BÖBREK NAKLİ DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI ACIBADEM SAĞLIK GRUBU INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ

Plan Kronik böbrek hastalığı nedir? Neden böbrek nakli? Kim aday? Zamanlama? Tipi? Öncesi değerlendirme? Sonrası izlem? Prognoz?

Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) Nedir? Böbreklerdeki geri dönüşsüz hasar Glomerüler filtrasyon hızı (GFR) azalabilir veya azalmayabilir. 3 aydan uzun sürer. Yapısal ve/veya işlevsel bozukluklarla gider. İdrar, kan ya da görüntüleme yöntemleri ile saptanır.

KBH-Evreleme Evre Tanım GFR (mL/dk/1.73 m2) 1 Böbrek hasarı 90 2 Hafif GFR azalması 60-89 3 Orta düzeyde GFR azalması 30-59 4 Ağır GFR azalması 15-29 5 Son Dönem Böbrek Yetmezliği (SDBY) <15

KBH-Yaklaşım Evre GFR (mL/dk/1.73 m2) Yaklaşım 1 90 Tanı/Progresyonu yavaşlatma KVH risk azaltımı 2 60-89 Progresyonu saptama 3 30-59 Komplikasyonların saptanması/tedavisi 4 15-29 Renal replasman tedavisine hazırlık 5 <15 Renal replasman tedavisi

Renal Replasman Tedavileri (RRT) Hemodiyaliz Aralıklı Periton Diyalizi Sürekli ayaktan Aletli Böbrek Nakli Canlı verici Beyin ölümü gerçekleşmiş (Kadavra) verici

Türk Nefroloji Derneği (TND) CREDIT Çalışması 2009 23 il, 10750 erişkin taraması KBH tanısı % 15.7 Tüm ülkede yaklaşık 7.5 milyon KBH hastası Her 6-7 kişiden biri KBH hastası Risk faktörleri HT DM * 2002:%7.2, 2009:%12 KVS hastalıkları Aile Öyküsü İleri yaş, sigara, obesite, taş, enfeksiyon

Türk Nefroloji Derneği (TND) CREDIT Çalışması 2009 SDBY hasta sayısı yaklaşık 60000 2016 da > 100000 Sağlık bütçesinin % 20’ si 3 milyar dolar

Neden Böbrek Nakli? Hasta sağkalımı açısından avantaj Üremik komplikasyonlardan korunma Yaşam kalitesini iyileştirme Yıllık maliyet açısından avantaj

RRT-Mortalite Diyaliz: %6.3/yıl Kadavradan böbrek nakli: %3.8/yıl Canlıdan böbrek nakli: %2/yıl

Türkiye’de Tedavilerin Maliyeti (USD/ yıl) * Hemodiyaliz 22 644 Periton diyalizi 22 350 Transplantasyon 23 393 1. yıl Transplantasyon 10 028 2. yıl *Erek E et al. NDT, 2002. 11 11 11

Dünyada İlk Böbrek Nakli 1954 Prof. Dr. Joseph E. Murray Nobel Tıp Ödülü (1990)

Türkiye’ de İlk Böbrek Nakli Prof. Dr. Mehmet Haberal 1975 Canlıdan böbrek nakli 1978 Kadavradan böbrek nakli

Türkiye’ de Organ Naklinin Yasalaşması 1979 yılında " 2238 SAYILI ORGAN VE DOKU ALINMASI, SAKLANMASI VE NAKLİ HAKKINDA KANUN" çıkarılmış ve bu yasa 1982 yılında yeniden düzenlenmiştir.

Türkiye’ de Böbrek Nakli Sayıları TND-2009

Kim Aday? SDBY tanısı almış hastaların hepsi öncelikle böbrek nakli olabilirlikleri yönünden değerlendirilmelidir.

Böbrek Nakli Kontrendikasyonları (?) Cerrahi girişime engel durumlar Hepatik yetmezlik* * Karaciğer-böbrek birlikte nakli

Böbrek Nakli Kontrendikasyonları (?) İmmünsupresif tedaviye engel durumlar İnfeksiyon Malignensi* HIV* Madde bağımlılığı Yetersiz sosyal destek Yetersiz finansal destek *Tam remisyon, izlem süreleri *HIV böbrek nakli

Böbrek Nakli Kontrendikasyonları (?) Çok küçük veya yaşlı olmak* En küçük alıcı En yaşlı verici *Yaş engel değil

Zamanlama? SDBY tanısı almış hastalar ne kadar erken nakil olurlarsa sağkalım süreleri o kadar çok artar.

Diyalize Başlamadan (Preemptif) Böbrek Nakli Greft ve hasta sağkalımları üzerinde olumlu etkisinin belirgin olduğu bildirilmiştir. ABD’de preemptif nakil (erişkinde) Canlıdan böbrek nakillerinin %25’i Kadavradan böbrek nakillerinin %7-8’i Türkiye’ de preemptif nakil % 12

Tipi? Kadavra (Beyin ölümü gerçekleşmiş) Canlı Akraba Kalp atımı (+) Akraba dışı Çapraz

Kadavra Vericili Böbrek Nakli Hedef toplum ve sağlık çalışanlarının bilinçlenmesini sağlayarak kadavra verici sayısını arttırmak Beyin ölümü tanısının konulması, vericinin yoğun bakım izlemi Organ nakli koordinatörünün işlevi Transplant nefroloğunun alıcı adaylarını belirlemesi, izlemlerini yapması Transplant cerrahının vericinin ve alıcının operasyonlarını gerçekleştirmesi Hastane desteği (klinik, laboratuar, ulaşım) Zamana karşı yarış

Kadavra Verici Sayısının Arttırılması Marjinal Donörler Kalp atımı olmayan vericiler >60 yaş >50 yaş HT öyküsü DM öyküsü >1.5 mg/dl kreatinin

Canlı Vericili Böbrek Nakli Bekleme listeleri hızla artıyor Kadavra vericinin bu ihtiyacı tek başına karşılaması olanaksız Akraba, akraba dışı ve çapraz nakil

Canlı Vericili Böbrek Naklinin Avantajları Operasyonun zamanlamasının yapılması Alıcı ve vericinin optimum hazırlanması Kısa iskemi süresi Düşük oranda primer nonfonksiyon Daha iyi kısa dönem sonuçları (Greft yaşam oranı: % 95’e karşın % 90) Daha iyi uzun dönem sonuçları (Greft yarı ömrü: 12-20 yıla karşın 10-12 yıl) Böbreğin daha erken fonksiyon görmesi ve hastanın daha kolay manipulasyonu

Böbrek Nakli Öncesi Değerlendirme Potansiyel kontrendikasyonlar Temel immünolojik çalışmalar Olası nakil sonrası başarı

Böbrek Nakli Hazırlığı-I Organ nakli koordinatörü tarafından yasal evrakların incelenmesi Nefroloji yönünden değerlendirme Cerrahi yönünden değerlendirme İmmunolojik testler Temel immünolojik çalışmalar Olası nakil sonrası başarı

Böbrek Nakli Hazırlığı-II Laboratuar testleri Görüntüleme yöntemleri Konsültasyonlar

Böbrek Nakli Hazırlığı-III Bekleme listesi için değerlendirme ve kayıt Canlı vericisi olan bireylerin Verici adayı ile yasal, immunolojik yönden değerlendirilmeleri Konseyde operasyon ve immunsupresyonun belirlenmesi

Böbrek Nakli Sonrası İzlem Erken dönem Yatışta Ayaktan poliklinik kontrolleri Geç dönem

Prognoz Bir yıllık graft yaşam süreleri %80-95 Doku uyumu mutlak gerekli değil 6MM canlı vericili böbrek nakli, 0 MM kadavra böbrekten daha iyi

Beklenen Yaşam Süresi Excerts from the USRDS, Am J Kid Dis 42 (6) 2003

Böbrek Nakli Son dönem böbrek yetmezliğinde seçkin tedavi şeklidir.

ASG INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİNDEKİ İLK BÖBREK NAKLİ 11/10/2010 TARİHİNDE YAPILMIŞTIR.

ORGAN NAKLİ İLE İLGİLİ HERKES ADINA İLGİNİZ VE DESTEĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER