T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı İÇ DENETİM TANITIM TOPLANTISI

SUNUM PLANI Yasal Çerçeve İç Denetimin Global Tanımı İç Denetimin Yasal Tanımı İç Denetim Tanımının Unsurları İç Denetimin Alanı İç Denetimin Kapsamı İç Denetimin Uygulanması İç Denetçinin Görevleri İç Denetçinin Yetkileri İç Denetçinin Sorumlulukları İç Denetçinin Nitelikleri İç Denetçinin Atanması İç Kontrol Risk Risk Odaklı Denetim Risk Odaklı Denetim Süreci Kurumumuz İç Denetim Birimi Başkanlığı Sonuç

YASAL ÇERÇEVE BİRİNCİL DÜZEYDE MEVZUAT -5018 SAYILI KANUNUN İLGİLİ MADDELERİ -5436 SAYILI KANUNUN İLGİLİ MADDELERİ İKİNCİL DÜZEYDE MEVZUAT -İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik -İç Denetçi Adayları Belirleme Eğitim ve Sertifika Yönetmeliği -İç Denetim Koordinasyon Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik -Ek Ödemeye İlişkin Usul ve Esasların Belirlenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı -Kadro Tahsisi ile İlgili Bakanlar Kurulu Kararı -Mahalli İdareler Kadro Tahsisi İle İlgili Bakanlar Kurulu Kararı ÜÇÜNCÜL DÜZEYDE MEVZUAT -Üst Yönetici Rehberi -Kamu İç Denetim Standartları -İç Denetçilerin Mesleki Ahlak Kuralları -Kamu İç Denetim Birim Yönergesi -Kamu iç Denetim Raporlama standartları -Birden Fazla Kamu İdaresi İç Denetçilerinin Ortak Çalışma Usul ve Esasları -Kamu iç Denetçi sertifikasının Derecelendirilmesine İlişkin Esas ve Usuller -Kamu iç Denetim Plan ve Program Hazırlama Rehberi -Kamu iç Denetiminde Risk Değerlendirme Rehberi -Kamu iç Denetim Strateji Belgesi -Kamu iç Denetim Rehberi -Kamu iç Denetçilerinin Mesleki Kıdemlerinin Belirlenmesine İlişkin Esas ve Usuller -İç denetçi atamalarında uyulacak esas ve usuller hakkında tebliğ (Sıra no : 1 ve 2)

Global Tanımı İç denetim; kurumun her türlü etkinliğini geliştirmek, iyileştirmek ve kuruma değer katmak amacıyla, bağımsız ve tarafsız bir şekilde güvence ve danışmanlık hizmeti vermektir. İç denetçiler, risk yönetimi, iç kontrol ve yönetim süreçlerinin etkinliği ve verimliliğinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için sistematik yaklaşımlar geliştirerek kurumun hedeflerinin gerçekleştirilmesine yardımcı olurlar. (Institute of Internal Auditors, 2002)

YASAL TANIMI İÇ DENETİM; Kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir.

İÇ DENETİM TANIMININ UNSURLARI Objektif olunması, Güvence ve danışmanlık hizmeti verilmesi, Kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve değer kazandırmak, Kurumun hedeflerinin geliştirilmesine yardımcı olunması, Risk yönetimi, iç kontrol süreçleri ve yönetsel süreçlerin denetimi, Sistematik ve disiplinli çalışma,

İÇ DENETİM ALANI Risk yönetim süreçlerinin denetimi İç kontrol süreçlerinin denetimi Kurum içinde üretilen her türlü bilginin tamlığı, doğruluğu ve güvenilirliği, Operasyonların etkinliği ve verimliliği, Hukuka ve iç mevzuata uyum, Kurum varlıklarının korunması, Yönetsel süreçlerin denetimi

İÇ DENETİMİN KAPSAMI Kamu idarelerinin yurt dışı ve taşra dahil; Tüm birimlerinin işlem ve faaliyetleri, Risk Esaslı Denetim Plan ve Programları kapsamında, Sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla, Denetim Standartlarına uygun olarak İç Denetime tabi tutulur.

İÇ DENETİMİN UYGULANMASI Kamu idarelerinde yapılacak iç denetim, -Uygunluk denetimi -Performans denetimi -Mali denetim -Bilgi teknolojisi denetimi -Sistem denetimi uygulamalarını kapsar. İç Denetim, bu uygulamalardan bir veya birkaçını kapsayacak şekilde risk odaklı olarak yapılır. Ayrıca, bir faaliyet veya konu tüm birimlerde denetim kapsamına alınabilir.

İÇ DENETÇİNİN GÖREVLERİ (1) Üst Yönetici tarafından görevlendirilen İç Denetçi, nesnel risk analizlerine dayanarak aşağıdaki görevleri yerine getirir : Kurumun yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek, Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanımını değerlendirmek ve önerilerde bulunmak Harcama sonrası yasal uygunluk denetimi yapmak,

İÇ DENETÇİNİN GÖREVLERİ (2) İdarenin harcamalarının, mali işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının plan, program ve politikalara uygunluğunu denetlemek, Mali Yönetim ve Kontrol Süreçlerinin Sistem Denetimini yapmak, Üretilen Bilgilerin doğruluğunu denetlemek. Kurumu iyileştirmeye yönelik önerilerde bulunmak, Soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastladığında durumu ilgili idarenin en üst amirine, suç teşkil eden bir durumun tespiti halinde ise Üst Yöneticiye bilgi vermek

İÇ DENETÇİNİN YETKİLERİ Her türlü bilgi, belge ve doküman ile nakit, kıymetli evrak ve diğer varlıkların ibrazını ve gösterilmesini talep etmek. Denetlenen birim çalışanlarından, iç denetim faaliyetlerinin gereği yardım almak, yazılı ve sözlü bilgi istemek. Denetim faaliyetinin gerektirdiği her türlü araç, gereç ve diğer imkanlardan yararlanmak. Denetimi engelleyici tutum, davranış ve hareketleri Üst Yöneticinin bilgisine intikal ettirmek.

İÇ DENETÇİNİN SORUMLULUKLARI Mevzuatta, belirlenen denetim standartlarına ve etik kurallara uygun hareket, Mesleki bilgi ve becerilerini sürekli olarak geliştirmek, Denetim raporlarında kanıtlara dayanmak ve değerlendirmelerinde objektif olmak, Denetim esnasında elde ettiği bilgilerin gizliliğini korumak,

İÇ DENETÇİLERİN NİTELİKLERİ İç denetçi olarak atanacakların, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilenler ile aşağıdaki şartları taşıması gerekir:              -İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen alanlarda en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olmak.         -Kamu idarelerinde denetim elemanı olarak en az beş yıl veya kamu idarelerinde denetim elemanı olarak en az beş yıl veya yarışma sınavıyla alınıp yeterlilik sınavını veren uzman, doktora unvanını almış öğretim elemanı ile yönetici olarak müdür ve daha üst unvanlarda en az sekiz yıl çalışmış olmak.            -(KPDS) veya (ÜDS) sınavından en az 60 puan almak. -Son başvuru tarihi itibarıyla kırk yaşından büyük olmamak. -Sicil raporu düzenlenen son üç yıl içinde olumsuz sicil almamış olmak. -Uyarma ve kınama cezaları hariç disiplin cezası almamış olmak. -Yurdun her yerinde çalışabilecek sağlık durumuna sahip olmak. -Kurulun belirlediği etik kurallara uygun öz geçmişe sahip          

İÇ DENETÇİLERİN ATANMASI, BAĞIMSIZLIĞI VE GÜVENCESİ İç denetçiler, bakanlıklar ve bağlı idarelerde, üst yöneticilerin teklifi üzerine Bakan, diğer idarelerde üst yöneticiler tarafından sertifikalı adaylar arasından atanır ve aynı usûlle görevden alınır. İsteği dışında başka bir göreve atanamaz. Bireysel denetim faaliyetinin planlanması, uygulanması ve raporlanmasında bağımsızdır. İç denetçilere iç denetim görevi dışında başka görev verilemez ve yaptırılamaz.

İÇ KONTROL İç kontrol, kurum hizmetlerinin hedeflendiği şekilde sonuçlandırılması amacıyla yöneticiler dahil tüm çalışanlar tarafından alınan her türlü karar, uygulama ve diğer tüm önlemlerdir. Yöneticiler bu amaçla kurum faaliyetlerini planlamak, organize etmek ve yönetmekle sorumludurlar. Kontrolün başarısı yöneticilerin uygun planlama, organize etme ve yönetim becerilerinin sonucuna bağlıdır. İç denetimin başarısından iç denetçiler, iç kontrolün başarısından yöneticiler sorumludur.

RİSK Risk, kurumun hedeflerinin gerçekleştirilmesini engelleyebilecek her türlü olay veya durumlardır. Riskler oluşma sıklıklarına ve yaratacakları hasara göre ölçülürler ve uygun iç kontrol önlemleriyle minimize edilirler. Risk yönetimi, her türlü riskin tanımlanması, ölçülmesi ve giderilmesini kapsayan sistematik bir yönetim uygulamasıdır.

RİSK ODAKLI DENETİM Risk odaklı denetim, denetim faaliyetinin odak noktasının geçmiş faaliyetlerden geleceğin yönetilmesine çevrilmesinin günümüzdeki ifadesidir. Risk odaklı denetim, Denetim kaynaklarının sınırsız olmadığı, Denetlenecek birim faaliyetlerinin farklı risklerle karşı karşıya olduğu, Denetlenecek birim faaliyetlerinin göreceli olarak farklı önem derecesine sahip olduğu, varsayımlarına dayanır.

RİSK ODAKLI DENETİM SÜRECİ Yıllık Denetim Planının Risk Odaklı Olarak Yapılması (Makro Risk Analizi) Denetim önceliklerinin belirlenmesi, Denetim kaynaklarının en riskli faaliyetlerden başlatılmasını, hedefler, Bireysel Denetimlerde Risk Analizi (Mikro Risk Analizi) Denetlenen faaliyete ilişkin risklerin tanımlanması, mevcut iç kontrollerin değerlendirilmesi, risklerin giderilmesine yönelik iç kontrol uygulamalarının geliştirilmesini kapsar

KURUMUMUZ İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI Kurumumuza (10) kişilik İç Denetçi kadrosu tahsis edilmiş olup, bunlardan (7)sine atama yapılmıştır. İç Denetim Birim Başkanlığı da tesis edilmiş olup, Başkan görevlendirilmesi yapılmıştır. İç Denetçilerimiz halen, Maliye Bakanlığı tarafından düzenlenen eğitim programına devam etmektedir. SHÇEK İç Denetim Birim Yönergesi hazırlığına öncelik verilerek en kısa zamanda kurumumuzda iç denetim yapılabilir idari yapının oluşturulmasına çalışılmaktadır.

SONUÇ İç denetim sisteminin başarıyla uygulanması halinde, 5018 sayılı kanunla getirilen yönetim sorumluluğu ilkesi başarıyla uygulanabilecektir. Geçmişe ve mevzuata odaklı denetim sistemimizin uluslararası uygulamalar paralelinde geliştirilmesi sağlanacaktır. Denetim alanında AB mevzuatı ile uluslararası uygulama ve standartlar yakalanmış olacaktır. Kamu idarelerinin faaliyetlerinin etkinlik ve verimliliğinin artırılmasına olanak sağlanacaktır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı TEŞEKKÜRLER Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı