Akıllı Şebeke Mimarisi C B S Karar destek Analiz Yönetici Paneli DAĞITIM ŞEBEKESİ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ Veritabanları ABYS ERP Faturalama Kesinti Yönetimi Kurumsal Entegrasyon Ortamı Dağıtım Yönetimi SCADA Gerçek Zamanlı Entegrasyon Ortamı OSOS Kesinti Entegrasyon Araçları Kaynak:Telvent CBS, tüm Akıllı Şebeke unsurlarını birbirine bağlar

Dağıtım Hizmet Kalitesi Yönetmeliği Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği’ne göre; Hizmet kalitesi sorumluluğu: Dağıtım şirketi, dağıtım lisansında belirlenen bölgede bulunan kullanıcılara sunduğu hizmetin kalitesinden ve perakende satış şirketi perakende satış faaliyetine ilişkin ticari kaliteden sorumludur. (Madde 4.1) Hizmet kalitesinin sınıflandırması: Dağıtım sisteminde sunulan hizmetin kalitesi; a) Tedarik sürekliliği kalitesi, b) Ticari kalite, c) Teknik kalite olmak üzere, Kurum tarafından üç ana başlık altında izlenir. (Madde 5.1)

Dağıtım Hizmet Kalitesi Yönetmeliği Bildirim: Dağıtım veya iletim sisteminde programlanmış bir müdahale nedeniyle meydana gelecek kesinti; en az 48 (kırk sekiz) saat önce nihai tüketicilere bildirmek zorundadır. (Madde 2.e) Yaptırım: Eşik değerleri geçen durumlar için aboneye tazminat ödenir. (Madde 16) EŞİK DEĞER ADI KESİNTİ SINIFI İMAR ALANI İÇİNDEKİ KULLANICILAR İÇİN İMAR ALANI DIŞINDAKİ KULLANICILAR İÇİN AG OG ESURE (Saat) Bildirimsiz 48 24 72 36 ESAYI (Kez) 56 Bildirimli 16 32 6 4 8

Kesinti Yönetim Sistemi’nin taşıması gereken özellikler EPDK Yönetmeliği gereği kurulur Kullanıcılardan bildirimle (ihbar) gelen veya tedarik sürekliliği izleme sistemi tarafından tespit edilen kesintiler için kayıt oluşturur, arıza ekiplerine yönlendirir değerlendirilmesine imkân verir tespit, yapılan işlemler ve sonuca ilişkin bilgileri kayıt altına alınmasını sağlar verileri diğer sistemlerle paylaşır

Uygulama Örneği

ArcEmi Kesinti Yönetim Uygulaması Kesinti Yönetimi; sistem güvenilirliğini artırır ve dağıtım hizmetinin ‘gerçek maliyetini’ azaltır

ArcEmi Kesinti Yönetim Uygulaması CBS ile etkileşimli biçimde; Şebeke varlıklarını görme ve sorgulama İhbar ve kesinti bilgilerinin girilmesi, sorgulanması Network analizi ile etkilenen şebeke elemanlarının bulunması Bilgilerin kayıt altına alınması Gerekli arıza giderme ve bakım süreçlerinin tetiklenmesi Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Raporlarının üretilmesi, bilgilerin paylaşılması

ArcEmi Kesinti 4 1 2 3 Kesinti CBS ABYS «Kalite Kayıtları» «Abone» «Şebeke» ABYS «Abone» Kesinti «Kalite Kayıtları» 4 1 2 3

ArcEmi Kesinti : Harita, İhbar ve Kesinti Giriş Ekranları

ArcEmi Kesinti : Örnek İhbar ve Kesinti Kayıtları

ArcEmi Kesinti Abone NVİ Adresi - Dağıtım Şebeke Adresi

ArcEmi Kesinti : İhbar Oluşturma

ArcEmi Kesinti : Kesinti Oluşturma

ArcEmi Kesinti : Entegrasyon ile Etkilenen Bölgeyi Bulma CBS «Şebeke» ABYS «Abone» Kesinti «Kalite Kayıtları»

Enerji Kesme ve Etkilenen Abonelerin Tespit Edilmesi CBS «Şebeke» ABYS «Abone» Kesinti «Kalite Kayıtları» Enerji Kesme ve Etkilenen Abonelerin Tespit Edilmesi

ArcEmi Rapor CBS ve Kesinti Verilerini kullanarak, «Enerji Tedarik Sürekliliği, Ticari Ve Teknik Kalitesi Yönetmeliği» gereği istenen EPDK raporlarını üretir.

ArcEmi Rapor : EPDK Raporları CBS «Şebeke» Kesinti «Kalite Kayıtları» ABYS «Abone»

Bilgi paylaşımı-SCADA CBS ESRI ArcEmi SCADA SCADA sisteminden gelen Kesinti bildiriminin CBS üzerinde temsil edilmesi

Bilgi paylaşımı- WFM CBS ESRI ArcEmi İŞ EMRİ NOKTASI ERP sisteminden gelen İŞ EMRİ ‘nin ve kapatılması gereken şebeke nesnesinin CBS sisteminde bulunması ve konumlandırılması

CBS, Akıllı Şebekeyi Akıllı Yapar Son Söz CBS, Akıllı Şebekeyi Akıllı Yapar (GIS makes the smart grid smart; Bill Meehan)

Teşekkürler Dr. Hikmet Ateş hikmetates@emigrup.com.tr