EKO205: Mikroiktisat Ders 14 Tekel Gücü ve Fiyatlandırma 1

Tartışılacak Konular Tüketici Rantını Ele Geçirme (rant kollama) Fiyat Farklılaştırması (Price Discrimination) Dönemler arası fiyat farklılaştırması ve Peak-Load Pricing Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 2

Tartışılacak Konular İki taraflı tarife (Two-Part Tariff) Çapraz satış (Bundling) Reklam (Advertising) Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 3

Giriş Tekel gücü yokken (tam rekabet koşullarında) fiyatlandırma arz ve talep güçlerince belirlenir. Bireysel olarak üretici piyasanın durumunu tahmin edebilmesi ve üretimin (maliyetler) yönetimine odaklanarak karlarını maksimize etmesi gerekir. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 4

Giriş Tekel gücü olması durumunda (aksak rekabet; imperfect competition) üretici sadece üretimin (maliyet) yönetimiyle ilgilenmekle kalmaz, ürettiği ürüne olan talebin özellikleri hakkında ayrıntılı bilgilere sahip olması gerekir. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 5

Tüketici Rantını Ele Geçirme P* Q* P1 0 ile Q* arasında tüketiciler P*- düzeyinden daha çok öderler -tüketici rantı (A). $/Q D MR Pmax PC PC tam rekabet koşullarında ortaya çıkan dengedir B P2 Q*,düzeyini aşan üretim düzeylerinde, ancak fiyatlar düşerse tüketici rantı(B) elde edilir. MC Fiyat P*,düzeyinin üzerine çıkarsa firmanın satışları düşer ve kar kaybına uğrar. Miktar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 13

Tüketici Rantını Ele Geçirme Miktar $/Q D MR Pmax MC PC A P* Q* P1 B P2 P*Q*: denge P ve Q @ MC=MR A: fiyat P* iken tüketici rantı B: P>MC ve tüketici daha düşük fiyattan alabiliyor P1: daha satış ve kar P2 : satış artıyor, gelir ve kar düşüyor PC: tam rekabet dengesi Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 13

Tüketici Rantını Ele Geçirme Soru Firma A’daki tüketici rantını ele geçirip karlı bir biçimde B’de satış yapabilir mi? $/Q Pmax A P1 P* B Yanıt evet Fiyat farklılaştırması İki taraflı tarifeler Çapraz Satış P2 MC PC D MR Q* Miktar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 13

Tüketici Rantını Ele Geçirme Fiyat Farklılaştırması (Price discrimination) benzer veya aynı ürünleri farklı tüketicilere farklı fiyatlardan satmaktır. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 15

Fiyat Farklılaştırması Birinci Derece Fiyat Farklılaştırması Her bir tüketiciye farklı bir fiyat uygulanabiliyorsa, başka bir değişle tüketicilerin ödemeye razı oldukları maksimum fiyatla (reservation price) satış yapılıyorsa birinci derece fiyat farklılaştırması söz konusudur. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 16

Tam Fiyat Farklılaştırmasından (Birinci Derece) Kazanılan Ek Karlar P* Q* Fiyat farklılaştırması yoksa, çıktı Q* ve fiyat P*. Kar sarı renkte verilen ve Değişen MC ve MR arasıdır. $/Q Pmax Tüketici rantıP* denge fiyatının üstünde ve talep eğrisinin altında kalan alandır. D = AR MR MC Tam fiyat farklılaştırması ile her tüketici ödemeye razı olacağı en yüksek fiyatı öder. ÇıktıQ** düzeyine yükselir ve fiyat PC düzeyine; MC = MR = AR = D olduğu noktaya gelir. Karlar eski MR eğrisinin üzerinde ve D eğrisinin altında (aynı zamanda MC eğrisinin üzerinde) kalan mor renkli alan kadar artmıştır. Q** PC Miktar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 23

Tam Fiyat Farklılaştırmasından (Birinci Derece) Kazanılan Ek Karlar Mükemmel farklılaştırma ile, Her tüketici ödemeye razı olduğu en yüksek fiyatı öder Karlar yükselir P* Q* Tek fiyat (P*) uygulandığında tüketici rantı. değişen karlar. Tam fiyat farklılaştırmasından kaynaklanan ek karlar Miktar $/Q Pmax D = AR MR MC Q** PC Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 24

Tam Fiyat Farklılaştırmasından (Birinci Derece) Kazanılan Ek Karlar Soru: Üreticiler birinci derece fiyat farklılaştırmasını neden uygulamada zorluklarla karşılaşırlar? Yanıt: 1) Çok sayıda tüketici olduğu için pratik değildir 2) Her tüketici için ödemeye razı olduğu en yüksek fiyatı (reservation price) tahmin etmek imkansızdır Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 25

Fiyat Farklılaştırması Birinci Derece Fiyat Farklılaştırması Model belli ölçülerde fiyat farklılaştırmasına gitmenin sağlayabileceği potansiyel kar artışlarını göstermektedir. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 26

Fiyat Farklılaştırması Birinci Derece Fiyat Farklılaştırması Gerçek hayatta mükemmel fiyat farklılaştırması sağlanamaz. Ancak belli derecelerde farklı fiyatlar uygulanabilir. Örnekler: Avukatlar, hekimler, muhasebeciler Özel Okullar ve Üniversiteler Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 27

Birinci Derece Fiyat Faklılaştırması P2 P3 P*4 P5 P6 P1 Tek fiyat P*4, yerine altı farklı fiyat uygulanmış ve kar artmıştır. Q $/Q D MR MC Miktar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 30

İkinci Derece Fiyat Farklılaştırması P1 Q1 1. blok P2 Q2 P3 Q3 2. blok 3. blok İkinci-derece fiyat farklılaştırması tüketilen miktarın büyüklüğüne bağlı olarak yapılır. (grup, blok) $/Q D MR P0 Q0 Tek fiyat uygulandığında: P = P0 ve Q = Q0. 2. Derece fiyat farklılaştırması durumunda üç fiyat P1, P2, ve P3. ortaya çıkmaktadır (ör. Elektrik, ev, tarım, sanayi) MC AC Miktar 33

İkinci Derece Fiyat Farklılaştırması $/Q D MR Ölçek Ekonomileri: Tüketici refahının artmasına Daha yüksek karlara olanak verebilir. P1 P0 MC AC P2 P3 Q1 Q0 Q2 Q3 Miktar 1. blok 2. blok 3. blok 33

Fiyat Farklılaştırması Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması 1) Pazarı iki gruba ayırır. 2) Her grubun kendi talep eğrisi mevcuttur. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 34

Fiyat Farklılaştırması Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması 3) En yaygın kullanılan fiyat farklılaştırması türüdür. Örnekler: havayolu şirketleri, öğrencilere ve emeklilere sağlanan indirimler vs. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 34

Fiyat Farklılaştırması Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması 4) Üçüncü derece fiyat farklılaştırmasının uygulanabilmesi için piyasanın iki farklı gruba bölünebilmesi ve her bir grubun talep esnekliklerinin farklı olması gerekir. (ör. İş için uçanlar ile tatil amacıyla uçanlar) Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 35

Fiyat Farklılaştırması Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması Amaçlar MR1 = MR2 MC1 = MR1 ve MC2 = MR2 MR1 = MR2 = MC Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 36

Fiyat Farklılaştırması Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması P1: birinci gruba uygulanan fiyat P2: ikinci gruba uygulanan fiyat C(Qr) = toplam maliyet QT = Q1 + Q2 Kar ( ) = P1Q1 + P2Q2 - C(Qr) Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 36

Fiyat Farklılaştırması Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması 1. gruba satışlar için yavaşça arttırılırsa Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 36

Fiyat Farklılaştırması Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması İkinci gruptaki tüketiciler: MR2 = MC MR1 = MR2 = MC Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 36

Fiyat Farklılaştırması Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması Göreli fiyatların belirlenmesi (formülü hatırlayalım) Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 36

Fiyat Farklılaştırması Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması Göreli fiyatların belirlenmesi Fiyatlandırma: düşük talep esnekliğine sahip gruba daha yüksek bir fiyatla satış yapılır. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 36

Fiyat Farklılaştırması Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması Örnek: E1 = -2 & E2 = -4 P1 en az P2 ‘nin 1,5 katıdır. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 36

Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması $/Q D1 = AR1 MR1 Tüketiciler 2 gruba bölünür, ve her bir grup farklı talep eğrisine sahiptir. MRT MRT = MR1 + MR2 D2 = AR2 MR2 Miktar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma

Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması $/Q Q2 P2 QT QT: MC = MRT 1. Grup: P1Q1 ; daha esnek 2. Grup: P2Q2; daha katı MR1 = MR2 = MC QT control MC Q1 P1 Q1 ve P1 de MC = MR1 MC D2 = AR2 MRT MR2 D1 = AR1 MR1 Miktar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma

Küçük Pazara Satış Yapmama Üçüncü derece fiyat farklılaştırması uygulanabilir olsa bile, her iki gruba satış yapmak, marjinal maliyet artıyorsa karlı olmayabilir. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 46

Küçük Gruba Satış Yapılmaması $/Q Q* P* 1. Grup, talep D1, iken fiyat farklılaştırmasına gitmek karlı olmayabilir. D2 MR2 MC D1 MR1 Miktar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 50

Kupon ve İndirim (Coupons and Rebates) Fiyat Farklılaştırması Talep esnekliği daha yüksek olan tüketiciler (talep esnekliği düşük olanlara kıyasla) kupon/iskonto olayını daha çok kullanma eğilimi taşırlar. Kupon ve indirim programları firmalara fiyat farklılaştırmasına gitme şansı verirler. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 51

Kupon Toplayanlar ile Toplamayanların Talep (fiyat) Esneklikleri Fiyat Esnekliği Ürün Kullanmayanlar Kullananlar Tuvalet Kağıdı -0.60 -0.66 Giyim/Kuşam -0.71 -0.96 Şampuan -0.84 -1.04 Peynir/Zeytin -1.22 -1.32 Fast Food -0.88 -1.09 Kek/Pasta -0.21 -0.43 Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 52

Kupon Toplayanlar ile Toplamayanların Talep (fiyat) Esneklikleri Fiyat Esnekliği Ürünler Kullanmayan Kullanan Jelatin -0.97 -1.25 Soslar -1.65 -1.81 Çorba -1.05 -1.22 Hot dogs -0.59 -0.77 Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 53

Havayolu Şirketlerinde Fiyatlar Esnekliklerin farklı olması, farklı tüketicilere farklı fiyatlar uygulanabilmesine olanak verir. İş için seyahat edenler daha az seçeneğe sahip olduklarından; talep esneklikleri daha katıdır. Diğer yolcular ise daha çok esnekliğe sahip ve talep esneklikleri yüksektir. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 54

Havayolu Şirketlerinin Fiyatlandırmasına Örnek Ücret Kategorisi Esneklik First-Class Economy İndirimli Fiyat -0.3 -0.4 -0.9 Gelir 1.2 1.2 1.8 Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 55

Havayolu Ücretleri Havayolu firmaları biletlere değişik kısıtlamalar getirerek piyasayı bölümlemektedirler. Pahalı olmayan: haber verilecek, hafta sonu kalınacak, geri ödeme yok En pahalısı: kısıtlama yok Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 56

Dönemler Arası Fiyat Farklılaştırması ve Peak-Load Fiyatlandırma Piyasayı Zaman Dilimine Göre Bölme Ürün ilk piyasaya çıktığında, talep esnek değildir: Kitap Sinema Bilgisayar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 57

Dönemler Arası Fiyat Farklılaştırması ve Peak-Load Fiyatlandırma Piyasayı Zaman Dilimine Göre Bölme Bu piyasa elde edebileceği maksimum karı elde edince, firmalar fiyatı düşürüp daha geniş bir kitleye (talep esnekliği daha yüksek) hitap etmeyi tercih ederler. Kitabın daha ucuz baskısı Sinema günleri İndirimli bilgisayar kampanyaları Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 58

Piyasayı Zaman Dilimine Göre Bölme Q1 Tüketiciler zaman içinde gruplara ayrılmış olur. Başlangıçta, talep oldukça katı ve fiyat P1 düzeyinde oluşur. $/Q D1 = AR1 MR1 Zaman içinde, talep daha esnek hale gelir ve fiyat daha geniş kitlelere hitap edecek düzeye düşer. Q2 MR2 D2 = AR2 P2 AC = MC Miktar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 63

Dönemler Arası Farklılaştırma ve Peak-Load Pricing Belli dönemlerde belli ürünlere olan talep tavan yapabilir. Trafiğin yoğun olduğu saatler Yazın Sıcak Günlerinde Elektrik Talebi Hafta Sonları Kayak Rezervasyonları Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 64

Dönemler Arası Farklılaştırma ve Peak-Load Pricing Kapasite kısıtları da marjinal maliyetleri (MC) yükseltir. Artan MR ve MC daha yüksek fiyat anlamına gelir. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 65

Dönemler Arası Farklılaştırma ve Peak-Load Pricing Her bir piyasa için marjinal hasıla (MR) eşit değildir çünkü bir piyasa diğerini etkilememektedir. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 65

Peak-Load Pricing $/Q MC P1 D1 = AR1 P2 MR1 D2 = AR2 MR2 Q1 Peak-load price = P1 . MR1 D1 = AR1 MR2 D2 = AR2 Off- load price = P2 . Q2 P2 Miktar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 69

İki Taraflı Tarife Bazı ürünleri ve hizmetleri satın almak iki karara bağlı olabilir; dolayısıyla iki fiyat söz konusu olur. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 72

İki Taraflı Tarif (Two-Part Tariff) Örnekler: 1) Lunapark Parka giriş ücreti Çarpışan oto vs. için ayrı ödeme 2) Tenis Kulübü Üyelik ücreti Oynamak için ödeme Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 73

İki Taraflı Tarife (Two-Part Tariff) Örnekler 3) Traş bıçağı Traş Makinası Traş bıçağı 5) Polaroid Film Fotoğraf makinası Film Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 74

İki Taraflı Tarife(Two-Part Tariff) Fiyat belirleme kararı (1) giriş ücretini (T) ve (2) kullanım fiyatını (P) belirleme Serbest giriş, yüksek kullanım fiyatı ya da yüksek giriş ücreti düşük kullanım ücreti arasında seçim (trade-off) yapmak zorunludur. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 76

İki Taraflı Tarife Çok sayıda tüketicinin durumunda iki taraflı tarife P* ve T* düzeylerini belirlemenin kesin bir yolu yoktur. Karar verici giriş ücreti T* ve kullanım ücreti P* arasındaki değişime bakacaktır. Karları maksimize edecek T* ve P* değerleri seçilmelidir. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 84

İki Taraflı Tarife Kaba bir kural geliştirilecek olursa: Talep benzer ise: P marjinal maliyete (MC) yakın seçilirken, T yüksek seçilmelidir. Talep benzer değilse: yüksek P ve düşük T değerleri tercih edilmelidir. Soru: Neden? (ödev). Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 88

Polaroid Fotoğraf Mak. 1971 Yılında Polaroid firması SX-70 kodlu fotoğraf makinesini piyasaya sürmüştür. Siz olsaydınız fotoğraf makinesi ve filmi nasıl fiyatlandırırdınız? Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma

Cep Telefonu Hizmetleri Soru Cep telefonu şirketleri: bir erişim (sabit) ücreti ve konuşulan süre için ücret alma biçiminde tek bir iki taraflı (two part tariff) tarife planı uygulamak yerine; Neden çok değişik fiyatlandırma planları (kampus, memur, öğretmen aile vs.) uygularlar? Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma

Çapraz Satış (Bundling) Çapraz satış: fiyatlandırma avantajı sağlamak için iki veya daha fazla ürünün paket olarak satışa sunulmasıdır. Çapraz Satış için Gerekli Şartlar Heterojen tüketici kitlesi Fiyat Farklılaşması Olanaksız Olmalıdır Talepler Arasında Negatif Korelasyon Olmalıdır Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 90

Çapraz Satış (Bundling) Örnek: “Rüzgar gibi geçti filmi ile Temel İçgüdü Filmini” birlikte satışa sunmak: Her Sinema Salonu ve Film İçin ödemeye razı olunan max. Fiyat (reservation prices): Rüzgar Gibi Geçti Temel İçgüdü Salon A $12,000 $3,000 Salon B $10,000 $4,000 Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 91

Çapraz Satış (Bundling) Filmleri ayrı ayrı kiralamak: Max. Fiyat Rüzgar = $10,000 Max. Fiyat İçgüdü = $3,000 Toplam Hasıla = $26,000 Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 92

Çapraz Satış (Bundling) Filmler Çapraz Satışa Sunulursa: Salon A = $15,000 (her iki film) Salon B = $14,000 (her iki film) Eğer her biri en düşük fiyatı uygularsa, toplam hasıla $28,000 olacaktır. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 93

Çapraz Satış (Bundling) Nisbi Değerleme Negatif korelasyon varsa: birlikte satış karlıdır Birey A Rüzgar filmi için ($12,000) Birey B’den daha fazla ödemeye razı($10,000). B ise Temel İçgüdü ($4,000) için A’dan daha fazla ($3,000) ödemeye razıdır. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 93

Ürünler Paket Olarak Satışa Sunulduğunda Tüketim Kararları Çapraz Satışların Etkinliği iki talep arasındaki negatif korelasyonun derecesine bağlıdır. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 103

Ödemeye Razı Olunan En Yüksek Fiyat İki talep tam pozitif bir korelasyona sahipse, firma çapraz satışla kazancını arttıramaz. Malları ayrı ayrı sattığı durumla aynı karı elde eder. P1 P2 r1 Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 104

Ödemeye Razı Olunan En Yüksek Fiyat Talepler mükemmel bir negatif korelasyona sahipse, çapraz satış en ideal stratejidir. --tüm tüketici rantı ele geçirilebilir ve daha yüksek kar elde edilebilir r1 Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 105

Çapraz Satış Karma Çapraz Satış (Mixed Bundling) Ürünlerin hem tek tek hem de birlikte satışı Saf Çapraz Satış (Pure Bundling) Sadece paket olarak satış Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 107

Çapraz Satış (Bundling) Bağlama (Tying) Tüketicinin bir malı satın alması için diğer bir malı satın almasını gerektirecek uygulamalara gitmek. Örneğin Yazıcı satmak, ve kartuş satın almak zorunda bırakmak Windows ve Office Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 126

Reklam (Advertising) Varsayımlar Firma tek bir fiyat belirler Firma Q(P,A) fonksiyonunu bilmektedir Yani talep edilen miktarın hangi biçimde fiyat ve reklama bağlı olduğunu bilmektedir. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 128

Reklamın Etkileri AR’ MR’ AC’ AR MR P1 $/Q MC P0 AC Q1 Q0 Miktar Reklam yapılması durumunda, AR ve MR hasıla eğrileri sağa doğru kayar -- ortalama maliyetler artar, fakat marjinal maliyetler aynı kalır AR’ MR’ AC’ AR MR Reklam yapılmaması durumunda AR ve MR ortalama ve marjinal hasılatı göstermektedir Q1 P1 $/Q MC Q0 P0 AC Miktar Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 136

Reklam Fiyat ve Reklam Harcama Düzeylerini Belirlemek Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 137

Reklam Reklam İçin Kaba Bir Kural Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 138

Reklam Sağduyu Kuralı Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 139

Reklam (Advertising) Sağduyu Kuralı Karları Maksimize etmek için, firmanın reklam/satış oranı; talebin reklam esnekliğinin talebin fiyat esnekliğine oranının negatifine eşit olmalıdır Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 140

Reklam (Advertising) Bir Örnek R(Q) = $1 milyon/yıl Reklam bütçesi $10,000 (A, gelirin % 1’i) EA = .2 (reklam bütçesini $20,000 çıkarınca, satışlar % 20 artıyor) EP = -4 (markup oranı oldukça büyük) Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 141

Reklam (Advertising) Soru Bu durumda firma reklam harcamalarını arttırmalı mıdır? Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 141

Reklam (Advertising) Yanıt Evet Olacaktır, Çünkü: A/PQ = -(2/-.4) = 5% Bütçeyi $50,000 çıkarır. Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 142

Reklam (Advertising) Sorular EA büyük ise, ne kadar reklam yaparsınız? Daha çok? Daha az? EP büyük ise, ne kadar reklam yaparsınız? Daha çok? Daha az? Bölüm 8 EKO 208: Mikro İktisat Bölüm 8 Tekel Gücü Durumunda Fiyatlandırma 142