Serbest Muhasebeci Mali Müşavir denetim Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Zübeyir Ülger 2011 zubeyirulger@mynet.com ulgermusavirlik@gmail.com troyesdenetim@gmail.com

DENETİMİN ÇATISI 1 – Denetim Kavramı 2 – Denetçi Türleri 3 – Genel Kabul Görmüş Denetim Standartları 4 – Denetim Türleri 5 – Denetim Süreci 6 – İç Kontrol Sistemi 7 – Denetim Kanıtları ve Kanıt Toplama Teknikleri 8 – Denetim Raporu 9 – Kanıtların Belgelendirilmesi ve Çalışma Kağıtları 10 – Örnek Uygulamalar

DENETİMİN GEREKLİLİĞİ Muhasebe hataları,unutkanlık,dikkatsizlik ve bilgi eksikliğinden dolayı muhasebe ile ilgili işlem kayıt ve hesaplarda yapılan yanlışlıklardır. Genelde kasıt unsuru taşımayan bu yanlışlıklar muhasebe hataları olarak 5 başlık altında toplanır. 1 – Matematik hataları 2 – Kayıt hataları 3 – Nakil hataları 4 – Unutulma ve tekrarlama hataları 5 – Bilanço hataları Zübeyir ÜLGER

DENETİMİN GEREKLİLİĞİ Yukarıda sayılan muhasebe hatalarının tespit edilmesi,mali tablo kullanıcı ve yararlanıcılarına doğru bilgilerin sunulması,vergi kayıp ve kaçaklarının önlenmesi, işletmelerin uygunluk ve faaliyet kontrollerinin yapılması ve işletmeye duyulan güvenin artırılması amacıyla denetim gereklidir. Peki denetimi nasıl tanımlarız? Zübeyir ÜLGER

DENETİMİN TANIMI Denetim; iktisadi faaliyet ve olaylara ilişkin iddiaların önceden saptanmış ölçütlere uygunluk derecesini araştırmak ve sonuçlarını ilgi duyanlara bildirmek amacıyla tarafsızca kanıt toplayan ve bu kanıtları derleyen sistematik bir süreçtir. İlgi duyan taraflar: İşletme sahip ve ortakları, işletme yöneticileri,işletmeye kredi verenler, potansiyel yatırımcılar,devlet,spk,firma çalışanları sayılabilir.Kısaca ilgi duyan taraflar firmanın muhasebe bilgisine ihtiyaç duyan kişi ve kurumlar olarak tanımlanabilir. Zübeyir ÜLGER

DENETİM KAVRAMI 1 – Denetim bir süreçtir: Başlangıç ve sonuç arasındaki faaliyetler belirli bir plan dahilinde yapılır.Planlama ve programlanma sureti ile denetim sürecinin ortaya konulması gerekir. 2 –İktisadi faaliyet ve olaylara ilişkin iddialar: Mali tablolar işletmenin iktisadi faaliyetleri ile ilgili mali iddialarıdır.Denetçi de bu mali tabloların doğruluğunu araştırır. 3 – Önceden saplanmış ölçütler: Denetimin niteliğine göre farklılık göstermekle beraber genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri,muhasebe standartları, vergi mevzuatı,spk mevzuatı, yönetmelikler vb. olabilir. Zübeyir ÜLGER

DENETİM KAVRAMI 4 – Tarafsızca kanıt toplamak ve kanıtları değerlendirme:Denetçi bağımsız ve tarafsız olarak denetim raporunda sunacağı görüşü ispatlamak üzere kanıt toplamak mecburiyetindedir. 5 – İlgi duyanlara bildirme: Ortaklar,kreditörler,sendikalar,devlet,potansiyel yatırımcılar gibi finansal tablo kullanıcılarına denetim raporu ile sonuçları bildirmektir. Zübeyir ÜLGER

DENETÇİ TÜRLERİ Denetçi: Denetim faaliyetini yürüten,mesleki bilgi ve deneyime sahip,bağımsız davranabilen ve yüksek ahlaki nitelikler taşıyan uzman bir kişidir. Denetçi Türleri *Bağımsız Denetçiler *İç Denetçiler *Kamu Denetçileri Zübeyir ÜLGER

DENETÇİ TÜRLERİ 1 – Bağımsız Denetçiler : Herhangi bir kişi veya kuruluşa bağlı olmadan, genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri ve esasları ışığında mali tabloların gerçeği yansıtıp yansıtmadığını araştıran kişidir.Örnek verecek olursak YMM, SPK Kapsamında denetim yapan bağımsız denetçiler,banka yeminli denetçileri,son TTK ile SMMM ler. Bağımsız Denetçinin Amaçları Asli amaç: Mali tabloların güvenilir olup olmadığının ortaya çıkartılması. Tali amaçları: Başlıcaları şunlardır. Zübeyir ÜLGER

2 – DENETÇİ TÜRLERİ Denetçinin başlıca tali amaçları; 1 – Hata ve hilelerin ortaya çıkartılması. 2 – Hata ve hilelerin engellenmesi. 3 – Yönetime önerilerde bulunmak. 4 – İşletmenin gelecekteki mali durumunu belirlemek. Zübeyir ÜLGER

2 – DENETÇİ TÜRLERİ 2 – İç Denetçiler: Bir işletmeye bağlı olarak, sadece bağlı olduğu işletme bünyesinde, işletmenin koyduğu kurallar çerçevesinde denetim yapan kişiye İç Denetçi denir.İç denetçi yönetime bağlı olarak çalışır.Yönetimin koyduğu kurallara uygunluğu denetler.Yani iç denetçi iç kontrol sisteminin etkinliğini inceler,etkinlik ve verimlilik araştırması yapar.Özellikleri: a ) İç denetçi bağımsız olmalıdır. b) Korkmadan görüşlerini açıklamalıdır. c ) İç denetçi yönetimin koyduğu kuralları değiştiremez. Zübeyir ÜLGER

2 – DENETÇİ TÜRLERİ 3 – Kamu Denetçileri : Kamuya bağlı olarak kamu kurum ve kuruluşlarında denetim yapan kişilerdir.Kamu kurum ve kuruluşlarının kanun, yönetmelik, tüzük ve ilgili mevzuatlara uygunluğunu araştırırlar. Örneğin; hesap uzmanları, gelirler kontrolörleri, Sayıştay denetçileri kamu denetçileridir. Zübeyir ÜLGER

3 – GENEL KABUL GÖRMÜŞ DENETİM STANDARTLARI Bir denetim eyleminin amaçlara uygun şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla yani mali tabloların gerçekten güvenilirliğini tespit etmek için,denetimin kimler tarafından, nasıl ve ne şekilde yapılacağını ve sonuçlarının nasıl raporlanıp ilgililere sunulacağını belirleyen ilke ve kurallara Genel Kabul Görmüş Denetim Standartları denir ve 3 e ayrılır. 1 – Genel Standartlar 2 - Çalışma alanı standartları 3 – Raporlama standartları Zübeyir ÜLGER

3 – GENEL KABUL GÖRMÜŞ DENETİM STANDARTLARI 1 – Genel Standartlar : Bir denetim çalışmasının kimler tarafından yapılacağını belirleyen standartlara denir. Genel standartlar bir bakıma kişiye has ilkeleri olup denetçinin mesleki ehliyeti ve yaptığı işin kalitesiyle ilgilidir.Genel standartlarda kendisi içerisinde 3 e ayrılır: a ) Yeterlilik, mesleki eğitim ve deneyim b ) Bağımsız davranma c ) Mesleki özen ve titizlik Zübeyir ÜLGER

3 – GENEL KABUL GÖRMÜŞ DENETİM STANDARTLARI 2 – Çalışma Alanı Standartları : Bir denetim çalışmasının nasıl ve ne şekilde yapılacağını belirleyen standartlardır.Bu gruba giren standartlar, denetimin faaliyet sahasını oluşturan işletmede fiilen yapılacak çalışmaları kapsar.Bu standartlar, denetimin asıl amacı olan mali tablolar hakkında bir görüşe ulaşmak için uyulması gereken kurallar olduğu için, denetimde takip edilecek işler hakkında yol gösterir. 3 e ayrılır: a ) Planlama ve Gözetim b ) İç Kontrol Sisteminin İncelenmesi c ) Yeterli ve Uygun Kanıt Toplama Zübeyir ÜLGER

3 – GENEL KABUL GÖRMÜŞ DENETİM STANDARTLARI 3 – Raporlama Standartları : Bir denetim çalışmasının sonuçlarının raporlanıp ilgililere nasıl sunulacağını belirleyen standartlardır. 4 e ayrılır: a ) Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerine Uygunluk b ) Tutarlılık İlkesine Uygunluk c ) Tam Açıklama İlkesine Uygunluk d ) Görüş Bildirme Standardı Zübeyir ÜLGER

4 – DENETİM TÜRLERİ Amaç Yönünden Denetim Türleri 1 – Mali Tablolar Denetimi(Finansal Denetim) 2 – Uygunluk(Usul) Denetimi 3 – Faaliyet(Performans veya Verimlilik) Denetimi 4 – İç Denetim Kapsam Yönünden Denetim Türleri 1 – Zorunlu – İhtiyari Denetim 2 – Sürekli – Özel Denetim Zübeyir ÜLGER

4 – DENETİM TÜRLERİ 1 - Mali Tablolar Denetimi : Mali tabloların genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygunluğunun ve bir bütün olarak gerçeği yansıtıp yansıtılmadığının denetimidir.Mali tablolarla ilgilenen çıkar grupları ve kişilerin sayısının artması sonucu mali tabloların önemi artmış, buna bağlı olarak mali tablolar denetimine ihtiyaç duyulmuştur. Mali tablo denetimi asıl ve tali amacı bağımsız denetçinin asıl ve tali amacı ile birebir örtüşmek durumundadır. Zübeyir ÜLGER

4 – DENETİM TÜRLERİ 2 – Uygunluk (Usul ) Denetimi: Yetkili bir üst makam tarafından saptanmış kurallara (ana sözleşme,yönerge, teknik düzenlemeler, yasal düzenlemeler,işletme politikaları vb. gibi) uyulup uyulmadığının araştırılmasıdır. Denetçi koyulan kuralları eleştiremez, değiştiremez, sadece veri olarak kabul eder.Genellikle parasal olaylar ile ilgilenir.Uygunluk denetimi özellikle vergi revizyonunda işletmelerin uymak zorunda olduğu vergi düzeni ve diğer usule ilişkin düzenlemelerin yer aldığı V.U.K. Hükümlerine uyulup uyulmadığının denetimidir.Örneğin; kamu kurumlarının mali işlerinin mevzuata uygunluğunun Sayıştay tarafından denetlenmesi. Zübeyir ÜLGER

4 – DENETİM TÜRLERİ 3 – Faaliyet ( Performans veya Verimlilik) Denetimi: Genel anlamda işletme dışındaki uzman kişilerce yapılan, işletme yönetiminin başarısını ortaya çıkarmaya yönelik geniş kapsamlı bir denetim türüdür.Genel anlamda faaliyet denetiminin amacı bir işletmenin işletme politika ve faaliyetlerinin etkinliğinin, işletmenin örgütsel yapısının, iş akışlarının, iç kontrol sistemlerinin ve genelde yönetimin başarısının saptanmasında uygulanan en geniş kapsamlı denetim türüdür.Kısaca işletmenin tüm faaliyetlerinin denetlenmesidir. Zübeyir ÜLGER

4 – DENETİM TÜRLERİ 4 – İç Denetim : İç denetim uygunluk denetiminden daha geniş kapsamlıdır.İç denetimin amacı, işletme varlıklarının her türlü zarara karşı korunup korunmadığını, faaliyetlerin saptanmış politikalarla uyum içinde yürütülüp yürütülmediğini ve iç kontrol sistemlerinin etkinliğini ve verimliliğini araştırmaktır.Dolayısıyla iç denetim bir yönetim kontrol aracıdır ve etkinlik, verimlilik araştırması yapar.Uygunluk denetiminden en büyük farkı; parasal olmayan faktörlerle de ilgilenmesi ve denetlemesidir. Zübeyir ÜLGER

4 – DENETİM TÜRLERİ 1 - Zorunlu ve İhtiyari Denetim: Zorunlu denetim; yasal düzenlemeler ve mevzuat hükümleri gereğince mutat olarak yapılması gerekli olan denetimdir.İhtiyari denetim ise; hiçbir yasal zorunluluk olmadan işletmenin kendi isteği ile yaptırdığı denetimdir. İşletmenin yaptırdığı iç denetim, faaliyet denetimi ihtiyari denetimdir. Zübeyir ÜLGER

4 – DENETİM TÜRLERİ 2 – Sürekli ve Özel Denetim: Sürekli denetim,mutat olarak her yıl veya hesap döneminin incelenmesi ve mali tabloların genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri ve mevzuat hükümlerine uygunluğunun denetlenmesi esasına dayanır.Özel denetim ise; belirli bir olayın meydana gelmesine bağlı olarak bu olaylarla ilgili işlem ve hesapların veya o döneme ait mali tabloların denetlenmesidir.SPK kapsamında olan bir işletme tasfiye, birleşme, menkul kıymet ihracı gibi durumlarda özel denetim yaptırmalıdır. Zübeyir ÜLGER

4 – DENETİM TÜRLERİ Yukarıdaki denetim türleri haricinde SPK ya göre denetim türleri de 3 e ayrılır: 1 – Sürekli Denetim 2 – Sınırlı Denetim 3 – Özel Denetim Statüsüne göre denetim türleri 3 e ayrılır. Statüden kasıt denetçinin konumu kastedilmektedir. 1 – Kamu Denetimi 2 – Bağımsız Dış Denetim 3 – İç Denetim Zübeyir ÜLGER

5 – DENETİM SÜRECİ Denetim süreci işin alınmasıyla başlar ve bulguların raporlanmasıyla biter. Denetim süreci birbirini izleyen 4 safhadan oluşur. Bu safhalar şu şekilde sıralanmaktadır. 1 – Müşterinin seçilmesi ve işin kabul edilmesi 2 – Denetimin planlanması 3 – Denetim programının yürütülmesi 4 – Denetimin tamamlanması ve bulguların raporlanması Zübeyir ÜLGER

5 – DENETİM SÜRECİ 1 – Müşteri Seçimi ve İşin Alınması : Denetçi denetim işini almadan önce denetleyeceği işletme veya şirkete ilişkin bilgi toplar.Bu bilgiler ışığında denetim riskini değerlendirir. Bu ön bilgiler ışığında müşteriden olumlu bilgi alınmış ise iş alınır ve denetim sözleşmesi imzalanır. Denetim Riski 3 e Ayrılır: a ) Yapısal Risk b ) Kontrol Riski c ) Tespit / Bulgu Riski Zübeyir ÜLGER

5 – DENETİM SÜRECİ Denetim Riski: Denetçinin üstüne düşen görevleri yapmış olmasına rağmen yanlış görüş bildirme olasılığı vardır.Bu olasılığa, denetim riski denir. Bir işletmede iç kontrol sisteminin bulunmaması veya işlevsel olmaması halinde ortaya çıkan risk türüne yapısal riski denir, iç kontrol sistemi olmasına rağmen ortaya çıkan riske kontrol riski denir.Yapısal ve kontrol riski işletmeye bağlı risklerdir.Tespit riski ise kontrol sistemleri sayesinde önlenemeyen ve denetçinin denetim teknikleri uygulayarak ortaya çıkaramadığı denetçiye bağlı risklerdir. Zübeyir ÜLGER

5 – DENETİM SÜRECİ 2 - Denetimin planlaması, denetim görüşüne ulaşmada denetçilerin faaliyetlerini ne şekilde yürütecekleri hususundaki davranış düzenini ifade eder. Denetim planının amacı: Denetim konusunu, denetim alanlarına ayırmak, denetçileri denetim alanları arasında görevlendirmek, her bir denetim alanında uygulanması öngörülen denetim yöntem ve tekniklerini belirlemek ve denetim faaliyetini zamanlamaktır.Denetim programı ve denetim planı birbirinden farklı kavramlardır. Denetim Programı: Denetim planının bir alt unsurudur.planın yazılı hale gelmiş şekline program denir. Zübeyir ÜLGER

5 – DENETİM SÜRECİ 3 – Denetim Programının Yürütülmesi: Denetim prosedürü de denilen bu aşama planlama aşamasında hazırlanan denetim programının uygulamaya konulmasıdır.Bu aşama aynı zamanda kanıt toplama aşamasıdır.Denetim prosedürü denetçinin denetimin kalitesini verecek olan denetim standartlarını uygulayarak kanıt topladığı safhadır.Bu kanıtların kaliteli ve uygun olması gerekir.Bunun için bazı denetim testleri yapılır. 1 – Uygunluk Testleri 2 – Maddilik Testleri Zübeyir ÜLGER

5 – DENETİM SÜRECİ Uygunluk Testleri: İç kontrol sisteminin amaçlara uygun şekilde yapılıp yapılmadığına ilişkin olarak yapılan testleri ifade eder.İşletmenin belirlemiş olduğu iç kontrol sistemlerinin doğruluğu, etkinliği, verimliliği ve yürütülüp yürütülmediği test edilerek araştırılır. 2 – Maddilik Testleri: Denetçi artık olay ve işlemleri incelemeye başlar.Bu aşamada mali tablolarda yer alan hesap kalemlerinin doğruluğu araştırılır.Bu araştırmada bulgu ve deliller toplanır. Zübeyir ÜLGER

5 – DENETİM SÜRECİ Muhasebe verilerinin doğruluğunu tespit etmek için şu prosedürün izlenmesi gerekir: 1 – Muhasebeye uygunluklarını anlamak amacıyla hesap bakiyelerini genel bir incelemeye tabi tutmak. 2 – Genel kabul görmüş muhasebe ilkelerini uyum ve sonradan değişiklik yapılmadığına kanaat getirmek. 3 – Mevcut aktifleri kontrol etmek. 4 – Bütün aktif ve pasiflerin bilançoda doğru olarak gösterdiğinden emin olmak için belirli muhasebe kayıtlarını incelemek. 5 – Bütün gelirler, giderler ve zararların gelir tablosunda doğru olarak beyan edildiğinden emin olmak için belirli muhasebe kayıtlarını incelemek. 6 – Mali tablolardaki kalemlerin paraca değerlerinin hesaplardakini aynen yansıttığından emin olmak. Zübeyir ÜLGER

5 – DENETİM SÜRECİ 4 – Denetimin tamamlanması ve bulguların raporlanması: Denetim çalışmaları sonucu denetim görüşünün oluştuğu ve bulgulara göre denetim raporunun yazıldığı aşamadır.Bu bölümdeki işlemler 4 aşama şeklinde sıralanabilir. 1 – Bilanço sonrası olası olayların belirlenmesi 2 – Belirsizliklerin ve taahhütlerin belirlenmesi 3 – Çalışmaların nihai olarak gözden geçirilmesi 4 – Bulguların değerlendirilip raporun yazılması Zübeyir ÜLGER

6 – İÇ KONTROL SİSTEMİ İşletme faaliyetlerinin şirket politikaları ile uyum içinde düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesi, varlıkların korunması, hata ve hilelerin tespit edilip engellenmesi, muhasebe kayıtlarının tam ve doğru olması, güvenilir mali bilgilerin zamanında hazırlanması, hedeflerine mümkün olduğunca ulaşmak amacıyla yönetimin kullandığı tüm yöntem ve usullere iç kontrol sistemi denir. İç Kontrol Sistemleri 2 ye ayrılır: 1 – Yönetsel Kontrol Sistemleri 2 – Muhasebe Kontrol Sistemleri Zübeyir ÜLGER

6 – İÇ KONTROL SİSTEMİ 1 – Yönetsel Kontrol Sistemleri: Yönetim işlerinin işletme politikaları ile uyumlu, düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesi amaçlarını mümkün olduğunca gerçekleştirmek için geliştirilen, fakat finansal kayıtlarla doğrudan ilişkisi olmayan yöntem ve prosedürleri kapsar. Yönetsel kontrollere istatistiksel analizler kalite kontrolü ve personelin eğitimi örnek olarak verilebilir. 2 – Muhasebe Kontrol Sistemleri: İşletmenin varlıklarını korumak yolsuzlukları ve yanlışlıkları bulmak ve önlemek, muhasebe kayıtlarının doğruluk ve güvenirliliğini sağlamak amacıyla oluşturulan tüm ve prosedürleri kapsar.Yetki ve onay vermek, iyi ve detaylı hesap planı, muhasebe yönetmeliği örnek olarak verilebilir. Zübeyir ÜLGER

6 – İÇ KONTROL SİSTEMİ İyi bir iç kontrol sisteminin taşıması gereken özellikler: 1 – Şirket politikalarıyla uyum 2 – İşletmenin belirlediği hedefler doğrultusunda işlemlerin etkin ve verimli şekilde yürütülmesi 3 – Varlıkların fiziki ve ekonomik olarak korunması 4 – Hata ve hilelerin tespit edilip önlenmesi 5 – Muhasebe kayıtlarının tam ve doğru olması 6 – Güvenilir mali tabloların zamanında hazırlanması Zübeyir ÜLGER

6 – İÇ KONTROL SİSTEMİ İç kontrol sisteminin amaçları: 1 – Faaliyetlerin işletme politikalarına ve yasalara uygunluğunu sağlamak 2 – Kaynakların ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlamak 3 – İşletme varlıklarını korumak 4 – Bilgilerin doğruluk ve güvenilirliğini sağlamak 5 – Belirlenmiş amaç ve hedeflere ulaşılmasını sağlamak İç kontrol sisteminin kurulmasında göz önünde bulunması gereken 2 faktör vardır: 1 – Risk faktörü 2 – Maliyet faktörü Kurulacak olan iç kontrol sisteminin maliyeti beklenen riskten yüksekse, bu kontrol sistemine gerek yoktur.Fayda maliyet analizi yapılarak sistemin sağlayacağı fayda veya önleyeceği kayıplar sistemin maliyetinden yüksekse kontrol sistemi kurulmalıdır. Zübeyir ÜLGER

6 – İÇ KONTROL SİSTEMİ İç kontrol sisteminin kısıtlamaları(yetersiz kalması): 1 – İç kontrol sisteminin maliyetinin faydasını geçmesi 2 – İç kontrol sisteminin olağan işlere yönelmesi 3 – Potansiyel insan yanlışlıkları 4 – Çalışanların iç kontrolleri ihmal etme olasılıkları İç kontrol sisteminin unsurları: 1 – Yeterli sayı ve nitelikte personel 2 – İyi bir örgüt şeması(iş akışı) 3 – İyi bir belge akış düzeni 4 – Etkin bir muhasebe sistemi 5 – İyi bir iç denetimin varlığı Zübeyir ÜLGER

6 – İÇ KONTROL SİSTEMİ Başka bir açıdan iç kontrol sisteminin unsurları ise: 1 – Kontrol Çevresi veya Ortamı: Yönetim felsefesi, örgütsel yapı,yönetim kontrol yöntemleri,iç denetim, personel politikaları ve uygulamaları,çeşitli dış etkiler. 2 – Muhasebe Sistemi: Gerçek işlemlerin kaydedilmesi, tüm işlemlerin kaydedilmesi, işlemlerin uygun şekilde sınıflandırılması, işlemlerin zamanında kaydedilmesi. 3 – Kontrol Prosedürleri: işletme amaçlarına ulaşmayı sağlamak için yönetimin işletme kontrol çevresine yüklediği usul ve yöntemlerdir. Zübeyir ÜLGER

6 – İÇ KONTROL SİSTEMİ İç kontrol sisteminin değerlendirme aşamaları: 1 – Sistemin Tanınması: Not alma, anket, ve iş akış şemaları yöntemleri ile denetçi sistemi tanımaya çalışır. 2 – Sistemin Ön Değerlemesi: Denetimde yoğunluk verilecek alanlar tespit edilir. 3 – Sistemin Uygulamada ki Etkinliğinin Test Edilmesi: Sistemin güvenilirliği araştırılır. 4 – Sistemin Son Değerlemesi: Sistemin verilerinin doğruluğunun test edilmesi. Zübeyir ÜLGER

7 – DENETİM KANITLARI VE KANIT TOPLAMA TEKNİKLERİ Denetçinin incelediği bir konu hakkında edindiği kanaatinin dayanağı toplamış olduğu delillerdir.Muhasebe denetiminde delil (kanıt) denetçinin bir kanaate ulaşmak için kullandığı belge, işlem ve bilgidir.Denetçi yeterli ve kaliteli delil toplamalıdır.Delil (kanıt) türleri şunlardır: 1 – İç kontrol sistemi etkinlik testleri 2 – Fiziki varlıklar 3 – Doğrulamalar 4 – Belgeler 5 – Muhasebe defter ve kayıtları 6 – Yeniden hesaplamalar 7 – İşletme personelinin sözlü ve yazılı beyanları 8 – Karşılaştırma ve oranlar 9 – Anketler 10 – İstatistiksel analizler Zübeyir ÜLGER

7 – DENETİM KANITLARI VE KANIT TOPLAMA TEKNİKLERİ Denetim kanıtları (delilleri) 2 ye ayrılır: 1 - Esas Denetim Kanıtları 2 – Destekleyici (Yardımcı) Kanıtlar Esas kanıtlar gerçek muhasebe verilerinden oluşur.Bu kanıtlara muhasebe defterleri, mizanlar ve mali tablolar örnek gösterilebilir. Destekleyici kanıtlar denetçinin denetlediği mali tablolara ilişkin esas kanıtlara ek olarak görüş bildirmede ve esas kanıtların yetersiz olması nedeni ile toplanması zorunlu olan kanıtlar olup 5 grupta toplayabiliriz.Fiziki varlıklar, matematiksel hesaplamalar, analitik hesaplamalar, beyanlar ve belgeler. Zübeyir ÜLGER

7 – DENETİM KANITLARI VE KANIT TOPLAMA TEKNİKLERİ Denetim Yöntemleri: Denetim çalışmasının kapsamını, şekil ve içeriğini ve inceleme yönünü belirler.Denetim yöntemi denetim tekniğinden daha geniş kapsamlıdır.Denetim tekniği yöntemin belirlediği kapsam içinde nasıl delil toplanacağını belirler.Denetim yöntemleri 4 e ayrılır: 1 – Kapsam yönünden denetim yöntemleri 2 – Şekil ve içerik yönünden denetim yöntemleri 3 – İnceleme yönü bakımından denetim yöntemleri 4 – Kaynak bilgi ve belge yönünden denetim yöntemleri Zübeyir ÜLGER

7 – DENETİM KANITLARI VE KANIT TOPLAMA TEKNİKLERİ 1 – Kapsam yönünden denetim yöntemleri: Ön denetim yöntemi, örnekleme denetim yöntemi, aralıksız (sürekli) denetim yöntemi olarak kendi içerisinde 3 e ayrılır. 2 – Şekil ve içerik yönünden denetim yöntemleri: Şekli denetim ve uygunluk denetimi, maddi denetim veya doğruluk denetimi olarak 2 ye ayrılır. 3 – İnceleme yönü bakımından denetim yöntemleri: İleriye doğru denetim yöntemi ve geriye doğru denetim yöntemi olarak 2 ye ayrılır. 4 – Kaynak bilgi ve belge yönünden denetim yöntemleri: Doğrudan denetim yöntemi ve dolaylı denetim yöntemi olarak 2 ye ayrılır. Zübeyir ÜLGER

7 – DENETİM KANITLARI VE KANIT TOPLAMA TEKNİKLERİ Denetim Teknikleri: Denetçinin delil elde etmek için kullandığı her türlü araca yani delillerin elde ediliş şekillerine denetim tekniği denir.Genel anlamda denetim tekniği denetimin yürütülmesi sırasında işlemlerin nasıl denetime tabi tutulacağını açıklar.Denetim yöntemleri ise denetim tekniğinden daha geniş kapsamlı olarak bu denetim tekniklerinin hangi yöntem içerisinde uygulanacağını belirlemektedir. Zübeyir ÜLGER

7 – DENETİM KANITLARI VE KANIT TOPLAMA TEKNİKLERİ Denetim tekniklerini şu şekilde sıralayabiliriz: 1 – Sayım ve envanter incelemesi 2 – Belge incelemesi 3 – Gözlem 4 – Bilgi toplama 5 – Doğrulama (mutabakat) a ) Pozitif Doğrulama b ) Negatif Doğrulama c ) Boş Bakiyeli Doğrulama 6 – Karşılaştırma ve aritmetik inceleme a ) Karşılaştırma b ) Aritmetik İnceleme 7 – Analitik İnceleme Zübeyir ÜLGER

7 – DENETİM KANITLARI VE KANIT TOPLAMA TEKNİKLERİ Doğrulama : İşletme kayıtlarında yer alan hususların ilgili 3.kişiler nezdinde ki defter ve belgeler üzerinden araştırılarak tespit yapılmak suretiyle teyit edilmesidir. a ) Pozitif Doğrulama (Teyit): Bilgi istenen 3.kişiden her halükarda mektuba cevap vermesi istenir.Denetim riski yüksek olan konularda pozitif doğrulama yapılmalıdır. b ) Negatif Doğrulama(Teyit): Bilgi istenen 3.kişiden sadece doğrulatmak istenen konu üzerinde mutabık değilse cevap vermesi istenir.Cevap gelmemesi durumunda incelenen konu doğru kabul edilir. c ) Boş Bakiyeli Doğrulama(Teyit) : Bilgi istenen 3.kişiden bilgi mektubundaki boş bırakılan kısmın doldurulması istenir. Zübeyir ÜLGER

8 – DENETİM RAPORU Denetim Raporu: Denetçinin yapmış olduğu çalışmaların kapsamını belirttiği ve denetlenen işletmenin mali tabloları hakkında ulaşmış olduğu kanaatini açıkladığı yazılı bir belgedir.İşletmenin mali durumunu veya faaliyet sonuçlarını iyi veya kötü oluşu denetçiyi ilgilendirmez.Denetçi mali karakterli olayların gerçekleştiğini araştırıp,onların oldukları gibi ve muhasebe prensiplerine uygun bir şekilde kayda alındıklarını ve aynı şekilde de mali tablolara aktarıldığını inceleyip,sadece bu konudaki görüş ve bulgularının raporunda açıklamakla ilgilenir.Denetim raporu denetçinin fikirlerini başkalarına aktarmasına ve onların ve mali tablolara güven duymalarını sağlamasına yarar. Zübeyir ÜLGER

8 – DENETİM RAPORU Denetim Raporunun Bölümleri: Denetim raporu çıkar grupları ile denetçi arasındaki iletişim aracıdır.Rapordaki fikirlerin yazan ve okuyan açısından aynı anlama gelecek şekilde işlenmesi gerekir.Raporun sade ve anlaşılır bir dille ve öz olarak yazılması gerekir.Denetim raporu dar ve geniş kapsamlı olmak üzere 2 şekilde düzenlenir. Dar kapsamlı olan hissedarlar ile 3.kişiler için, geniş kapsamlı olan ise genellikle işletme yöneticileri için hazırlanır. Denetim raporu genellikle 3 bölüm şeklinde düzenlenir: 1 – Başlık ( Genel bilgi) bölümü 2 – Kapsam bölümü 3 – Görüş bölümü Zübeyir ÜLGER

9 – KANITLARIN BELGELENDİRİLMESİ VE ÇALIŞMA KAĞITLARI Kanıtların belgelenmesi çalışma kağıtları ile yapılır.Çalışma kağıtları; denetçinin izlediği denetim testlerini topladığı bilgileri ve incelemeleri ile ilgili olarak ulaştığı sonuçları gösteren yazılı kağıtlardır.Çalışma kağıtlarının mülkiyeti denetçiye aittir. Çalışma Kağıtlarının Yararları: 1 – Denetim raporunun hazırlanmasına esas teşkil etmek (asli amaç) 2 – İç kontrol sisteminin değerlemesine yardımcı olmak 3 – Denetim çalışmasının yürütülmesine yardımcı olmak 4 – Savunma aracı olması 5 – Çeşitli konularda bilgi kaynağı olmak 6 – Gelecekteki denetim çalışmalarına yardımcı olmak Zübeyir ÜLGER

9 – KANITLARIN BELGELENDİRİLMESİ VE ÇALIŞMA KAĞITLARI Denetim Kağıtlarının Türleri: 1 – Denetim programı iç kontrol anketi ve akış şemaları 2 – Denetim raporu ve mali tabloların taslakları 3 – Denetim mizanları 4 – Düzeltme kağıtları ile ilgili düzeltme kağıtları 5 – Listeler, analizler ve hesaplamalar ile ilgili çalışma kağıtları 6 – Tutanaklar, sözleşmeler ve diğer belgelerin suretleri ve özetleri 7 – Denetlenen işletmenin yazılı beyanları Zübeyir ÜLGER

9 – KANITLARIN BELGELENDİRİLMESİ VE ÇALIŞMA KAĞITLARI Çalışma Dosyası: Çalışma kağıtlarının yer aldığı dosyaya çalışma dosyası denir.Çalışma kağıtlarının dosyalanması daimi dosyalama ve cari dosyalama olmak üzere 2 şekilde yapılır.Daimi dosyalarda; denetçi için gelecekte de yararlı olacak çalışma kağıtları dosyalanır.Cari dosyalarda ise; denetçinin belli bir dönemde yapmış olduğu incelemeler sırasında düzenlediği dokümanları kapsar. Zübeyir ÜLGER

9 – KANITLARIN BELGELENDİRİLMESİ VE ÇALIŞMA KAĞITLARI Örnekleme: Bir ana kütlede tesadüfi olarak seçilmiş az sayıda birimden oluşan bir örneği inceleyerek elde edilen sonuçların bütün ana kütleye genelleştirilmesine örnekleme denir.İşlemlerin tamamının denetlenmesi zaman alıcı ve maliyetinin yüksek oluşu nedeniyle örnekleme yoluna gidilmektedir.Örnekleme 2 türlüdür. 1 – İradi örnekleme 2 – Tesadüfi (istatistiksel) örnekleme Zübeyir ÜLGER

DENETİMDE MUHASEBE HİLELERİ Belli bir amaçla işletmenin işlem kayıt ve belgelerinin bilerek tahrif edilmesine muhasebe hilesi denir.Muhasebe hileleri muhasebe hatalarının tersine bilinçli olarak yapılırlar.Muhasebe hataları kayıtlar üzerinde yapılırken,muhasebe hileleri ağırlıklı olarak belgeler üzerinde ve isteyerek yapılır.Hilelerin belgeler üzerinde ve bilinçli olarak yapılması nedeniyle muhasebe sistemi içinde kendiliğinden ortaya çıkarılması beklenemez.Bu durumda denetici uygun denetim yöntem ve tekniklerini kullanarak muhasebe hata ve hilelerini tespit etmelidir. Zübeyir ÜLGER

MUHASEBE HATA VE HİLELERİ Kasti hatalar Kayıt dışı işlemler Zamanından önce veya sonra kayıt(VUK md.219) Uydurma hesaplar Belge sahtekarlığı Bilançonun maskelenmesi Zübeyir ÜLGER

VERGİ GİZLEME YÖNTEMLERİ VE DENETİMDE KARŞILAŞILAN HATA VE HİLELER Vergi gizleme yöntemleri: Satış yolsuzlukları, alış yolsuzlukları, işletme giderlerini yükseltme, özel giderleri işletmeye aktarma, değerleme hileleri ve arızi gelirleri gizleme olarak karşımıza çıkmaktadır. Denetimlerde sık karşılaşılan hata ve hileler: Değerleme hataları,amortisman uygulamalarında yapılan hatalar,KDV uygulamalarında karşılaşılan hatalar, gider ve maliyet artırıcı harcamalar,tevkifat uygulamasında karşılaşılan hatalar, yıllara sari inşaat ve onarım işlerinde karşılaşılan hatalar, muafiyet ve istisna uygulamalarında hatalar,sabit kıymet yenileme fonu uygulamalarında hatalar, belgesiz satış,düşük belgeli satış,randıman farkı, sahte ve yanıltıcı belge kullanımı,envanter farkı vb. olarak karşımıza çıkmaktadır. Zübeyir ÜLGER

YENİ TTK DA DENETİM 6102 sayılı yeni TTK ile denetim alanında yeni bir sayfa açılmıştır.14.02.2011 tarih 27846 sayılı resmi gazetede yayımlanan 6102 sayılı 1533 maddelik YTTK 1956 yılından beri uygulanmakta olan 6102 sayılı TTK yı yürürlükten kaldırmıştır. Şirketlerin denetlenmesi konusu YTTK nın 3.bölümünde yer alan 397 – 407. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Kanun 397 maddesi uyarınca; A.Ş. ve şirket topluluğunun finansal tabloları denetçi tarafından uluslar arası denetim standartları ile uyumlu Türkiye denetim standartlarına göre denetlenir.Denetimden geçmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş hükmündedir. Zübeyir ÜLGER

YENİ TTK DA DENETİM Bağımsız denetim ve işlem denetimiBağımsız denetçinin seçimi ve iĢlevi 14 •Bağımsız denetçi, GK tarafından 1 yıllığına seçilir. •Bağımsız denetçiyi, ancak mahkeme görevden alabilir. •Bağımsız denetçi de her durumda istifa edemez. •Şirket ile denetçi arasındaki görüş ayrılıklarını mahkeme giderir. •Bağımsız denetiminden geçmemiş finansal tablolar ile yıllık faaliyet raporları düzenlenmemiş sayılacaktır Zübeyir ÜLGER

YENİ TTK DA DENETİM Bağımsız denetim ve işlem denetimi İşlem denetimi •İşlem denetimi anonim ve limited ortaklıkların tümünde uygulanacaktır. •Amaç : Özellikli bazı işlemlerin hukuka uygun yapılmasını güvence altına almak ve şirketin sermayesini, ilgililerin ise haklarını korumaktır. •İşlem denetimine tabi olan işlemler aşağıdaki gibidir ‒Şirket kuruluşu ‒Birleşme ‒Bölünme ‒Tür Değiştirme ‒(Komandit şirkette) hesapların incelenmesi ‒Sermaye artırımı ve azaltılması ‒Menkul kıymet çıkarılması ‒Limited ortaklıklarda ek ödemelerin iadesi ‒Limited ortaklıklarda ayrılma akçesinin belirlenmesi Zübeyir ÜLGER

YENİ TTK DA DENETİM 66Yeni TTK’da Bağımsız Denetim’e genel bakıĢ •Yeni TTK, tüm işletmelerin muhasebe ve finansal raporlama konularında TMSK tarafından yayınlanan UFRS‟lere uyumlu TFRS‟lere uyma zorunluluğunu getirmektedir. •Artık anonim şirketin ve şirketler topluluğunun finansal tabloları denetçi tarafından, uluslararası denetim standartlarıyla uyumlu Türkiye Denetim Standartlarına göre denetlenecektir. •Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu içinde yer alan finansal bilgilerin, denetlenen finansal tablolar ile tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı da denetim kapsamı içinde yeralmaktadır Zübeyir ÜLGER

YENİ TTK DA DENETİM Yapılacak olan denetim, şirketin varlığını ve geleceğini tehdit eden tehlikeleri teşhis sistemlerinin şirkette bulunup bulunmadıklarını ve gerekli önlemlerin alınıp alınmadığını da ( risk denetimi) kapsayacaktır. •Denetçinin denetiminden geçmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş olarak sayılacaktır, yani bu finansal tablolar üzerinden kar dağıtımı yapılamayacaktır. •Tüm sanayileşmiş ülkelerle birlikte aynı finansal raporlama standartlarını uygulamak ve aynı yorum kurallarına bağlı olmak Türk işletmelerine uluslararası ve yabancı piyasalarda rekabet gücü sağlayacak ve Türk piyasasına uluslararası nitelik kazandıracaktır Zübeyir ÜLGER

YENİ TTK DA DENETİM TTK’da tanımlanan denetçiler 1.Bağımsız denetçi 2.İşlem denetçisi 3.Özel denetçi Bağımsız denetime hangi iĢletmeler tabi olacak? 1.Anonim şirketler 2.Limited şirketlerBağımsız denetime tabi olacak finansal tablolar; 1.Finansal durum tablosu ( bilanço ) 2.Kapsamlı gelir tablosu 3.Nakit akış tablosu 4.Özkaynak değişim tablosu 5.Dipnotlar. Zübeyir ÜLGER

YENİ TTK DA DENETİM Bağımsız denetimi kimler yapabilir? / Kimler yapamaz? •Ortakları YMM veya SMMM olan bağımsız denetim kuruluşu •Orta ve küçük ölçekli sermaye şirketlerinde ‒Bir veya birden fazla YMM veya SMMM ‒Bağımsız denetim kuruluşu •Sanayi ve Ticaret Bakanlığı / Bakanlar Kurulu ‒Bağımsız denetleme kuruluşlarının kuruluş ve çalışma esasları ‒Denetleme elemanlarının nitelikleri Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 1) 10.03.2010 tarihli bir adet 12.500 TL müşteri senedi vadesinde ödenmediğinden protesto olmuş ve icra-i takibata alınarak aşağıdaki kayıt yapılmıştır.Denetici olarak kaydın doğru olup olmadığını açıklayarak yanlış ise düzeltme kaydını yapınız. 689 Olağandışı Gider ve Zararlar 12.500 121 Alacak Senetler 12.500 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 2) Belbeton A.Ş. Tarafından konsinye satış amaçlı Ceylan ticarete gönderilen 10 adet toplam tutarı 20.000 TL + KDV olan mallar için Belbeton A.Ş. Aşağıdaki muhasebe kaydını yapmıştır. 136 Diğer Alacaklar 23.600 - Konsinye Satışlardan Alacaklar 600 Konsinye Satışlar 20.000 391 Hesaplanan KDV 3.600 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 3) Halk ekmek firması tarafından promosyon olarak satışlarını artırmak amacıyla bayilerine verilmek üzere 500 adet buzdolabı almış olup tamamı için 500.000 TL + %18 KDV ödenmiş olup bu dolaplar ilk 500 bayisine bedelsiz olarak dağıtılmıştır.İşlem için aşağıdaki muhasebe kaydı yapılmıştır. 150 Diğer Stoklar 500.000 191 İndirilecek KDV 90.000 320 Satıcılar 590.000 760 Paz.Sat.Dağ.Gid. 500.000 150 Diğer Stoklar 500.000 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 4) ABC şirketine ait işyerinde yaşanan hırsızlık olayı sonucunda alış bedeli 10.000 TL + %18 KDV li 5 adet LCD televizyonun çalındığı karakol tutanakları ile ve kamera kayıtları ile tespit edilmiştir.Bu tutanaklara istinaden aşağıdaki muhasebe kaydının yapıldığı denetçi tarafından görülmüştür. 157 Diğer Stoklar 10.000 153 Ticari Mallar 10.000 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 5) Ankara halk ekmek tarafından Konya un a.ş.den alınan bir kamyon un bedeli için 1.000 TL+ %18 KDV nakliye bedeli ödenmiştir.Nakliye faturası aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilmiştir. 730 Genel Üretim Giderleri 1.000 191 İndirilecek KDV 180 100 Kasa 1.180 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 6) Yıldız a.ş. Tarafından satışı yapılan 9.000 TL mobilya için düzenlenen faturada %10 satış iskontosu yapılmış olup söz konusu fatura aşağıdaki şekilde muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmiştir. 100 Kasa 9.558 600 Yurtiçi Satışlar 8.100 391 Hesaplanan KDV 1.458 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 7) Halk ekmek a.ş.ye Anket a.ş.tarafından aralık 2010 ayına ait kesilen 1.000 TL + KDV fatura, halk ekmek muhasebe departmanına 05.02.2011 tarihinde ulaşmış ve aşağıdaki kayıt yapılmıştır. 770 Genel Yön.Giderleri 1.180 320 Satıcılar 1.180 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 8) Troyes Den.Dan.Ltd.Şti.tarafından Belpa A.Ş.ye 2011 yılına ait danışmanlık bedeli olarak 24.000 TL + KDV fatura düzenlenmiş ve Belpa A.Ş.tarafından aşağıdaki kayıtın yapıldığı denetimlerde tespit edilmiştir. 770 Genel Yönetim Giderleri 24.000 191 İndirilecek KDV 4.320 100 Kasa 28.320 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 9) Belbeton A.Ş.tarafından ileriki zamanlarda kullanılmak üzere fiyat dalgalanmalarından etkilenmemek için Mavibeyaz Petrol A.Ş.den 10.000 litre yakıt sözleşmesi yaparak Peyderpey kullanacağı yakıtın faturasını peşin olarak 200.000 TL+KDV olarak almış ve aşağıdaki şekilde muhasebeleştirmiştir. 740 Hizmet Üretim Maliyetleri 200.000 191 İndirilecek KDV 36.000 102 Bankalar 236.000 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 10) Mavibeyaz Akaryakıt A.Ş.tarafından Halk ekmek A.Ş.ye kesilen faturalardan dolayı 1.000 TL+ KDV vade farkı tahsil edilmiş olup Halk ekmek tarafından aşağıdaki kayıt yapılmıştır. 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar1.180 -Kanunen Kabul Edilmeyen Gider 100 Kasa 1.180 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 11) ABC firması tarafından düzenlenen 10.000 TL + KDV fatura karşılığı alınan çek ödenmediğinden dolayı icra-i takibat başlamış olup aşağıdaki şüpheli alacak kaydı yapılmıştır. 128 Şüpheli Ticari Alacaklar 10.000 101 Alınan Çekler 10.000 654 Karşılık Giderleri 10.000 129 Şüpheli Tic.Al.Karş. 10.000 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 12) Güzel leblebi A.Ş.nin alacağı olan 10.000 dolar ödenmesinden sonra yapılan mutabakatta kur değerlemesinden kaynaklı Tatlı şeker A.Ş.den 250 dolar tahsilat yapmıştır. Yapılan muhasebe kaydı aşağıdaki şekildedir. 100 Dolar Kasası 250 646 Kambiyo Karları 250 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 13) Tatlı kurabiyeler firmasına gelen 100 TL + 18 TL KDV+25 TL Özel İletişim Vergisi içeren telefon faturası aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilmiştir. 770 Genel Yönetim Giderleri 125 191 İndirilecek KDV 18 381 Gider Tahakkukları 143 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 14) ABC metal sanayi kısmi istisna kapsamındaki fabrika artıklarını 1.000 TL ye almış ve işyerine nakliye için 100 TL+ KDV nakliye bedeli ödemiştir.Yapılan muhasebe kaydı aşağıdaki şekildedir. 153 Ticari Mallar 1.000 760 P.S.D.G. 100 191 İndirilecek KDV 18 100 Kasa 1.118 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 15) Güvenli ellerdesiniz güvenlik şirketi tarafından ABC firmasına kesilen 1.000 TL+ KDV güvenlik faturası aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilmiştir. 770 G.Y.G. 1.000 191 İnd.KDV 144 360 Öd.KDV Tevkifatları 144 100 Kasa 1.000 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 16: Temiz eller Temizler Ltd Şti firmasına ait binek otonun geçirmiş olduğu trafik kazası sonucu ,sigorta şirketinden alınan 20.000 TL tazminat için kesilen fatura aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilmiştir. 102 Bankalar Hesabı 20.000,00 679 Olağan Dışı Gelirler 19.801,98 391 Hesaplanan Kdv 198,02 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR Örnek 17: 11. örnekte yer alan ve şüpheli alacak karşılığı ayrılan 10.000 TL +KDV alacak için şirket avukatının girişimleri ile 3.200 TL tahsilat yapılarak şirket veznesine teslim edilmiştir.Yapılan kayıt şöyledir. 100 Kasa Hesabı 3.200 679 Olağan Dışı Gelirler 3.200 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR ÖRNEK 18: Sel basması sonucu değeri 60.000 TL +KDV olan malların uğradığı değer kaybı takdir komisyonunca %50 olarak belirlenmiştir.Yapılan Kayıt Aşağıdaki şekildedir. 152 Mamuller Hesabı 60.000 153 Ticari Mallar Hesabı 60.000 654 Karşılık Giderleri 30.000 157 Diğer Stoklar 30.000 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR ÖRNEK 19: Basit usul mükellef tarafından yapılan teslimden dolayı alınan 1.180 TL fatura ve müşterilere gönderilen 1.000 Adet bayram tebrik kartları için 250 TL ödenmiş aşağıdaki kayıt yapılmıştır. 770 Genel Yönetim giderleri 1.000 191 İndirilecek KDV 180 770 Genel Yönetim Giderleri 250 100 Kasa Hesabı 1430 Zübeyir ÜLGER

10 – ÖRNEK UYGULAMALAR ÖRNEK 20: Bir işletme 4 yıllığına kiraladığı bir satış mağazası için 200.000 TL tutarında dğer artırıcı harcama yapmış ve aşağıdaki şekilde kayıtlara intikal etmiştir. 770 Paz.sat.dağ.gid. 200.000 191 İndirilecek KDV 30.000 100 Kasa Hesabı 230.000 Zübeyir ÜLGER